Македонија
Здравствен извештај на ШТАДА за 2022 година
Влошување на здравствените услови во Европа
Веќе деветта година по ред, мултинационалната корпорација Штада организира испитување на јавното мислење на европската популација по прашањата за здравствените навики и односот кон здравјето. Ова е деветто по ред, а четврто меѓународно истражување што опфаќа повеќе од 30 илјади испитаници на возраст меѓу 18 и 99 години во 15 земји, меѓу кои е и Србија. Истражувањата се спроведуваат како придонес кон здравствената едукација, за подобар увид во здравствените навики и здравствените потреби на пошироката популација. Репрезенатативната онлајн студија за Штада ја спроведе компанијата InSites Consulting.
– Со Здравствениот извештај на ШТАДА настојуваме да дадеме научно верифицирани податоци за да поттикнеме дебати за здравствените трендови и за потребните мерки за поддршка на непроценливата работа што нашите партнери од доверба, без разлика дали се тоа лекари, болници, влади, фармацевти, секојдневно ја вршат за пациентите – вели Петар Голдшмит, генерален директор на ШТАДА.
Со овогодинешното истражување се опфатени 15 земји: Австрија, Белгија, Чешка, Франција, Германија, Италија, Казахстан, Холандија, Полска, Португалија, Романија, Србија, Шпанија, Швајцарија и Обединетото Кралство.
Клучни показатели на Здравствениот извештај на Штада за 2022 година
Пандемијата на ковид 19 од корен го промени начинот на живеење, драстично го здрма здравствениот секотор, го наруши физичкото и менталното здравје и доведе до:
Пад на задоволството од здравствениот систем
Насекаде во Европа значајно опадна процентот на задоволство од услугите што ги даваат националните здравствени системи. Двете години пандемија не беа тешки само за европската популација туку и за нејзините здравствени системи. Оттаму последните три години задоволството од здравствените системи е во постојан пад, и тоа од 78 % задоволни Европејци во 2020 година и 74 % задоволни во 2021 година на само 64 % задоволни Европејци во 2022 година.
Влошување на менталното здравје
Нивото на стрес расте, квалитетот на сонот е полош, а секој шести Европеец чувствува дека е на раб на согорување. Што се однесува до општото ментално здравје, секој трети Европеец тврди дека му се влошило менталното здравје, а особено се загрижени граѓаните на Австрија – 37 %, Италија 35 % и Португалија – 35 %.
Резултатите на истражувањето во Србија покажуваат дека нивото на стрес кај 40 % од граѓаните се зголемило од појавата на пандемијата, што е над глобалниот просек што изнесува 37 %. Поради стравот од корона, 1/3 полошо спијат, а 27 % се жалат дека им се влошило менталното здравје и 21 % дека се помалку среќни во приватниот живот од порано.
Зошто не спијат Европејците?
Секојдневите проблеми најмногу го нарушуваат сонот на Полјаците – 47 % и Шпанците – 40 %, ама и на граѓаните на Србија – 34 %, кои дополнително ги мачат и стравови и лоши мисли – 31 %, што е над глобалниот просек од 26 %. Италијанците најмногу ги мачи анксиозност, па дури 42 % ноќе се будни поради грижата за пари. На 21 % Британци сонот им го нарушуваат уринарни проблеми, додека на 18 % Германци им пречи вревата од околината.
Согорување на работа – дополнителна закана за менталното здравје
Самопроценетото ниво на согорување – кај луѓето што искусиле таква состојба или веруваат дека се на работ на согорување – достигнало највисоко ниво од 59 % во просекот на сите времиња во Европа. Населението на источноевропските земји се чувствуваат посебно загрозени, па така 20 % од граѓаните на Србија тврдат дека доживелае согорување на работа, додека 21 % имаат чувство дека се на раб да го доживеат тој вид слом, што е над глобалниот просек од 15 %. Романците се чувствуваат уште позагрозени, 31 % од нив веќе доживеале такво искуство, а во Полска, дури 70 % истакнуваат дека го искусиле чувството на согорување барем еднаш во животот.
Жените се позагрозени. Од жените, 65 % чувствуваат дека се во ризик од согорување, додека кај мажите процентот е 53 %.
Ковид го наруши здравјето на нековид пациентите
Поради стравот од ковид-инфекција, закажаните лекарски контроли во текот на пандемијата на ковид ги откажале 37 % Романци, 36 % Чеси, исто толку Италијанци и 30 % граѓани на Србија, што е значително над глобалниот просек од 24 %.
Истовремено, закажувањето преглед во текот на пандемијата кај општ лекар, во анкетата е обележано како „вистински предизвик“ во неколку земји, меѓу кои е и Србија.
Добри вести од Здравствениот извештај за 2022 година
Расте процентот на Европејци кои настојуваат да живеат здрав стил на живот.
Се хранам поздраво – велат 50 % Шпанци и 48 % Срби, што е значително над глобалниот просек од 40 %. За подобрување на исхраната помалку се грижат Британците 30 % и Белгијците 31 %.
Го зголемив внесот на додатоци на исхраната, витамини и минерали – на прво место се Чесите 49 %, Полјаците 45 %, како и 37 % од граѓаните на Србија, што е значително над глобалниот просек од 26 %. На поголем внес на суплементи не се склони Французите – 17 % и Шпанците – 14 %.
Дисциплинирано ги следам советите на лекарот – велат 40 % Португалци и 30 % Шпанци, што е значително над глобалниот просек од 25 %. Кога се во прашање граѓаните на Србија, со ова се пофалиле 23 %.
Се грижам повеќе за квалитетот на животот и посетувам часови по фитнес, истакнуваат 18 % Полјаци и 17 % Италијанци, за разлика од вкупно 4 % од граѓаните на Србија кои се пофалиле со наведените активности.
Аптека на иднината: спојување на најдоброто
Здравствениот извештај на Штада за 2022 година покажува и дека Европејците остануваат верни на малопродажните аптеки, и покрај растечката конкуренција на онлајн продажбата. Во Европа и понатаму 56 % од корисниците физички посетуваат аптека повеќе пати месечно, од коишто 27 % повеќе пати неделно. Европејците сакаат и го ценат советот на аптекарот, па индивидуалното советување се смета за интегрална и важна услуга. Веднаш зад индивидуалното советување, во анкетата како посакувана е означена можноста за онлајн нарачување лекови од локална аптека (33 %). Така резултатите од здравствениот извештај сугерираат дека главен предизвик во блиска иднина за аптеките би било изнаоѓање начини да се комбинираат барањата, што лесно може да се постигне со поволностите што ги нуди дигиталната доба.
– Tоа што за здравјето се грижиме како доверлив партнер, бара од нас да ги поделиме резултатите од истражувањето и да разговараме за овие сознанија со фармацевтите и сите други заинтересирани страни во областа на здравствената заштита насекаде во Европа, и на тој начин да придонесеме за подобар пристап на пациентите до вискоквалитетна здравствена заштита – заклучува Петар Голдшмит, генрален директор на Штада
ПР
![]()
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Лукаревска: Не се знае колку ќе трае супсензијата на ИПАРД, а во буџетот се кратат 185 милиони денари за земјоделците
Пратеничката на СДСМ Сања Лукаревска во рамките на амандманската расправа за буџетот за 2026 година во собраниската комисија за финансирање и буџет, ги повика пратениците да го преиспитаат намалувањето на средствата во програмата за рурален развој за скоро половина и да го прифатат предложениот амандман на СДСМ износот да остане ист како во 2025 година. Годишната стапка во буџетот беше околу 300 милиони денари.
-За 2026 година се предлага намалување на оваа ставка, скоро половина, односно 185,9 милиони денари, или намалувањето е во износ од 115 милиони денари, истакна Лукаревска.
Таа додаде дека суспензијата на ИПАРД, која е актуелна овие денови, создава и големи финансиски проблеми на самите корисници и во сегашно време, меѓутоа и во иднина.
Лукарецска стакна дека скратените буџетски средства се користат за кофинансирање на финансиска поддршка, која корисниците ја добиваат, и тоа ќе биде еден лош сигнал и за земјоделците, меѓутоа и за стопанствениците, коишто очекуваат од Владата, пред се од Министерството за финансии, како креатор на буџетот, паметно и прагматично да ги планира средствата.
-Ние не можеме да знаеме колку време ќе трае самата суспензија, а во тој период веќе ќе имаме одредени обврски коишто ќе мора да се спроведуваат, односно ќе доспее рокот за обврските коишто агенцијата ќе ги има кон корисниците, рече Лукаревска, додавајќи дека по враќањето на оваа програма повторно во сила ќе може да се компензираат овие средства преку средствата од Европската унија.
-Затоа е добро да се прифати овој амандман за доброто на земјоделците и за целиот тој засегнат – секој којшто е дел од столбовите во нашето општество за соодветен раст и развој, па дури и промоција, истакна пратеничката на СДСМ Сања Лукаревска пред собраниската комисија за финансирање и буџет.
Македонија
Сиљановска-Давкова ги додели стипендиите „Борис Трајковски“
„Изминативе дваесетина години се создаде почитувана, позната и експонирана заедница од над 300 успешни, реализирани личности, кои се издигнале над индивидуалните кариери и придонеле за општото добро“, оцени претседателката Гордана Сиљановска-Давкова, на доделувањето на стипендиите „Борис Трајковски“ за академската 2025/2026 година.
Според претседателката, оваа грчко-македонска образовна соработка е уште едно камче во мозаикот на искрена доверба меѓу двете држави и општества.
За неа е најважно државата да не ги заборави стипендистите по завршувањето на програмата и да ги вклучи во креирањето на јавни политики и вредности.
Упатувајќи честитки и посакувајќи им успех на годинешните добитници на стипендиите, министерката за образование и наука, Весна Јаневска, изрази задоволство од функционирањето на Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ, којшто изнедри 20-тина генерации дипломирани студенти, успешно интегрирани во македонското општество.
За неа, стипендијата е признание за упорноста, талентот и потенцијалот на избраните студенти.
Директорот Јанис Верверидис ја истакна посебната вредност на студирањето на Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ. Тој посочи дека Executive MBA е современа програма што се реализира заеднички со Универзитетот во Стразбур (високопрестижна француска институција со 18 добитници на Нобелова награда во својата историја) и води до две MBA дипломи: една од Универзитетот Јорк и една од Универзитетот во Стразбур.
Стипендиите „Борис Трајковски“ за студии од втор циклус на извршната МБА програма се доделуваат на 20 студенти веќе 22 години и се резултат на заедничката активност и соработка на Претседателот на државава, Министерството за образование и наука, Меѓународната фондација „Борис Трајковски“ и Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ од Солун, Грција.
Македонија
Николовски: Програмата за рурален развој е преполовена, субвенции не се исплаќаат, суспендирани се 130 милиони евра од ИПАРД
Пратеникот на СДСМ Љупчо Николовски во рамките на амандманската расправа за буџетот за 2026 година во собраниската комисија за финансирање и буџет посочи на хаосот во земјоделството со кратење и суспендирање на програми.
-Имаме суспендирана програма од 130 милиони евра и сосема неодговорен пристап на орган надлежен за управување со ИПАРД. Гледаме дека министерот бега и се крие и ги крие информациите, па дава контрадикторни информации секој ден за вака сериозна тема. Прво, немаше суспензија, па после призна дека има суспензија, па не беа засегнати договори, па станаа 50 договори засегнати, истакна Николовски.
Тој нагласи дека според официјалните бројки потврдени од Министерството за финансии има 453 склучени договори, 270 делумно исплатени и 180 комплетно неисплатени.
-Програмата за рурален развој, од милијарда и 200 милиони е скратена на половина, на 650 милиони. Националното кофинансирање за ИПАРД во програмата за рурален развој е скратено, рече Николовски, додавајќи дека во времето на владата на СДСМ за еден повик, како овој каде што се фатени корупциски зделки, биле потребни 4 месеци, а сега се потребни 18 месеци, што може да се провери на страната на Делегацијата на Европската унија, но и на Платежната агенција.
Николовски нагласи дека јавно од собраниската говорница алармирал за овие состојби, меѓутоа не добил никаков одговор од министерството.
-Се крати на субвенциите, милијарда денари, не се исплатени субвенциите за овчарите, за млекото, укината е авансната исплата на субвенции, за која сега се измислуваат некакви причини зошто е скратена итн. Факт е дека земјоделците до крајот на годината нема да ги добијат за првпат овие 30%, а големите фирми ќе добијат по еден милион евра, рече Николовски, додавајќи дека се крати и ИПАРД-програмата и програмата за рурален развој, што претставува огромен шок и огромно кратење, буквално на секој поглед, во секоја програма, во секоја мерка во земјоделството.
Николовски истакна дека веднаш по објавата на скандалот има промена на 40% од раководниот кадар на ИПАРД, за којшто за да се промени треба да се пријави во Европската унија.
Таму има уште поголем проблем, затоа што во ваков скандал, со суспендирани пари, еден ден по завршувањето на изборите се носи решение за распоредување на 40% од кадарот кој го работеше најуспешниот ИПАРД-2 во регионот, каде што има 85% искористеност, најдобро од сите земји, истакна Николовски.
Наместо да откочиме и да ги ослободиме работите, се прават грешки во оваа нервоза, за да се заглават уште повеќе процедурите. Заедно со скратените износи за субвенции од 500 милиони денари и преполовената програма за рурален развој, се инвестициските мерки со укинатите програми за малите производители, но се форсираат големите компании. Со тоа што нема исплата на субвенции со месеци и нема аванс на исплата, сериозно ќе биде доведен доходот на земјоделците и нивната спремност за нова реколта. Со ова, мерките се креираат за големите фарми или една–две винарии преку програмите во владина процедура и одлуки на Собранието, каде што се гледа дека се форсираат големите компании, а треба да се гордееме на четири илјади мали производители и на постојана поддршка на малите земјоделци, а не на пет–шест големи компании, порача пратеникот на СДСМ Љупчо Николовски во обраќање пред собраниската комисија за финансирање и буџет.

