Македонија
(Видео) Заев: Казнивоста нема да се избегне во ниту еден случај на корупција

Премиерот Зоран Заев денеска учествуваше на конференција посветена на антикорупциските процеси и проекти на Владата, институциите и граѓанското општество „За општество ослободено од корупција“ во организација на „Цивил“ и „Зелена лупа“. На конференцијата свои воведни обраќања имаа претседателот на Владата на Република Македонија, Зоран Заев, генералниот секретар на Државната комисија за спречување корупција, Розета Трајан, универзитетската професорка и експертка за човекови права, Мирјана Најчевска, претседателот на „Цивил“, Џабир Дерала, и претседателот на здружението „Зелена лупа“, Ване Цветанов.
Премиерот Заев изрази благодарност за поканата и ја истакна определбата на Владата за транспарентно креирање на политиките преку заеднички дијалог со сите општествени чинители.
„Денес нема да зборувам и објаснувам колку корупцијата ни ги јаде и труе општеството и системот, туку ќе ги потенцирам најважните антикорупциски процеси во државата со кои се спротивставуваме на оваа заедничка општествена рана. Во насока на воспоставување независно, непристрасно и ефикасно судство, засновано на европските стандарди и најдобрите пракси, презедовме активности за реконструирање на законската рамка со цел да се обезбедат процедури кои ќе ја зајакнат независноста, транспарентноста и отчетноста на судството. Еднакво внимание, во широката рамка законски прописи, кои се во завршна фаза, посветивме и на препознавањето и санкционирањето на непрофесионалното и пристрасно однесување од страна на судската власт. Во овој процес постојано го имавме предвид и огромното значење на правилното функционирање на судскиот систем и ефикасната борба против корупцијата, но и почитувањето на човековите права. Во закон и во пракса“, рече премиерот Заев во своето обраќање и додаде дека Европската Унија става силен акцент на судството во претпристапниот и пристапниот процес, на начин што преговорите за полноправно членство започнуваат и завршуваат токму со поглавјето 23 „Правосудство и фундаментални права“.
Премиерот Заев соопшти дека Владата го усвои предлог-законот за спречување корупција и судир на интереси, во кој се уредуваат мерките и активностите за спречување на корупцијата, но и мерките и активностите за спречување на судирот на интереси за кои е надлежна ДКСК во кој се адресирани препораките од Европската комисија, извештајот на Прибе и извештајот на ГРЕКО кои се однесуваат на законската рамка и во чија изработката беа вклучени експерти, претставници на невладините организации и претставници на институции.
„Со овој закон, се воведува транспарентна постапка за избор и именување на претседателот и членовите на ДКСК и се зајакнуваат условите за избор и именување. Предлогот е да се спроведува на интервју со кандидатите кое ќе го врши Комисијата за прашања на изборите и именувањата на Собранието, при што прашања можат да поставуваат и претставници на граѓански организации, и здруженијата на новинари. Интервјуто ќе биде јавно и ќе се пренесува на собранискиот ТВ-канал“, рече Заев.
Во однос на одредбите што ги содржи ова законско решение, Заев рече дека се предлага зајакнување на надлежностите на ДКСК во контролата на финансирањето на политичките партии и финансирањето на изборни кампањи, се предлага да се утврди дека доставувањето на бараните податоци не претставува повреда на банкарска тајна, утврдување должност за одговорното лице во надлежната институција или од него овластено лице да ги презема сите мерки и активности за доставување на бараните информации до ДКСК, како и утврдување можност за ДКСК да бара податоци и информации од надлежни институции, правни и физички лица, заради целосно утврдување на фактичка состојба, вклучително и пристап до 17 бази на податоци.
„Внесуваме одредби согласно кои постапка за проверка на податоци од изјавата за имотна состојба, покрај во утврдените случаи, ДКСК ќе може да врши и врз основа на проценка за ризикот за корупција. Се предлага утврдување должност, доколку постојат докази дека член на семејството или блиско лице на службеното лице, се стекнал со значителен имот за време на вршење на јавните овластувања на службеното лице, ДКСК да иницира покренување постапка за испитување на основот на стекнување на имотот на тој член на семејството“, истакна премиерот Заев и додаде дека новина е и пријавувањето промени на имотната состојба да се врши и во период од две години по престанокот на функцијата и анкетниот лист доставен до ДКСК да биде јавно достапен и уште две години од денот на престанокот на функцијата на лицето што ја поднело изјавата.
„Овој закон е усвоен на седница на Влада и по неговото донесување во Собранието, очекуваме Собранието согласно со новите критериуми да започне постапката за избор на членовите и претседател на новиот модел на ДКСК. Воведуваме транспарентни постапки за избор на ДКСК со учество на невладиниот сектор и медиумите. Се проширува надлежноста на ДКСК, со зајакната надлежноста и овластувања за следење на финансирање на политичките партии. Се прецизира правото на ДКСК при проверка на податоците од изјавите за имотна состојба и интереси да бара податоци за физички, но и правни лица од банки и други финансиски институции, при што доставувањето на бараните податоци нема да претставува повреда на банкарска тајна“, порача премиерот Заев.
Во однос на досегашните активности што се спроведуваат, премиерот посочи дека имаме видливи резултатите од имплементацијата на концептот за Отворена и транспарентна влада, односно „Според индексот на отвореност, Владата како централно извршно тело е на прво место во регионот со 76% исполнување на индикаторите“, утврди истражувањето за „Отвореност на институциите на извршната власт во Југоисточна Европа и во Македонија“.
„Воведовме алатка за отчетност за трошоците на носителите на јавни функции. Jавноста доби увид за трошењето на функционерите. Сега премиерот и министрите прават три пати помалку трошоци за непродуктивни активности. Ја менуваме перцепцијата во јавноста во насока дека постои политичка волја и подготвеност на Владата за справување со корупцијата во Македонија. Тоа го покажавме во повеќе случаи кога во јавноста беа покренати сомневања за судир на интереси или несовесно работење. Тоа го покажавме во повеќе случаеви кога во јавноста беа покренати сомневања за судир на интереси или несовесно работење. Знаевме да се повлечеме, знаевме да го слушнеме крикот на јавноста, но чесно е да кажеме дека во последните 12 месеци имаме заштедено повеќе од 100 милиони евра само заради транспарентност на постапките при јавните набавки“, рече премиерот Заев во своето обраќање и како конкретни активности што Владата ги презема во оваа насока ги наведе разрешувањето на претходниот директор на Агенцијата за туризам со образложение за несовесно и невнимателно работење, разрешувањето на директорот на Бирото за јавна безбедност, чиј службен автомобил беше забележан во странска држава.
„Владата апсеше градоначалник од своите редови кога имаше комплетни докази за криминал. Откако се појави сомнеж за транспарентноста и кредибилитетот на првиот инвестициски бран на Фондот за иновации и технолошки развој, беше воведен протокол за постапување при проценка на ризик за компании апликанти од аспект на поврзаност со носители на јавни функции и нивно влијание и сите се повлекоа од етички аспект. Политичките партии го зголемија државното финансирање за да не бидат повеќе зависни од бизнисмените кои им помагаат при нивното редовно функционирање или при кампања, а потоа им бараат одредени услуги, што многу често се сведува на корупција“, потенцираше премиерот.
На крајот од своето обраќање премиерот Заев ги потврди позициите на Владата за независно судство и обвинителство во борбата против корупцијата.
„Пред точно една година Владата, вклучувајќи ги и партиите од владината коалиција, локалната самоуправа и граѓанските организации, заеднички потпишавме декларација за борба против корупцијата. Преку неа, меѓу другото, испративме јасна порака до корумпираните дека казнивоста нема да се избегне во ниту еден случај. Од таа наша заложба ви ветувам нема да отстапиме“, рече премиерот Заев на конференцијата посветена на антикорупциските процеси и проекти на Владата, институциите и граѓанското општество „За општество ослободено од корупција“ во организација на „Цивил“ и „Зелена лупа“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Меџити: Енергетската транзиција мора да оди рака под рака со еколошката правда и јавниот интерес

Првиот заменик претседател на Владата и министер за животна средина и просторно планирање, Изет Меџити, денеска се обрати на свеченото отворање на MEF Energy Forum 2025 –регионален форум посветен на енергетската транзиција и климатските предизвици во Западен Балкан.
Во својот воведен говор, министерот Меџити порача дека „енергетската иднина на регионот не смее да се гради на штета на животната средина, здравјето на граѓаните и социјалната правда.“
„Западен Балкан нема луксуз да избира меѓу економски развој и еколошка одржливост. Двете мора да одат заедно – или нема да одиме никаде,“ рече Меџити пред учесниците на форумот.
Тој исто така посочи дека Министерството за животна средина и просторно планирање, веќе работи на усогласување на националната еколошка и енергетска рамка со Европскиот зелен договор и глобалните цели од Парискиот договор. Но, истовремено и предупреди дека имплементацијата мора да биде: брза, фер и транспарентна бидејќи како што кажа тој последиците од климатските промени веќе ги чувствуваме, а транзицијата не смее да ги остави најранливите заедници зад себе.
На крајот од своето обраќање, министерот упати повик за регионално здружување, инвестирање во чисти технологии и конкретни резултати наместо декларативни заложби:
„Не можеме да зборуваме за енергетска сигурност ако истовремено ги труеме реките, воздухот и земјата. Не ни требаат само добри намери, туку и храбри политики. Граѓаните очекуваат резултати, а оваа тема бара акција час поскоро“
MEF Energy Forum 2025 се одржува во Скопје под организација на ZIP Institute, со поддршка од Владата на Република Северна Македонија и повеќе меѓународни партнери.
Македонија
Злоупотреба на правото на вето, идентитетски условувања и историски ревизионизам – Сиљановска-Давкова во Тирана за проширувањето на ЕУ

Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова се обрати на Самитот на шефови на држави и влади на учесниците на Процесот за соработка во Југоисточна Европа (ПСЈИЕ) во Тирана и посочи дека во услови на драматични геополитички промени, со сè помалку мултилатерализам и сè повеќе мултиполарност, со војна на тлото на Европа – интеграцијата е неодложен геополитички и безбедносен императив за Европската Унија.
Таа нагласи дека е особено важна одговорноста на земјите членки од регионот коишто треба да бидат двигатели на проширувањето, а не извор на блокади што го поткопуваат кредибилитетот на Унијата.
Укажувајќи дека треба да се унапреди регионалната соработка и да се фокусираме на клучните проблеми – од одливот на мозоци до климатските промени, претседателката рече дека регионот мора проактивно да се поддржува за да не бидеме сведени на геополитичка и геоекономска периферија.
Сиљановска-Давкова додаде дека ни треба подобрена инфраструктурна, енергетска и дигитална поврзаност со цел регионот да биде поконкурентен на поширокиот европски и глобален пазар.
Упатувајќи благодарност за регионалната солидарност изразена преку несебичната нега на повредените во трагичниот пожар во Кочани, таа истакна дека со отворањето на здравствените установи за повредените македонски граѓани, како и со активирањето на европскиот механизам за цивилна заштита, се манифестираше искрено пријателство, соседска грижа и хуманост во еден од најтрагичните современи настани за државава.
Таа посочи дека патот на европската иднина води преку соработката и солидарноста, но истакна дека тој пат не е без пречки: сериозна препрека произлегува од старите предрасуди во некои европски центри кои сè уште гледаат на Балканот како на нестабилна периферија, составена од држави заглавени во конфликти, самоблокади и меѓусебни саботажи.
Истакнувајќи дека уште посериозна препрека е билатерализацијата на интегративниот процес од самите балкански соседи, преку злоупотреба на правото на вето, идентитетски условувања и историски ревизионизам, таа оцени: овие постапки не само што го забавуваат процесот на евроинтеграцијата, туку и ги засилуваат стереотипите дека Балканот не е подготвен за Европа.
Нагласувајќи дека кандидатите за членство, наместо солидарност и фер процес, сѐ почесто се соочуваат со опструкции поради билатерални прашања, претседателката оцени дека наместо европеизација на Балканот – сведоци сме на опасен тренд на балканизација на Европската Унија и истакна дека ова мора да се смени и тоа за доброто на сите.
Македонија
Панел дискусија на Лекарската комора: Системот за специјализации треба да се реформира

Лекарската комора, денес, организираше панел-дискусија на тема „Меѓународни искуства во постдипломската едукација на доктори“, на која се дискутираше за програмите и начинот на организација за специјализациите во нашата земја правејќи и споредба со начинот на кој овие процеси се организираат во Германија, Хрватска и Србија.
Од презентираните информации и дискусијата се идентификуваше потреба системот за специјализации во нашата земја да биде реформиран за да продуцираат здравствен кадар кој ќе овозможи оптимално функционирање на здравствените установи и ќе обезбеди квалитетна здравствена заштита на населението.
„Поминаа 15 години откако високообразовниот систем се усогласи со Болоњскиот процес, значителен период кој нѝ овозможи доволно време да ја процениме неговата имплементација и постигнатите резултати. За сеопфатно да ги оцениме нашите искуства во споредба со сегашните потреби и на колегите и на пациентите, тесно соработувавме со лекарските комори од другите држави. Овој заеднички напор ќе овозможи детална анализа и споредба на нашите тековни програми за специјализација“, истакна претседателката на Комората, проф. д-р Калина Гривчева Старделова.
Таа појасни дека системот на специјализации што сега постои во нашата земја одговара повеќе за терцијарните здравствени установи, бидејќи создава тесно специјализиран медицински кадар кој може да обезбеди консултација со друга специјалност доколку се појави потреба. Но кога се во прашање болниците од секундарно ниво, тогаш е потребно специјалистите да не се премногу тесно специјализирани за да можат да одговорат на поголем број здравствени услуги што се потребни за пациентите.
„Начинот на кој сега се организирани специјализациите, ги попречува докторите во секојдневната работа. Имавме реакции од колегите педијатри, дека ако докторот е супспецијалист по детска пулмологија, тогаш може да работи само во оваа тесна специјалност и да препишува лекови само за таа специјалност, а не и за пошироката специјалист – педијатрија“, вели проф. д-р Гривчева Старделова.
Во однос на задржување на младиот кадар, претседателката на Комората посочи дека овие доктори треба да бидат вработени веднаш по завршување на медицинскиот факултет, да им се даде можност да се едуцираат и да бидат достојно платени.
Проф. д-р Марија Вавлукис, продекан за настава на Медицинскиот факултет при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ го презентираше актуелниот систем на организација на специјализациите во нашата земја.
Во дискусијата што се отвори се посочи дека во рамките на реформата на специјализациите, треба да се донесе и 10-годишен план за потребите од здравствен кадар и новите специјализации да бидат распишувани според потребите идентификувани во овој документ. Политизацијата на здравство, исто така беше апострофирана како сериозен проблем.
Д-р Иван Рагуж од Хрватската лекарска комора посочи дека тие веќе неколку години водат кампања за да се реформираат специјализациите.
„Се залагаме за промени бидејќи младите доктори не се задоволни од начинот на кој се сега организирани. Бараме да постои национална програма за планирање на специјализации, тие централно да се финансираат, а не преку болниците, да има регистар на институции каде се обучуваат специјализантите, да се контролира квалитетот и да се врши евалуација на прогресот. Формирана е работна група во Министерството за здравство во која имаме и членови на Комората“, истакна д-р Рагуж.
Претставникот на Лекарската комора на Србија, д-р Милан Диниќ, појасни дека иако во неговата земја започнала имплементација на Болоњскиот систем во организација на специјализациите, поради несоодветните резултатите од примената, во 2021 година се вратил стариот систем што се применувал до 2010 година.
За разлика од кај нас, каде за специјализациите надлежно е Министерството за здравство и медицинските факултети, во Германија, како што појаснија претставниците на Германската лекарска комора проф. д-р Хенрик Херман и д-р Јоханес Гехле, оваа улога ја имаат регионалните лекарски комори, кои развиваат наставни програми и прописи за обука на специјалисти. Прописите за специјалистичка обука се усвојуваат од страна на Собранието на Германската лекарска комора, претставничкото тело на сите лекари во Германија.
Од целосната дебата ќе бидат утврдени заклучоци што ќе бидат испратени до Министерството за здравство, медицинските факултети и другите засегнати страни.