Церемонијата за доделување на Наградите на Европската Унија за истражувачко новинарство 2024 организирана се одржа во петок, 18 октомври 2024 во Скопје на која беа наградени најдобрите стории објавени во Северна Македонија. Престижната награда поддржана од Европската Унија ги препознава најдобрите истражувачки стории објавени во претходната година во земјите од Западен Балкан и во Турција.

Церемонијата ја отвори амбасадорот на Европската Унија во Северна Македонија, Михалис Рокас, кој ја истакна посветеноста на Европската Унија во поддршката на независното новинарство и слободата на медиумите во регионот.

„Новинарството ни треба за функционира демократијата. Професионалното новинарство ни помага да се справиме со многу предизвици. Социјалните мрежи лесно креираат јавно мислење. Она што е потребно е да се обидеме да асистираме на професијата, да не кажам, да ги достигне ЕУ стандардите, туку да се осигураме новинарите да можат да работат на истражувања. Ова е можност да се покаже импактот на истражувачкото новинарство кое креира општествени промени и средина во која граѓаните ќе просперираат“, рече амбасадорот Рокас.

Претседателот на жири-коисијата Валентин Нешовски даде увид во процесот на селектирање на пристигнатите апликации и темите кои биле истражувани.

„Мора да кажам иако ќе звучи како фраза – жирито имаше тешка работа. Не затоа што не уживавме во работата туку затоа што од вас добивме за анализа одлични новинарски трудови. Процедурата на жирирање вклучуваше поединечно бодување по сите овие критериуми а потоа и состанок на кој се дебатираа резултатите. И тука мора да кажам се соочивме со тесни резултати. Поради, пак, ќе нагласам, квалитетот“, рече Нешовски.

По говорите беше претставена жири-комисијата која ја сочинуваа Валентин Нешовски, Лајла Веселица и Константин Тесторидес.

Победниците на кои сертификатите им ги додели амбасадорот Рокас беа прогласени во следниот редослед:

3. место:
Александар Методијев и Сузана Мицева за сторијата „Кревките Шуми“ (Нота.мк) која истражува нелегална сеча на шуми и институционална негрижа за животната средина.

2. место:

Миомир Серафиновиќ и Снежана Лупевска Созен за сторијата „Семејно стебло Зајас, Соравиа, струја, дипломатија“ од емисијата КОД, ТВ Телма која открива фамилијарни врски и злоупотреби од високи функционери.

1. место:

Ирена Мулачка од Фокус за сторијата „Скандал Онкологија“ (Фокус) со која се открија злоупотреби со терапиите за онколошките пациенти.

По доделувањето на наградите победниците имаа можност да одржат краток говор:

„Во целата приказна, вработените на онкологија се охрабрија да учествуваат во сторијата и да зборуваат за тоа што се случувало таму. Искрено се надевам дека малку од малку успеав оваа приказна да помогне на пациентите во Македонија и се надевам дека до крај на годината ќе има правна разврска. Благодарност до редакцијата Фокус, до жирито и до моето семејство“, рече Ирена Мулачка.

„Благодарност до жирито за наградата. Рекоа дека е храброст да се истражува и жирито ја препозна храброста да се истражува едно семејство кое до скоро беше во власта. Истражувачкото новинарство расте, многу ми е мило што ЕУ не се откажува од нас и и ни дава поддршка“, рече Миомир Серафиновиќ по примањето на наградата.

„Чест ми е што сум овде, што ова неверојатно патување кое го имавме со колегите, ја доби втората награда по она од СЕММ и УНЕСКО. Беше предизвик да се отиде на Јабланица, непокорот на локалното население заслужува признание затоа што нивното противење да се уништува шумата не мотивираше да ја направиме сторијата“, рече Сузана Мицева.

Победниците на националниот конкурс за ЕУ наградата за истражувачко новинарство ќе имаат шанса да се натпреваруваат и за регионалниот конкурс на кој се наградуваат стории со регионално влијание од посебна жири-комисија. Победниците на регионалниот конкурс ќе бидат објавени во последната недела на Октомври во Анкара, Турција.

За Наградата на Европската Унија за истражувачко новинарство

ЕУ наградата за истражувачко новинарство е координирана од Томсон медија, а во Македонија имплементирана од Самостојниот синдикат на новинари и медиумски работници како дел од проектот „Зајакнување на квалитетот на вестите и независното новинарство на Западен Балкан и во Турција 2“. Проектот е финансиран од Европската Унија, а спроведуван од конзорциумот составен од Балканската истражувачка репортерска мрежа – БИРН Хаб, Централно-европскиот Универзитет (ЦЕУ) – Унгарија, Асоцијацијата на новинари (АЈ) – Турција, Томсон Медија (ТМ) – Германија, Универзитетот Гоце Делчев Штип (УГД) – С. Македонија, Самостојниот синдикат на новинари и медиумски работници (ССНМ) – С. Македонија, Асоцијацијата на медиумите од југо-источна Европа (МАСЕ) – Црна Гора и Балканската истражувачка репортерска мрежа Косово (БИРН Косово).

Комуналното претпријатие „Чистота и зеленило“ и Општина Куманово во соработка со Мен енд Маунтен и со поддршка на невладината организација „СОН“ од Гент, Белгија, во текот на вчерашниот ден ги исчистија речните корита во центарот на Куманово.

Во овој дел од реката, се наоѓа и парк за рекреација, кој постојано е посетуван од граѓаните и загадуван со отпад.

Општина Куманово, со поддршка од провинцијата Источна Фландрија во Белгија и невладината организација „СОН“ токму во овој дел од градот поставија 16 нови GENERALKA корпи за отпад.

Во акцијата и чистењето на речното корито земаа учество вработените од ЈКП „Чистота и Зеленило“ и волонтери од здружението Кумановски Акцијаши со голема поддршка од администрацијата на Општина Куманово и градоначалникот Максим Димитриевски.

На секоја од корпите за отпад напишани се уникатни пораки на македонски и албански јазик: „Создавај и не уништувај“, „Фрлете го тука вашето ѓубре – не вашата иднина“, „Твојот град – твој дом“, „Биди решение, а не загадување“, „Користете ме, но не ме злоупотребувајте“, „Загадувањето значи твое труење“, „Престани да зборуваш – почни да делуваш“…..

Идејата е да се покрене свеста на граѓаните и овие пораки да натераат секој што ќе помине оттаму и ќе ги прочита да размисли за неговата одговорност кон околината и заедницата.

„Иако симболичен, ова е многу значаен проект за нас. ЈП “Чистота и зеленило” и Општина Куманово, со поддршка од провинцијата Источна Фландрија од Белгија и во соработка со невладината организација “СОН” од Гент, Белгија, во текот на вчерашниот ден го исчисти речното корито на градскиот кеј и поставија 16 нови GENERALKA корпи за отпадоци. На секоја корпа за отпад испишани се наменски и специфични пораки до граѓаните за тоа како треба да се однесуваат за да ја заштитат животната средина и да го чуваат нивниот град чист. Ова е мотивирачки пример како да ги означиме и другите места во градот со вакви специфични пораки до сите граѓани. Градот Куманово е благодарен“, вели Максим Димитриевски, градоначалник на општина Куманово.

Директорот на Јавното комунално претпријатие „Чистота и зеленило“, Ненад Стојановски, во придружба на заменик директорката на претпријатието, Цветанка Ивановска, апелира до граѓаните да се придржуваат до хигиената и ги повика другите организации што почесто да иницираат вакви еколошки акции:

„Пораките на корпите имаат намера да им укажат на граѓаните да одложуваат отпад на соодветно место. ЈП Чистота и зеленило ги поддржува сите вакви акции и ги охрабрува и другите организации да иницираат и организираат еколошки акции, а ние со нашиот потенцијал и механизација секогаш сме им на располагање. Апелираме до граѓаните да се придржуваат до хигиената“.

СОН е нова белгиска невладина организација со фокус на културата и општеството.

„Со поддршка од провинцијата Источна Фландрија (Белгија) и во соработка со Мен енд Маунтен / GENERALKA среќни сме што можеме да го поддржиме градот Куманово за да создаде поеколошка средина за целото општество “, велат Јан Хозе, претседател на СОН и Катинка Димкароска, член на управниот одбор на СОН.

Претседателот на Собранието, Африм Гаши, денеска оствари средба со претседателката на Бундестагот на Сојузна Република Германија, Бербел Бас.

На средбата присуствуваше и нашиот резидентен амбасадор, Илбер Села и генералната секретарка на Собранието, Марина Димовска. Поздравувајќи го својот колега со топло добредојде, претседателката Бас ја искажа нејзината лична посветеност, но и посветеноста на пратениците во Бундестагот да се вложат за напредок на нашата земја на патот кон Европската Унија. Изрази почит и пофалби за досегашните успеси и преземени чекори на Република Северна Македонија на овој пат.

„Вашата земја е пример за успешно мултиетничко општество во целиот регион, нешто што е посебно вреднувано од Германија“, потенцираше Бас.

Претседателката Бас, потенцираше дека поканувањето на претседателката на Европската Унија, Урсула фон дер Лајер, на Самитот во Берлин е уште една потврда за германската визија за регионот и извесната европска перспектива на земјите учеснички во овој процес.

Претседателот Гаши изрази особено задоволство за одржувањето на средбата и за поддршката која како држава и Собрание ја добиваме во изминатите децении од германските политичари, институции, бизнисмени и граѓани. Беше упатена благодарност за Резолуцијата на Бундестагот, особено признанието на македонската посебност, не само како признание на македонскиот идентитет, туку како гест на почитување на оваа универзална и цивилизациска придобивка. Ја пренесе одлучноста на новата влада и Собрание по одржувањето на парламентарните избори за продолжување на процесот на евроинтеграции и спроведување на неопходните реформи во клучните области детектирани од Европската комисија. Посебен акцент стави на парламентарната соработка и динамиката на средби на сите нивоа и актуелно, експертизата на Бундестагот за независно парламентарно обезбедување.

Двајцата соговорници беа согласни дека во време на заканувачки предизвици, потребно е поголемо обединување на парламентите во нивната одбрана на демократијата, човековите права, транспаретноста, отвореноста и обезбедувањето на точни информации до граѓаните. Беше констатирано дека тековната соработка треба да продолжи, но и да се отпочне во нови области кои добиваат на значење, како што се обезбедувањето добри законски решенија на поле на енергетиката, користењето на алтернативни и онбовливи извори на енергеија, како и заштитата на животната средина.