Македонија
Средба на претседателката Сиљановска-Давкова со истакнати научници – носители на престижни признанија
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова вчера ги прими професорите – добитници на признанието за посебен придонес за развој на научноистражувачката дејност и интернационализација и афирмација на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј” во Скопје во 2022 и 2024 година.
Добитници на плакети за исклучително достигнување во кариерата и објавени повеќе од 100 научни трудови, индексирани во базата Web of Science, се: академик проф. д-р Валентин Мирчески, академик проф. д-р Сашко Кедев, проф. д-р Владимир Трајковиќ, проф. д-р Љупчо Пејов, проф. д-р Ефтим Здравевски, проф. д-р Христијан Ѓорески, проф. д-р Петре Макрески, проф. д-р Златко Левков, проф. д-р Трајче Стафилов, проф. д-р Марјан Гушев, проф. д-р Лилјана Гавриловска, проф. д-р Гоце Спасовски и академик проф. д-р Љупчо Коцарев.
Добитници на плакети за меѓународно признаена извонредност преку застапеност во листата на Stanford University World’s Top 2% Scientists за цела кариера се: академик проф. д-р Валентин Мирчески, академик проф. д-р Љупчо Коцарев, проф. д-р Иван Грозданов, академик проф. д-р Леонид Грчев и проф. д-р Трајче Стафилов и добитничка на плакета за раководење на најголем број меѓународни проекти е проф. д-р Лилјана Гавриловска.

Упатувајќи им честитки за престижните признанија, претседателката истакна дека во науката и образованието линијата меѓу големите и малите држави се релативизира, оти има примери на мали држави со успешно образование и наука.
Според претседателката, наспроти драматичниот пад на УКИМ на Шангајската листа, светски признатите научноистражувачки успеси на горенаведените научници ги прават македонската наука и држава препознатливи и компетитивни во глобални рамки.
Професорите ѝ се заблагодарија на претседателката за поканата и можноста да ги презентираат своите видувања и предлози за унапредување на науката, изразувајќи цврста увереност дека научноистражувачката дејност е главен агенс на општествениот развој.

Претседателката и присутните се согласија дека нема поплодотворна инвестиција од онаа во науката и во образованието.
Присутните професори ги презентираа своите научни приказни и видувања. Според нив, на долгиот, тежок и творечки научен пат кон престижни странски универзитети, најчесто биле сами, со своето знаење, научен порив, труд и посакувани резултати.
Дискутантите ја афирмираа обврската на државата континуирано и сигурно да ги поддржува најдобрите студенти, професори и истражувачи, посакувајќи и приватниот сектор да биде нивен сојузник.

Сите се согласија дека издвојување од 0,3% е недоволно за научен развој. Укажаа на неопходноста од преиспитување на димензионираноста и квалитетот на македонската високообразовна мрежа, како и неопходноста од заострување на критериумите за напредување во академската кариера.
Беа посочени странски образовни и научни примери на поддршка и стимулирање на најкомпетитивните универзитети, факултети и поединци.
Се предложи негување, проширување и интензивирање на образовно-научната соработка на национално, регионално, европско и светско ниво, а особено со нашата научна дијаспора.

Бројните пречки во користењето на странските средства, според професорите наметнуваат потреба од дебирократизација на сложената постапка за користење и нивно лоцирање кај носителите на конкретната научна активност.
За сите учесници, вклучувањето на најзасегнатите, односно професорите, е императив за успешни образовно-научни реформи.
Претседателката, на крајот, истакна дека таа, премиерот и министерката за образование, како долгогодишни професори имаат не само политичка, туку и етичка обврска да застанат на страната на образованието и науката како докажано најважни развојни фактори.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Николовски: Програмата за рурален развој е преполовена, субвенции не се исплаќаат, суспендирани се 130 милиони евра од ИПАРД
Пратеникот на СДСМ Љупчо Николовски во рамките на амандманската расправа за буџетот за 2026 година во собраниската комисија за финансирање и буџет посочи на хаосот во земјоделството со кратење и суспендирање на програми.
-Имаме суспендирана програма од 130 милиони евра и сосема неодговорен пристап на орган надлежен за управување со ИПАРД. Гледаме дека министерот бега и се крие и ги крие информациите, па дава контрадикторни информации секој ден за вака сериозна тема. Прво, немаше суспензија, па после призна дека има суспензија, па не беа засегнати договори, па станаа 50 договори засегнати, истакна Николовски.
Тој нагласи дека според официјалните бројки потврдени од Министерството за финансии има 453 склучени договори, 270 делумно исплатени и 180 комплетно неисплатени.
-Програмата за рурален развој, од милијарда и 200 милиони е скратена на половина, на 650 милиони. Националното кофинансирање за ИПАРД во програмата за рурален развој е скратено, рече Николовски, додавајќи дека во времето на владата на СДСМ за еден повик, како овој каде што се фатени корупциски зделки, биле потребни 4 месеци, а сега се потребни 18 месеци, што може да се провери на страната на Делегацијата на Европската унија, но и на Платежната агенција.
Николовски нагласи дека јавно од собраниската говорница алармирал за овие состојби, меѓутоа не добил никаков одговор од министерството.
-Се крати на субвенциите, милијарда денари, не се исплатени субвенциите за овчарите, за млекото, укината е авансната исплата на субвенции, за која сега се измислуваат некакви причини зошто е скратена итн. Факт е дека земјоделците до крајот на годината нема да ги добијат за првпат овие 30%, а големите фирми ќе добијат по еден милион евра, рече Николовски, додавајќи дека се крати и ИПАРД-програмата и програмата за рурален развој, што претставува огромен шок и огромно кратење, буквално на секој поглед, во секоја програма, во секоја мерка во земјоделството.
Николовски истакна дека веднаш по објавата на скандалот има промена на 40% од раководниот кадар на ИПАРД, за којшто за да се промени треба да се пријави во Европската унија.
Таму има уште поголем проблем, затоа што во ваков скандал, со суспендирани пари, еден ден по завршувањето на изборите се носи решение за распоредување на 40% од кадарот кој го работеше најуспешниот ИПАРД-2 во регионот, каде што има 85% искористеност, најдобро од сите земји, истакна Николовски.
Наместо да откочиме и да ги ослободиме работите, се прават грешки во оваа нервоза, за да се заглават уште повеќе процедурите. Заедно со скратените износи за субвенции од 500 милиони денари и преполовената програма за рурален развој, се инвестициските мерки со укинатите програми за малите производители, но се форсираат големите компании. Со тоа што нема исплата на субвенции со месеци и нема аванс на исплата, сериозно ќе биде доведен доходот на земјоделците и нивната спремност за нова реколта. Со ова, мерките се креираат за големите фарми или една–две винарии преку програмите во владина процедура и одлуки на Собранието, каде што се гледа дека се форсираат големите компании, а треба да се гордееме на четири илјади мали производители и на постојана поддршка на малите земјоделци, а не на пет–шест големи компании, порача пратеникот на СДСМ Љупчо Николовски во обраќање пред собраниската комисија за финансирање и буџет.
Македонија
Николовски: Не се исплатени субвенциите за овци, ниту за млекото, владата ги остави земјоделците на цедило
Пратеникот на СДСМ, Љупчо Николовски, на Комисијата за финансирање и буџет, упати остри критики кон Владата поради целосно занемарување на земјоделците и неприменување на обврските кои државата ги има кон нив. Особено по предложениот амандман на СДСМ за финансиска поддршка на земјоделците, кој беше одбиен.
Николовски потенцираше дека состојбата во земјоделието е катастрофално лоша, не се исплатени субвенциите, скратени се парите, преполовени се програмите а згора на се се случи и најголемиот корупциски скандал.
„Требаше да одговорите: зошто осум месеци чекаат одгледувачите на овци за исплата на субвенции? Зошто млекото не е исплатено повеќе од две години? Зошто сте ветиле 180 милиони евра, а сега ги излажавте граѓаните, ги кратите субвенциите, и тие ќе бидат под 100 милиони? Зошто и со ребаланс и денеска предлагате многу помали субвенции и преполовена програма за рурален развој? Зошто откупните цени се такви какви што се? Зошто земјоделството не ни е приоритет. Со месеци не се исплаќаат субвенции, исплатата за 2025 не е ни започната, а со предложениот буџет се кратат субвенциите и за 2026 година, што значи дека се крати на сè во земјоделството и дека во 2026 ќе имаме катастрофа во поддршката на земјоделците “, рече Николовски.
Скратена е и програмата за свежо овошје и зеленчук за градинките и училиштата, како и интервенциониот фонд.
Тој потенцираше дека Владата не ја разбира реалноста и избегнува суштинските прашања:
„Ништо не кажавте за ребалансот, кога ги скративте 500 милиони, и денеска овчарите ги чекаат 8 месеци субвенциите. Денеска градинарите селективно се исплаќаат, денеска програмите сите коишто ги донесовте каснат, зелената нафта каснеше. Јас зборувам за таа реалност, ја зборувам затоа што е предмет на дебата. Денеска имаме амандман којшто е конкретен. Меѓутоа, бидејќи не ја разбирате темата, бидејќи не ги знаете фактите, бегате од реалноста, криејќи го најголемиот корупциски скандал којшто ви се случи.“, потенцираше Николовски.
Фрустрирани од тоа што немаат успех и резултати, денес се насочија против над 4.000 мали производители на традиционални македонски производи и против оние што добија грантови од 10.000 евра, додека истовремено донесоа мерка со која големите компании ќе добиваат и по 1 милион евра субвенции, додаде Николовски.
Тој откри и можен нов скандал, се подготвува мерка за винарниците кои за неколку дена откупиле вранец за 10 денари по килограм, а повторно нема ниту еден денар за лозарите, што претставува сериозен корупциски ризик.
-Информациите покажуваат дека на Платежната агенција ѝ се потребни 20 милиони евра за да ја заврши 2024 година, а тие пари ги нема. ЕУ јасно порача дека министерството ги напуштило реформите во шумарството и во извештајот по прв пат бара антикорупциски мерки во ИПАРД 3, рече Николовски
Тој истакна дека во отсуство на резултати од Владата, политичарите треба да понудат решенија и да зборуваат за иднината.
„Во отсуство на такви резултати, во отсуство на она што треба да го испорачате, и фрустрации денеска го слушаме ова. Денеска државата не знае кај оди, денеска не знаете да зборувате за предметниот амандман, и денеска тоа што сте си го напишале, тоа ќе си го верглате. Меѓутоа, времето одбројува, и папките и документите и свиркачите за она што се случувало секако денеска се зголемуваат.“, додаде Николовски.
Николовски ја потенцираше посветеноста на СДСМ кон конкретни решенија и поддршка за земјоделците:
„Јас имам целосно право да зборувам и затоа што сме го работеле и за тоа што го предлагаме денеска, да се вратат одредени состојби и земјоделството да имаат поддршка.“, потенцираше пратеникот на СДСМ.
Македонија
Утре променливо облачно со сончеви периоди, дожд на запад
Според прогнозата на УХМР, утре времето ќе биде променливо облачно со сончеви периоди. Во западните делови од земјата ќе има повремен локален дожд. Ќе дува умерен до засилен ветер од јужен правец.
Минималната температура ќе биде од -1 до 6 степени, а максималната од 10 до 16 степени.
Во Скопје ќе биде променливо облачно со сончеви периоди. Ќе дува умерен, а на делови од котлината повремено засилен југоисточен ветер. Температурите ќе се движат од минимални 2 до максимални 13 степени.
Времето во наредните денови
До сабота, под влијание на циклонска активност, ќе преовладува претежно облачно време со повремени врнежи од дожд. Пообилни врнежи се очекуваат во среда и четврток, кога на повисоките планини дождот ќе преминува во снег. Од среда ветерот ќе го промени правецот во северен.

