Македонија
Ѓуровски: Кина е системски конкурент на НАТО и западниот свет, со неа не делиме исти вредности
Канцеларијата на Фондацијата Конрад Аденауер во Северна Македонија во соработка со Канцеларијата на Фондацијата Конрад Аденауер во Црна Гора организираа онлајн-дискусија на тема „Стратегијата на Кина за Западен Балкан – преку економски до политички импликации”.
Главни говорници на дебата беа проф. д-р Марјан Ѓуровски, проректор на Универзитет Св. Климент Охридски – Битола и Ненад Копровиќ, експерт за европски прашања од Црна Гора.
„Јасно е дека Кина ја игра својата улога во регионот Западен Балкан, таа е веќе присустна тука и се повеќе е видлива. Во оваа смисла разбирливо би било да се гледа на Кина како на трговски партнер со кои делиме различни политики и оштествени вредности. Регионалната соработка заедно со евроинтегративниот процес треба да останат во фокусот на земјите од регионот и тие треба да имаат координиран пристап во поглед на соработка со Кина“, е пораката која ја испратија Даниел Браун, Директор на Фондацијата Конрад Аденауер во Северна Македонија и Косово и Норберт Бекман-Диркес, Директор на Фондацијата Конрад Аденауер во Србија и Црна Гора, во своето воведно излагање на темата.
„Неопходно е поголема вклученост на НВО секторот и медиумите во процесот на транспарентност на се што доаѓа од Кина и се финансира од таму. Нужно е потребен целосен скрининг на инвестициите од Кина. Бидејќи Босна и Херцеговина и Црна Гора се посебен пример за корозивниот капитал кој го создава НР Кина преку дипломатијата на лихаварство. Инвестирањето на критичната инфраструктура од НР Кина создава потенцијален ризик и последица за загрозување на безбедноста. Поради тоа ЕУ и САД треба да имаа проактивен однос преку нудење на можности од стратегијата Трите мориња во замена на процесот 17+1 која сериозно може да заземе замав овде на Балканот“, посочи професорот Ѓуровски.
Тој воедно нагласи дека Кина е системски конкурент на НАТО и западниот свет и со неа не делиме исти вредности.
„НР Кина, според проценката на многумина набљудувачи има за цел да го претвори инвестицискиот капитал од справувањето со пандемијата во политички, остварувајќи ги сопствените геостратешки интереси во Југоисточна Европа. Сведоци сме како преку примена на стратегијата се манифестира блага моќ со која се употребуваат методи за искористување на можностите за влијание надвор од политичката сфера, наспроти класичната надворешна политика. Со неизвесна европска иднина, се создава вакуум за влијание на новите актери, а Кина го користи тој простор. Вакцините што пристигнаа се само последните во низата чекори што Кина ги презеде за да стане релевантен и активен играч во регионот“, рече професорот Марјан Ѓуровски.
При тоа додаде дека на тој начин таа добива популарност, не само кај дел од политичките лидери, туку и кај обичното население, што и овозможува понатаму да се позиционира и уште повеќе да го утврдува своето присуство во регионот.
Подемот на НР Кина, според Ѓуровски, предизвикува фундаментално поместување на балансот на моќта глобално и ја подгрева трката за економски и технолошки поткопувања на поредокот заснован на правила на игра.
„НАТО земјите се 50 проценти од светскиот БДП и 50 проценти од светскиот пазар и тој факт кој се наведува и во анализите на фондацијата Конрад Аденауер не смее да се прескокне, зошто загрижува податокот дека 70 проценти од изградба на патна инфраструктура на Западниот Балкан го финансираат кинеските банки“, заклучи професорот Ѓуровски во своето изгалање на денешната дебата во организација на Фондацијата „Конрад Аденауер“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Повеќе од 100 учесници на првите обуки за африканска чума кај свињите
Агенцијата за храна и ветеринарство во соработка со Факултетот за ветеринарна медицина од Скопје започна серија еднодневни специјализирани обуки за подигнување на свеста за африканската чума кај свињите, при што во рамките на обуките посебен акцент ќе биде ставен и на класичната чума кај свињите, беснилото и авијарната инфлуенца а кои се наменети за одгледувачите на животни, ловците, надлежните доктори по ветеринарна медицина и официјалните ветеринари.
Првите две обуки се одржаа во Велес, на 19.11 и 20.11.2025 година, на која учество зедоа околу 100 учесници, меѓу кои претставници на двете здруженија на одгледувачи на свињи „Гицко“ и „Македонско прасе“, претставници од Ловечката федерација на Македонија, ЈП Национални шуми од Велешкиот регион, претставници и официјални ветеринари од АХВ, како и претставници од Македонската ветеринарна комора. Целта на обуките е да се запознаат учесниците со ризиците, начините на ширење на болеста и мерките за превенција и биосигурност.
Како дел од пошироката кампања за информирање на јавноста, Агенцијата за храна и ветеринарство исто така обезбедува и дистрибуција на информативни материјали, вклучувајќи постери, флаери и брошури, кои ќе бидат достапни за одгледувачите, ловците, ветеринарите и и јавноста. Дополнително, кампањата предвидува и емитување на радиоинформативни спотови на локални радиостаници, со цел да се достигне поширока публика и да се поттикне раното пријавување на сомнителни случаи.
Со овој сет на активности се очекува зајакнување на знаењето за превенција и контрола на африканската чума, подигнување на јавната свест за ризиците за здравјето на животните, поттикнување на раното пријавување на сомнителни случаи и зголемен број доставени примероци за пасивен надзор на болестите африканска чума кај свињите, класична чума кај
свињите и беснило, како и промовирање на одговорно однесување и биосигурносни мерки во одгледувалиштата, ловиштата и националните паркови.
На еднодневните обуки е предвидено учесниците да се запознаат со препознавањето на болеста африканска чума кај свињите, ризиците и начините на внесување и ширење на африканската чума кај свињите во одгледувалиштата, ловиштата и националните паркови. Обуките ќе опфатат информации за штетните последици од појавата на болеста, значењето на раното пријавување, постапките за убивање и нештетно отстранување на заразените животни, како и безбедното земање, пакување, означување и транспорт на примероците и изготвување пропратна документација. Дополнително, учесниците ќе се запознаат со идентификацијата на пол, фенотипските карактеристики и старосните категории кај дивите свињи, како и примената на биосигурносни мерки во одгледувалиштата, ловиштата и националните паркови. Посебни делови од обуките ќе бидат посветени и на препознавањето на болестите беснило и авијарна инфлуенца, како и на значењето на раното пријавување и спроведувањето на кампањата за орална вакцинација на лисиците со вакцинални мамки против беснило.
Агенцијата за храна и ветеринарство во наредниот период ќе продолжи со реализација на ваков тип на обуки во повеќе градови во Македонија, меѓу кои Битола, Гостивар, Куманово, Охрид, Штип, Гевгелија и Скопје. Обуките се организираат со средства од Буџетот на Агенцијата, а се кофинансирани од Европската извршна агенција за здравје и дигитализација (HADEA)
Македонија
Преку Кацарска, СДСМ врши опструкции со линеарното покачување на пензиите, рече пратеникот Стојаноски
Пратеникот од ВМРО-ДПМНЕ, Бојан Стојаноски, на денешната Комисија за финансирање и буџет во Собранието изнесе обвинувања поврзани со амандман поднесен од Венко Филипче и со процесот за линеарното зголемување на пензиите.
Според Стојаноски, амандманот е потпишан од Филипче поради бизнис-интереси поврзани со компанија за алтернативно производство на електрична енергија.
„Подносител на овој амандман е Венко Филипче, зошто е потпишан Венко Филипче? Заради тоа што неговиот брат Никола Филипче, има компанија којашто произведува алтернативни извори на електрична енергија. 2025 година менување на детален урбанистички план во општина Дојран, каде што тие имаа градоначалник и инсталирање од фотонапонска централа од 23.000 м2, за да се купи 130.000 евра струја, знаете ли кој е сопственик на таа централа? Никола Филипче и Вице Заев. Некој треба да даде, за некој да земе“, рече Стојаноски.
Тој исто така изнесе обвинувања дека СДСМ преку уставната судијка Добрила Кацарска го блокира процесот на линеарното зголемување на пензиите.
„СДСМ во минатиот мандат ја постави Добрила Кацарска во Уставниот суд, продолжената рака на СДСМ во Уставниот суд, уставната судијка поднела претставка до Уставниот суд за оценување на уставноста за линеарното зголемување на пензиите. Сега кога некој дојде и им ја покачи пензијата на сите пензионери за 7.000 денари, Добрила Кацарска сега сама си поднесува претставка и сака да им ги земе на пензионерите овие покачувања. СДСМ преку Добрила Кацарска сака да ви го земе покачувањето на пензиите“, изјави Стојаноски.
Оспорувањето на линеарното зголемување на пензиите беше тема на јавна дебата и претходно, откако повеќе субјекти упатија забелешки дека ваквиот модел може да создаде нееднаквост меѓу пензионерите. Уставниот суд веќе разгледуваше иницијативи поврзани со измените во пензискиот закон, а дел од претходно оспорените одредби беа отфрлени поради нивниот темпорален карактер. Со отворањето на новата постапка, судот повторно ги става во фокус уставните принципи за правичност и еднаквост во пензискиот систем.
Македонија
ВЛЕН по заминувањето на Села од коалицијата со ДУИ: Се случува тивок распад и губење на политичкиот компас
Коалицијата ВЛЕН изрази длабока загриженост поради турбуленциите во албанскиот опозициски блок, оценувајќи дека актуелните случувања не ѝ служат ниту на демократијата, ниту на политичката стабилност, ниту на интересите на граѓаните.
Претставникот на ВЛЕН, Дритон Сулејмани, истакна дека демократските процеси се темелат на отворена дебата и силна опозиција, но дека актуелните настани „не наликуваат ниту на опозиција ниту на стабилност, туку на тивок распад и целосно губење на политичкиот компас“.
Тој потсети дека во краток период НАИ се соочи со последователни заминувања на клучни имиња, како Мендух Тачи, Арјанит Хоџа и најново — Зијадин Села, кој беше еден од столбовите на опозицискиот камп.
„Ова не се случајни движења, туку знаци на политичка структура што се распаѓа и ја губи својата ориентација“, наведе Сулејмани.
Тој додаде дека ВЛЕН не се радува на оваа состојба, бидејќи „на системот му е потребна силна, одговорна и кохерентна опозиција — не опозиција на парчиња што се дели секоја недела и се плаши од дебата и транспарентност“.
Сулејмани посочи дека слабата опозиција не му штети на ВЛЕН, туку на политичкиот систем, нарушувајќи ја демократската рамнотежа и оставајќи ги граѓаните без вистинска алтернатива.
„Ги повикуваме сите политички субјекти што се нарекуваат опозиција да ја вратат разумноста, сериозноста и одговорноста што ги бара моментот“, рече тој.
Сулејмани порача дека ВЛЕН е подготвен да соработува со секоја политичка сила што е насочена кон реформи, ги почитува институциите и работи во интерес на граѓаните.
„ВЛЕН ќе продолжи по патот на промените, но овој пат е поправеден и подемократски кога ќе се соочи со функционална опозиција, а не со опозиција што се распаѓа пред очите на народот“, заклучи Сулејмани.
Претходно, Алијансата за Албанците, крилото на Зијадин Села, ја напушти коалицијата „Национална алијанса за интеграција“. Одлуката беше донесена на состанокот на Претседателството, каде што се дискутираше и за резултатите на локалните избори. Тие изразија задоволство од бројот на гласови и мандати на советниците, но незадоволство од резултатите за градоначалници. Според партијата, изборната трка била под влијание на државен инжинеринг и соработка на владејачките албански партии со македонските партии, со цел реализирање на платформата на ВМРО-ДПМНЕ за, како што велат, маргинализирање на Албанците. Иако се повлекуваат од НАИ, од Алијанса за Албанците на Села, велат дека ќе останат во опозиција во заштита на националната кауза на Албанците во Македонија.

