Македонија
Секој поединец заедно со институциите е важен во справувањето со климатските промени
Успешни практики од сите региони во земјата преку проекти во земјоделството, екологијата, шумарството, а кои се директно поврзани со климатските промени, беа споделени со јавноста денеска на првиот ден од одржувањето на Националната конференција за клима.
Конференцијата е дел до тригодишниот голем проект „Да зборуваме за климатските промени“, што го организираат „Екосвест“, CNVP и Движењето на екологистите на Македонија. На првиот ден беа споделени и искуствата на неколку здруженија како дел од потгрантовата шема на проектот и што тие сработиле и со што се соочиле во изминатите три години. Работа со деца и развој на свеста за климатските промени се забележува во речиси сите проекти затоа што науката докажува дека мора да се работи на развивање на свеста кај децата уште од мали.
На присутните им се обрати Штефен Худолин, раководител на секторот за операции на Делегацијата на ЕУ. Тој ги поздрави одлично сработениот проект и влогот особено во периодот на пандемијата и нагласи дека Европската Унија и во иднина ќе ја поддржува Северна Македонија во заедничката европска борба со климатските промени.
„Ги поздравуваме заложбата и работењето на закон за климатските промени и посакуваме да почне да се применува што е можно побргу“, истакна Худолин.
Ана Чоловиќ-Лешоска истакна дека од огромна важност е потребата граѓаните ефективно да се вклучат во процесите на донесување одлуки кога станува збор за климатските промени, но и решавање на локалните проблеми.
„Ќе продолжиме да го анимираме граѓанското општество. Оваа година е многу клучна за многу закани што ќе го постават патот на нашата држава кон позелено општество“, рече Чоловиќ-Лешоска.
Таа ги истакна целите на самиот проект и го сподели задоволството од реализацијата и од соработката со сите здруженија и учесници во проектот. Позитивните искуства на неколкуте партнери како дел од потгрантовата шема докажа дека проектот ги реализирал своите цели.
„Идејата беше да се зголемат капацитетот, транспарентноста и одржливоста на граѓанските организации од разни сектори во земјата преку формирање коалиција за климатски промени на национално ниво, со цел поголема вклученост во креирање на јавното мислење, како и зголемено влијание и учество во развојот на политиките на локално и национално ниво. Целта на проектот беше да се подигне свеста кај македонските граѓани за важноста на справување со климатските промени во сите сектори и на сите нивоа на одлучување како клучен придонес за постигнување успешен процес на пристапување кон ЕУ“, рече Чоловиќ-Лешоска.
Конференцијата ја поздрави и министерот за животна средина и просторно планирање, Насер Нуредини, кој го изрази задоволството што во наредните две недели ќе се зборува за напредокот и амбицијата што ги има постигнато нашата држава во рамките на климатските процеси и меѓународната акција, како и можностите за зајакната соработка и остварување на постигнатите цели и таргети.
„Зелената транзиција и климатската акција бараат интерсекторски ангажман и посветеност, високо ниво на соработка и креирање синергии во процесите од сите фактори во општеството. Ние како Министерство сме отворени и секогаш ги поддржуваме активностите на граѓанскиот сектор. Преку него ги слушаме барањата и очекувањата на граѓаните и ги вклучуваме во процесите на донесување одлуки, а од друга страна, како Министерство ги споделуваме нашите податоци, знаење и експертиза при спроведувањето на нивните проекти“, рече Нуредини.
Нехад Рамадани, претставникот на CNVP, ја истакна одличната соработка со „Екосвест“ и ДЕМ.
„Aктивностите на CNVP се тесно поврзани со користењето обновлива енергија, одржливо управување со шумите (каде што сме особено посветени бидејќи шумите се битен елемент за животна средина и особено за чиста клима). Во светот преовладува заеднички научен консензус, кој нагласува дека хуманите активности се главна причина за влошувањето на климата во светот. Овa покажува дека треба да се промени однесувањето на секој од нас, да се промениме како општество преку нашите активности во корист на ублажување на заканите од климатски промени“, истакна Рамадани.
Лиле Симеоновска, претставничка на Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство, се осврна на приоритете на ова министерство. Факторот дека имаме голем процент деградирани шуми, неразвиената шумска инфраструктура, немањето систем за мониторинг на моментната состојба на шумските ресурси на национално ниво влијае врз потенцијалот за развој на шумарството, истакна таа.
„Шумите се најзначајниот понор што придонесувва за апсорпција на стакленичките гасови во нашата земја. Во таа насока, зајакнувањето на капацитетите со државно управување на шумските ресурси ќе биде прироритет на нашето министерство“, истакна Симоновска.
Климата е обврска на човештото – и оттука да размислвуаме глобално, да дејствуваме локално – се согласија учесниците.
„Справувањето со климатските промени треба да почне од секој од нас како граѓанин. Ние сме тие што треба да ги иницираме сите промени и да ја подигнеме свеста на локално ниво“, истакна Лилјана Јоноски, претставник на Североисточниот Плански Регион.
За тоа колку е важно да се јаде локалната храна, зборуваше Катерина Јордановска од „Слоу фуд Водно“.
„Ако секој од нас направи мала промена во личниот избор на храна што ја каде и избира да купи храна од локалните производители, ќе има огромно влијание врз климатските промени“, сподели Јордановска.
Проектот „Да зборуваме за климатските промени“ е финансиран од Европската Унија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Родителите за загинатите деца во Пулс со порака: Пред Нова година и Божиќ кога сите се радуваат, ние живееме во болка
Со солзи и голема болка денеска маршираа низ кочанските улиците семејствата на загинатите млади луѓе во кочанската дискотека „Пулс“. Во емотивните говори на последниот Марш на ангелите оваа година порачаа дека ова не е само марширање, туку одење со срце што е скршено засекогаш.
-Ние сме родителите што нема да дочекаат матура. Нема да стојат гордо на дипломирање. Нема да облечат свечена облека за свадба. Нема да ги земат во раце своите внучиња. Сè што требаше да дојде — ни беше одземено – рече Васка Стојанова мајка на загинато момче пред зградата на Основниот суд во Кочани и Јавното обвинителство.
-Болка од последниот повик, од последната прегратка, од сознанието дека нашите деца умирале во ужас, во чад, во страв -оставени без заштита, без одговорност, без спас. Нашите домови се полни со тишина, со нивните соби што останаа исти, со облека што уште го носи нивниот мирис, со подароци што нема кому да се подарат. Пред Нова година и Божиќ, кога светот се радува, кај нас празниците болат најмногу. Ние ги броиме празните столчиња. Палиме свеќи таму каде што требаше да светат елки. Кај нас нема честитки — има солзи. Нема желби — има прашања без одговор. И не тагуваме само за нашите деца. Тагуваме и за нашите внучиња, деца што останаа без родители – порача Стојанова.
На 35. Марш на ангелите со емотивна порака се обрати и Мита Тасева мајка на диџејот, кој таа вечер пуштал музика и работел во дискотеката „Пулс“. Розета Блажева сестра на загинато момче ја прочита песната „Нова година без ѕвона“ посветена на 63-те жртви. Семејствата на загинатите млади луѓе денеска маршираа од Паркот на револуцијата, поминувајќи низ Трговскиот центар, Полициската станица и завршувајќи кај зградата на судот во Кочани. Порачаа дека бараат правда за предвреме згаснатите животи на нивните деца, браќа и сестри, а со Маршевите на ангелите продолжуваат наредната година по Божиќните празници.
За понеделник е закажано и ново судско рочиште за загинатите во дискотеката „Пулс“.
Македонија
Пешак тешко повреден во сообраќајна несреќа кај Брвеница
На 26 декември 2025 година околу 06:45 часот на регионалниот пат Тетово – село Брвеница, патничко возило „пежо“ со тетовски регистарски ознаки, управувано од 20-годишниот Б.Н. од Тетово, удрило во 35-годишниот пешак Б.С. од село Брвеница.
Пешакот се здобил со тешки телесни повреди, кои му биле констатирани во Клиничка болница Тетово. За настанот е известен јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Тетово, а увид на местото на несреќата извршила екипа од СВР Тетово.
Македонија
Граѓанската иницијатива „Стоп за Усје“ ги објави заедничките усогласени барања
Граѓанската иницијатива „Стоп за Усје“ ги објави заедничките усогласени барања, кои, како што велат оттаму, се направени во отворена координација со сите граѓани кои се вклучија во иницијативата. Барањата ќе бидат официјално доставени до сите надлежни институции за понатамошно постапување.
Барањата ги пренесуваме во целост:
1. Мерната станица кај Усје, поставена од Општина Кисела Вода во 2023 г., да започне со континуирано 24/7 мерење и јавно прикажување на податоците во реално време. Истата да биде интегрирана со сите јавни апликации за квалитет на воздухот (пр. AirCare), наместо досегашното парцијално објавување резултати преку ПДФ документи на веб-страницата на општината. Дополнително, да се постават повеќе мерни станици во поширокиот простор околу Усје, со цел јавноста транспарентно и во реално време да го следи нивото на загадување.
2.Усје да инсталира автоматски CEMS (Continuous Emissions Monitoring System), директно поврзан со МЖСПП, кој ќе обезбедува континуирано следење и автоматски аларм ако мерната станица поставена во oџаците на УСЈЕ покаже загадување над дозволеното. При секое прекршување, веднаш да се изрекува казна по принципот „Safe city“, како и времена забрана за работа. Податоците од CEMS мерењата да бидат јавно и транспарентно достапни 24/7 за сите граѓани.
3.Да се ревидираат постојните мерки за прогласување вонредна еко-состојба, така што при температурна инверзија и надминување на граничните вредности на загадување, автоматски да стапува на сила мерка за целосен стоп на работата на Усје, вклучително и рудниците. Истата мерка да важи за сите иматели на интегрирана А-дозвола.
4.Важечките гранични вредности за ПМ10, ПМ2.5, NO₂ и други загадувачи да се усогласат со препораките на СЗО (Светска здравствена организација), односно да се намалат и заострат во однос на сегашните стандарди.
5.Целосно елиминирање на употребата на високо-загадувачки горива во производниот процес на Усје и премин кон почисти енергенси, како природен гас или водород.
6.Акредитација на државната лабораторија за мерење на аерозагадувањето.
7.Запирање на активностите на рудникот за лапорец.
8.Најстрого и целосно почитување на сите мерки предвидени во интегрираната А-дозвола за спречување на фугитивната прашина.
9.Поништување на одредбата за „деловна тајна“ од Законот за контрола на индустриски емисии, со цел целосна транспарентност кон јавноста

