Македонија
(Видео) Одбележан Денот на македонскиот јазик

Во организација на Министерството за култура, денеска во Клубот на пратениците се одржа свечен настан по повод одбележувањето на Денот на македонскиот јазик – 5 Мај.
На настанот, на кој присуствуваа и министри, претставници на дипломатскиот кор, професори и други видни личности од јавниот и од политичкиот живот во земјава, се обрати претседателот на Владата Димитар Ковачевски.
„Годинешното одбележување на Денот на македонскиот јазик нѐ обврзува уште еднаш да испратиме јасна порака: Оваа Влада, искрено и силно е посветена да го негува и да го унапредува македонскиот јазик, вечниот паметник на нашето постоење како народ. И денес наш приоритет останува поттикнувањето на развојот и афирмацијата на македонскиот јазик како наш постојан влог за неговата иднина. Иднината на нашиот јазик е иднината на нашата татковина. Јазикот е жива материја и најочигледно ќе покажеме дека се грижиме за него, преку начинот како го говориме, како го пишуваме, како го читаме македонскиот литературен јазик. Така даваме пример со каков јазик сакаме да раснат младите генерации“, порача во своето обраќање премиерот Ковачевски.
Министерката за култура Бисера Костадиновска-Стојчевска, честитајќи го Денот на македонскиот јазик, истакна дека денешниот настан се реализира во чест на основоположниците на словенската писменост и литература, во чест на сите што создадоа, собираа и оставија и во чест на денешните автори кои го негуваат нашиот јазик.
„На овој мал простор, во некои краеви, со мештаните едвај би се разбрале од прва. Затоа ни беше неопходен Блаже Конески, ова наше јазично богатство, како база, да го кодифицира, да го преточи во современ, литературен македонски јазик. Шармот на нашите дијалекти кои ги зачувуваме од заборавот користејќи ја добрата страна на дигитализацијата, пред сè, на картотеките во Институтот за македонски јазик, е потврда дека нас, Македонците, нè има насекаде. И ќе нѐ има сè додека говориме и им говориме на нашите поколенија на македонски“, порача министерката за култура.
Во тој контекст, таа го најави и Конкурсот „Цртаj на македонски јазик“, кој веќе е објавен на веб-страницата на Министерството за култура. Целта на Конкурсот е стимулирање на секојдневната употреба на современиот македонски јазик и преку изразот кој им прилега особено на младите – графитите како ѕидни писанија.
Директорката на Институтот за македонски јазик „Блаже Конески“ потсети дека во годината на Конески, започна целосната дигитализација на картотеките во Институтот.
„Во годината на Конески започна целосната дигитализација на картотеките во Институтот за македонски јазик. На иницијатива од Министерството за култура, со финансиска поддршка од Владата, реализацијата на проектот ја водат Фондот за иновации и технолошки развој и компанијата Инбокс. Досега се дигитализирани картотеките на црковнословенскиот јазик, на лексикологија и на современ македонски јазик“, рече директорката Јованова-Грујовска.
Од името на Советот за македонски јазик, пред присутните се обрати професор Људмил Спасов, кој порача дека на овој начин се одбележа денот кога му ја оддаваме честа на нашиот јазик, но и на македонската култура воопшто, почитувајќи го македонскиот јазик како наше културно наследство, но и како наша иднина.
„Оваа година се наоѓаме во фаза на афирмирање на новата Стратегија за македонскиот јазик, дека треба да го доразвиеме јазичното планирање, со преземање дејства за операционализирање на статусот на современиот стандарден јазик“, рече професорот Спасов. Тој во своето обраќање го најави и скорешното започнување на настава по македонски јазик на Универзитетот во Корча, Република Албанија.
Министерката Тренчевска потенцираше дека раното детство е важно за севкупниот развој на личноста и оттука и важноста на организирано создавање услови за тој развој од најмала возраст.
„За развојот на јазикот, комуникацијата и писменоста, потребни се материјали кои ќе го стимулираат говорот кај децата, визуелното восприемање на букви, поттикнувањето на интерес за разгледување и читање на сликовници и други книги, организирање на говорни игри, драматизации и игри на улоги. Јазикот на децата им е неопходен за да ги изразат своите мисли и чувства, но во исто време тој е неопходен за да ги разберат и другите со кои тие секојдневно стапуваат во комуникација“, рече министерката за труд и социјална политика, Јованка Тренчевска.
Министерот за образование и наука Јетон Шаќири, пак, истакна дека македонскиот народ преку силата на зборот го одржувал жив јазикот на нивните предци за да го предадат во аманет на нивните наследници.
„Натамошното негување, заштита, унапредување и афирмација на македонскиот јазик може да се издига само врз цврсти темели, што ги поставува образованието. Оттука е и важноста на континуираното вложување во подобрувањето и развојот на образованието, што за оваа Влада и за Министерството за образование е приоритет“, рече министерот Шаќири.
На денешен ден, во 1945 година, со Решение на Народната влада на Федерална Македонија, била усвоена азбуката на македонскиот јазик, а по два месеца, тогашното Министерство за просвета го озакони првиот Правопис на македонскиот јазик. По седумдесет и четири години, со Одлука на Владата на Република Северна Македонија, 5 мај е прогласен за Ден на македонскиот јазик и на македонската азбука.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
ЗНМ: Апелите од Министерството за здравство се на граница на цензура

Здружението на новинари на Македонија (ЗНМ) со загриженост ја следи јавната комуникација на Министерството за здравство, во која се упатуваат апели до медиумите кои се ограничувачки по својата содржина и претставуваат обид за воспоставување на лоша институционална пракса во односите со медиумите.
„Како ЗНМ, го осудуваме обидот на Министерството да наметнува практични правила за тоа како медиумите треба да известуваат, особено кога тоа се однесува на чувствителни настани од јавен интерес. Таквите инструкции, иако формално претставени како апели, во суштина се форма на институционален притисок и можна цензура, што е спротивно на основните демократски принципи и правото на слобода на изразување“, велат од ЗНМ.
Потсетуваат дека членот 16 од Уставот гарантира слобода на јавното информирање и забрана на цензурата, а прашањата поврзани со новинарската етика и професионализмот припаѓаат исклучиво на саморегулаторната сфера. За тие прашања постојат Советот за етика во медиумите и Судот на честа при ЗНМ, кои се единствено надлежни да оценуваат евентуални повреди на етичките норми.
„Ги повикуваме новинарите и медиумските работници да продолжат да известуваат со професионализам, етика и чувствителност, особено кога се работи за трагични настани и ранливи групи. Но истовремено, укажуваме дека секој обид за институционално ограничување на пристапот до информации и начинот на известување е неприфатлив и штетен по јавниот интерес“, велат од Здружнието.
ЗНМ останува отворено за дијалог со институциите со цел унапредување на транспарентноста и заемната соработка, но цврсто стои во одбрана на уредувачката независност, медиумската слобода и правото на јавноста да биде информирана – како темелни вредности на секое демократско општество.
Македонија
Евакуација во Психијатриската болница Бардовци, пожарот го зафати дворот

Попладнево избувна пожар во населбата Геге кој се прошири кон населбата Бардовци и зафати дел од површината на дворот на Психијатриската болница Бардовци, обраснат со висока сува трева и дрвја.
Од Центарот за управување со кризи (ЦУК) информираа дека пожарот претставувал опасност да се прошири во целиот комплекс на болницата. Пациентите и персоналот веднаш биле евакуирани, безбедно изнесени надвор од кругот на болницата.
ЦУК под водство на директорот Мухамед Али, побарал дополнителни сили од Бригадата за противпожарна заштита (БППЗ) и координирал со Хеликоптерската единица на Министерството за внатрешни работи (МВР). Првично се разгледувала можноста за пренасочување на воздушната поддршка, која дејствувала во општина Чучер Сандево – Блаце, за да помогне во гаснењето на пожарот во Бардовци.
Во моментот, пожарот е ставен под контрола и нема потреба од дополнителна воздушна поддршка. Хеликоптерот на МВР останува ангажиран кај Блаце, општина Чучер Сандево.
На лице место, заедно со директорот на ЦУК, Мухамед Али, беше и директорот на болницата, Иса Абдулаи, кои ја координираа целата акција.
Македонија
Хеликоптер го гасне пожарот кај Блаце

Хеликоптер на Министерството за внатрешни работи е веќе вклучен во акцијата за гаснење на пожарот кој избувна над магистралниот пат Скопје – Граничен премин Блаце.
Пожарот избил на потегот пред тунелот, од десната страна на коловозот. Зафатил тежок и непристапен терен, па по дојава на бројот за итни случаи 112, Центарот за управување со кризи (ЦУК) веднаш побарал воздухопловна поддршка. Хеликоптерската единица бргу се активирала, а акцијата на терен се координира заедно со припадници на противпожарните служби и други надлежни институции.