Македонија
(Видео) Османи се надева на решение на спорот со Бугарија во јануари, вели дека не се преговара за јазикот
Односите меѓу Бугарија и Северна Македонија во моментот се на најниско ниво, оцени министерот за надворешни работи во интервју за бугарската Нова ТВ.
Според министерот, сепак, оптимизам влева фактот дека во Бугарија веќе е формирана Влада дека властите од двете земји можат да седнат и да разговараат за сите прашања.
„Првите пораки даваат оптимизам, бидејќи токму тоа го кажавме и самите. Мора да има сеопфатен пристап. Историја – да, важно е, но ние секој ден пишуваме историја, создаваме историја“, коментира Османи.
Министерот смета дека досега не е најдено решение, бидејќи во Бугарија немаше политички кабинет. Сега, вели Османи, навистина нема причина да се даваат долги рокови кога има политички кабинет. И во Република Бугарија и во Република Северна Македонија има стабилно мнозинство и утре можеме да седнеме, да продолжиме со разговорите и во јануари да имаме одлука.
Тој смета дека шесте месеци за решавање на спорот, што ги најави бугарскиот премиер, Кирил Петков се многу долг период за нас, бидејќи не само што државата предолго го чека овој процес, туку и авторитетот на Европската унија во овој регион е исправен пред сериозен предизвик.
Во однос на различните ставови во однос на Македонија во бугарската Влада, Османи изјави дека ја следеле дебатата за формирањето на коалицијата, различните нијанси меѓу различните партии. Сепак, одговорноста е на владата во двете земји, вели Османи. И во Република Северна Македонија има разлики меѓу различните партии.
За Договорот за добрососедство од 2017 година, Османи рече дека тој го предвидува токму она за што зборуваше премиерот Кирил Петков – формирање работни групи кои ќе се фокусираат не само на историјата, туку и на инфраструктурата, економијата, енергетиката.
„Договорот предвидува два инструмента. Една од нив е меѓувладината комисија, која вклучува неколку министри предводени од министри за надворешни работи. Тоа се 6-7 министри од наша страна и 6-7 од ваша страна, со кои можеме најодговорно да разговараме каде имаме напредок, каде немаме и каде треба да се фокусираме во иднина. Овие групи за кои зборува премиерот Петков се всушност враќање на главниот инструмент на Договорот – меѓувладината комисија со сите групи кои се дел од оваа комисија. За жал, веќе една година сакаме да се одржи вториот состанок на меѓувладината комисија, но немаме одговор од Република Бугарија. Ова е најдобрата алатка“, нагласи Османи.
Во врска со бугарското барање јазикот да се вика официјален јазик на Северна Македонија, Османи одговори дека јазикот треба да се вика- македонски јазик.
„Јазикот произлегува од правото на самоопределување во секоја земја. Тие ги препознаваат земјите, а не атрибутите што ги имаат тие земји. Затоа сметаме дека ова не е барање кое треба да биде спор или пречка на патот кон членство во ЕУ. Сметаме дека овој предлог на европското претседателство се однесува на тоа двете земји да имаат свои унилатерални позиции во ЕУ во однос на јазикот, а самата ЕУ да ги прифати двата става, за нас ова е решение на прашањето“, рече Османи.
Османи посочи дека Северна Македонија нема да се меша во внатрешната структура на Република Бугарија во однос на организирањето на нејзините граѓани.
„Република Северна Македонија и Република Бугарија имаат различни структури во однос на етничката организација на граѓаните. Кај нас уставот ги признава етничките заедници. Во уставот стои – македонскиот народ, делови од албанскиот, турскиот, ромскиот итн. Во Бугарија тоа нешто не постои во нејзиниот устав. Нашиот став е дека тоа е прашање за кое самата Бугарија ќе одлучи како да се организира. Немаме намера да се мешаме како ќе се организира Република Бугарија“, нагласи Бујар Османи.
„Во однос на другите прашања – говорот на омраза, работата на историската комисија, вклучувањето на Бугарите во уставот на РСМ, прашањето за рехабилитација на жртвите на комунизмот, краткото и долгото име на државата, одговоривме, но за жал не добивме одговор од бугарска страна“, додаде министерот.
Тој коментира дека на последниот совет во Брисел, како и на претходниот во јуни, 26 земји гласале Албанија и Северна Македонија да почнат преговори, против била само Република Бугарија.
Според него, регионот нема друга алтернатива освен ЕУ. Рече дека почетокот на преговорите не значи членство утре. За ова ќе бидат потребни години. Некој пресметал дека околу 200 пати од почетокот на преговорите до крајот одлуките ќе се носат со компромис. Република Бугарија може 200 пати да го запре патот кон Северна Македонија, додаде Османи.
„Не забораваме дека Бугарија прва ја призна Република Северна Македонија, кога беше Македонија, како независна. Имавме одлична врска. По потпишувањето на договорот за добрососедство имаше зголемување на економската размена за 20-30 отсто, ставовите на луѓето се сменија и наместо да ја користиме оваа енергија за зајакнување на односите, сега односите се на најниско ниво, но нема да се откажеме од партнерството и пријателството“, рече Османи.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Лукаревска: Не се знае колку ќе трае супсензијата на ИПАРД, а во буџетот се кратат 185 милиони денари за земјоделците
Пратеничката на СДСМ Сања Лукаревска во рамките на амандманската расправа за буџетот за 2026 година во собраниската комисија за финансирање и буџет, ги повика пратениците да го преиспитаат намалувањето на средствата во програмата за рурален развој за скоро половина и да го прифатат предложениот амандман на СДСМ износот да остане ист како во 2025 година. Годишната стапка во буџетот беше околу 300 милиони денари.
-За 2026 година се предлага намалување на оваа ставка, скоро половина, односно 185,9 милиони денари, или намалувањето е во износ од 115 милиони денари, истакна Лукаревска.
Таа додаде дека суспензијата на ИПАРД, која е актуелна овие денови, создава и големи финансиски проблеми на самите корисници и во сегашно време, меѓутоа и во иднина.
Лукарецска стакна дека скратените буџетски средства се користат за кофинансирање на финансиска поддршка, која корисниците ја добиваат, и тоа ќе биде еден лош сигнал и за земјоделците, меѓутоа и за стопанствениците, коишто очекуваат од Владата, пред се од Министерството за финансии, како креатор на буџетот, паметно и прагматично да ги планира средствата.
-Ние не можеме да знаеме колку време ќе трае самата суспензија, а во тој период веќе ќе имаме одредени обврски коишто ќе мора да се спроведуваат, односно ќе доспее рокот за обврските коишто агенцијата ќе ги има кон корисниците, рече Лукаревска, додавајќи дека по враќањето на оваа програма повторно во сила ќе може да се компензираат овие средства преку средствата од Европската унија.
-Затоа е добро да се прифати овој амандман за доброто на земјоделците и за целиот тој засегнат – секој којшто е дел од столбовите во нашето општество за соодветен раст и развој, па дури и промоција, истакна пратеничката на СДСМ Сања Лукаревска пред собраниската комисија за финансирање и буџет.
Македонија
Сиљановска-Давкова ги додели стипендиите „Борис Трајковски“
„Изминативе дваесетина години се создаде почитувана, позната и експонирана заедница од над 300 успешни, реализирани личности, кои се издигнале над индивидуалните кариери и придонеле за општото добро“, оцени претседателката Гордана Сиљановска-Давкова, на доделувањето на стипендиите „Борис Трајковски“ за академската 2025/2026 година.
Според претседателката, оваа грчко-македонска образовна соработка е уште едно камче во мозаикот на искрена доверба меѓу двете држави и општества.
За неа е најважно државата да не ги заборави стипендистите по завршувањето на програмата и да ги вклучи во креирањето на јавни политики и вредности.
Упатувајќи честитки и посакувајќи им успех на годинешните добитници на стипендиите, министерката за образование и наука, Весна Јаневска, изрази задоволство од функционирањето на Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ, којшто изнедри 20-тина генерации дипломирани студенти, успешно интегрирани во македонското општество.
За неа, стипендијата е признание за упорноста, талентот и потенцијалот на избраните студенти.
Директорот Јанис Верверидис ја истакна посебната вредност на студирањето на Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ. Тој посочи дека Executive MBA е современа програма што се реализира заеднички со Универзитетот во Стразбур (високопрестижна француска институција со 18 добитници на Нобелова награда во својата историја) и води до две MBA дипломи: една од Универзитетот Јорк и една од Универзитетот во Стразбур.
Стипендиите „Борис Трајковски“ за студии од втор циклус на извршната МБА програма се доделуваат на 20 студенти веќе 22 години и се резултат на заедничката активност и соработка на Претседателот на државава, Министерството за образование и наука, Меѓународната фондација „Борис Трајковски“ и Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ од Солун, Грција.
Македонија
Николовски: Програмата за рурален развој е преполовена, субвенции не се исплаќаат, суспендирани се 130 милиони евра од ИПАРД
Пратеникот на СДСМ Љупчо Николовски во рамките на амандманската расправа за буџетот за 2026 година во собраниската комисија за финансирање и буџет посочи на хаосот во земјоделството со кратење и суспендирање на програми.
-Имаме суспендирана програма од 130 милиони евра и сосема неодговорен пристап на орган надлежен за управување со ИПАРД. Гледаме дека министерот бега и се крие и ги крие информациите, па дава контрадикторни информации секој ден за вака сериозна тема. Прво, немаше суспензија, па после призна дека има суспензија, па не беа засегнати договори, па станаа 50 договори засегнати, истакна Николовски.
Тој нагласи дека според официјалните бројки потврдени од Министерството за финансии има 453 склучени договори, 270 делумно исплатени и 180 комплетно неисплатени.
-Програмата за рурален развој, од милијарда и 200 милиони е скратена на половина, на 650 милиони. Националното кофинансирање за ИПАРД во програмата за рурален развој е скратено, рече Николовски, додавајќи дека во времето на владата на СДСМ за еден повик, како овој каде што се фатени корупциски зделки, биле потребни 4 месеци, а сега се потребни 18 месеци, што може да се провери на страната на Делегацијата на Европската унија, но и на Платежната агенција.
Николовски нагласи дека јавно од собраниската говорница алармирал за овие состојби, меѓутоа не добил никаков одговор од министерството.
-Се крати на субвенциите, милијарда денари, не се исплатени субвенциите за овчарите, за млекото, укината е авансната исплата на субвенции, за која сега се измислуваат некакви причини зошто е скратена итн. Факт е дека земјоделците до крајот на годината нема да ги добијат за првпат овие 30%, а големите фирми ќе добијат по еден милион евра, рече Николовски, додавајќи дека се крати и ИПАРД-програмата и програмата за рурален развој, што претставува огромен шок и огромно кратење, буквално на секој поглед, во секоја програма, во секоја мерка во земјоделството.
Николовски истакна дека веднаш по објавата на скандалот има промена на 40% од раководниот кадар на ИПАРД, за којшто за да се промени треба да се пријави во Европската унија.
Таму има уште поголем проблем, затоа што во ваков скандал, со суспендирани пари, еден ден по завршувањето на изборите се носи решение за распоредување на 40% од кадарот кој го работеше најуспешниот ИПАРД-2 во регионот, каде што има 85% искористеност, најдобро од сите земји, истакна Николовски.
Наместо да откочиме и да ги ослободиме работите, се прават грешки во оваа нервоза, за да се заглават уште повеќе процедурите. Заедно со скратените износи за субвенции од 500 милиони денари и преполовената програма за рурален развој, се инвестициските мерки со укинатите програми за малите производители, но се форсираат големите компании. Со тоа што нема исплата на субвенции со месеци и нема аванс на исплата, сериозно ќе биде доведен доходот на земјоделците и нивната спремност за нова реколта. Со ова, мерките се креираат за големите фарми или една–две винарии преку програмите во владина процедура и одлуки на Собранието, каде што се гледа дека се форсираат големите компании, а треба да се гордееме на четири илјади мали производители и на постојана поддршка на малите земјоделци, а не на пет–шест големи компании, порача пратеникот на СДСМ Љупчо Николовски во обраќање пред собраниската комисија за финансирање и буџет.

