Македонија
„Меѓаши“: Сиромаштијата и нискиот степен на образование се главна причина за склучување малолетнички бракови
Првата детска амбасада во светот „Меѓаши“ со години вниманието го насочува кон проблемите што се појавуваат од малолетничките бракови и бракови под принуда.
„На 12 Април, кој е светски Ден за заштита на децата од улица, уште еднаш потсетуваме на напорите на Првата детска амбасада во светот „Меѓаши“, по однос на заштита на тие деца затоа што оставени на улица се најбрзи потенцијални жртви на насилство, злоупотреба, искористување како работна сила и за малолетнички брачни заедници под присила“, велат од „Меѓаши“.
Оттаму истакнуваат дека оваа појава на малолетнички бракови ја има насекаде во светот, меѓутоа помногубројни се во неразвиените земји бидејќи на Запад државата веднаш ги санкционира со високи казни.
„Според актуелниот закон во Република Македонија, брак може да склучат лица со навршени 18 години, а по исклучок надлежен суд може да дозволи и лице со наполнети 16 години да склучи брак ако утврди дека лицето достигнало телесна и душевна зрелост потребна за вршење на правата и должностите што настануваат во бракот за што треба да се набави мислење од здравствена установа и укажана стручна помош во Центарот за социјална работа. Според Кривичниот законик на РМ, во членот 197, кој се однесува на вонбрачен живот со малолетно лице, јасно стои дека полнолетно лице што живее во вонбрачна заедница со малолетно лице што навршило 14, а не 16 години, ќе се казни со затвор од три месеци до три години. Со истата казна ќе се казни и родителот, посвоителот или старателот, кој на малолетно лице што навршило 14, а не 16 години, ќе му допушти да живее во вонбрачна заедница со друго лице или ќе го наведе на тоа“, стои во соопштението.
Детската амбасада „Меѓаши“ смета дека треба да има измени и дополнувања во законот во Република Македонија дека ниедно дете не треба да склучи брак, односно да биде во брачна или вонбрачна зедница до наполнување 18 години, односно бараат зголемување на минималната граница на години која може да биде предвидена за склучување брак.
Велат дека и Комитетот за правата на детето при ООН во своите завршни забелешки упатени до Владата на Република Македонија искажал загриженост за праксата на рано и присилно стапување во брак на девојчињата од одредени заедници, вклучително и традиционалните бракови, кои не се регистрираат кај надлежните власти, а за пријавените случаи на продажба на деца заради стапување во брак, се забележува дека таквата пракса може да се влоши во време на економски тешкотии.
„Дојавувачите на СОС-телефонот за деца и млади во ’Меѓаши’ најчесто се обраќаат доколку постои насилство во самата заедница, но, за жал, не се јавуваат да пријават малолетнички брак или да се информираат за начините на кои ваквите случувања и бракови може да се санкционираат или да се спречат. Често се случува родителите што се необразовани и се социјално загрозени да инсистираат нивното дете порано да се омажи со цел да го спасат од сиромаштијата. Најчесто тоа е дел од културата што трансгенерациски се пренесува како модел на однесување“, се наведува во соопштението.
Од „Меѓаши“ истакнуваат дека според истражување спроведено од УНИЦЕФ во 2011 година, во Македонија бројот на млади девојки на возраст од 15 до 19 години што стапиле во брак или живеат во заедница на национално ниво е 4 отсто, кај Албанците е 6 отсто, кај Македонците е 2 отсто, а во ромските населби тој изнесува 22 отсто.
„Изминативе години има промена по однос на ова прашање, што се должи на поголемата процентуална образованост на децата Роми, но сепак недоволно за да се каже дека Македонија е на добар пат да го реши овој проблем“, се вели во соопштението.
На проблемот од над 2.000 фантоми во Македонија, со непознат стадиум на образование, Првата детска амбасада „Меѓаши“ укажува постојано.
„Тука е и основата за масовноста на малолетничките бракови. Со завршувањето на задолжителното средно бразование младите не само што ќе го прекинат синџирот на неписменост, сиромаштија и злоупотрба на трудот туку ќе им се даде и сериозна можност со едукација, барем да се намали бројката на малолетничките бракови. Очекуваме во следниот период да се најдат и законски, но и акциски решенија за оваа категорија малолетници што се принудени да влезат во брак, да се преземат соодветни мерки и да се почитува правото на децата да пораснат“, истакнуваат од Првата детска амбасада.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Лукаревска: Не се знае колку ќе трае супсензијата на ИПАРД, а во буџетот се кратат 185 милиони денари за земјоделците
Пратеничката на СДСМ Сања Лукаревска во рамките на амандманската расправа за буџетот за 2026 година во собраниската комисија за финансирање и буџет, ги повика пратениците да го преиспитаат намалувањето на средствата во програмата за рурален развој за скоро половина и да го прифатат предложениот амандман на СДСМ износот да остане ист како во 2025 година. Годишната стапка во буџетот беше околу 300 милиони денари.
-За 2026 година се предлага намалување на оваа ставка, скоро половина, односно 185,9 милиони денари, или намалувањето е во износ од 115 милиони денари, истакна Лукаревска.
Таа додаде дека суспензијата на ИПАРД, која е актуелна овие денови, создава и големи финансиски проблеми на самите корисници и во сегашно време, меѓутоа и во иднина.
Лукарецска стакна дека скратените буџетски средства се користат за кофинансирање на финансиска поддршка, која корисниците ја добиваат, и тоа ќе биде еден лош сигнал и за земјоделците, меѓутоа и за стопанствениците, коишто очекуваат од Владата, пред се од Министерството за финансии, како креатор на буџетот, паметно и прагматично да ги планира средствата.
-Ние не можеме да знаеме колку време ќе трае самата суспензија, а во тој период веќе ќе имаме одредени обврски коишто ќе мора да се спроведуваат, односно ќе доспее рокот за обврските коишто агенцијата ќе ги има кон корисниците, рече Лукаревска, додавајќи дека по враќањето на оваа програма повторно во сила ќе може да се компензираат овие средства преку средствата од Европската унија.
-Затоа е добро да се прифати овој амандман за доброто на земјоделците и за целиот тој засегнат – секој којшто е дел од столбовите во нашето општество за соодветен раст и развој, па дури и промоција, истакна пратеничката на СДСМ Сања Лукаревска пред собраниската комисија за финансирање и буџет.
Македонија
Сиљановска-Давкова ги додели стипендиите „Борис Трајковски“
„Изминативе дваесетина години се создаде почитувана, позната и експонирана заедница од над 300 успешни, реализирани личности, кои се издигнале над индивидуалните кариери и придонеле за општото добро“, оцени претседателката Гордана Сиљановска-Давкова, на доделувањето на стипендиите „Борис Трајковски“ за академската 2025/2026 година.
Според претседателката, оваа грчко-македонска образовна соработка е уште едно камче во мозаикот на искрена доверба меѓу двете држави и општества.
За неа е најважно државата да не ги заборави стипендистите по завршувањето на програмата и да ги вклучи во креирањето на јавни политики и вредности.
Упатувајќи честитки и посакувајќи им успех на годинешните добитници на стипендиите, министерката за образование и наука, Весна Јаневска, изрази задоволство од функционирањето на Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ, којшто изнедри 20-тина генерации дипломирани студенти, успешно интегрирани во македонското општество.
За неа, стипендијата е признание за упорноста, талентот и потенцијалот на избраните студенти.
Директорот Јанис Верверидис ја истакна посебната вредност на студирањето на Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ. Тој посочи дека Executive MBA е современа програма што се реализира заеднички со Универзитетот во Стразбур (високопрестижна француска институција со 18 добитници на Нобелова награда во својата историја) и води до две MBA дипломи: една од Универзитетот Јорк и една од Универзитетот во Стразбур.
Стипендиите „Борис Трајковски“ за студии од втор циклус на извршната МБА програма се доделуваат на 20 студенти веќе 22 години и се резултат на заедничката активност и соработка на Претседателот на државава, Министерството за образование и наука, Меѓународната фондација „Борис Трајковски“ и Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ од Солун, Грција.
Македонија
Николовски: Програмата за рурален развој е преполовена, субвенции не се исплаќаат, суспендирани се 130 милиони евра од ИПАРД
Пратеникот на СДСМ Љупчо Николовски во рамките на амандманската расправа за буџетот за 2026 година во собраниската комисија за финансирање и буџет посочи на хаосот во земјоделството со кратење и суспендирање на програми.
-Имаме суспендирана програма од 130 милиони евра и сосема неодговорен пристап на орган надлежен за управување со ИПАРД. Гледаме дека министерот бега и се крие и ги крие информациите, па дава контрадикторни информации секој ден за вака сериозна тема. Прво, немаше суспензија, па после призна дека има суспензија, па не беа засегнати договори, па станаа 50 договори засегнати, истакна Николовски.
Тој нагласи дека според официјалните бројки потврдени од Министерството за финансии има 453 склучени договори, 270 делумно исплатени и 180 комплетно неисплатени.
-Програмата за рурален развој, од милијарда и 200 милиони е скратена на половина, на 650 милиони. Националното кофинансирање за ИПАРД во програмата за рурален развој е скратено, рече Николовски, додавајќи дека во времето на владата на СДСМ за еден повик, како овој каде што се фатени корупциски зделки, биле потребни 4 месеци, а сега се потребни 18 месеци, што може да се провери на страната на Делегацијата на Европската унија, но и на Платежната агенција.
Николовски нагласи дека јавно од собраниската говорница алармирал за овие состојби, меѓутоа не добил никаков одговор од министерството.
-Се крати на субвенциите, милијарда денари, не се исплатени субвенциите за овчарите, за млекото, укината е авансната исплата на субвенции, за која сега се измислуваат некакви причини зошто е скратена итн. Факт е дека земјоделците до крајот на годината нема да ги добијат за првпат овие 30%, а големите фирми ќе добијат по еден милион евра, рече Николовски, додавајќи дека се крати и ИПАРД-програмата и програмата за рурален развој, што претставува огромен шок и огромно кратење, буквално на секој поглед, во секоја програма, во секоја мерка во земјоделството.
Николовски истакна дека веднаш по објавата на скандалот има промена на 40% од раководниот кадар на ИПАРД, за којшто за да се промени треба да се пријави во Европската унија.
Таму има уште поголем проблем, затоа што во ваков скандал, со суспендирани пари, еден ден по завршувањето на изборите се носи решение за распоредување на 40% од кадарот кој го работеше најуспешниот ИПАРД-2 во регионот, каде што има 85% искористеност, најдобро од сите земји, истакна Николовски.
Наместо да откочиме и да ги ослободиме работите, се прават грешки во оваа нервоза, за да се заглават уште повеќе процедурите. Заедно со скратените износи за субвенции од 500 милиони денари и преполовената програма за рурален развој, се инвестициските мерки со укинатите програми за малите производители, но се форсираат големите компании. Со тоа што нема исплата на субвенции со месеци и нема аванс на исплата, сериозно ќе биде доведен доходот на земјоделците и нивната спремност за нова реколта. Со ова, мерките се креираат за големите фарми или една–две винарии преку програмите во владина процедура и одлуки на Собранието, каде што се гледа дека се форсираат големите компании, а треба да се гордееме на четири илјади мали производители и на постојана поддршка на малите земјоделци, а не на пет–шест големи компании, порача пратеникот на СДСМ Љупчо Николовски во обраќање пред собраниската комисија за финансирање и буџет.

