Македонија
(Фото) Скопје на 6-то место во светот по загаденост на воздухот

Скопје во моментов е на 6-то место во светот по загаденост на воздухот, според листата на IQAir.
Пред нас се само Лахор (Пакистан), Делхи (Индија), Багдад (Ирак), Ташкент (Узбекистан) и Сараево (Босна и Херцеговина).
Концентрацијата на PM2,5 во Скопје во моментов е 11,7 пати поголема од годишната вредност на упатството за квалитетот на воздухот на СЗО, пишува на нивниот веб сајт.
Што не смеете да правите кога загаденоста на воздухот е висока?
1. Не отворајте ги прозорците од домот кога квалитетот на воздухот е оценет како „загаден“ или „многу загаден“, што е во утринските, доцните попладневни и раните вечерни часови.
2. Во оние периоди од денот и воопшто во периоди кога воздухот е претерано загаден, не носете надвор доенчиња, мали деца и деца кои веќе имаат респираторна инфекција.
3. Излегувањето надвор со висока загаденост на воздухот треба да избегнуваат и бремени жени, пациенти со хронична астма и хронична опструктивна белодробна болест.
4. Не вежбајте на отворено и воопшто избегнувајте ги сите спортски или рекреативни активности, од пешачење до трчање, бидејќи за време на вежбањето бројот на вдишувања се зголемува меѓу 40 и 60 во минута, па затоа поголеми количини загаден воздух влегуваат во респираторниот тракт.
5. Не применувајте физичка активност во области со многу сообраќај и во области од секторот за топлинска енергија.
Што да направите кога загаденоста на воздухот е висока?
1. За почеток, пред да излезете надвор или да планирате да излезете надвор, дознајте го моменталниот квалитет на воздухот. За овие цели, на вашиот телефон можете да инсталирате голем број апликации кои го мерат загадувањето на воздухот во реално време.
2. Проветрувајте ги просториите на домот неколку пати во текот на денот и за тоа изберете ги периодите кога се очекува концентрацијата на загадувачи во воздухот да биде најмала, што е приближно помеѓу 11 и 15 часот.
3. Користете домашни прочистувачи на воздух.
4. Користете климатизери кои имаат соодветни филтри или се дизајнирани да не го вовлекуваат надворешниот воздух во дневната соба.
5. Користете природни средства за прочистување на воздухот во домаќинството, како што се растенијата.
6. Доколку навистина останувате надвор во периодот на зголемено загаденост на воздухот, правете почести паузи во движењето и дишете плитко.
7. Избегнувајте прометни улици и патишта каде што концентрацијата на загадувачи во воздухот е поголема поради издувните гасови од возилата.
8. Користете специјални маски за филтрирање за ПМ честичките, бидејќи обичните хируршки маски не помагаат.
9. Што се однесува до исхраната, лекарската препорака е во областите со прекумерно загадено воздух да се јаде храна богата со витамини Б, витамини Ц и Е и омега-3 масни киселини, што е поврзано со антиоксидантните и антиинфламаторните својства на овие состојки.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Починато лице на списокот за гласање, ДИК отфрли седум и прифати три приговори за лично избирачко правo

Државната изборна комисија (ДИК) на денешната седница отфрли седум приговори поднесени од граѓани за лично избирачко правo, а прифати три. Отфрлени како неосновани беа приговорите на Радица Радеска од Битола, Зилќафете Мемеди од Желино, Иџел Камбери од Желино, Гордана Радеска од Битола, Јетон Далипи од Струга, Весна Трајкова од Кичево и Оливер Трајановски од Куманово. Прифатени, пак, беа приговорите на Божидар Алтипармаков од Битола, Адис Таири од Гостивар и Едина Таири од Гостивар. Тројцата утре ќе може непречено да го остварат своето право на глас, но се должни со себе на гласачкото место да го донесат и покажат решението што ќе го добијат од ДИК како правен основ да бидат запишани во дополнителнот образец на Избирачкиот список.
На седницата беше усвоена и Одлуката за поништување на потврдена листа за членови на Совет на Град Скопје поднесена од Движењето за национално единство на Турците (ДНЕТ). Образложението е дека ДИК на 17 октомври, по допрен глас, дошла до информација дека на оваа листа има починато лице. ДИК предложи за овој случај понатаму да постапува Јавното обвинителство.
-ДИК согласно Деловникот и Изборниот законик констатира дека се поништува потврдената листа од Изборната комисија на Град Скопје за членови на Совет поднесена од ДНЕТ. ДИК одлучи дадените гласови за поништената листа членовите на избирачките одбори да ги евидентираат како неважечки гласачки ливчиња во записникот за гласање. Исто така, членовите на општинските изборни комисии кои спроведуваат гласање за Град Скопје, како и Изборната комисија на Град Скопје нема да ги сметаат како добиени гласови во соодветните записници за сумирање и утврдување на резултаите од гласањето, објасни претседателот на ДИК, Борис Кондарко.
Членот на ДИК, Александар Даштевски рече дека ваков случај, на предложено починато лице, имало и лани. Листата била отфрлена.
-Беше покрената и кривична постапка што е предвидено за вакви случаи, истакна Даштевски.
На седницата ДИК информира дека досега за следење на утрешните локални избори се пријавени 1 463 набљудувачи од кои 807 домашни и 644 мешународни, како и 12 странски новинари. ДИК воедно денеска им одобри акредитации за следење на изборниот процес и на уште двајца новинари од Радио-телевизија Косово.
Беше прифатена и Одлуката за доделување дополнителни средства на општинските изборни комисии за локалните избори.
Попладневната 147. седница на ДИК, како што напомена Кондарко, останува отворена за евентуално пристигнување на други приговори.
-Јавноста ќе биде известена за продолжение на седницата. Сега само ја прекинуваме, а ќе ја продожиме денеска ако има потреба, ако не, утре ќе констатираме дека ја затвораме, објасни Кондарко.
Македонија
Скандал во студентскиот дом „Гоце Делчев“, студент снимал девојки додека се туширале

Студент бил фатен како тајно снима студентка во студентскиот дом „Гоце Делчев“ во Скопје.
„На 16 октомври 2025 во 20 часот и 10 минути во СВР Скопје, 22-годишна девојка од Прилеп, со престој во студентски дом на подрачјето на Карпош, пријавила дека истиот ден околу 17 часот, додека се туширала забележала телефон над параваните.
Според пријавата, А.М. (22) од Богданци ѝ кажал дека тој ги направил фотографиите. Лицето е приведено во полициска станица, а одземени му се лаптоп и компјутер.
„СВР Скопје презема мерки за расчистување на случајот“, велат од МВР.
Македонија
Директорката Пешева вели дека „Лајка“ е пример за јавна институција која работи со срце

Јавното претпријатие „Лајка“ денеска организираше манифестација за одбележување на петгодишнината од основањето на која имаше изложба на кучиња што бараат дом, натпреварувачка изложба на миленици, како и ученички цртежи од ООУ „Кирил Пејчиновиќ“ и ООУ „Христијан Тодоровски Карпош“ и креативна работилница. Имаше и избор за најсмешна фотографија. Од манифестацијата беше испратена порака за дека вдомувањето е единственото хумано решение за проблемот со бездомните кучиња. Проблемот, беше речено, е системски и бара заедички одговор на сите надлежни институции.
-До сега покажавме дека знаеме да работиме одговорно и транспарентно, за што сведочат и бројките. Работиме со интегритет и хумано. Посветени сме на хуманата метода залови, стерилизирај и врати, посветени сме на вдомувањео како најдобра завршница во решавањето на комуналниот проблем со бездомните кучиња. Во овие три години колку што сум јас во „Лајка“ успеавме да заловиме преку 3200 кучиња, но и да вдомиме една треитина од нив или 1100 кучиња, рече директорката на ЈП Лајка Радмила Пешева.
Таа вели дека во периодот во кој раководи со претпријатието ЈП „Лајка“ прераснало во системски двигател на хуманата грижа за бездомните кучиња во Скопје
Со ограничени ресурси, како што нагласи, но со јасна визија „Лајка“ изгради препознатлива практика третман со грижа вдомување како крајна цел. Поастојано се комуницира со јавноста која е информирана, вклучена.
ЈП „Лајка“, вели Пешева, покажала дека дека е пример за јавна институција која работи со срце, а оти тоа се покажува низ бројки.
Во „Лајка“ електронски се евидентира секое куче, со следење од влез до вдомување, има волонтерска програма со формализирана обука и вклучување граѓани. Воспоставена, велат, е соработка со училишта и општини, стабилен обем на работа и покрај блокада на сметката и само четири општински партнери. Ова градско јавно претпријатие има најуспешна финансиска година со 13,2 милиони денари нето добивка, намалени адвокатски и административни трошоци, соработка со градоначалници и државни институции и меѓународни организации, како ENPA најстара организација за заштита на животни во светот.
Директорката Пешева вели дека ќе продолжат да работат со многу поголемо искуство, и поголема волја. Ги користат, нагласува таа, сите ресурси и човечки и финансиски, со кои располагаат, а имаат и поддршка од волентерите во Скопје и во цела Македонија.
-Сепак проблемот е упорен. Тој е системски повеќеслоен и се надвеаме дека институциите кои треба да дадат поддршка и да го решиме проблемот ќе дадат уште поголем придонес и ќе имаме конечно еден одговрен чекор во решавање хумано на овој проблем, а резултатите да бидат се повеќе видливи, истакна таа.
Од ЈП „Лајка“ нагласуваат дека вдомувањето не е само хуман, туку и општествен, комунален, едукативен и превентивен процес.
– Секое вдомено куче значи едно животно помалку на улица, помалку ризици за граѓаните и почиста, побезбедна и похумана урбана средина. Вдомувањето претставува суштински дел од решението за прекубројноста на бездомните кучиња – дел што директно го поврзува човекот со заедницата и со сопствената одговорност кон неа, порачуваат од ЈП Лајка по повод одбележувањето на петгодишнината од формирањето.