Македонија
Рот: Северна Македонија запиша историја со договорот со Бугарија, тоа сега треба и да се награди
Северна Македонија запиша историја со Договорот за пријателство со Бугарија, но и со решавањето на спорот за името со Грција, кој траеше скоро 30 години. Тоа сега треба и да се награди, вели германскиот министер за Европа, Михаел Рот, во заедничко интервју со вицепремиерот за европски прашања, Никола Димитров, за германскиот весник Die Welt.
На прашање до Димитров дали е изненаден од одлуката на Бугарија да ги блокира пристапните преговори поради јазичниот спор, Димитров вели дека не е изненаден, но дека е разочаран.
„Сето ова започна во октомври, 2019 година. Во бугарскиот парламент се донесе политичка декларација. Претходно Софија вложуваше многу во нашата европска иднина. Со самитот на ЕУ – Западен Балкан во Софија во мај 2018 година и потоа во јуни, кога министерката за надворешни работи Захариева се бореше за зелено светло за нашите пристапни преговори. Но, со Декларацијата во Парламентот, бугарската влада ги стави билатералните прашања на масата на ЕУ. Притоа, ние имаме Договор за пријателство, механизми за расправа за овие теми, историчари од двете земји кои работат на овие теми. Јас сметам дека не е воопшто продуктивно политичарите да расправаат околу историски прашања. Ние сме регион со богата историја, но досега не успеавме на помладата генерација да ѝ понудиме доволно перспективи за во иднина. Оттука, идејата беше: да ги оставиме историчарите да расправаат околу историјата – а ние да се погрижиме за најважните прашања за моментов и за во иднина. Што значи не бевме изненадени, но сме разочарани. Европската Унија, врз основа на Договорот од Лисабон, е Унија која ја почитува културната и јазичната разноликост. И навистина е тешко да им се објасни на граѓаните на Република Северна Македонија како дојде до тоа, нивниот јазик, македонскиот јазик, да биде пречка за пристап кон една заедница која ја цени јазичната разноликост како особено богатство. А, исто така, тешко е да се објасни и тоа зошто јазикот претставува пречка на патот кон добрососедските односи, кои патем треба да се засноваат на меѓусебна почит“, вели Димитров.
Рот, од своја страна, вели дека е оптимист за решение и дека преговорите не се неуспешни, но дека треба уште многу да се направи.
„Како уверен Европеец, секогаш останувам оптимист. Дадовме ветување дека во текот на нашето претседателство со Советот ќе се потрудиме да добиеме зелено светло за почеток на пристапни преговори со Северна Македонија. И јас се чувствувам должен кон ова ветување. Преговорите не се неуспешни, но треба уште многу да се направи. На состанокот на Советот на министри скоро сите делегации уште еднаш ставија до знаење дека билатералните теми помеѓу две земји би требало и таму да останат. И дека сега треба да се фокусираме на централните прашања кои се важни за започнување на пристапните преговори. Ова мора да се направи затоа што нам итно ни е потребен позитивен сигнал за Западен Балкан. Мора да признаеме дека Северна Македонија и Албанија во последниве години постигнаа извонредни резултати. Северна Македонија запиша историја со Договорот за пријателство со Бугарија, но и со решавањето на спорот за името со Грција, кој траеше скоро 30 години. Тоа сега треба и да се награди“, вели Рот.
Димитров во интервјуто вели дека една од главните причини зошто сме успеале да го решиме прашањето со Грција била таа што Договорот од Преспа не само што не влијаела врз македонскиот јазик и идентитет, туку го потврдила нашето право на самоопределување.
„Односите меѓу земјите функционираат врз основа на меѓународното право. Државите не ги признаваат јазиците или идентитетите, тие ги признаваат државите и владите. Живееме во Европа во 2020 година. Прашањето за тоа кој сум јас е прашање кое се однесува само на мене. Не дозволувам мојата земја да ми кажува кој сум јас, а да не зборуваме пак за друга земја. Јазиците на европските земји се нивна работа, тие се однесуваат само на соодветно засегнатите народи. Ова би можело да биде рамката која би ни помогнала да го избегнеме овој проблем. Македонскиот, покрај словенечкиот и српско-хрватскиот, беше еден од трите службени јазици на поранешна Југославија. Во меѓувреме, преку политичкиот развој на регионот, ги имаме и српскиот, хрватскиот, црногорскиот и босанскиот. Како народите го нарекуваат нивниот јазик, тоа е нивно право. Воопшто не е продуктивно ова да го претвораме во политички спор помеѓу две земји“, вели Димитров.
Вицепремиерот смета дека решението е да се фокусираме на решливите проблеми, а не на тоа нашиот идентитет да го направиме предуслов за европска иднина.
„Не е исправно Македонците во 2020 година да се одлучуваат за тоа дали сакаат да останат Македонци или да станат Европјани. Тоа си оди едно со друго, а предизвикот за национален идентитет во Европа е предизвик за Европа, бидејќи Европа е заедница на вредности која ја цени нејзината разноликост. Целите на градење пријателство со Бугарија, водење разговори за прием како и заштита на нашето право на самоопределување и на сопствениот идентитет, се надополнуваат меѓусебно. Значи, ние ќе продолжиме да преговараме, останаа уште неколку недели. И се надеваме дека со помош на германското претседателство со Советот на ЕУ ќе оствариме успех заедно со нашите соседи во Бугарија“, вели Димитров.
На прашање каква моќ има германското претседателство со Советот за постигнување компромис, Рот одговара:
„Моментално сме во секојдневен близок контакт со двете страни. На крајот од денот ова е централниот аргумент: Западен Балкан не е наш „заден двор”, туку „внатрешниот двор” на Европа. Стабилноста, мирот, регионалното помирување таму се од централно стратешко значење за Европа. А особено за соседството. И безбедноста и стабилноста на Бугарија би биле засегнати ако не постигнеме поголема стабилност во соседството. Во принцип се препознава и овој аргумент. Нашата преговарачка цел е да се разјаснат работите кои се повеќе од потребни за пристапните преговори, за што треба да води сметка и ЕУ. А потоа имаме неколку билатерални проблеми, кои, според бугарскиот став, произлегуваат од несоодветното спроведување на Договорот за пријателство. Во однос на ова ги охрабривме и двете земји да најдат решение кое овие билатерални прашања ќе ги доведе до еден структуриран процес, за да може да се решаваат чекор по чекор. Таквите пречки од минатото претставуваат многу чувствителни конфликти. За нив треба време и не може да се решат во рок од неколку недели. Бугарија и Северна Македонија основаа комисија на историчари. Такво нешто не се случува преку ноќ. Па со оглед на тоа, ова не би требало да го оневозможи почетокот на пристапните преговори и отворањето на меѓувладината конференција во декември“.
Димитров во интервјуто вели дека би било разочарување ако пристапните преговори дополнително се одложат.
„Резултатот би бил – разочарување. Луѓето губат надеж дека е навистина можно да се приближиме кон Европа. Целиот регион е во трка со времето. Младите луѓе се одлучуваат да заминат, да се преселат во Германија, Италија или некоја друга земја членка, бидејќи сакаат европска перспектива. А нам ни се потребни овие луѓе за токму оваа перспектива да ја создадат кај нас, во нашата земја. Секогаш кога постои пречка на патот кон Европа тогаш тоа оди во прилог на скептиците и националистите. Колку е помала надежта дека европската визија за оваа земја ќе стане реалност, толку тоа повеќе штети на проевропските реформатори и толку повеќе од ова профитираат негативните сили.
Нашиот претходен шеф на Владата го изгуби компасот во една вонредна ситуација, откако не успеавме да влеземе во НАТО на самитот во Букурешт во 2008 година. Тоа предизвика одолжување кое тој го искористи да ја прошири својата моќ. Верувам дека, ако не постигнеме успех – а се надевам дека ќе постигнеме со помош на Берлин и другите земји членки – но, доколку не успееме ќе мораме да се потрудиме да ја насочиме енергијата на вистинските нешта, да го забрзаме реформскиот процес. Бидејќи пристапот кон ЕУ е забрзувач на реформите. Доколку не можеме да ги водиме формалните пристапни преговори, најверојатно ќе ги повикаме заинтересираните земји членки да ни помогнат во тоа, да ги спроведеме понатамошните реформи во клучните области со цел да бидеме во добра форма кога околностите ќе се променат.
Ефектот на одложувањето врз нашата внатрешна политика се состои во тоа дека тој го прави уште поголем предизвикот да се задржи курсот. Тогаш ќе мораме да им објасниме на луѓето дека не смееме да се предадеме. Ја имаме визијата за европска Северна Македонија и се држиме до неа. Ако тоа може да се направи со помош на пристапните преговори, одлично – но дури и без нив мораме и понатаму да работиме за да ги реализираме европските стандарди во нашата земја. Верувам дека тоа можеме да го направиме со помош на нашите пријатели во европските престолнини, а ова ќе помогне во обезбедувањето на перспектива за нашиот народ. Но, опозицијата токму сега говори за изгласување недоверба, го повикува премиерот, мене и министерот за надворешни работи на оставка. Тоа е резултатот од досегашниот неуспешен развој на настаните“, вели Димитров во интервјуто.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Сиљановска-Давкова: Голем број документи, а сè повеќе кршења на човековите права
По повод Меѓународниот ден на човековите права, претседателката Гордана Сиљановска-Давкова се обрати на Свечената седница на Правниот факултет „Јустинијан Први“ во Скопје.
Таа укажа дека 10 декември е симбол на современата култура на човекови права, без чие почитување нема правна држава, ниту демократија.
За неа, парадоксален е расчекорот меѓу огромниот број правни документи и институции, од една страна, и алармантниот пораст на конфликти, бегалци и нови форми на прекршување на правата како дигитално надгледување и алгоритамска дискриминација до климатски неправди што директно го засегаат правото на живот, здравје и достоинство, од друга.
Според неа, климатската криза и современите војни ја разголуваат ранливоста и неефикасноста на меѓународниот правен систем и поредок.
Таа истакна дека Меѓународниот ден на човековите права не треба да биде само ден за комеморација, туку момент на соочување со тешките прашања како:
‒ Дали нашите институции гарантираат правичност, еднаквост и достоинство или само ги опишуваат и набројуваат?
‒ Дали нашето судство има сила да каже „не“ кога политиката вели „да“?
‒ Дали медиумите имаат простор да истражуваат корупција без страв?
‒ Дали ранливите групи се видливи во нашите политики?
„Човековите права се секогаш резултат на постојана и секојдневна борба, на институционална храброст и на граѓанска свест и совест. Секоја генерација мора одново да ги освојува, брани и толкува низ призма на современите предизвици“, заклучи таа.
На Свечената седница се обратија и проф. д-р Сашо Георгиевски, декан на Правниот факултет и Олег Солдатов, раководител на програмската канцеларија на Советот на Европа во Скопје.
Македонија
Градот Скопје обезбедува сопствен стан, шелтер центар за заштита на жртвите од родово базирано насилство
На денешната седница на Советот на град Скопје беше донесена одлука со која се отвора можност еден стан во сопственост на градот да се користи како безбеден, заштитен и привремен дом за жртвите на семејно и родово базирано насилство.
Овој простор ќе овозможи итен смештај, стручна поддршка, советување и целосна грижа сè до стабилизација на ситуацијата и изнаоѓање трајно решение.
„Ова е силна и јасна порака дека ниту една жена и ниту едно дете не смеат да останат сами во моментите кога им е најтешко. Градот Скопје создава безбедно место кое ќе биде подадена рака, засолниште и нов почеток“, изјави градоначалникот Орце Ѓорѓиевски.
Со воспоставувањето на првиот градски шелтер-центар, Скопје практично ги реализира приоритетните политики за заштита, поддршка и превенција од насилство. Оваа мерка претставува важен чекор напред во градењето на систем кој обезбедува сигурност, институционална грижа и достоинствено опоравување на жртвите.
„Градот мора да биде засолниште за сите свои граѓани, особено за најранливите. Затоа ова е само почеток. Ќе продолжиме да инвестираме во силни, функционални и хумани услуги, затоа што секоја спасена жена и секое заштитено дете е наша заедничка победа“, додаде градоначалникот Ѓорѓиевски.
Градот веќе ги подготви сите неопходни услови за објава на јавниот повик, кој ќе биде наменет за организација со докажано искуство и специјализирани услуги во областа на социјалната заштита и поддршка.
Со ова започнуваме нова фаза на одговорно, транспарентно и човечно работење, со цел изградба на град во кој насилството нема место, а поддршката е достапна за секој што ја бара.
Македонија
Тошковски во Брисел: Македонија ја потврдува посветеноста во борбата против криумчарењето мигранти
Министерот за внатрешни работи Панче Тошковски денеска во Брисел учествуваше на Втората меѓународна конференција на Глобалната алијанса за борба против криумчарењето мигранти – значаен светски форум кој ги обединува партнерите во справувањето со еден од најсериозните транснационални безбедносни предизвици.
Во име на Македонија, министерот Тошковски ја поддржа Заедничката декларација на Алијансата, со што државата уште еднаш ја потврдува својата цврста посветеност на засилената превенција и поефикасен институционален одговор на криумчарењето мигранти. Ова претставува важна потврда за улогата на Македонија како активен и доверлив партнер во глобалните напори за борба против организираниот криминал.
Во рамки на конференцијата, министерот Тошковски оствари билатерална средба со Европскиот комесар за внатрешни работи и миграција, Магнус Брунер. Разговорите беа фокусирани на процесот на европска интеграција на Македонија, како и на важноста од координирани европски политики во делот на управувањето со границите.
На маргините на конференцијата министерот Тошковски се сретна и со Сузане Раб, новоизбраната генерален директор на Меѓународниот центар за развој на миграциска политика (ICMPD), со која разговараше за актуелните миграциски предизвици и можностите за продлабочување на идната соработка.
Министерот оствари и средба со министерот за внатрешни работи и контрола на наркотици на Пакистан, Мохсин Раза Накви. На средбата беше разговарано за зајакнување на билатералната безбедносна соработка, која во наредниот период треба да се формализира преку потпишување на Меморандум за разбирање помеѓу двете министерства.
Учеството на Македонија во работата на Глобалната алијанса за борба против криумчарењето мигранти уште еднаш ја нагласува улогата на државата како активен и кредибилен партнер кој придонесува кон европската и глобалната безбедност.

