Македонија
„На точак“ ги повикува велосипедистите на роденденски протест
Под мотото „Револуција без институционална револуција“, в среда, 29 мај, со почеток во 17:30 часот од Плоштад Македонија ќе се одржи 81. велосипедска Критична маса во Скопје, со која иницијативата „На точак“ и поддржувачите одбележуваат седум години од првиот ваков настан.
Овој слоган е одбран бидејќи ја рефлектира седумгодишната борба за подобри услови за сите кои возат велосипед, кои од ден на ден се побројни на улиците, но, за жал, и разочараноста од институциите кои не го следат истото темпо во однос на воведување промени, подобри закони, подобра инфраструктура и безбедност во сообраќајот.
,,7 години заедно возиме на скопските улици. 7 години пишуваме, критикуваме, предлагаме нови решенија, ги контактираме институциите. Критична маса во Скопје, па и во другите градови се профилираше како граѓански собир со јасни недвосмислени цели:
– Подобри инфраструктурни услови за возење точак како превоз за сите граѓани од сите генерации и способности (не само за највештите и спортистите);
– Создавање градови кои се велопријателски, каде при планирањето на улиците, велосипедскиот е барем еднакво важен како автомобилскиот сообраќај, градови каде може да се стигне на точак безбедно и удобно од која било до која било точка без прекин;
– Градовите да го постават здравјето, безбедноста во сообраќајот, заштитата на животната средина како приоритет во своите сообраќајни и други политики.
Во Скопје и во неколку други градови кај десетици, па стотиции, па илјадници граѓани се создаде доволно лична свест за да повикаме на институционална промена. Се создаде критична маса и промените започнаа, за жал, само во Скопје и многу скромно и споро.
Идеите кои ги презентираше „На точак“ низ 80 настани Критична маса, толку едноставни и логични, илјадници изјави и стотици дописи и состаноци со институции, иако не се ништо ново и револуционерно и се пракса на европско и светско ниво, се сè уште револуционерни за нашите институции. Тоа се гледа во новите сообраќајни проекти (автопатски широки ленти низ градови, со огромни радиуси за автомобили, а смешен простор за пешаци и велосипеди), тоа се гледа во изјавите и дефилеата кои институциите ги организираат каде мешаат спорт и транспорт, тоа се гледа во заглавените тротоари каде луѓето не можат да го остварат основното право на ДВИЖЕЊЕ, тоа се гледа во бројот на сообраќајни жртви, тоа се гледа во копирањето на популистичката мерка субвенции без реални промени на терен, тоа се гледа во правилниците за урбанистичко планирање непроменети од времето на автомобилскиот бум минатиот век…”, се вели во соопштението на организаторите.
Иницијативата ги издвојува најважните барања кои биле упатувани до институциите на кои е посветен овој 7. роденден:
– Донесување правилник за проектирање велосипедска инфраструктура, кој е во процедура, но треба да се посвети поголемо внимание на неговото изготвување и да се донесе поскоро зашто во меѓувремето се проектираат супстандардни патеки, особено во другите градови.
– Владата да ги обврзе сите поголеми градови да донесат план за одржлива обилност и тие планови да бидат со реални мерки и обврски, а не само приказни.
– Изработка на стратегија за велосипедски сообраќај на ниво на држава, за градско, но и за меѓуградско поврзување. Таа би била целосно во насока на заложбите за чист воздух, но и за развој на одржливиот туризам.
– Комбиниран транспорт: Јавен превоз (особено железнички) каде ќе биде дозволено и поттикнувано превезувањето и комбинирањето со велосипеди. Сите нови возови и автобуси да имаат можност за превезување велосипед, а старите да се адаптираат.
– Поскоро донесување на планот за велосипедски сообраќај на Град Скопје и прифаќање на нашите забелешки.
– Имплементирање на современ автоматизиран систем за изнајмување велосипеди во Скопје, па и во другите поголеми градови.
– Паркингот за велосипеди да биде задолжителен за сите нови објекти. како што е задолжителен паркингот за автомобили. На едно место за автомобил собира 10 велосипеди, оваа обврска е смешно мала за инвеститорите, а ќе значи огромна практичност за жителите.
– Донесување на Визија нула по примерот на Шведска на национално ниво со цел намалување на бројот на жртви од сообраќај постепено до нула. Можно е!
– Спроведување патни диети на сите поголеми улици во Скопје и другите градови (стеснување на автомобилските ленти, некаде и намалување на бројот на автомобилски ленти, а воведување ленти за велосипеди, специјални ленти за јавен превоз, ослободување простор за повеќе зеленило)
– Физички мерки за смирување на сообраќајот на сите улици низ цела држава, најпрво во околината на училиштата и градинките, а потоа по сите станбени улици.
– Поврзување на Скопје по текот на Вардар по целата должина од двете страни од западниот до источниот крај на градот, ослободување на прекините од градежни активности, доградба на патеки онаму каде што е потребно, поврзување со краци со останатата мрежа, повеќе велосипедски возливи рампи, повеќе пешачко-велосипедски мостови. Кејот на Вардар треба да биде нашиот велосипедски автопат. А текот на Вардар низ Македонија треба да стане велосипедска магистрала север-југ и дел од европската Еуро-вело мрежа како дел од Рута 11.
– Од исклучителна важност е силна посветеност на полицијата во справување со проблемот со паркирање на пешачки и велосипедски површини. Јавниот простор им припаѓа на луѓето, а не на автомобилите. Поскоро воведување комунална полиција со цел попрактично решавање на овој проблем.
– Сообраќајните правила – теоријата и практичните вештини за возење велосипед да бидат задолжителен дел од наставната програма во основното образование. Во насока на ова, потребно е воведување велосипедски сообраќајни полигони (трајни или мобилни во рамки на училиштата и трајни на локации низ градовите). Одреден број часови во рамките на образованието во автошколите треба да биде посветено на односот кон ранливите учесници во сообраќајот, како и практично возење велосипед.
– Сите институции, сите станбени и комерцијални објекти, како и сите јавни простори да бидат направени пристапни за тркалата, на инвалидските, детските колички и велосипедите.
„Помина времето на апелирање да се зголеми свеста. Свеста ја има кај доволен број граѓани. Условите ги нема. Институциите имаат многу помоќни алатки во свои раце од тоа да повикуваат само на зголемена свест и на лична одговорност, кога грешките и недостатоците се и системски. Тие преку своите реални приоритети, правилници, планови, проекти, правила и нивно спроведување, како и преку инфраструктурни промени треба да создадат една нова свест и кај мнозинството”, велат од иницијативата.
„На точак“ повикува сите кои возат велосипед или ги поддржуваат овие барања да се придружат 29 мај за заедно да ги упатат до одговорните, да направат роденденски протест со возење низ улиците и да се одбележи седумгодишната борба за достојни услови.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Финалната битка започнува: Викендов ќе го добиеме првиот средношколец милионер
Викендов започнува највозбудливиот дел од натпреварот „Средношколец милионер“.
По десетици илјади гласови и одличната промотивна работа која ја завршија учесниците во најголемиот средношколски натпревар во Македонија досега, најдобрите 20 бизнис идеи на средношколски тимови во Македонија ќе излезат на сцената да се борат за ТОП 10 и големото финале во недела.
Ова не е само натпревар – ова е најголемата младинска претприемачка платформа во државата. Ќе гледаме идеи кои решаваат проблеми што со години нѐ оптоваруваат: финансиска едукација за младите, дигитализација на здравството, паркинг хаос, безбедност во сообраќајот, ментално здравје, локално производство, creator економија, превенција на ризици и уште многу други.
Секоја од овие идеи има потенцијал да стане вистински стартап
Конкуренцијата е огромна – а токму затоа финалето во недела ќе биде местото каде што ќе се роди првиот средношколец милионер. Но пред тоа, во сабота 29 ноември полуфиналистите ќе имаат прилика преку 90-секунден „elevator pitch“ на основачот на Бреинстер групацијата Петар Ниновски да му ја „продадат“ својата идеја за бизнис, а најдобрите 10 истото ќе го прават во големото финале во недела, пред 5 вистински инвеститори. Победникот ќе однесе дома 1 милион денари, вредност еднаква на сумата која пред 10 години Ниновски ја добил од „бизнис ангели“ за да го започне Бреинстер како приказна, која денес на општеството, особено младите, им враќа со давање можности – во иста мера.
Ова се најдобрите 20 идеи според гласовите од публиката кои ќе се борат за еден милион денари
1. Nex$tep Finance – КешКидс
Финансиска едукација што ги учи младите да управуваат со пари паметно. Интерактивни алатки кои ги претвораат трошоците во игра. Платформа за родители кои сакаат деца со вистински финансиски навики.
2. AI StockBroker – WallStreet Minds
AI симулатор што ги учи младите да инвестираат без ризик. Модерна алатка за анализа на трендови и сценарија. Идеја која ги носи светските инвестициски стандарди кај средношколци.
3. ПаметПакет – Академија Разлика
Апликација која ги анализира твоите сметки и препорачува поевтини пакети. Ги намалува месечните трошоци со паметен алгоритам. Прво решение кое реално може да ти заштеди пари уште првиот месец.
4. StreetSafe – LightTheWay
Паметни светилки за побезбедни улици. Сензори кои детектираат движење и го минимизираат криминалот. Идеја што директно спасува животи.
5. Revola – RonaldoCR7
Електричен тротинет со подобрена безбедност. Дизајн кој спречува незгоди и ја зголемува стабилноста. Хардверско решение со огромен пазар и реална потреба.
6. ПаркПат – Паркинг Патролa
Систем што го открива неправилното паркирање. Јасен партнерски модел со општини и приватни оператори. Вовед во паметни градови.
7. Систем 4 – StayBe
Сензорски систем за детекција на опасности. Иновативен пристап кон домашна и јавна безбедност. Препознатлива технологија со јасна примена.
8. Quick-Med – Ви-Ши
Апликација за брзи медицински насоки. Корисниците добиваат информации за симптоми и препораки. Прв чекор кон дигитално здравство кај младите.
9. MindMap – BeWell
Дигитален дневник за ментална хигиена. Алатка за подобри навики и самосвест. Модерно решение за генерација што сака да се грижи за себе.
10. HYDRO BAND – ХИДРО ЅВЕЗДИ
Нараквица што следи хидратација во реално време. Апликација која те потсетува кога и колку треба да пиеш вода. Продукт што ја комбинира технологијата со здравите навики.
11. Паркирај Паметно – Демиркапијци
Платформа која покажува каде има слободно паркинг место. Заштедува време, нервози и гориво. Локално решение со голем потенцијал за ширење.
12. DWear – ЈКЦ Милионерс
Паметна облека со интегрирани микрочипови. Модерна wearable технологија со функција, не само стил. Интересна фузија од ИТ и текстил.
13. EduLink – LinkLabs
Поврзува ученици со тутори, инструктори и ментори. Дигитална училница со практична примена. Платформа со можност за регионален раст.
14. KupuvajLokalno.mk – Локални Херои
Платформа за локални производи и ракотворби. Поддршка за мали производители и занаетчии. Мисија за зајакнување на локалната економија.
15. Dexiverse – Team Dexi
VR светови создадени од ученици. Гејмификација за учење, забава и тренинг. Идеја што ги спојува технологијата и креативноста.
16. FanForge – Forgelab
Македонски Patreon за млади креатори. Алка за поддршка на уметници, стримери и иноватори. Платформа што го поттикнува creator economy кај младите.
17. Работи бе! – Џекпоц
Апликација за краткорочни хонорарни работи. Ги поврзува младите со реални можности. Едноставно решение за економска активност меѓу тинејџери.
18. Паметен SOS накит – Иновативци
Безбедносен накит за девојки и ранливи групи. Со еден клик праќа SOS сигнал. Едноставен дизајн со голем импакт.
19. Превентика – Тим Превентика
Апликација за превенција преку навики и анализа. Личен дигитален советник за здравје. Фокус на рано препознавање ризици.
20. Апликација „Мој Лек“ – Мој Лек
Дигитална евиденција за терапии и лекови. Потсетници, распореди и здравствена контрола. Решение за секој што води грижа за своето здравје.
Со цел да се подготват најдобро што можат, тимовите минатата недела одржаа менторски сесии со експерти од Бреинстер групацијата, на кои учеа дополнителни вештини пред полуфиналето и финалето. Овие сесии беа отворени и за 33-те бизнис идеи и тимови кои не успеаја да влезат во претпоследната рунда, бидејќи организаторот верува во потенцијалот на секоја идеја која дојде до напредните фази на натпреварот и сака да биде платформа која ќе продолжи да го поддржува претприемништвото и визионерството кај најмладите, луѓето кои утре ќе го дизајнираат светот во кој живееме.
ПР
Македонија
Поради обилни врнежи од дожд повторно надојде Калковска Река, сообраќајот е пренасочен
Попладнево во 17:45 часот Регионалниот пат Р1105 делница село Јосифово село Пирава поточно кај место м.в Калковска Река поради обилни врнежи од дожд, повторно надојдена Калковска Река, сообраќајот е пренасочен за сите видови на моторни возила и е пренасочен према магистралниот пат А1 од село Удово кон село Марвинци, извести АМСМ.
Интензитетот на сообраќај на патните правци надвор од градските средини е умерен. На граничните премини од македонска страна, нема подолги задржувања за влез и излез од државата, соопшти АМСМ.
Македонија
(Фото) Сиљановска-Давкова од Подгорица: Време е за стратешки чекор на ЕУ кон Западниот Балкан
Време е за стратешки чекор на ЕУ кон Западниот Балкан. По долгата, па и маратонска евроинтеграција, заедничката географија, историја и култура треба да се заокружат со отворање на вратите за членство на балканските држави, порача претседателката Гордана Сиљановска-Давкова на Балканскиот форум за интеграција 2025, во Црна Гора.
Таа укажа дека пристапувањето мора да биде кредибилен процес заснован единствено на Копенхагенските критериуми, а Унијата мора да ги брани своите принципи и вредности. Двојните стандарди го комплицираат процесот и не смеат да се уважуваат.

Според неа, членството во ЕУ е најдобриот начин за отпорност на регионот на трети центри на моќ.

Сиљановска-Давкова нагласи дека во регионални рамки го надминуваме просекот на усогласеност со европското законодавство во сите шест кластери, стопроцентно сме усогласени со заедничката надворешна и безбедносна политика на ЕУ и заслужуваме да бидеме охрабрени и да добиеме шанса за почеток на преговори.

Во дискусијата „Претседателите за ЕУ интеграциите – Имаме ли план?“, со којашто модерираше претседателот на Европското движење во Црна Гора, Момчило Радуловиќ, учествуваше и црногорскиот претседател, Јаков Милатовиќ.

Учесниците се заложија дека земјите на Западен Балкан мора стратешки и усогласено да пристапат кон справувањето со феноменот на „одливот на мозоци“.

