Македонија
Европската конференција за блатни екосистеми во Охрид – пресвртна точка за Студенчишко Блато

Европската конференција на научниците од областа на блатните екосистеми (SWS), која се одржуваше од 30 април до 4 мај во Охрид, донесе околу 50 експерти од оваа област. Покрај својот годишен состанок, експертите се собраа токму во Охрид за да го видат овој „скапоцен камен на природата“ и првенствено да го видат Студенчишкото Блато. Бидејќи за Блатото се зборува на годишните конференции на SWS уште од 2015 година кога во Македонија „бетониран предел“ звучеше попривлечно од „илјадници години стар природен воден филтер со илјадници птици, ендемски видови, зародиш на живот, чувар на микроклимата – срцето на езерото!“, соопшти Охрид СОС.
Во позитивен дух, врз основа на својата експертиза и посетата на Блатото, научниците едногласно ја усвоија Декларацијата за заштита на екоситемот на Охридското Езеро во која констатираа дека Охридското Езеро и со него поврзаното Преспанско Езеро имаат исклучителна вредност поради богатството на биолошка разновидност и неспоредливиот континуитет на развој во текот на најмалку 1,6 милиони години што довело до создавање уникатна средина која овозможува истражувања на климата и еволуцијата, како и создавање голем број ендемични видови.
Охридското Езеро е сè уште во извонредна состојба, но постојаниот внес на отпадни води претставува сериозна закана за неговиот квалитет. Последното живо блато на македонскиот охридски брег, Студенчишко Блато, е евидентно деградирано и многу помало од неговата природна големина пред 50 години. Од низата деструктивни активности, последната е скорешната изградба на широка асфалтна патека која го нарушува неговото хидролошко единство со Охридското Езеро. Остатокот од Студенчишко Блато е суштински важен и многу вреден поради биолошката разновидност, добро одржаните неколкуметарски слоеви тресет, единствениот целосно функционален блатен систем кој се граничи со Охридското Езеро и обезбедува многубројни екосистемски услуги (прочистува, штити итн.), а неговиот загубен дел може лесно да се ревитализира.
УНЕСКО статусот се покажал како недоволен да го спречи директното влевање на загадена вода во езерото и не обезбедил никаква заштита за вредното Студенчишко Блато. Охридското Езеро како единствен систем со Студенчишко Блато е од клучна важност за економскиот развој кој може да се постигне преку одржлив туризам, така што заштитата и ревитализацијата на овој екосистем мора да бидат број еден приоритет за регионален развој.
Друштвото на научници за блатни екосистеми (SWS) со оваа Декларација ги повикува локалната и централната власт значајно да ја подобрат заштитата на Охридското Езеро, вклучително и на Студенчишкото Блато и на езерскиот слив, што оптимално би се постигнало со прогласување на езерскиот систем како блатен екосистем од меѓународна важност под Рамсарската конвенција, за што имаме информација дека е добредојдено во Рамсарскиот секретаријат во Швајцарија и може да се реализира со расположливите податоци.
Исто така се повикува на итно изготвување и спроведување акциски план за заштита на Студенчишкото Блато и за негова итна ревитализација, што подразбира замена на постојниот пат кој ги раздвојува Блатото и Езерото со дрвена патека, со цел да се овозможи комуникација со езерото, чистење на отпадот, запирање на земјоделските активности со обесштетување на сите сопственици на имоти на најдобар можен начин, и многу важно – трајно враќање на Блатото во неговата првобитна големина.
Потребна е и сериозна ревизија на практиките на управување со водите во урбаните и руралните области околу езерото за да се спречи влевање на загадена вода, како и обнова и создавање нови блатни системи. Локалната власт во Охрид треба да развие повеќе атракции за природен туризам во регионот за да се зголеми приходот преку понуда на поразлични опции и продолжување на туристичката сезона каде што Студенчишко Блато како парк на природата би имало значајна улога.
Оваа декларација треба да послужи како уште една силна причина македонските власти што поскоро да ја поднесат иницијативата за впишувањето на Охридското Езеро на Рамсарската листа, да се докомплетира студијата за варолизација на Блатото, тоа да се заштити во целиот обем, но и да се прошири.
И Рамасаркиот комитет се обрати до учесниците на конференцијата преку писмо во кое се вели: „Ги поздравуваме позитивните сигнали од македонските власти за можното впишување на Охридското Езеро и со него поврзаните блатни екосистеми во Рамсарската листа на водни живеалишта од меѓународно значење“.
На формалното затворање на конференцијата, претставници на Граѓанската иницијатива Охрид ЅОЅ му врачија благодарница на Друштвото за неговата неколкугодишна заложба за алармирање на потребата од заштита на Блатото во научните кругови, дописи до претставниците на власта во Република Македонија, поддршката кон иницијативата на Охрид ЅОЅ и Е.Д.Е.Н. за прогласување на Блатото за споменик на природата и Рамсарска локација (заедно со Езерото). Исто така, симболичен подарок му беше врачен и на стариот пријател на Охрид, проф. д-р Јос Ферхуфен, поранешен претседател и актуелен заменик-претседател на Европскиот огранок на SWS, кој за Студенчишко Блато зборуваше дури до Кина, бидејќи „научниците треба да се огласат и тогаш кога не се прашани“. Тој зборуваше кога беше најпотребно и кога повеќето избраа да молчат.
Според Охрид СОС, науката, од жариштето на биодиверзитетот на Европа ја испрати својата јасна порака, сега на потег се носителите на одлуки. Владта ја усвои иницијативата за Рамсарска номинација и заштита на Студенчишко Блато. Оваа конференција треба да биде и пресвртна точка за Охридскиот Регион, бескомпромисно отворање на еден нов, современ, пат за економски развој кој одговорно ја вреднува и паметно управува со природата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Тренчевска: Новото нормално на ДПМНЕ, да отфрлаат закони кои значат намалени трошоци за граѓаните

„Новото нормално на Христијан Мицкоски е дека ДПМНЕ и нивните приврзоци ЗНАМ и ВЛЕН застанаа против граѓаните и не ги прифатија законите за намалување на ДДВ на струјата и основните прехранбени производи,“ истакна пратеничката Јована Тренчевска од СДСМ.
Денес во Собранието на Република Северна Македонија, сведочевме на уште еден акт на отуѓеност и негрижа од страна на владејачкото мнозинство. Наместо да ја прифатат мерката која директно ќе им помогнеше на граѓаните, пратениците на ДПМНЕ и нивните коалициски партнери ги отфрлија предложените измени на Законот за ДДВ, со кои предвидовме намалување на ДДВ-то за електричната енергија од 18% на 5% и целосно укинување на ДДВ-то за основните прехранбени производи, вели таа.
„Ова беше можност да се стави крај на скапотијата и да им помогнеме на граѓаните да имаат пониски сметки за струја и поевтина храна. Но, за жал, ДПМНЕ уште еднаш покажа дека партиските калкулации им се поважни од животниот стандард на народот,“ потенцираше Тренчевска.
Во време на постојан пораст на цените на храната, кога електричната енергија стана најскапа во регионот, кога граѓаните се борат со неизвесноста за секој нареден месец, владејачкото мнозинство одби, додаде таа да поддржи конкретни мерки што веднаш ќе значеа намалени трошоци за домаќинствата.
„Предложивме одржливи решенија – намалувањето на ДДВ-то за струјата ќе значеше 13% пониски сметки за над 600 илјади домаќинства. На пример, за сметка од 3.000 денари, граѓаните ќе заштедеа 400 денари месечно, а за повисоките сметки заштедата ќе беше уште поголема,“ нагласи Тренчевска.
Истото, како што вели, важи и за основните прехранбени производи – намалувањето на ДДВ од 5% на 0% ќе значеше над 3.000 производи поевтини, вклучувајќи леб, брашно, млеко, јајца, масло, шеќер и сите други неопходни намирници што секојдневно ги купуваат граѓаните.
„Но, наместо да ги поддржат овие мерки, сведочиме на политички калкулации и отфрлање на предлози кои можат да направат реална разлика во животите на граѓаните. Ова е уште еден доказ за тоа колку е оддалечена оваа власт од реалноста,“ заклучи Тренчевска.
СДСМ, како што најави, ќе продолжи да се бори за мерки кои вистински ќе им помогнат на граѓаните и ќе го заштитат нивниот стандард.
Македонија
Гаши-Капетановиќ: укажано на потребата од подобрување на меѓусоседските односи во регионот, во време на геополитичките промени во светот

Претседателот на Собранието на Република Северна Македонија, Африм Гаши, денеска во неговиот кабинет го прими Амер Капетановиќ, генерален секретар на Советот за регионална соработка.
Во оваа пригода, претседателот Гаши му упати честитки на Капетановиќ за неговото назначување за генерален секретар на Советот за регионална соработка во време на македонското претседавање со Процесот за соработка во Југоисточна Европа. Претседателот укажа на потребата од интензивирање и продлабочување на регионалната соработка како и подобрување на меѓусоседските односи во Регионот, особено во време на геополитичките промени во светот, со цел зачувување на мирот и стабилноста во Регионот.
Тој потенцираше дека Република Северна Македонија посветува големо внимание на регионалната соработка, како клучна компонента за евроинтеграцијата на Регионот и во континуитет активно учествува во работата на регионалните организации и иницијативи.
Капетановиќ укажа дека Советот за регионална соработка има оперативна улога во Процесот за соработка во Југоисточна Европа и претставува вредна политичка платформа која придонесува за стабилизација на Регионот, но и за економски развој и социјален напредок на сите земји од Југоисточна Европа. Таа соработка се фокусира на работите кои го обединуваат Регионот врз основа на принципот на инклузивност. Соработката е заснована на реалните потреби на сите граѓани во регионот и има тенденција на поголемо вмрежување меѓу граѓаните, компаниите и институциите во регионот преку регионални иницијативи.
На крајот соговорниците ја поддржаа парламентарната димензија во сите процеси на регионално здружување, со можност во иднина Република Северна Македонија да биде домаќин на повеќе тематски конференции, како што се: дигитална трансформација, парламентарна дипломатија, како и соработка за формирање на регионален центар за брза интервенција.
Македонија
Божиновска – Лорковски: Енергетската иднина зависи од брзите реформи

Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, денеска во Скопје се сретна со директорот на Секретаријатот на Енергетската заедница, Артур Лорковски. Средбата се одржа во пресрет на новите предизвици поврзани со усогласувањето на националното законодавство со европските енергетски стандарди, понатамошната интеграција на македонскиот енергетски пазар во регионалниот и европскиот пазар и следните чекори во реформите на енергетскиот сектор
Божиновска ја истакна посветеноста на земјата во усогласувањето на националните енергетски политики со европските стандарди.
„Јасни правила и предвидливост – тоа е клучно за стабилен и конкурентен енергетски сектор. Работиме на законски решенија што ќе обезбедат сигурност за инвеститорите, ќе го забрзаат процесот на енергетска транзиција и ќе гарантираат одржлив развој,“ истакна таа.
Божиновска нагласи дека реформите во енергетскиот сектор се еден од врвните приоритети на Министерството, Во тој контекст, информираше дека Предлог-законот за енергетика беше поставен на Единствениот национален регистар на прописи (ЕНЕР), овозможувајќи јавна консултација за неговото финализирање. Директорот Лорковски изрази задоволство за транспарентноста на процесот
На средбата беше потенцирана важноста на забрзаната имплементација на интеграцискиот пакет за електрична енергија, што ќе овозможи подобра предвидливост на пазарот, оптимизација на прекуграничните капацитети за пренос и стабилизирање на цените.
Лорковски ја потврди посветеноста на Енергетската заедница во поддршката на реформските процеси во земјата, нагласувајќи дека усогласувањето на регулативите со ЕУ директивите е клучно за побрза интеграција на македонскиот енергетски пазар во пошироките регионални и европски текови.
Министерството за енергетика, како што соопштија од таму, останува посветено на реформите што ќе донесат стабилност, развој и конкурентност во македонскиот енергетски сектор.