Македонија
Истражување на СЕММ: Најчести прекршувања на новинарските стандарди за време на пандемијата

Сензационалистичкото известување во медиумите, недоволната заштита на приватноста и личните податоци и отежнатиот пристап до информации се меѓу најчесто пријавуваните проблеми до советите за етика во медиумите во регионот на Балканот и Европа во периодот на пандемијата. Ова се дел од наодите од анализата што ја спроведе Советот за етика во медиумите на Македонија (СЕММ), во периодот јули – септември годинава, анализирајќи ги искуствата на медиумските саморегулаторни тела – членки или придружни членки на Алијансата за независни совети за етика во медиумите во Европа (АИПЦЕ), каде што полноправно членува и СЕММ.
Истражувањето на СЕММ, коешто е прво од ваков вид во глобални рамки, денеска го објави и УНЕСКО.
„Задоволни сме што преку проектот финансиран од ЕУ го поддржавме објавувањето на ова истражување. Во УНЕСКО силно веруваме дека советите за етика имаат критична улога во одбраната на слободата на изразување и во адресирањето на проблемот со дезинформациите. Ова особено се потврдува за време на криза. Сепак, зголемена е загриженоста за влијанието на пандемијата и последиците од проблемот што ќе го има финансиската криза во медиумите врз иднината на овие совети. Се надеваме дека со анализата на СЕММ ќе се зголеми свесноста за потребата од обезбедување финансиска стабилност“, истакна Аделин Хулин од канцеларијата на УНЕСКО во Брисел.
Советите за етика периодов, неретко, добивале и жалби за известување во насока на теориите на заговор:„Коронавирусот е проект, не е неизлечив, имаме ‘лек’! Вирусот е патентиран во 2015 година“. „Кликбајт“ наслови од типот „Коронавирусот не може да преживее“, ,„Лек за коронавирусот почнува да се продава од утре“ се дел од новинарските текстови за коишто биле поднесени жалби до босанскиот Совет за етика.
Со ширењето на пандемијата, се зголеми и загриженоста околу заштитата на приватноста и заштитата на податоците во медиумското известување. Случаи во кои биле нарушени овие принципи многу често се пријавувале до советите за етика во медиумите во повеќе држави. Во Советот за етика во Ирска биле пријавени случаи кога одредени весници објавиле имиња на лица заразени со Ковид-19, што предизвикало негативни реакции во јавноста. „Сепак, весниците беа многу внимателни и ги идентификуваа само оние лица коишто се согласиле на тоа. Можеби секогаш постои аргументот за јавниот интерес, но идентификувањето на поединците е избрзан чекор“, нагласуваат од ирскиот Совет за етика.
Во одредени држави имало реакции и на објавувањето фотографии од медицински лица. Таков пример е регистриран во саморегулаторното тело во Велика Британија ИПСО. Самиот здравствен персонал укажал дека во услови кога се под екстремен притисок и поминуваат низ многу тешки времиња ваквото однесување е нападно. „За нас, како саморегулаторно тело, беше интересно прашање за тоа какви се правата на медицинските работници во овие околности, бидејќи во нормални услови би им објасниле дека се во фокус на јавноста и се претставени во професионално светло, а тоа не е во доменот на приватното“, нагласуваат од ИПСО.
Пристапот до информации беше клучниот проблем со кој се соочуваа медиумите и новинарите за време на пандемијата, што се рефлектираше и врз работата на советите за етика. Споделените искуства потврдуваат дека здравствените институции и властите го ограничувале протокот на информации, како и пристапот на новинарите до локациите, селектирале што може да се објавува или ги ограничувале прашањата кoи новинарите можеле да ги поставуваат, а притоа биле од јавен интерес. Некои институции во одредени држави го забранувале присуството или селектирале кои медиуми ќе бидат поканети, што го ограничува пристапот до информации, како за медиумите, така и за граѓаните.
За справување со овие нови ситуации во едно комплексно време, имајќи предвид дека во некои држави корона-кризата се поклопи со одржување и на избори, како што е случајот со нашата држава, соработката и партнерството со граѓанскиот сектор, медиумите и нивните асоцијации, со институциите и граѓаните, се покажа како мошне значаен механизам за советите за етика. Мултисекторската соработка меѓу ситезасегнати страни е во согласност со некои од клучните препораки на меѓународните организации за заштита на слободата на изразувањето и информирањето во време на криза.
Интегралната анализа на СЕММ е достапна на следниов линк: https://semm.mk/pravna-ramka-4/publikacii/791-19 .
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Нов повик за субвенциониран студентски оброк, проширен е опсегот на мерката

Министерството за образование и наука известува дека направени се измени на Законот за субвенциониран студентски оброк, согласно кои се проширува опсегот на мерката. Отсега работниот статус не е ограничувачки услов за студентите, така што правото ќе можат да го користат сите редовни студенти на додипломски студии кои имаат месечен приход помал од просечната нето минимална плата, но и студентите запишани на постдипломски студии и на интегрирани студии на државните и приватните универзитети во државата.
Согласно законските измени, на следниот линк е објавен нов повик за остварување на правото, на кој можат да се пријават сите студенти кои припаѓаат на некоја од категориите согласно проширениот опсег на мерката. Рокот за аплицирање на овој вонреден повик трае од 14 до 16 април. Студентите пак, кои досега го остварувале ова право, немаат обврска да се пријават на повикот, односно продолжуваат со користење на мерката.
Субвенциониран студентски оброк е финансиска поддршка во износ од 140 денари, што студентот ја добива од Министерството за образование и наука за купување приготвена храна. Корисниците имаат право услугата да ја користат од понеделник до сабота во текот на академската година, со исклучок на периодот од 1 јули до 1 октомври, како и за време на државни празници и неработни денови.
Од следниот месец – мај 2025 година, продолжува обврската на МОН за објавување на повици на месечно ниво, од први до петти во месецот, на кои ќе можат да се пријавуваат сите студенти кои претходно не ги исполнувале условите или поради било какви причини не аплицирале и не го оствариле ова право.
Проширувањето на опсегот на мерката е барање на Националното студентско тело.
Македонија
Венко Крстевски избран за в.д. градоначалник на Кочани

Советникот Венко Крстевски денеска е избран за в.д градоначалник на општина Кочани.
На 62. седница на Советот на Општина Кочани кандидатура за в.д. градоначалник поднесоа советникот Венко Крстевски, избран од група избирачи, а од ВМРО-ДПМНЕ беше предложен координаторот на советничката група, Гоце Марков.
На седницата оставка поднесе советничката од ВМРО-ДПМНЕ, Кристина Атанасова-Арсова.
„Ќе побарам прошка и извинување од сите граѓани што дадоа глас за мене како дел од советничката листа затоа што не успеав да реализирам многу работи бидејќи тие работи не беа приоритет за градоначалникот и за раководството. Водени од своите суети, понесени од моќта на функциите, тие се грижеа само за своите интереси“, рече советничката.
Додаде дека во иднина ќе му се посвети на своето дете, кое е повредено во пожарот во дискотеката „Пулс“, и на сите деца што се повредени.
„Сите идеали на овој свет не вредат колку солзите на едно дете“, рече низ солзи Атанасова-Арсова.
Македонија
Левицата поднесе интерпелација за Тошковски

Пратеничката група на Левица денес поднесе Интерпелација за работата на министерот за внатрешни работи, Панче Тошковски, изјави пратеникот од Левица, Сашко Јанчев, на денешната прес – конференција.
Според Левица Тошковски грубо ја занемарил и несоодветно ја извршувал својата јавна функција, постапувајќи нестручно, неодговорно и непрофесионално што, како што велат, се оделотворило во низа противзаконски дејствија, скандали и кадрови промашувања во МВР.
Од Левица, на прес – конференцијата образложија дека интерпелацијата е базирана на десет основи од кои пет се директно поврзани со трагичниот настан во Кочани.
„Прво немање никаква контрола врз дискотеката „Пулс“ што е изричнo законска обврска на МВР. Согласно член 21 став 1 алинеа 4 од Законот за угостителска дејност МВР дава согласност за угостителски објект дали ги исполнува условите за заштита на јавен ред и мир. МВР, исто така, е надлежна да утврди гласност, точење на алкохол, користење на психотропни супстанци и дроги, присуство на малолетници и т.н.
МВР потфрли во сето ова. Долг период се избегнува во истрагите да се вметнат и лица, функционери и носители на јавни функции коишто се блиски до ВМРО-ДПМНЕ. Не слушнавме дека актуелната началничка на ОВР – Кочани и началникот на Одделот за криминалистички работи се вклучени во истрагата. Тие се година дена на функција, а вториот има слика во партискиот штаб на ВМРО-ДПМНЕ во Кочани.
Не слушнавме дека во истрагата е вклучена инспекторката за економски криминал на ОВР Кочани, која имајќи ги предвид нерегуларностите на работењето на дискотеката не презела никакви мерки за истрага коишто и се законска обврска. Не слушнавме дека во истрагата е вклучен и сменоводителот за време на кобната ноќ, којшто не презел мерки за контрола на објектот и обезбедување јавен ред и мир, па во објектот се нашле и малолетни лица.
Дополнително, во време на мандатот на Тошковски е обновена лиценцата на оваа дискотека. Тој е министер повеќе од една година, затоа што тој беше министер и во техничката влада и во сите овие пропусти, директна командна одговорност има Министерот за внатрешни работи.
Втор основ е нелегалната употреба на пиротехнички средства. Согласно Законот за заштита од експлозивни материи, МВР е таа којашто води евиденција на издадени одобренија за пиротехнички средства. Согласно член 33 од Законот за експлозивни материи, МВР е надлежен орган за забрани за ракување со пиротехнички средства, кои се ракувани од нестручни, неоспособни и неовластени лица.
Од медиумите дознавме дека и претходно во дискотеката се користени пиротехнички средства. Немаме никаква информација дека МВР било кога постапило во вакви случаеви, а ни дека некогаш биле поднесени било какви дисциплински мерки од страна на Министерот за неговите подредени за неисполнување на службените должности, што е доказ за несоодветно менаџирање со системот на јавна безбедност.
Третиот основ е неукажувањето помош од страна на полицајците, за време на настанот. Согласно член 5 став 1 алинеа 19 од Законот за полицијата, „полициски службеник е должен да презема мерки и активности за помош на настрадани дури и надвор од работното време“.
Четвртиот основ се непроцесуираните фејзбук – закани упатени кон критичарите на власта во време на колективна траума и јавен револт. Јавноста беше сведок на несовесни обвинувања, изнесување невистинити информации и закани, особено, на социјални мрежи и оркестриран јавен линч и партиски хајки против неистомисленици и критичари на власта.
Петтиот основ е злоупотребата на МВР со забраната за дронови со цел задушување на протестите. Согласно Правилникот за воздухоплов и безекипаж, одредени зони можат да бидат ограничени, но ваквите одлуки морат да бидат прецизно дефинирани и јавно достапни за сите засегнати страни“, рече Јанчев.
Јанчев ги истакна и останатите основи коишто не се поврзани со трагедијата во Кочани:
„Апсењето на граѓани во гостиварско кои се собраа да чистат стара црква и им беше пуштено полиција и насилно беше разбиена акцијата и се стори потенцијал за несакани меѓуетнички тензии; Непостапувањето на полицијата при палење на македонското знаме при прославата на денот на албанското знаме. Ние сведочевме случај на фанатичен сепаратизам и анти-македонизам, кога се запали знамето, се пукаше со автоматско оружје, а полицијата стоеше со скрстени раце. Кражба на марихуана којашто беше чувана од полицијата. Станува збор за запленети стебла од канабисова фабрика и тоа беа украдени од фабрика којашто била обезбедувана и под директна полициска заштита од страна на СВР Штип. Скандалот со притворање на телохранителот на премиерот за оддавањето на тајни документи коишто содржеле класификација – службена тајна. Ова е доказ дека системот за правилно селектирање и профилирање кадри во МВР е сериозно поткопан. Вработување и назначување на позиции во МВР на лица со сомнителен кариерен развој, па така, за свој секретар во министерството тој го назначи Петрушевски, којшто претходно има обвиненија за местење тендери и финансиски злоупотреби“, образложи Јанчев.