Македонија
Ѓуровски: Кина е системски конкурент на НАТО и западниот свет, со неа не делиме исти вредности
Канцеларијата на Фондацијата Конрад Аденауер во Северна Македонија во соработка со Канцеларијата на Фондацијата Конрад Аденауер во Црна Гора организираа онлајн-дискусија на тема „Стратегијата на Кина за Западен Балкан – преку економски до политички импликации”.
Главни говорници на дебата беа проф. д-р Марјан Ѓуровски, проректор на Универзитет Св. Климент Охридски – Битола и Ненад Копровиќ, експерт за европски прашања од Црна Гора.
„Јасно е дека Кина ја игра својата улога во регионот Западен Балкан, таа е веќе присустна тука и се повеќе е видлива. Во оваа смисла разбирливо би било да се гледа на Кина како на трговски партнер со кои делиме различни политики и оштествени вредности. Регионалната соработка заедно со евроинтегративниот процес треба да останат во фокусот на земјите од регионот и тие треба да имаат координиран пристап во поглед на соработка со Кина“, е пораката која ја испратија Даниел Браун, Директор на Фондацијата Конрад Аденауер во Северна Македонија и Косово и Норберт Бекман-Диркес, Директор на Фондацијата Конрад Аденауер во Србија и Црна Гора, во своето воведно излагање на темата.
„Неопходно е поголема вклученост на НВО секторот и медиумите во процесот на транспарентност на се што доаѓа од Кина и се финансира од таму. Нужно е потребен целосен скрининг на инвестициите од Кина. Бидејќи Босна и Херцеговина и Црна Гора се посебен пример за корозивниот капитал кој го создава НР Кина преку дипломатијата на лихаварство. Инвестирањето на критичната инфраструктура од НР Кина создава потенцијален ризик и последица за загрозување на безбедноста. Поради тоа ЕУ и САД треба да имаа проактивен однос преку нудење на можности од стратегијата Трите мориња во замена на процесот 17+1 која сериозно може да заземе замав овде на Балканот“, посочи професорот Ѓуровски.
Тој воедно нагласи дека Кина е системски конкурент на НАТО и западниот свет и со неа не делиме исти вредности.
„НР Кина, според проценката на многумина набљудувачи има за цел да го претвори инвестицискиот капитал од справувањето со пандемијата во политички, остварувајќи ги сопствените геостратешки интереси во Југоисточна Европа. Сведоци сме како преку примена на стратегијата се манифестира блага моќ со која се употребуваат методи за искористување на можностите за влијание надвор од политичката сфера, наспроти класичната надворешна политика. Со неизвесна европска иднина, се создава вакуум за влијание на новите актери, а Кина го користи тој простор. Вакцините што пристигнаа се само последните во низата чекори што Кина ги презеде за да стане релевантен и активен играч во регионот“, рече професорот Марјан Ѓуровски.
При тоа додаде дека на тој начин таа добива популарност, не само кај дел од политичките лидери, туку и кај обичното население, што и овозможува понатаму да се позиционира и уште повеќе да го утврдува своето присуство во регионот.
Подемот на НР Кина, според Ѓуровски, предизвикува фундаментално поместување на балансот на моќта глобално и ја подгрева трката за економски и технолошки поткопувања на поредокот заснован на правила на игра.
„НАТО земјите се 50 проценти од светскиот БДП и 50 проценти од светскиот пазар и тој факт кој се наведува и во анализите на фондацијата Конрад Аденауер не смее да се прескокне, зошто загрижува податокот дека 70 проценти од изградба на патна инфраструктура на Западниот Балкан го финансираат кинеските банки“, заклучи професорот Ѓуровски во своето изгалање на денешната дебата во организација на Фондацијата „Конрад Аденауер“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Пешак тешко повреден во сообраќајна несреќа кај Брвеница
На 26 декември 2025 година околу 06:45 часот на регионалниот пат Тетово – село Брвеница, патничко возило „пежо“ со тетовски регистарски ознаки, управувано од 20-годишниот Б.Н. од Тетово, удрило во 35-годишниот пешак Б.С. од село Брвеница.
Пешакот се здобил со тешки телесни повреди, кои му биле констатирани во Клиничка болница Тетово. За настанот е известен јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Тетово, а увид на местото на несреќата извршила екипа од СВР Тетово.
Македонија
Граѓанската иницијатива „Стоп за Усје“ ги објави заедничките усогласени барања
Граѓанската иницијатива „Стоп за Усје“ ги објави заедничките усогласени барања, кои, како што велат оттаму, се направени во отворена координација со сите граѓани кои се вклучија во иницијативата. Барањата ќе бидат официјално доставени до сите надлежни институции за понатамошно постапување.
Барањата ги пренесуваме во целост:
1. Мерната станица кај Усје, поставена од Општина Кисела Вода во 2023 г., да започне со континуирано 24/7 мерење и јавно прикажување на податоците во реално време. Истата да биде интегрирана со сите јавни апликации за квалитет на воздухот (пр. AirCare), наместо досегашното парцијално објавување резултати преку ПДФ документи на веб-страницата на општината. Дополнително, да се постават повеќе мерни станици во поширокиот простор околу Усје, со цел јавноста транспарентно и во реално време да го следи нивото на загадување.
2.Усје да инсталира автоматски CEMS (Continuous Emissions Monitoring System), директно поврзан со МЖСПП, кој ќе обезбедува континуирано следење и автоматски аларм ако мерната станица поставена во oџаците на УСЈЕ покаже загадување над дозволеното. При секое прекршување, веднаш да се изрекува казна по принципот „Safe city“, како и времена забрана за работа. Податоците од CEMS мерењата да бидат јавно и транспарентно достапни 24/7 за сите граѓани.
3.Да се ревидираат постојните мерки за прогласување вонредна еко-состојба, така што при температурна инверзија и надминување на граничните вредности на загадување, автоматски да стапува на сила мерка за целосен стоп на работата на Усје, вклучително и рудниците. Истата мерка да важи за сите иматели на интегрирана А-дозвола.
4.Важечките гранични вредности за ПМ10, ПМ2.5, NO₂ и други загадувачи да се усогласат со препораките на СЗО (Светска здравствена организација), односно да се намалат и заострат во однос на сегашните стандарди.
5.Целосно елиминирање на употребата на високо-загадувачки горива во производниот процес на Усје и премин кон почисти енергенси, како природен гас или водород.
6.Акредитација на државната лабораторија за мерење на аерозагадувањето.
7.Запирање на активностите на рудникот за лапорец.
8.Најстрого и целосно почитување на сите мерки предвидени во интегрираната А-дозвола за спречување на фугитивната прашина.
9.Поништување на одредбата за „деловна тајна“ од Законот за контрола на индустриски емисии, со цел целосна транспарентност кон јавноста
Македонија
Таткото на загинатата Надица во „Пулс“: До последен здив ќе се борам за правда за моето дете
Александар Наунов, татко на Надица која го загуби животот во трагичниот настан во дискотеката „Пулс“ во Кочани, денеска се обрати пред јавноста, испраќајќи емотивна порака за загубата на својата ќерка и барањето одговорност за, како што рече, системските пропусти што довеле до трагедијата.
Наунов истакна дека маршот е посветен на „ангелите“ кои ги загубија животите, а неговото обраќање дојде еден ден пред 28 декември, датумот кога неговата ќерка Надица требаше да го прослави својот 18-ти роденден.

Тој се присети на последните моменти поминати со своето дете, кога семејството заедно ручало и зборувало за подготовките за роденденската прослава – музиката, гостите, фустанот и соништата што Надица ги имала за иднината.
„Тоа не беа само планови, тоа беше живот што го очекувавме. Но на 16 март сè згасна“, рече Наунов, додавајќи дека со загубата на ќерката, нивниот дом бил исполнет со тишина која, како што рече, боли повеќе од секој крик.
Во своето обраќање, таткото на Надица директно ја посочи корупцијата, немарот и институционалните пропусти како причини за трагедијата, нагласувајќи дека неговата ќерка „не заминала по Божја волја“, туку, како што рече, била „земена од систем што требало да штити, а не да убива“.
Наунов истакна дека од денот на трагедијата неговиот живот е борба за правда и дека нема да престане да зборува и да се бори додека одговорните не сносат последици.
„Сакам правдата да биде гласна, колку што беше тивка нивната совест“, порача тој, додавајќи дека единствената негова молба е да има сила да го дочека денот кога ќе може да каже дека правдата е задоволена – не само за неговото дете, туку и за сите деца кои ги загубија животите.
Маршот за правда продолжува како симбол на барањето одговорност и вистина за трагедијата во Кочани, а семејствата на загинатите најавуваат дека нема да се откажат од својата борба сè додека, како што велат, љубовта кон нивните деца не се претвори во праведна разрешница.

