Македонија
Се отворија понудите за тендерот за вакцини од 10 милиони евра: големите играчи со обвинувања за фаворизирање фармацевтски компании
Сторијата е изработена од Истражувачката репортерска лабораторија – „ИРЛ Македонија“ во партнерство за публикација со „Макфакс“
Автори: Александра Денковска и Деница Чадиковска
Тимот на Истражувачката репортерска лабораторија беше на отворањето на понудите од тендерот за имунизација на населението. Отворањето помина во тензична атмосфера со обвинувања за фаворизирање одредени производители и забелешки за технички пропусти кај конкуренцијата. Министерството за здравство не ги читаше јавно сите документи од договорот, така што јавноста не знае кој понудувач со кој производител има договор. Новинарите на ИРЛ присуствувале и на други отворања тендери и праксата била – целосно презентирање на тендерските документи. ИРЛ побара од Министерството за здравство да ни испрати записник од отварањето на понудите, како и информациите, кои ќе покажат кој фармацевтски играч од земјава со кој светски производител има договор. Исто така, претставниците на компаниите понудувачи воопшто не се претставуваа, а од комисијата од Министерството никој не ги повикуваше да се претставуваат и впечатоците за целата постапка беа дека големиот тендер се отвори бргу, без позначајни процедури и без детаљно читање на понудите.
Пет компании, меѓу кои и „Македонијалек“, денеска му понудија зделки на Министерството за здравство за набавка на вакцини, раствори за вакцини и други трошоци поврзани со имунизацијата. Целиот тендер тежи 10 милиони евра, а меѓу нив е и набавка за вакцини против морбили. За сите делови од тендерот за набавка на разни вакцини, меѓу кои и оние против морбили, се пријавија пет фирми: „Македонијалек“, „Феникс фарма“, „Елбијор“, „Пановски“ и „Алкалоид конс“.
Со овој тендер ќе се набават повеќе видови вакцини, раствори и слично. Најмногу понуди – осум – поднела компанијата „Елбијор“, која е релативно понова на фармацевтскиот пазар и која тендерите со крупни милионски суми почнува да ги добива во последните две години. Седум понуди поднесоа и компаниите „Феникс фарма“ и „Македонијалек“. „Алкалоид конс“ поднела понуди за 3 дела и „Пановски“ за еден дел од тендерот.
„Македонијалек“ не бара тендер за морбили, „Гласко Клајн Смит“ со обвинувања за тендерот за ХПВ и пневмонија

Со забелешки и обвинувања за фаворизирање помина денешното отворање на понудите за набавка на вакцини за континуирана имунизација на населението и вакцини по епидемиолошки индикации.
Претставничката на компанијата „Глаксо Смит Клајн“, која досега преку „Македонијалек“ ги набавуваше вакцините против морбили, на отворањето на понудите даде забелешка дека Министерството за здравство во делот за набавка на вакцините за ХПВ и ПЦВ фаворизирало еден светски понудувач.
„Во деловите 9 и 12 за ХПВ и ПЦВ-вакцините тендерската спецификација е затворена, а досега не било така. Со спецификацијата се фаворизира еден светски понудувач“, рече претставничката на „Гласко Смит Клајн“.
На прашање на ИРЛ за кој понудувач станува збор, таа рече дека не сака да коментира и дека Министерството знае кого фаворизира и треба да каже. По отворањето на понудите, ја прашавме претставничката на „Пановски“ за став за обвинувањата на претставничката на „Глаксо“, на што таа кусо одговори дека тоа не е точно и дека не постои можност да се фаворизира само еден понудувач.
„Тендерот го правиме врз основа на спецификации. Спецификациите за тендерот се направени врз основа на барањето што го доставуваме до комисијата за имунизација и комитет во таа комисија ги подготвува спецификациите. Тоа го прават тие, јас не знам што точно се зборувало на тендерот за вакцините“, изјави министерот за здравство Венко Филипче на обвинувањата од претставничката на компанијата „Глаксо Смит Клајн“ дека со дел од тендерот се фаворизира само еден светски понудувач.
За ХПВ-вакцините понуда дала компанијата „Алкалоид конс“, а за ПЦВ компанијата „Д-р Пановски“, која првпат учествува на тендер за набавка на вакцини.
Претставници на другите компании пред комисијата забележаа дека за вакцините на „Глаксо“ за рота-вирусот не би требало да бидат дел од понудите. Тие тврдеа дека овие вакцини немале одобрение за пуштање во промет од Македонија, туку само од Европската Унија.
За тендерот за морбили двајца понудувачи

Во делот од тендерот што се однесуваше на вакцините против морбили се пријавија две компании: „Алкалоид конс“ и Феникс фарма“. Досегашниот набавувач „Македонијалек“ нема поднесено понуда. Понудата на „Алкалоид конс“ е 352 илјади евра, а „Феникс фарма“ понудила 461.463 илјади евра.
Во екот на епидемијата на морбили и антивакциналната кампања на почетокот на годинава на социјалните мрежи се појави слика од кутија со вакцините за морбили Priorix, на која можеше да се види дека македонската декларација залепена врз оригиналната содржи информација со постара важност од онаа втисната на амбалажата од белгискиот производител. При вонредна контрола во сите вакцинални диспензери беа пронајдени 635 кутии од МРП-вакцините со погрешни датуми на декларациите.
„Македонијалек, компанијата што ги набави вакцините преку „Глаксо Смит Клај“, беше парично казнета, а министерот Филипче на прес-конференција изјави дека се разгледува можноста за одземање на дозволата, вклучително и раскинување на веќе потпишаните договори со увозникот на вакцините.
„Македонијалек“ сè уште може да аплицира на тендери бидејќи дозволата не ѝ е одземена, а истрагата уште трае“, изјави Филипче.
Од „Македонијалек“ се правдаа дека вакцините не се со изминат рок, туку станува збор за ситна техничка грешка, при што на кутиите биле залепени погрешни декларации на кирилица. Тие тврдеа дека вакцините се со добар и проверен квалитет од реномираниот европски производител „Глаксо Смит Клај“ од Белгија. ИРЛ дознава дека минатата недела претставнции на оваа компанија биле во посета на „Македонијалек“, но никој од засегнатите не сака да разговара на оваа тема.
Агенцијата за лекови и медицински помагала – МАЛМЕД донесе решение вакцините за морбили со погрешни декларации, иако се исправни, да бидат уништени на „Дрисла“. Уништувањето на вакцините во јавноста предизвика дополнителен страв и револт.
Обвинителството по допрен глас отвори истрага за овој случај, но засега не се соопштени повеќе детали за тоа до каде е истрагата, освен дека сите вакцини се попишани и се наоѓаат во просториите на „Македонијалек“, каде што има соодветни услови за чување.
„Надлежен јавен обвинител веќе издаде наредба до Бирото за јавна безбедност при Министерството за внатрешни работин со која побара да се извршат проверки во правното лице ‘Македонијалек’ како увозник и дистрибутер на вакцината МРП. Од фирмата увозник ќе треба да се обезбеди комплетната документација поврзана со увозот на вакцините и нивното етикетирање. Проверки ќе се извршат и во Агенцијата за лекови и медицински помагала – МАЛМЕД во поглед на извршените контроли на увезените вакцини и евентуално констатираните неправилности“, соопштија од Обвинителството.
„Феникс фарма“ и „Елбијор“ бараат најмногу пари од државната зделка вредна 10 милиони евра. По нив, следуваат „Д-р Пановски“ и „Алкалоид“ и најмалку пари во шест понуди поднела „Македонијалек“. Сите компании заедно имаат поднесени понуди од 11.600 милиони евра.

©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Министерство за енергетика: „Започнува најголемата енергетска обнова на државните институции – тригодишен план за модернизација на 14 јавни згради“
Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини го финализираше Планот за реконструкција на згради кои ги користат лицата од јавниот сектор на државно ниво за периодот 2025–2028 – документ кој поставува, како што е соопштено, јасна, тригодишна рамка за најобемната енергетска обнова на институции во земјата досега. Планот веќе е усвоен од Владата, по процес на усогласување со вкупно 33 институции.
Овој стратешки документ, нагласуваат од министерството, произлегува од реформската агенда и законската обврска секоја година да се реконструираат најмалку 3% од вкупната корисна подна површина на јавните згради. Притоа, мерките за енергетска ефикасност се задолжителен дел од секоја реконструкција.
Во програмата се опфатени 14 јавни згради со вкупна корисна површина од 102.992 m², во кои функционираат 33 институции, што секојдневно ги користат повеќе од 5.000 лица. Целта е: намалени енергетски трошоци, подобрени услови за работа, помали емисии и модернизиран јавен сектор согласно европските стандарди.
„Кои објекти се реконструираат?
Планот ги групира зградите според нивната состојба и итноста на интервенцијата:
· Прва група – објекти во лоша состојба, кои се приоритет за реконструкција: зградата на Министерството за здравство (заедно со Институтот за јавно здравје и ДСЗИ), зградата на Државниот завод за статистика, објектот на Агенцијата за катастар на недвижности и главната зграда на Управата за хидрометеоролошки работи.
· Втора група – објекти во добра состојба, но со значајни потреби од санација: дел од комплексот на Министерството за економија и труд, зградата во која се сместени Агенцијата за администрација, Државниот инспекторат за енергетика, рударство и минерални суровини, како и големиот административен блок на МИОА, МОН, МЛС, ДИК, Агенцијата за лекови, УМЕ и Секретаријатот за законодавство (НИП „Нова Македонија“).
· Трета група – Осум објекти претходно реновирани, но кои имаат потреба од енергетска надградба и современи системи.
Модернизација со јасен фокус: заштеда, ефикасност и обновливи извори
Секоја зграда ќе мине низ енергетска контрола, по што ќе се дефинираат конкретните мерки – од топлинска изолација на фасади и замена на прозорци, до поставување соларни системи за топла вода, фотоволтаици на кровните конструкции и модерни системи за греење, осветлување и автоматска контрола на потрошувачката.
Овие интервенции се насочени кон драстично намалување на трошоците за енергија во јавниот сектор, кои традиционално се високи и го оптоваруваат буџетот на институциите. Паралелно, планот ги намалува емисиите на CO₂ за 29%, односно за 1.091 тони годишно, што претставува значајна придобивка за квалитетот на воздухот во урбаните средини“.
Индикативната вредност на Планот изнесува околу 11,11 милиони евра, вклучувајќи технички контроли, проекти, надзор и изведба. Процесот ќе се одвива во координација со сите 33 институции чии објекти се предмет на реконструкција.
Паралелно, Планот претставува важен чекор во транспонирањето на европското законодавство во делот на енергетската ефикасност (Директивата 2018/2002/EU и Регулативата 2018/1999/EU) и е директно усогласен со обврските кон Енергетската заедница.
Министерството ќе работи на обезбедување финансиски средства, воспоставување функционална единица за спроведување, како и брза подготовка на документацијата потребна за старт на реконструкциите.
Реализацијата на оваа тригодишна програма ќе значи подготвен јавен сектор со поефикасни и поекономични институции, современи стандарди за одржливост и директни придобивки за граѓаните. Помалку загадување, подобар квалитет на воздухот и поефикасно трошење јавни пари – придобивки што ќе ги почуствуваат и институциите и граѓаните, најавуваат од Министерството за енергетика.
Македонија
Средба Стаменкоска-Трајкоска со Трајков: Заеднички приоритети за меѓународни и ЕУ проекти
Денес, градоначалничката Бети Стаменкоска Трајкоска оствари работна средба Викторија Трајков, заменик министерката во Министерството за европски прашања на Република Македонија. Средбата беше посветена на можностите за реализација на нови проекти финансирани од странски фондови, со акцент на инструментите на Европската Унија кои би донеле директни и одржливи бенефити за жителите на Општина Кисела Вода.
Градоначалничката ја запозна заменик министерката Трајков со активните проекти и стратешките насоки на Општина Кисела Вода во областа на меѓународната соработка, при што особено го истакна фактот дека Кисела Вода е првата општина во Македонија членка на Форумот на јадранско-јонските градови – ФАИЦ.
Нагласи дека членството во ова престижно европско тело отвора можности за поголема регионална поврзаност, учество во меѓународни настани, размена на добри практики и вклучување во проекти кои се во целосна усогласеност со Стратегијата на Европската Унија за Јадранско-Јонскиот регион- EUSAIR. Во разговорот беше споменато и дека значењето на ова членство станува уште поголемо во периодот од 1 јуни 2025 година, кога Македонија го презеде Претседателството со EUSAIR, што и’ овозможува на Општина Кисела Вода да даде уште поголем придонес во макро-регионалниот развој на Јадранско–Јонскиот регион, следејќи ги принципите на ФАИЦ за еднаков и одржлив развој за сите заедници.
Градоначалничката Стаменкоска Трајкоска ја презентираше и досегашната реализација на повеќе меѓународни и европски проекти, меѓу кои:
-проектот AMPLE Skopje на програмата EIT Food за економско јакнење на жените преку иновации во агро-прехранбениот сектор;
– единственото европско поврзување меѓу ФАИЦ и проектот EIT Food на Програмата на Европската комисија;
– членството во OGP Local. Имено, Општина Кисела Вода е првата општина во Македонија која стана членка на OGP Local-Партнерство за отворена локална власт (ПОВ), како глобална иницијатива која поставува нови стандарди за транспарентност, отчетност и активно учество на граѓаните во процесите на одлучување. Како дел од ПОВ, креиран e првиот акциски план на општина Кисела Вода, со две заложби кои се темелат на главните принципи на ПОВ: промовирање на дигитализацијата во работењето на општината и транспарентност и отворена локална власт.
– Horizon проектот CLIMAS за климатска неутралност,
-имплементацијата на апликацијата City and Me.
Информираше и за проектите за поставување фотонапонски системи во сите основни училишта, прочистувачи на воздух во училиштата и во поголемите паркови, проектот за паметно јавно осветлување, изградбата на новата енергетски ефикасна училишна зграда во Драчево која е во тек, како и обезбедувањето бесплатен WiFi во парк „Шопен“.
Во рамки на разговорот, беше отворена и темата за креирање системски пристап кон искористување на европските фондови, преку заеднички активности, зголемена координација и поддршка на локалните самоуправи во подготовката на стратешки и развојни проекти.
– Како општина која се стреми кон имплементација на европски стандарди, активно работиме на креирање на проекти што носат подобар квалитет на живот за нашите граѓани. Денешната средба со заменик министерката Трајков покажува дека кога локалната и централната власт комуницираат отворено и конструктивно, се отвораат нови перспективи. Сметам дека со јасна визија, партнерства и посветена администрација, европските фондови носат конкретни и видливи резултати. Убедена сум дека заедно ќе создадеме уште многу успешни, европски проекти-изјави Стаменкоска Трајкоска.
Македонија
Во Битола одбележана 81-годишнината од формирањето на Првата егејска македонска ударна бригада
Со полагање свежо цвеќе и пригодна церемонија денеска во Битола беше одбележана 81-годишнината од формирањето на Првата егејска македонска ударна бригада.
Пред спомен-плочата кај ТППЕ Битола почит оддадоа градоначалникот Тони Коњановски, претседателот на Советот на општина Битола Бојан Бојкоски, претставници на Советот на општината, здруженија на граѓани, политички партии и гости.
Комеморацијата беше организирана од Сојузот на здруженијата на Македонците и децата бегалци од Егејскиот дел на Македонија – МАКЕДОН, како и од Здружението на Македонците од Егејскиот дел на Македонија од Битола, со поддршка од Општина Битола.
Првата егејска македонска ударна бригада, формирана за време на Втората светска војна, беше расформирана на 2 април 1945 година, при што боречкиот состав беше распореден во други единици.
Голем дел од борците подоцна се вратија во Егејскиот дел на Македонија, каде што ги формираа првите одреди на Народноослободителниот фронт (НОФ). Подоцна тие станаа дел од единиците на Демократската армија на Грција, повторно покажувајќи исклучителна посветеност и пожртвуваност во борбата за национални и социјални права и слободи.

