Унапредување на наставниот процес и организацијата на наставата, зајакнување на недискриминацијата, забрана за понижувачко постапување за учениците и за вработените во училиштата, воспоставување принцип на целосна инклузија на учениците со попреченост, спречување на насилството и други девијантни појави во училиштата, елиминирање на политичките влијанија… Ова се дел од содржините на предлог-законот за основно образование што денеска во Владата го презентира министерот за образование и наука, Арбер Адеми.

Новиот предлог-закон е ставен за јавна расправа во наредните 20 дена кога ќе може да се доставуваат мислења, забелеши, укажувања. Се планира и професионализација на училишното раководство, елиминирање какви било можности за политички влијанија, воспоставување систем на ученичко организирање, унапредување на приправничкиот стаж и промена на начинот на полагање на приправничкиот испит, надворешни мерења на постигнувањата на учениците за подобрување на воспитно-образовниот процес, односно меѓународни и државни проверки.

Паралелно се изготвува нов закон за наставници и стручни соработници во основните и во средните училишта, со кој се унапредуваат нивниот статус и права преку креирање модел за кариерен и професионален развој.

Новото законско решение не предвидува намалување на бројот на наставни денови затоа што сегашната состојба покажува дека нашите ученици до 14 години добиваат над 900 часа помалку од нивните врсници во други земји од ОЕЦД, што е рамно на една и пол година образование.

Учениците во саботи повеќе нема да одработуваат бидејќи тоа се покажало како непродуктивно. „Ако треба, школската година ќе потрае малку подолго во зависност од тоа колку денови од наставата се изгубени“, изјави министерот за образование.

За наставниците со закон ќе се регулираат неработните денови за време на зимскиот распуст на учениците. Најмалку од половина од траењето на зимскиот распуст на учениците се платени неработни денови за наставниците, но тоа не се дел од нивните годишни одмори.

Се воведува и нова надлежност на наставничкиот совет, а тоа е да дава мислење за распределба на часовите меѓу наставниците. Останува одредбата за намалување на бројот на ученици во паралелките од досегшнитеа минимум 24, а максималниот број 34 ученици, се предлага минимално 20, а максимално 30 ученици. Комбинирана парлалека може да има најмногу до 10 ученици. Паралелка може да се формира со најмалку 15 ученици, само за наставата по изборните предмети.

За учениците со попреченост се предвидени разни поддршки од образовни и лични асистенти и технологија. Во таа насока е предвидено законско решение т.н. посебни паралелеки во редовните училишта и во посебните училишта од учебната 2022/2023 година повеќе да не запишуваат ученици со попреченост. Оние што веќе учат ќе може да ја продолжат наставата, ако тоа е нивна одлука, на родителите или на старателите.