Македонија
Прв граѓански дијалог за депонијата на фосфогипс од Хемиска Индустрија Велес во склоп на проектот FIC-FIGHTERS
Проектот FIC-Fighters, финансиран од ЕУ, го најавува првиот граѓански дијалог кој ќе се одржи на 24ти септември во Europe House Велес под наслов “Гласови за промена: истражување на решенија за депонијата од Хемиска индустрија Велес”.
Оваа интерактивна работилница претставува почеток на серија на дијалози чија цел е да го донесат локалното население во преден план при процесот на донесување на одлуки за решавање на овој еколошки проблем.
Настанот во Велес ќе вклучи локални жители и граѓански организации во отворена размена за еколошките и социјалните влијанија од депонијата на фосфогипс, која е настаната со таложење на нуспроизводи од фабриката за производство на вештачки ѓубрива – Хемиска Индустрија Велес (ХИВ). Оваа депонија е и една од 16-те мапирани еколошки жешки точки во нашата земја.
Фабриката отворена во 1979 и затворена во 2003 година, остави зад себе околу 3,7 милиони тони гипс на површина од 70.000 м², во близина на реката Вардар и на околу 15km од Велес. Со уништена опрема и објекти, областа останува сериозен еколошки предизвик, но и уникатна можност за одржливи стратегии за намалување на отпадот, примена во алтернативни производи и бенефит за локалната еконимија.
Во сржта на FIC-Fighters лежи јасна визија: трансформација на еколошките и социјалните предизвици во можности за одржлив развој и зајакнување на заедницата. Проектот ги интегрира еколошките, социјалните и управувачките (ESG) перспективи во ремедијацијата на фосфогипсните депонии низ Европа, со амбиција да се постигне циркуларна економија која не само што ги намалува ризиците врз животната средина и здравјето, туку и ја зајакнува прекуграничната соработка и локалните модели на управување.
Истражувачите на FIC-Fighters развиваат методи за валоризација на фосфогипсниот отпад за производство на одржливи суровини за индустриите за хартија, цемент, батерии, ѓубрива и детергенти. Покрај ре-валоризацијата на фосфогипсот, проектот ќе ги користи и остатоците од алуминиумската индустрија. Ова ќе овозможи еден од главните хемиски процеси во проектот – базиран на патент во сопственост на партнерот CapturaCO2, S.L. – да создаде нова вредност од два вида отпад што во моментов само се складираат. На овој начин, проектот го поддржува развојот на циркуларна економија во главни индустриски сектори како што се производството на детергенти, текстил и цемент.
Зошто сега? Итноста е очигледна. Фосфогипсните депонии претставуваат значителни закани за животната средина и човековото здравје. Но, тие истовремено нудат можности за иновации, споделување знаења и одржлив економски развој. Директно вклучувајќи ги локалните заедници, проектот гарантира дека решенијата не се само научно засновани, туку и социјално праведни и рефлексија на животните искуства на локалното население.
За време на дијалогот, учесниците ќе:
● Се запознаат со депонијата како еколошки проблем и целите на проектот FIC-Fighters
● Мапираат ризиците и влијанијата од перспектива на заедницата
● Допринесат кон собирање податоци и знаења, поврзувајќи локални увиди со научни истражувања
● Креираат стратешки предлози и можни идни сценарија за одржливо управување со депонијата.
Со зајакнување на гласот на граѓаните и вреднување на нивното знаење и перцепции, проектот поставува преседан за инклузивна и визионерска еколошка акција во Европа и пошироко.
Главен партнер во проектот од С. Македонија е Градежниот Институт Македонија (ГИМ), кој го организира настанот во Велес заедно со другите проектни партнери. Учеството на настанот е само со покана, но доколку би сакале да присуствувате, ве молиме контактирајте ја претставничката на ГИМ, Азра Мисини ([email protected]), за да се информирате дали има дополнителни слободни места. За повеќе информации, посетете ја веб-страницата fic-fighters.eu.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Јанев се обрати пред Генералното собрание на ИНТЕРПОЛ, Лукас Филип избран за нов претседател
По четири дена интензивни, продуктивни и содржајни дискусии за клучните прашања од меѓународната полициска соработка, денес во Маракеш, Мароко, заврши 93. сесија на Генералното собрание на ИНТЕРПОЛ. На овој највисок форум на Организацијата беа избрани нови членови на Извршниот комитет, меѓу кои и францускиот претставник Лукас Филип, кој ја презема функцијата претседател на ИНТЕРПОЛ, соопшти МВР.
„Директорот на БЈБ, Александар Јанев, се обрати пред Генералното собрание, со што уште еднаш се потврди силната позиција на македонската полиција во рамките на глобалната безбедносна соработка – како стабилен, доверлив и активен партнер на сите 196 земји членки во справувањето со транснационалниот криминал и современите безбедносни предизвици“, се наведува во соопштението.
Во рамки на сесијата беа усвоени повеќе значајни резолуции, меѓу кои и оние поврзани со промовирањето на ратификацијата на Конвенцијата на ООН за борба против сајбер-криминалот, зајакнувањето на регионалното присуство и оперативниот капацитет на ИНТЕРПОЛ, заедничкиот одговор за сузбивање на центрите за онлајн измами, финансискиот извештај за 2026 година, како и стратешката рамка и програмата за активности за периодот 2026–2030.
Македонија
(Фото) Свлечиште во Шипковица, во опасност четири куќи
Поради обилните врнежи на дожд кои го зафатија западниот регион, преку единствениот број за итни повици 112 е добиена пријава за настанато свлечиште во селото Шипковица.
Од Центарот за управување со кризи информираат дека свлечиштето е во населено место кое претставува опасност за жителите, каде што директно се загрозени четири куќи.
Активиран е Кризниот штаб на Општина Тетово, а на терен се излезени лица од ЦУК, СВР Тетово и Градежен инспекторат од Општина Тетово.
„Во моментот се превземаат мерки и се дадени насоки на месното население да го напуштат живеалиштето поради опасност од појавување на нови свлечишта“, информира ЦУК.
Исто така, на територијата на Општина Штип евидентирани се одрони на камења на патниот правец Делчево – Истибања каде што екипи на ЈП Македонија пат редовно интервенираат и нема застои во сообраќајот.
Одроните на патот кон с.Моштица во Општина Македонска Каменица, од страна на екипи на ЈП Камена река е извршено чистење на одронот и сообраќајот на тој патен правец се одвива редовно.
Македонија
Битиќи: На крај на годината во буџетската каса фалат една милијарда евра
На денешната седница за пратенички прашања, пратеникот од Социјалдемократскиот сојуз на Македонија, Фатмир Битиќи, предупреди дека фискалните показатели објавени на 25 ноември откриваат сериозен јаз во приходната реализација на Буџетот.
Наместо планираната динамика, рече тој, државата досега наплатила близу 299 милијарди денари, што е само 82,32% од годишниот план, оставајќи дупка од над 64 милијарди денари или 1,04 милијарди евра, средства кои треба да се обезбедат до 31 декември годинава.
Во прашањето уaптено до заменик министерот за финансии, Николче Јанкуловски , пратеникот Битиќи праша по кои ставки, во кои износи и од кои извори ќе се обезбедат приближно 64,07 милијарди денари (околу 1,04 милијарди евра) за целосна приходна реализација до 31.12.2025 година, дали со дополнително задолжување и на кои финансиски пазари, дали со вонредни и еднократни приходи и дали може јавно да се гарантира дека заради „буџетско затворање“ на годината нема да се доцни со поврат на ДДВ, нема да се создаваат нови доспеани, а неплатени обврски кон фирмите и нема дополнително да се кратат капиталните расходи.
„Евидентно е дека приходната страна на Буџетот не ја следи сопствената проекција и од ден во ден, како се приближува крајот на годината, расте ризикот или потребата од ново задолжување, одложување на финансиски обврски кон стопанството и граѓаните, селективни доцнења на поврат на ДДВ. Заклучно со 31.10.2025 даночните приходи и придонесите се реализирани со 78,61% од планираното (од 250,922 милијарди денари), што значи дека во последните два месеци од годината треба да се „надомести“ повеќе од една петтина од целата годишна наплата, амбиција која историски ретко е остварлива без вонредни мерки. Подсекторскиот пресек е уште поалармантен. Оваа приходна конфигурација на Буџетот зборува за тоа дека е производ на преценета наплата, потценети ризици и затворен процес на планирање кој ја оддалечува фискалната политика од развојните цели“, образложи Битиќи.

