Македонија
„Екосвест“: Битолската електрана емитува повеќе сулфур диоксид отколку сите електрани во Германија
Загадувањето од ТЕЦ Битола и ТЕЦ Осломеј во 2020 година е на истото високо ниво како и во 2019 година, посочува новиот извештај од CEE Bankwatch Network и Centre for Research on Energy and Clean Air (CREA), подготвен во соработка со „Екосвест“.
„Емисиите на сулфур диоксид остануваат најголем проблем кога станува збор за електраните на јаглен. Двата оџаци на битолската електрана, Битола Б1+Б2 (60.422 тони) и Битола Б3 (24.091 тони), остануваат најголем извор на сулфур диоксид во земјата. Ова се количини што се девет пати над она што е дозволено да емитува електраната и се повисоки од вкупните емисии на сулфур диоксид од сите електрани во Германија“, се наведува во извештајот.
Емисиите на прашина (ПМ честички), велат од „Екосвест“, исто така, остануваат сериозен проблем. Од таму наведуваат дека со 3.684 тони од ТЕЦ Битола и ТЕЦ Осломеј заедно, нивото е речиси исто како во 2019 и 2018 година – повеќе од двојно повисоко од тоа што е дозволено за земјата.
Директивата за големи согорувачки капацитети – ЕУ Директива за намалување на емисиите на опасни супстанци, којашто е пренесена и во македонското законодавство како дел од претпристапните обврски за ЕУ преку Спогодбата за Енергетската зедница, наложува земјава да ги има намалено емисиите од големите капацитети заклучно со јануари 2018 година. Сепак, велат од Екосвест, како што покажува извештајот, во 2020 година емисиите и панатаму се на опасно високи нивоа, повеќе пати над дозволеното.
„Во трите години откако Директивата стана задолжителна за имплементација во земјите од регионот, електраните во Србија, Босна и Херцеговина, Северна Македонија и Косово редовно емитуваат шест и повеќе пати повеќе сулфур диоксид отколку што е дозволено. Како резултат на ова, од 2018 до 2020 година, се проценува дека само од електраните на јаглен од Западен Балкан се предизвикани околу 19.000 предвремени смртни случаи. Речиси12.000 од овие се предизвикани поради надминувањата на граничните вредности за емисии на загадувачи, што значи дека би можеле да се спречат доколку земјите ги исполнеле своите законски обврски“, велат од „Екосвест“.
Од таму тврдат дека РЕК Битола е меѓу поопасните по здравјето на луѓето во регионот. Доколку емисиите биле доведени во законските граници, се наведува во соопштението, само во 2020 година би можеле да се спречат скоро 300 предвремени смртни случаи од рак, респираторни и кардиоваскуларни заболувања.
„Во последните 10 години нема речиси никаков прогрес во намалување на загадувањето од електраните на јаглен. Земјава и понатаму е сериозно зависна од јагленот како енергенс и покрај најавите за негово постепено напуштање. Но, дури и ако се остварат стратешките определби да се затворат двете електрани во наредните пет до седум години, недозволиво е тие да продолжат да загадуваат на овие нивоа. РЕК Осломеј мора итно да се престане да работи без понатамошни одложувања, а ТЕЦ Битола мора да ги намали работните часови за да намали барем дел од загадувањето што го предизвикува“, вели Невена Смилевска од „Екосвест“.
„Северна Македонија официјално има план за престанок на употребата на јаглен и ова е пример што треба да следат земјите од регионот. Но, работите мора да се одвиваат побрзо за да се овозможи максимална заштита на здравјето на луѓето. Мора интензивно да се инвестира во енергетска ефикасност, како и во сончева и ветерна енергија, за да може што побрзо да се случува планираната енергетска транзиција“, изјави Давор Пехчевски, координатор за аерозагадување за Балканот во CEE Bankwatch Network.
„Секако, овој процес мора да е по принципите на праведна транзиција, каде што работниците и заедниците што зависат од работата на електраните на јаглен нема да бидат заборавени. Мора веднаш да се започне со изработка на планови за оваа транзиција со сите релевантни страни, особено со најзасегнатите заедници“, дополни Смилевска.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
ДЗС не е детективска служба да открива нелегални објекти, ги има околу 100.000, рече Шабан Салиу и тврди дека немал ништо со „Пулс“
Актуелниот министер без ресор, Шабан Салиу, обвинет за трагедијата во кочански „Пулс“ како директор на Дирекцијата за заштита и спасување во периодот од 2008-2017 година, заедно со двајцата негови бранител денес нешто повеќе од еден час даваше воведни зборови во судницата во Идризово. По неговите адвокати Димитар Дангов и Шенај Осмав, Салиу ја искористи можноста да ги дополни воведните зборови и кажа дека обвинението против него се темели на претпоставки место на докази оти во деветте години додека бил директор на Дирекцијата за заштита и спасување до него не стигнал никаков документ за мислење или согласност ниту пак претставка од кого било поврзана со безбедноста на „Пулс“. Обвинението смета дека е поднесено под притисок на јавноста и заткулисни политички игри и монтажи.
„Во текот на постапката ќе докажеме дека обвинението против мене не е основано. Обвинението е изградено врз претпоставки ’можел да знае’ , ’ требало да знае’, ’можеби имал обврска’ и слично“, рече Салиу.
Најави дека во текот на постапката ќе докажат колизија на која се заснова обвинението во врска со директорите на ДЗС кои се обвинети, а нема обвинет директор на Државниот пазарен инспекторат, институција која според Салиу има директни надлежности поврзани со дискотеката.
„Републичкиот јавен обвинител направи преседан кога на прес-конференција се произнесе дека нема одговорност за директорот на Државниот пазарен инспекторат употребувајќи го член 11 од Законот за инспекциски надзор, дека одговорност имаат само инспекторите. Според оваа теза, што ја сметам за правилна, зошто по аналогија, автоматизам, не важи и за директорите на ДЗС“, рече Салиу.
За делот од обвинението во кој се вели дека „директорите на ДЗС иако биле свесни дека поради нивното несторување може да настапи штетна последица, се согласиле со нејзиното настапување“ Салиу ја спомена Баба Ванѓа .
„Бог да чува. Значи обвинет сум за евентуална умисла дека јас уште во 2012 година па се до 2017 година сум бил свесен и сум знаел дека ќе се случи настанот на 16 март 2025 година. Ова за волја на вистината не може ни Баба Ванѓа да станела од гроб да го предвиди, а камо ли јас како обичен човек.“, рече Салиу.
Тој воведниот говор го искористи да коментира и за вчерашната собраниска анкетна комисија за трагедијата во Кочани и да се брани дека на судење не доаѓа со службен автомобил.
„Почитуван суде, останува на вас да веруваме во објективно судење и неселективна правда. Судење не под притисок на политиката и јавноста, порталите и медиумите. Пример за тоа е вчерашната седница на анкетната комисија каде го злоупотребуваа и моето име и мојот статус бидејќи јас наводно доаѓам тука со службена кола и доаѓам на овие рочишта што не е вистина. Тоа го зборува некоја Петрушова и некој пратеник Апасиев. Срамота е во една ваква постапка мене да ме обвинуваат уште неосуден. Тоа може да се види и од камерите дека не е вистина“, се бранеше Салиу.
Неведе уште една изјава на републичкиот обвинител која смета дека содржи правен основ врз кој тој може да биде ослободен, а се однесува на потврдата дека за постоењето и работењето на „Пулс“ ДЗС никогаш не била известена.
„ДЗС не е детективска служба да открива, пронаоѓа нелегални објекти, дивоградби, нерегистрирани согласно законите кои можеби низ селата и градовите на нашата држава ги има во поголем број, а надлежноста е на други органи и институции. Отприлика, според некои мои информации ги има околу 100.000 во нашата држава. Ќе докажам дека системската одговорност не може да се префрли на еден човек“, рече Салиу и по кој знае кој пат повтори дека Дирекцијата не знаела за објектот, тој не знаел за објектот и затоа не може да има вина за пожарот.
Сали побара и тој и сите директори на ДЗС да видат ослободени оти во идентични ситуации други директори на други институции не се гонат.
На крај од обраќањето кажа дека целиот живот го посветил на државата, на институциите, не бил казнуван со исклучок на една казна за брзо возење, немал кривична мерка и секогаш работел чесно.
„Да бидам обвинет за нешто што не сум можел да го знам, ниту спречам е болка која тешко се носи но верувам дека судот ќе одлучи правично врз основа на факти и докази и закон“, рече Салиу.
Обвинението уште еднаш го нарече несериозно, неодговорно и незаконско и политички мотивирано со цел да биде незаконски осуден и на него и на неговото семејство да им се причини огромна штета.
Судењето продолжи со одбраната на Аднан Џафероски, директор на ДЗС во периодот од 2017 до 2020 година, а неговата бранителка Сузано Јошевска-Анастасовска кажа дека обвинението за Џаероски е „промашена адреса за кривична одгворност“.
Македонија
Тројца бугарски државјани осомничени за неовластена трговија со македонски народни носии
Основното јавно обвинителство Битола отвори против тројца бугарски државјани, жители на Пловдив, поради основано сомнение дека вршеле кривично дело неовластена трговија со добра под привремена заштита, културно наследство и природна реткост.
Осомничените, во текот на месецот, во околината на Демир Хисар, заедно договорени, во група, неовластено купувале предмети – делови од македонски народни носии, кои претставуваат културно наследство според член 2 од Законот за заштита на културното наследство и чиј промет е забранет или ограничен.
Имале цел таквите предмети да ги изнесат во странство, односно во Република Бугарија, но на 9 декември биле затекнати од полициски службеници како ги пренесуваат натоварените предмети во едно товарно возило и еден автомобил.
Од МВР соопштија дека предметите се прегледани од етнолог од „Музеј Битола“ и констатирано е дека се работи за делови од македонски народни носии, кои претставуваат културно наследство, и се со забрана за промет и за продажба без нивна дозвола.
Тројцата се задржани во полициска станица и по целосно документирање на случајот, во координација со јавен обвинител, против нив ќе биде поднесена соодветна пријава.
фото/депозитфотос
Македонија
Димитровски: Нашето брзо членство во ЕУ е нужност и јасен безбедносен и стратешки приоритет за цела Европа
Замени-министерот за надворешни работи и надворешна трговија, Зоран Димитровски, денеска учествуваше на состанокот на партнерската комисија на САД – Јадранската повелба (А5), што се одржа во Мостар, БиХ.
Министерскиот состанок, со кој се заокружи претседавањето на Босна и Херцеговина со САД – Јадранската повелба, собра претставници од земјите членки – Хрватска, Црна Гора, Албанија и САД, како и земјите набљудувачи од регионот – Србија, Косово и Словенија.
Состанокот беше искористен за размена на мислења во однос на актуелните безбедносни предизвици со кои се соочува регионот, како и за разгледување на можностите за понатамошно интензивирање на комуникацијата, координацијата и практичната соработка во справувањето со заедничките кризи и ризици. Посебен акцент беше ставен на досегашните постигнувања во рамките на А5 и перспективите на Јадранската повелба како значајна регионална платформа за градење стабилност, соработка и отпорност.
Дискусиите се фокусираа на современите хибридни закани, сајбер-ризиците, дезинформациските кампањи и последиците од природните непогоди. Учесниците ја нагласија потребата од координиран, конзистентен и засилен пристап, засилено партнерство, редовна размена на информации и развивање усогласени механизми за брза реакција.
Заменик-министерот Димитровски ја реафирмира силната посветеност на Република Северна Македонија кон зајакнување на улогата и релевантноста на САД – Јадранската повелба како уникатна регионална платформа, која придонесува за унапредување на стабилноста, безбедноста и евро-атлантската ориентација на земјите од Западен Балкан.
„Нашата силна посветеност кон САД – Јадранската повелба останува непроменета. Нашето брзо членство во Европската Унија, како и членството на сите земји од регионот, е нужност и јасен безбедносен и стратешки приоритет за цела Европа”, истакна Димитровски.
Во својата дискусија тој ја истакна и стратешката важност на унапредување на евро-атлантските процеси како алатка за зголемена отпорност и намалување на дестабилизирачките влијанија врз регионот.
Земјите членки на крајот од состанокот ја изразија поддршката за претстојното преземање на претседавањето во 2026 година од страна на Република Хрватска.

