Македонија
„Екосвест“: Битолската електрана емитува повеќе сулфур диоксид отколку сите електрани во Германија
Загадувањето од ТЕЦ Битола и ТЕЦ Осломеј во 2020 година е на истото високо ниво како и во 2019 година, посочува новиот извештај од CEE Bankwatch Network и Centre for Research on Energy and Clean Air (CREA), подготвен во соработка со „Екосвест“.
„Емисиите на сулфур диоксид остануваат најголем проблем кога станува збор за електраните на јаглен. Двата оџаци на битолската електрана, Битола Б1+Б2 (60.422 тони) и Битола Б3 (24.091 тони), остануваат најголем извор на сулфур диоксид во земјата. Ова се количини што се девет пати над она што е дозволено да емитува електраната и се повисоки од вкупните емисии на сулфур диоксид од сите електрани во Германија“, се наведува во извештајот.
Емисиите на прашина (ПМ честички), велат од „Екосвест“, исто така, остануваат сериозен проблем. Од таму наведуваат дека со 3.684 тони од ТЕЦ Битола и ТЕЦ Осломеј заедно, нивото е речиси исто како во 2019 и 2018 година – повеќе од двојно повисоко од тоа што е дозволено за земјата.
Директивата за големи согорувачки капацитети – ЕУ Директива за намалување на емисиите на опасни супстанци, којашто е пренесена и во македонското законодавство како дел од претпристапните обврски за ЕУ преку Спогодбата за Енергетската зедница, наложува земјава да ги има намалено емисиите од големите капацитети заклучно со јануари 2018 година. Сепак, велат од Екосвест, како што покажува извештајот, во 2020 година емисиите и панатаму се на опасно високи нивоа, повеќе пати над дозволеното.
„Во трите години откако Директивата стана задолжителна за имплементација во земјите од регионот, електраните во Србија, Босна и Херцеговина, Северна Македонија и Косово редовно емитуваат шест и повеќе пати повеќе сулфур диоксид отколку што е дозволено. Како резултат на ова, од 2018 до 2020 година, се проценува дека само од електраните на јаглен од Западен Балкан се предизвикани околу 19.000 предвремени смртни случаи. Речиси12.000 од овие се предизвикани поради надминувањата на граничните вредности за емисии на загадувачи, што значи дека би можеле да се спречат доколку земјите ги исполнеле своите законски обврски“, велат од „Екосвест“.
Од таму тврдат дека РЕК Битола е меѓу поопасните по здравјето на луѓето во регионот. Доколку емисиите биле доведени во законските граници, се наведува во соопштението, само во 2020 година би можеле да се спречат скоро 300 предвремени смртни случаи од рак, респираторни и кардиоваскуларни заболувања.
„Во последните 10 години нема речиси никаков прогрес во намалување на загадувањето од електраните на јаглен. Земјава и понатаму е сериозно зависна од јагленот како енергенс и покрај најавите за негово постепено напуштање. Но, дури и ако се остварат стратешките определби да се затворат двете електрани во наредните пет до седум години, недозволиво е тие да продолжат да загадуваат на овие нивоа. РЕК Осломеј мора итно да се престане да работи без понатамошни одложувања, а ТЕЦ Битола мора да ги намали работните часови за да намали барем дел од загадувањето што го предизвикува“, вели Невена Смилевска од „Екосвест“.
„Северна Македонија официјално има план за престанок на употребата на јаглен и ова е пример што треба да следат земјите од регионот. Но, работите мора да се одвиваат побрзо за да се овозможи максимална заштита на здравјето на луѓето. Мора интензивно да се инвестира во енергетска ефикасност, како и во сончева и ветерна енергија, за да може што побрзо да се случува планираната енергетска транзиција“, изјави Давор Пехчевски, координатор за аерозагадување за Балканот во CEE Bankwatch Network.
„Секако, овој процес мора да е по принципите на праведна транзиција, каде што работниците и заедниците што зависат од работата на електраните на јаглен нема да бидат заборавени. Мора веднаш да се започне со изработка на планови за оваа транзиција со сите релевантни страни, особено со најзасегнатите заедници“, дополни Смилевска.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Минчев: 2025 година беше година на системски и суштински промени, а не козметички реформи во јавната администрација
Во просториите на Министерството за јавна администрација денеска се одржа предновогодишен брифинг со претставници на медиумите, на кој министерот за јавна администрација, Горан Минчев, ги презентираше клучните резултати од работата на Министерството во текот на 2025 година, како и приоритетите и реформските активности што следуваат во наредниот период.
Брифингот беше можност за отворен дијалог, поставување прашања и размена на мислења во однос на процесите на реформа на јавната администрација.
Министерот Минчев истакна дека 2025 година претставува година на важни и системски промени, кои имаат за цел изградба на професионална, ефикасна и департизирана јавна администрација, во согласност со европските стандарди.
„Наша обврска кон граѓаните и кон јавноста е да бидеме прецизни и одговорни, и за сработеното и за тоа што следува. 2025 година беше година на суштински, а не козметички реформи во јавната администрација,“ нагласи министерот Минчев во своето обраќање.
На брифингот беа презентирани клучните законски и институционални реформи, меѓу кои донесувањето на системските закони од областа на јавната администрација, унапредувањето на управувањето со човечките ресурси, јакнењето на капацитетите на административните службеници, дигитализацијата и подобрувањето на транспарентноста и отчетноста на институциите.
На крајот од брифингот, министерот им се заблагодари на медиумските претставници за нивниот интерес, професионалност и континуирано следење на реформските процеси, посакувајќи успешна нова година и продолжување на соработката и отворениот дијалог и во 2026 година.
Македонија
Сиљановска-Давкова со честитка до верниците што го прославуваат Божиќ според грегоријанскиот календар
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова по повод големиот христијански празник Христовото раѓање – Божиќ, упати честитка до д-р Киро Стојанов, Скопски бискуп и Епарх Струмичко-скопски и до сите верници кои го прославуваат Божиќ според Грегоријанскиот календар.
„Со особено задоволство, на сите верници кои го прославуваат Божиќ според Грегоријанскиот календар, срдечно Ви го честитам денот на Христовото раѓање – Божиќ.
Нека овие светли празнични денови Ви донесат добро здравје, духовен мир и радост, исполнувајќи ги Вашите домови со спокој, љубов и топлина. Божиќ, како еден од највозвишените христијански празници, нè потсетува на вечните вредности: солидарноста, човечноста и надежта, коишто ги зближуваат луѓето и ја зајакнуваат вербата во подобра иднина.
Во овие зимски денови, божиќните празници нека бидат поттик за чинење добри дела и взаемно почитување. Да даруваме насмевки, да негуваме човечка блискост и да бидеме носители на ведрина и позитивна мисла во секојдневието, споделувајќи радост со сите околу нас. Честит Божиќ!“, пишува во честитката.
Македонија
Вработените во Народниот правобранител алармираат: Се наоѓаме во безизлезна состојба
Вработените во Народниот правобранител и двајцата преостанати заменици на народниот правобранител велат дека се наоѓаат во безизлезна состојба и дека од јули Собранието не е во состојба да избере нов омбдусман.
„Ние, вработените во Народниот правобранител и двајцата преостанати заменици на народниот правобранител, со овој допис и дописот што ви го доставуваме во прилог сакаме да ве информираме за безизлезната состојба во која се наоѓа централната институција, која треба да биде посветена на заштита на човековите слободи и права, а воедно и механизам за надзор и следење на законитото работење на институциите од јавниот сектор, локалната самоуправа и јавните претпријатија, надлежности што ни се дадени со Уставот на Република Северна Македонија и со Законот за народниот правобранител. За состојбата во која сме доведени, сметаме дека најповикано е Собранието на Република Северна Македонија, кое од 12.7.2025 година не е во состојба да избере нов народен правобранител, иако од наша страна повеќепати е алармирано за состојбата во која се наоѓаме“, се наведува во соопштението.
Во него се додва дека последно вакво известување до Собранието е доставено на 11.12.2025 година, но до ден-денешен (23.12.2025 год.) не се известени, дури ни со негативен одговор, а исто така, се наведува во соопштението, не е доставена ниту покана за присуство на некој од преостанатите заменици на годишното обраќање на претседателката на Република Северна Македонија.
„Со овој допис сакаме да ја запознаеме целата македонска, но и пошироката јавност – од дипломатските претставништва во државата и странските мисии – за состојбата во која се наоѓаат вработените во Народниот правобранител, кои во моментот не може да остварат многу од своите права од работен однос, а од јануари 2026 година веројатно нема да земаат ни личен доход, со што ќе престане да се уплаќаат редовните уплати за социјално и здравствено, но и за пензиско осигурување. Поради ова, се прашуваме дали државата има потреба од ваква институција или не“, се наведува во соопштението.


