Култура
Вечер во чест на 90. роденден на Влада Урошевиќ
Во чест на 90. роденден на големиот македонски поет, раскажувач, романописец, книжевен и ликовен критичар, есеист, антологичар и преведувач Влада Урошевиќ, на 18 октомври (петок), со почеток во 19 часот, во „Литература.мк“ во „Дајмонд мол“ ќе се одржи „старовремска“ книжевна вечер.
Со настанот насловен „Вистинита но не многу веројатна историја за проф. Урошевиќ за факултетот покрај Вардар и за четирите студенти“, македонската книжевна и културна фела ќе му оддаде почит на академик Урошевиќ. За неговото дело, за влијанието, за менторството и за книжевните пријателства ќе зборуваат четворица студенти на Урошевиќ: Лидија Капушевска-Дракулевска, Соња Стојменска-Елзесер, Владимир Мартиновски и Владимир Јанковски, а во улога на модератор ќе биде Оливера Ќорвезироска.
Настанот е во организација на „Литература.мк“ и на издавачката куќа „Арс Ламина“, која го објави „Вистинита, но не многу веројатна историја за семејството Пустополски, за куќата покрај Вардар и за четирите прстени“, кој ја доби престижната награда „Роман на годината“. Исто така, „Арс Ламина“, во рамките на едицијата „Македонски книжевни класици“, реобјави и три евергрин-наслови од Урошевиќ: „Вкусот на праските“, „Мојата роднина Емилија“ и „Невестата на змејот“.
Влада Урошевиќ е роден на 17 октомври во 1934 година, во Скопје. Завршил Филозофски факултет во Скопје. Докторирал на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ во Скопје, во 1987 година. Работел како соработник и уредник на Редакцијата за култура и уметност на Телевизија Скопје. Во 1982 година е избран за доцент на Катедрата за општа и компаративна книжевност на Филолошкиот факултет во Скопје, а во 1988 година станал редовен професор. Бил уредник на списанието „Разгледи“. Урошевиќ е член на ДПМ од 1961 година и член на Македонскиот ПЕН- центар. Исто така, тој е член на МАНУ (од 1997 година), како и дописен член на меѓународната „Академија Маларме“ во Париз и редовен член на Европската поетска академија со седиште во Луксембург.
Академик Урошевиќ важи за еден од најзначајните претставници на македонскиот модернизам, фокусиран врз истражување на чудесното, фантастичното и надреалното. Освен со пишување, Урошевиќ се занимава и со преведување. Тој ги има препеано најзначајните руски и француски поети на македонски јазик.
Има објавено над 50 книги: поезија, раскази, студии, критики и есеи, антологии и романи. Добитник е на најпрестижните книжевни награди: „Браќа Миладиновци“, „Григор Прличев“, „Рациново признание“, „Кирил Пејчиновиќ-Тетоец“, „Младост“, „Нолит“, наградата на Турскиот ПЕН „Халид Един Адивар“ (2007), „Стале Попов“ (2006), орденот на московската организација на Сојузот на руските писатели „Сергеј Есенин“, како и „Роман на годината“.
Во 2023 година, покрај наградата „Роман на годината“ го доби и врвното поетско признание „Златен венец“ на Струшките вечери на поезијата и беше прогласен за автор на годината од Македонската асоцијација на издавачи.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Почина актерката Оливија Хаси (73), најпозната како Јулија во „Ромео и Јулија“
Британско-аргентинската актерка Оливија Хаси, која се прослави со главната улога во филмот Ромео и Јулија, почина на 27 декември на 74-годишна возраст.
„Со длабока тага ја објавуваме смртта на Оливија Хаси Ајсли, која почина мирно дома, опкружена со своите најблиски. Оливија беше неверојатна личност чија топлина, мудрост и чиста добрина ги допреа животите на сите кои ја познаваа“, се вели во објавата.
Зад себе ги остави трите деца и сопругот
„Оливија живееше живот полн со страст, љубов, посветеност на уметноста, духовност и добрина кон животните. Зад себе го остава семејството – децата Алекс, Макс и Индија, сопругот Дејвид Глен Ајсли со кој беа заедно 35 години, правнукот Грејсон и наследството од љубов што ќе ја негуваме засекогаш. Ќе ја чуваме во нашите срца“, пишува понатаму.
Веста за нејзината смрт предизвика повеќе од 30.000 реакции. Меѓу првите кои се простија во коментарите беше актерот Леонард Вајтинг, кој го играше Ромео во филмот на Франко Зефирели од 1968 година.
„Почивај во мир, мојата убава Јулија“
„Споделивме толку многу кога бевме две невини деца, цврсто прилепени едно за друго како што докажува секоја наша заедничка фотографија. Никогаш не се плашеше да го исправиш сето она што не е во ред на светот. Почивај во мир, убава моја Јулија. Светот засекогаш ќе ја памети твојата внатрешна и надворешна убавина“, напиша Вајтинг.
Хаси и Вајтинг поднесоа тужба од 500 милиони долари против „Парамоунт Пикчрс“ во 2022 година. Причината била интимна сцена од филмот, а актерите во тужбата навеле сексуална експлоатација, вознемирување и измама. Тие тврдат дека режисерот Зефирели рекол дека ќе носат долна облека во боја на кожа за да избегне голотија, но дека на последната сцена се гледаат нејзините гради и неговиот задник. Тужбата на крајот беше отфрлена на 25 мај минатата година.
Оливија Хаси е родена на 17 април 1951 година во Буенос Аирес, Аргентина. Нејзиниот татко бил познат аргентински танго пејач Андрес Осуна, додека нејзината мајка Џој Хаси била секретарка. На седумгодишна возраст се преселила во Лондон, каде што присуствувала на Академијата Италија Конти. Таа почна да глуми на 13-годишна возраст, а нејзината прва улога беше во филмот „The Prime of Miss Jean Brody“, каде глумеше со Ванеса Редгрејв.
Култура
Битолското меѓународно графичко триенале се изложува и претставува во Кина
Единаесеттото Маѓународно графичко триенале од Битола, на 28 декември ќе биде отворено во Музејот на павилјонот Тијањи во Нингбо културен центар во Република Кина. Со тоа ќе започне неговата повеќе месечна ликовна турнеја која ќе се одвива во 6 кинески големи градови и истакнати културни центри.
Присуството на оваа најголема ликовна манифестација кај нас, е по по покана на кинеските организатори, според кои – битолслото графичко триенале е едно од најзначајните во светот и на кое своја презентација бележат околу 160 држави од светот. Покрај ова организаторите- кинеската држава, отпечатиј обемен и атрактивен каталог насловен „11 меѓународно графичко триенале Битола“ во кој покрај делата и авторите, презентирани се низа најафирмативни текстови за самата манифестација, претставена е Битола во најпозитивна смисла-како еден од културните центри на Балканот, а Кина со ова, ја превзема својата благородна мисија ова тридецениско ликовно постоење да го афирмира, истакне, популаризира низ азискиот континент и да го потенцира како едно од значајните цивилизациски движења на планетарно ниво.
Во тој контекст, особено признание ќе добие Владо Горески, човекот кој три децении живее со ова ликовно постоење како и градоначалникот на општина Битола д-р Тони Коњановски за помошта, разбирањето и вклученоста на општината Битола во опстанокот на триеналето, воедно и Министерството за култура и туризам на Република Северна Македонија за големата поддршката и заинтересираноста за неговото опстојување.
Според информациите, организацијата, приемот, односот, големиот интерес и севкупната ангажираност од Република Кина, Битола со овој константен меѓународен настан е веќе дел од најзначајните светски ликовни центри.
Со оглед дека во 2025 година ќе биде организирано и отворено и 2-то меѓународно биенале на минијатурна графика и цртеж – Битола 2025, целосно поддржано од општината Битола – „Битола ќе биде единствениот град во кој е се оддржуваат две светски ликовни манифестации, со непроценливо значење и сеопфатен радиус“ (од излагање на солунскиот градоначалник на отварањето на 1-то меѓународно биенале на минијатурна графика и цртеж Битола 2023 во Солун).
Презентацијата на 11 –то Меѓународно графичко триенале – Битола 2024 во Кина, е културен настан и афирмација на Битола и нашата земја со непроценливо, исклучително и едно од најзначајните културни и уметничкии создавања кај нас, кое е се повеќе претставувано на светско ниво како суштествено движење во развојот и историјата на светската ликовна уметност.
Беше потенцирано дека каталогот на 11-то Меѓународно графичко триенале Битола е на 1000 страници и дека е биде презентиран со посебни технички можности, додека кинескиот каталог е биде печатен и во селектирана форма.
Потенцирано и истакнато е од страна на кинеските организатори дека меѓу другото, ова е почеток на уникатна, долгорочна и константна културна и творечка соработка помѓу наиште две држави, Битола и самата ликовна творечка манифестација –Битолско меѓународно графичко триенале, организирано, концепирано и создавано од графичкиот уметник и ликовен критичар Владо Ѓорески.
Ова е мал извадок од пишувањата и обраќањата до кинеската јавност од страна на кинеските организатори:
„ Битолското триенале е една од најзначајните ликовна и творечка манифестација од областа на Меѓународно графичка уметност во светот. Во процесот на упорност и неговиот континуиран развој, тоа прослвува 30 години постоење. Ова е момент што светските графичари го прославуваат најискрено како најпотребен и суштински настан. Во овој толку долг, но и толку краток уметнички процес, основачот г. ВЛАДО ГОРЕСКИ собра извонредни уметници од повеќе од 160 земји од целиот свет. Тоа е несомнено важен уметнички настан. Одржувањето на 11-то битолско триенале во Битола во Северна Македонија и Музејот на павилјонот Тијањи во Нингбо, Кина во текот на 2024 и 2025 година претставува вовед на активно и значајо ликовно постоење . Ова е првпат триеналето од Битола да е претставена во Европа и Азија на транснационален начин, што укажува на тоа дека нашиот метод на прикажување на уметноста ги пробива претходните обрасци и се движи кон различностите и новите простори. На овој меѓународен светски творечки настан претставени се 126 уметници од повеќе од 100 земји.
Ningbo Tianyi Pavilion Museum е национален првокласен музеј во Кина. Дом е на најстарата библиотека во Кина и една од трите најстари семејни библиотеки во светот. Во моментов има речиси 300.000 тома на различни антички книги. Тијани Павилјон музеј придава големо значење на странските културни размени и е посветен на презентација и промовирање на интеракцијата помеѓу цивилизациите. Со презентацијата на исклучително значајното, светско 11-то меѓународно битолско триенале за графика е сериозно подготвен да биде „претставник за интеграција на кинеската и западната цивилизација“, како и промовирање на длабински дијалог меѓу меѓународните култури, прикажување на историјата и иднината уметноста која го промовира заедничкиот развој на светските цивилизации. Овој значаен културен настан кој ќе се одвива низ 6 најзначајни градски и културни центри во Република Кина е со единствен и посебен однос не само за соработка туку и афирмирањето на врвната светска креативност негувана во Битола од страна на графичкиот уметник и ликовен критичар Владо Горески, кој што се јавува и како значаен патеводител и за севкупната Азиска ликовна уметност“.
Список на репродукции
1. Плакат за изложбата во Кина
3. Страници од каталог- Плакат и презентација на Битола
4. Павилјон музеј Нингбо Тиани, Кина
5. Павилјон музеј Нингбо Тиани, Кина
6. Корици од кинескиот каталог за 11-то Меѓународно графичко триенале Битола
7. Учесници
8. Градоначалникот на Битола д-р Тони Коњановски му предава специјална награда на амасадорот на Аргентина за развој на графиката на Аргентина во светски контекст
9. Градоначалникот на Битола д-р Тони Коњановски му предава Голема награда на Леонардо Готлиб на 11-то Меѓународно граичко триенале во Битола
10. Дел од атмосферата на изложбата во Битола
11. Плакат и насловна на каталогот за изложбата 11 то Меѓународно графичко триенале Битола 2024 во Кина
12. Рабеаривело Дина, Мадагаскар
13. Ренато Галбусера, Италија
14. Оскар Варона, Италија
15. Луо Чи, Кина
16. Марија де ла Вега,Аргентина
17. Антонио Миано, Франција-Италија
18. Александра Хесекер, Канада
19. Алехандро Кантор, Аргентина
20. Виктор М. Хернандез Кастиљо, Мексико
21. Владо Горески, Словенија, Македонија
22. Виктор Гомез, Куба
23. Јуичи Савада Јапонија
24. Жанета Вангели, Македонија
25. Вероника Шиупка, Полска
26. Каталог
Култура
Изложба „Времеплов“ на скулпторката Анета Стојчевска во Градскиот музеј во Крива Паланка
Во Градскиот музеј од Крива Паланка, синоќа беше отворена изложбата „Времеплов“ на академската скулторка Анета Стојчевска, која вушност претставува инсталација со комбиниран медиум.
Инсталацијата е составена од 3 дела, изработени во разновидни техники и медиуми, меѓу кои и видео инсталација со аудио запис „Спомени“ на авторски текст на Мира Ѓеоргиевска. Со ова дело, Стојчевска сигурно и решително чекори во областа на концептуалната инсталација, преиспитувајќи ја потребата и функцијата на постаментот како придружен елемент на скулптурата низ историјата, па се до денес, како и во иднината.
„Оваа инсталација е еден вид ин-ситу уметност која пред да биде реализирана постои како идеја и концепт, а својот облик го добива во самиот простор од кој зависи и кој воедно го менува и трансформира. Од друга страна, модерната и нефигуративна умтност предизвикала значителна промена на општата употреба на основата, или во случајов на постаментот на скулптурата. Таа или е минимизирана, или целосно се губи, претопувајќи се во самата форма на делото. Оттаму и потребата за целосно изоставување на постаментот као посебен, а воедно и составен дел од скулптурата, што се гледа и во инсталацијата на скулпторката Стојчевска“, истакна Ѓорги Костовски, историчар на уметност во Градскиот музеј Крива Паланка.
Толкувајќи ја замислата на своето дело, авторката истакнува дека преку мноштво примери во историјата се потврдува фразата „се кине таму каде што е најтенко“, дали поради физичката, функционалната истрошеност, дали поради нови тенденции и слично.
„Во стилот на едноставноста ќе додадам дека за среќа некои од напрвените рани „се излечиле“ и навидум исчезнале, или пак некои од повредените форми преминале во нови и други димензии, во нова живост“, рече Стојчевска.
Директорот на Градскиот музеј Драган Величковски истакна дека ова е 12-та изложба во Уметничката галерија за 2024 година и дека е едно убаво заокружување на сезоната во рамки на богатата програма на „Крива Паланка –Град на културата“.
„За нас особено е значајно кога го претставуваме творештвото на локални автори, бидејќи е полесно кога ќе донесеме уметност „од надвор“, отколку кога се создава тука и на тој начин функционира културата во градот“, посочи Величковски.
Анета Стојчевска е родена во Крива Паланка во 1983 година, а дипломирала на Факултетот за ликовни уметности, отсек скулптура во класата на проф. Станко Павлески, како студент на генерацијата. Досега реализирала повеќе самостојни и групни изложби и инсталации и учествувала на повеќе ликовни колонии.