Македонија
Делегацијата на ЕУ ги додели наградите за истражувачко новинарство
Наградите на Европската Унија за истражувачко новинарство беа доделени денеска во хотелот „Александар палас3 во Скопје.
Првата награда на годинешниот конкурс за најдобра истражувачка сторија објавена во 2019 година му беше доделена на новинарскиот тим на Истражувачката репортерска лабораторија (ИРИ) за сторијата со наслов „Урбани атентатори“ .
„Она што е важно за оваа приказна е што има мултидисциплинарен пристап. На неа работеа млади режисери, аниматори и најважно млади новинари. Но, исто така е важна и соработката со државните институции, како и реакцијата на граѓаните“, рече Сашка Цветковска од ИРЛ.
Втората награда им припадна на Снежана Лупевска, Миомир Серафиновиќ и Билјана Николовска автори на серијалот истражувања, дел од емисијата „Код“ со наслов „Кичевски убиства – осуден на доживотна казна и прогласен за виновен за убиство што не го сторил“.
„Морам да кажам дека многу ни беше мачно кога ја работевме оваа сторија која бараше многу копање, контакти, патувања. Но, уште помачно му е на осуденикот, кој отслужува доживотен затвор затоа што и покрај сите овие наши истражувања и сторија не успеавме да го помрднеме правосудниот систем да ги прегледа сите овие докази кои ние им ги претставивме на гледачите“, рече по добивањето на наградата Серафиновиќ.
Третото место, односно наградата за истражувачка сторија со извонреден квалитет ја доби Петар Клинчарски од редакцијата „360 степени“ за сторијата „Денационализацијата заглавена во корумпираност и неспособност на институциите“ .
„Процесот на денационализација, како што видовме и во овој сегмент од сторијата, изобилува со неефикасност, нестручност на институциите, а беше посочувано и на сомнежи и индиции за незаконско постапување и злоупотреба на моќта. Она што е најважно веројатно е немањето политичка волја за решавање на споровите поврзани со денационализацијата“, изјави Клинчарски по добивањето на наградата .
Наградите на добитниците им ги врачи шефот на делегацијата на Европската Унија во Македонија, амбасадорот Дејвид Гир.
„Оваа награда има за цел да ја препознае специфичната работа на истражувачките новинари преку годината. Промовира слобода и одговорност. Слобода да се истражува и пишува за прашања од јавен интерес без страв од казна или притисоци. Одговорност, затоа што има одговорност и кај новинарите, особено кај истражувачките новинари – да ги применуваат највисоките професионални и етички стандарди во нивната работа и да се осигураат дека нивната работа е детална, авторитетна и заснована на факти и може да се спротивстави на секоја критика“, рече амбасадорот Гир на отворањето на церемонијата .
За изборот на наградените истражувања задолжена беше тричлена жири-комисија составена од Весна Никодиновска од Македонскиот центар за медиуми, како претседател на жири-комисијата, Милица Шариќ од Центарот за истражувачко новинарство на Србија и Марина Костова, уредник во „Сакам да кажам“. Тие разгледуваа 11 стории кои го минаа процесот на претселекција од 24-те кои пристигнаа на конкурсот.
„Имавме голема одговорност пред нас. Трите стории за кои колку што е можно пообјективно решивме да бидат наградени ја содржат можеби најзначајната карактеристика на истражувачкото новинарство – ‘копање подлабоко’и обелоденување на она што е под површината. На крај, сакам да ги охрабрам новинарите во Македонија, но и медиумите да продолжат да работат на истражувачки стории, бидејќи без разлика на тоа што сме преплавени со псевдо медиуми, дезинформации и слично, истражувачкото новинарство сè уште се цени и повеќе од кога и да е им е потребно на нашите демократии кои се во развој“, рече во својата порака претседателката на жири-комисијата Никодиноска.
Севкупна цел на ЕУ- наградите за истражувачко новинарство е да ги промовираат извонредните постигнувања на истражувачките новинари од Западен Балкан и од Турција, како и да ја подобрат видливоста на квалитетното истражувачко новинарство во овие земји кај јавноста. На годинешниот конкурс со вкупен фонд од 10.000 евра можеа да аплицираат новинари од Македонија со стории од кој било формат објавени во текот на 2018 година.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Пешак тешко повреден во сообраќајна несреќа кај Брвеница
На 26 декември 2025 година околу 06:45 часот на регионалниот пат Тетово – село Брвеница, патничко возило „пежо“ со тетовски регистарски ознаки, управувано од 20-годишниот Б.Н. од Тетово, удрило во 35-годишниот пешак Б.С. од село Брвеница.
Пешакот се здобил со тешки телесни повреди, кои му биле констатирани во Клиничка болница Тетово. За настанот е известен јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Тетово, а увид на местото на несреќата извршила екипа од СВР Тетово.
Македонија
Граѓанската иницијатива „Стоп за Усје“ ги објави заедничките усогласени барања
Граѓанската иницијатива „Стоп за Усје“ ги објави заедничките усогласени барања, кои, како што велат оттаму, се направени во отворена координација со сите граѓани кои се вклучија во иницијативата. Барањата ќе бидат официјално доставени до сите надлежни институции за понатамошно постапување.
Барањата ги пренесуваме во целост:
1. Мерната станица кај Усје, поставена од Општина Кисела Вода во 2023 г., да започне со континуирано 24/7 мерење и јавно прикажување на податоците во реално време. Истата да биде интегрирана со сите јавни апликации за квалитет на воздухот (пр. AirCare), наместо досегашното парцијално објавување резултати преку ПДФ документи на веб-страницата на општината. Дополнително, да се постават повеќе мерни станици во поширокиот простор околу Усје, со цел јавноста транспарентно и во реално време да го следи нивото на загадување.
2.Усје да инсталира автоматски CEMS (Continuous Emissions Monitoring System), директно поврзан со МЖСПП, кој ќе обезбедува континуирано следење и автоматски аларм ако мерната станица поставена во oџаците на УСЈЕ покаже загадување над дозволеното. При секое прекршување, веднаш да се изрекува казна по принципот „Safe city“, како и времена забрана за работа. Податоците од CEMS мерењата да бидат јавно и транспарентно достапни 24/7 за сите граѓани.
3.Да се ревидираат постојните мерки за прогласување вонредна еко-состојба, така што при температурна инверзија и надминување на граничните вредности на загадување, автоматски да стапува на сила мерка за целосен стоп на работата на Усје, вклучително и рудниците. Истата мерка да важи за сите иматели на интегрирана А-дозвола.
4.Важечките гранични вредности за ПМ10, ПМ2.5, NO₂ и други загадувачи да се усогласат со препораките на СЗО (Светска здравствена организација), односно да се намалат и заострат во однос на сегашните стандарди.
5.Целосно елиминирање на употребата на високо-загадувачки горива во производниот процес на Усје и премин кон почисти енергенси, како природен гас или водород.
6.Акредитација на државната лабораторија за мерење на аерозагадувањето.
7.Запирање на активностите на рудникот за лапорец.
8.Најстрого и целосно почитување на сите мерки предвидени во интегрираната А-дозвола за спречување на фугитивната прашина.
9.Поништување на одредбата за „деловна тајна“ од Законот за контрола на индустриски емисии, со цел целосна транспарентност кон јавноста
Македонија
Таткото на загинатата Надица во „Пулс“: До последен здив ќе се борам за правда за моето дете
Александар Наунов, татко на Надица која го загуби животот во трагичниот настан во дискотеката „Пулс“ во Кочани, денеска се обрати пред јавноста, испраќајќи емотивна порака за загубата на својата ќерка и барањето одговорност за, како што рече, системските пропусти што довеле до трагедијата.
Наунов истакна дека маршот е посветен на „ангелите“ кои ги загубија животите, а неговото обраќање дојде еден ден пред 28 декември, датумот кога неговата ќерка Надица требаше да го прослави својот 18-ти роденден.

Тој се присети на последните моменти поминати со своето дете, кога семејството заедно ручало и зборувало за подготовките за роденденската прослава – музиката, гостите, фустанот и соништата што Надица ги имала за иднината.
„Тоа не беа само планови, тоа беше живот што го очекувавме. Но на 16 март сè згасна“, рече Наунов, додавајќи дека со загубата на ќерката, нивниот дом бил исполнет со тишина која, како што рече, боли повеќе од секој крик.
Во своето обраќање, таткото на Надица директно ја посочи корупцијата, немарот и институционалните пропусти како причини за трагедијата, нагласувајќи дека неговата ќерка „не заминала по Божја волја“, туку, како што рече, била „земена од систем што требало да штити, а не да убива“.
Наунов истакна дека од денот на трагедијата неговиот живот е борба за правда и дека нема да престане да зборува и да се бори додека одговорните не сносат последици.
„Сакам правдата да биде гласна, колку што беше тивка нивната совест“, порача тој, додавајќи дека единствената негова молба е да има сила да го дочека денот кога ќе може да каже дека правдата е задоволена – не само за неговото дете, туку и за сите деца кои ги загубија животите.
Маршот за правда продолжува како симбол на барањето одговорност и вистина за трагедијата во Кочани, а семејствата на загинатите најавуваат дека нема да се откажат од својата борба сè додека, како што велат, љубовта кон нивните деца не се претвори во праведна разрешница.

