Македонија
Се отворија понудите за тендерот за вакцини од 10 милиони евра: големите играчи со обвинувања за фаворизирање фармацевтски компании
Сторијата е изработена од Истражувачката репортерска лабораторија – „ИРЛ Македонија“ во партнерство за публикација со „Макфакс“
Автори: Александра Денковска и Деница Чадиковска
Тимот на Истражувачката репортерска лабораторија беше на отворањето на понудите од тендерот за имунизација на населението. Отворањето помина во тензична атмосфера со обвинувања за фаворизирање одредени производители и забелешки за технички пропусти кај конкуренцијата. Министерството за здравство не ги читаше јавно сите документи од договорот, така што јавноста не знае кој понудувач со кој производител има договор. Новинарите на ИРЛ присуствувале и на други отворања тендери и праксата била – целосно презентирање на тендерските документи. ИРЛ побара од Министерството за здравство да ни испрати записник од отварањето на понудите, како и информациите, кои ќе покажат кој фармацевтски играч од земјава со кој светски производител има договор. Исто така, претставниците на компаниите понудувачи воопшто не се претставуваа, а од комисијата од Министерството никој не ги повикуваше да се претставуваат и впечатоците за целата постапка беа дека големиот тендер се отвори бргу, без позначајни процедури и без детаљно читање на понудите.
Пет компании, меѓу кои и „Македонијалек“, денеска му понудија зделки на Министерството за здравство за набавка на вакцини, раствори за вакцини и други трошоци поврзани со имунизацијата. Целиот тендер тежи 10 милиони евра, а меѓу нив е и набавка за вакцини против морбили. За сите делови од тендерот за набавка на разни вакцини, меѓу кои и оние против морбили, се пријавија пет фирми: „Македонијалек“, „Феникс фарма“, „Елбијор“, „Пановски“ и „Алкалоид конс“.
Со овој тендер ќе се набават повеќе видови вакцини, раствори и слично. Најмногу понуди – осум – поднела компанијата „Елбијор“, која е релативно понова на фармацевтскиот пазар и која тендерите со крупни милионски суми почнува да ги добива во последните две години. Седум понуди поднесоа и компаниите „Феникс фарма“ и „Македонијалек“. „Алкалоид конс“ поднела понуди за 3 дела и „Пановски“ за еден дел од тендерот.
„Македонијалек“ не бара тендер за морбили, „Гласко Клајн Смит“ со обвинувања за тендерот за ХПВ и пневмонија

Со забелешки и обвинувања за фаворизирање помина денешното отворање на понудите за набавка на вакцини за континуирана имунизација на населението и вакцини по епидемиолошки индикации.
Претставничката на компанијата „Глаксо Смит Клајн“, која досега преку „Македонијалек“ ги набавуваше вакцините против морбили, на отворањето на понудите даде забелешка дека Министерството за здравство во делот за набавка на вакцините за ХПВ и ПЦВ фаворизирало еден светски понудувач.
„Во деловите 9 и 12 за ХПВ и ПЦВ-вакцините тендерската спецификација е затворена, а досега не било така. Со спецификацијата се фаворизира еден светски понудувач“, рече претставничката на „Гласко Смит Клајн“.
На прашање на ИРЛ за кој понудувач станува збор, таа рече дека не сака да коментира и дека Министерството знае кого фаворизира и треба да каже. По отворањето на понудите, ја прашавме претставничката на „Пановски“ за став за обвинувањата на претставничката на „Глаксо“, на што таа кусо одговори дека тоа не е точно и дека не постои можност да се фаворизира само еден понудувач.
„Тендерот го правиме врз основа на спецификации. Спецификациите за тендерот се направени врз основа на барањето што го доставуваме до комисијата за имунизација и комитет во таа комисија ги подготвува спецификациите. Тоа го прават тие, јас не знам што точно се зборувало на тендерот за вакцините“, изјави министерот за здравство Венко Филипче на обвинувањата од претставничката на компанијата „Глаксо Смит Клајн“ дека со дел од тендерот се фаворизира само еден светски понудувач.
За ХПВ-вакцините понуда дала компанијата „Алкалоид конс“, а за ПЦВ компанијата „Д-р Пановски“, која првпат учествува на тендер за набавка на вакцини.
Претставници на другите компании пред комисијата забележаа дека за вакцините на „Глаксо“ за рота-вирусот не би требало да бидат дел од понудите. Тие тврдеа дека овие вакцини немале одобрение за пуштање во промет од Македонија, туку само од Европската Унија.
За тендерот за морбили двајца понудувачи

Во делот од тендерот што се однесуваше на вакцините против морбили се пријавија две компании: „Алкалоид конс“ и Феникс фарма“. Досегашниот набавувач „Македонијалек“ нема поднесено понуда. Понудата на „Алкалоид конс“ е 352 илјади евра, а „Феникс фарма“ понудила 461.463 илјади евра.
Во екот на епидемијата на морбили и антивакциналната кампања на почетокот на годинава на социјалните мрежи се појави слика од кутија со вакцините за морбили Priorix, на која можеше да се види дека македонската декларација залепена врз оригиналната содржи информација со постара важност од онаа втисната на амбалажата од белгискиот производител. При вонредна контрола во сите вакцинални диспензери беа пронајдени 635 кутии од МРП-вакцините со погрешни датуми на декларациите.
„Македонијалек, компанијата што ги набави вакцините преку „Глаксо Смит Клај“, беше парично казнета, а министерот Филипче на прес-конференција изјави дека се разгледува можноста за одземање на дозволата, вклучително и раскинување на веќе потпишаните договори со увозникот на вакцините.
„Македонијалек“ сè уште може да аплицира на тендери бидејќи дозволата не ѝ е одземена, а истрагата уште трае“, изјави Филипче.
Од „Македонијалек“ се правдаа дека вакцините не се со изминат рок, туку станува збор за ситна техничка грешка, при што на кутиите биле залепени погрешни декларации на кирилица. Тие тврдеа дека вакцините се со добар и проверен квалитет од реномираниот европски производител „Глаксо Смит Клај“ од Белгија. ИРЛ дознава дека минатата недела претставнции на оваа компанија биле во посета на „Македонијалек“, но никој од засегнатите не сака да разговара на оваа тема.
Агенцијата за лекови и медицински помагала – МАЛМЕД донесе решение вакцините за морбили со погрешни декларации, иако се исправни, да бидат уништени на „Дрисла“. Уништувањето на вакцините во јавноста предизвика дополнителен страв и револт.
Обвинителството по допрен глас отвори истрага за овој случај, но засега не се соопштени повеќе детали за тоа до каде е истрагата, освен дека сите вакцини се попишани и се наоѓаат во просториите на „Македонијалек“, каде што има соодветни услови за чување.
„Надлежен јавен обвинител веќе издаде наредба до Бирото за јавна безбедност при Министерството за внатрешни работин со која побара да се извршат проверки во правното лице ‘Македонијалек’ како увозник и дистрибутер на вакцината МРП. Од фирмата увозник ќе треба да се обезбеди комплетната документација поврзана со увозот на вакцините и нивното етикетирање. Проверки ќе се извршат и во Агенцијата за лекови и медицински помагала – МАЛМЕД во поглед на извршените контроли на увезените вакцини и евентуално констатираните неправилности“, соопштија од Обвинителството.
„Феникс фарма“ и „Елбијор“ бараат најмногу пари од државната зделка вредна 10 милиони евра. По нив, следуваат „Д-р Пановски“ и „Алкалоид“ и најмалку пари во шест понуди поднела „Македонијалек“. Сите компании заедно имаат поднесени понуди од 11.600 милиони евра.

©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Национален инвентар на јавни згради – точниот увид ќе донесе план за реконструкција, пониски трошоци и заштеди
Денес започна процесот за создавање на Национален инвентар на јавни згради – база на податоци што треба значајно да го подобри начинот на кој државата ги планира, инвестира и управува со јавните објекти.
Настанот во Свечената сала на Владата ги обедини претставниците на ресорните министерства, општините и јавните институции, кои го истакнаа значењето од систематско прибирање и анализа на податоци за големиот број јавни згради низ државата.
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, во своето обраќање ја нагласи реформската важност на процесот. Таа истакна дека Националниот инвентар ќе обезбеди целосна слика за енергетската ефикасност на јавниот сектор и ќе овозможи поумни политики, подобри инвестиции и одржлива енергетска иднина.
Директорот на GIZ за Северна Македонија, Давид Оберхубер, рече дека инвентарот е основа за привлекување инвестиции, бидејќи „инвеститорите финансираат она што е мерливо“. Тој додаде дека проектот ќе ѝ помогне на државата подобро да ги планира реновирањата и намалувањето на енергетската потрошувачка.
Во своето излагање, Даме Димитровски ја истакна еколошката и економската димензија на процесот, потсетувајќи дека јавните згради се меѓу најголемите потрошувачи на енергија и истовремено значителен извор на емисии. Модернизацијата, според него, ќе донесе почист воздух, поквалитетни услови за работа и поодржливи институции.
Националниот инвентар на јавни згради ќе овозможи систематска процена на енергетската состојба на секој објект, утврдување приоритети за реновирање, изработка на инвестиционо портфолио, поефикасно буџетско планирање и подобрени услуги за граѓаните.
Процесот е дел од проектот „Партнерство за енергетска ефикасност на згради“ (PEEB Cool), финансиран од Зелениот климатски фонд, Француската агенција за развој (AFD) и Германската влада преку GIZ.
Македонија
Божиновски – Мејер: Нашите држави негуваат пријателски односи, идната соработка има потенцијал
Претседателот на Пратеничката група за соработка со парламентите на земјите од Латинска Америка и од Карибите, Кире Божиновски, и членовите: Рашела Мизрахи и Беким Сали, остварија средба со нерезидентниот амбасадор на Аргентинската Република надлежен за Република Северна Макединија, Алехандро Зотнер Мејер, придружуван од дипломатите Даниел Котини и Хуан Игнасио Камио.
Претседателот Божиновски, на почетокот на средбата, му посака на амбасадорот Мејер добредојде и изрази задоволство за можноста директно да разговараат за унапредување на соработката меѓу двата парламента.
Тој информираше дека веќе е воспоставена заемна комуникација со претседателката на Групата за пријателство за Европскиот регион на Националниот конгрес на Атина, Кармен Алварез Риверо при што е искажан заеднички интерес за унапредување на меѓусебната комуникација и соработка.
Амбасадорот Мејер изрази задоволство од посетата, и ги запозна присутните со моменталната состојба во Аргентина, а беа рагледани и можностите како таа да се подобри во иднина.
Двајцата соговорници истакнаа дека двете држави имаат пријателски односи, немаат отворени прашања и затоа меѓусебните пријателски односи имаат добра перспектива.
На мултилатерален план, Божиновски ја сподели веќе договорената заемна поддршка за две активни кандидатури на двете земји, односно, Северна Македонија се обврза да ја поддрши аргентинската кандидатура за Советот на меѓународната поморска организаија за период 2026-2027, додека Аргентина ќе ја поддржи кандидатурата на Северна Македонија за ЕКОСОК за период 2027-2029.
Пратеничката Рашела Мизрахи, изрази уверување дека соработката меѓу двете земји во наредниот период ќе биде продлабочена и оваа Група за соработка може да направи многу повеќе на тоа поле.
На крајот од средбата Мејер упати покана до Групата за возвратна посета на Националниот конгрес на Аргентина.
Македонија
Утре почнува собирањето потписи за независни кандидати за градоначалници во четири општини
Утре, 21 ноември 2025 година, започнува постапката за собирање потписи за кандидирање независни кандидати за градоначалници на општините Гостивар, Врапчиште, Маврово и Ростуше и Центар Жупа, соопшти Државната изборна комисија.
Потписите ќе се собираат пред службените лица во надлежните подрачни одделенија и канцеларии на ДИК, како и пред нотар, секој работен ден од 8:30 до 16:30 часот. Последниот ден, 30 ноември, постапката ќе трае до 24 часот.
Подрачното одделение на ДИК во Гостивар е надлежно за собирањето потписи за кандидатите за градоначалници на Гостивар, Маврово и Ростуше и Врапчиште, додека канцеларијата на ДИК во Дебар е надлежна за општина Центар Жупа.
Постапката за собирање потписи завршува на 30 ноември во 24 часот.
Повторените избори за градоначалници во општините Гостивар, Врапчиште, Маврово и Ростуше и Центар Жупа се закажани поради непостигнат цензус на локалните избори од 19 октомври 2025 година, по што во овие општини не беа избрани градоначалници.

