Македонија
Македонецот е лидер во регионот за потрошувачка на цигари по најниска цена

Македонија е меѓу првите 10 земји во светот врз основа на преваленција на пушење и вкупниот број испушени цигари дневно од пушач.
Податоците од Аналитиката покажуваат дека преваленцијата на пушење во земјата изнесува 48,4 %. За споредба во европските земји, преваленцијата на пушење е далеку пониска – ЕУ-просекот е 29 %. Во Шведска таа изнесува 8,7 %, во Грција и Бугарија 27 %.
Аналитика тинк-тенк заедно со Универзитетот „Илиноис“ од Чикаго во 2020 година спроведе големо регионално истражување за употребата на тутунот во земјата и регионот. Ова е една од првите студии во Македонија што дава сеопфатни информации за употребата на тутунот, односно цигарите.
„Анализите покажуваат дека речиси половина од возрасните луѓе во Република Северна Македонија (48,4 проценти) во моментот користат тутун. Преваленцијата на пушење е 57,9 проценти кај мажите и 39,0 проценти кај жените. Преваленцијата на пушење се зголемува со возраста на пушачи достигнувајќи го својот врв на 45-54 години (60,1 проценти за пушачи на дневна основа)“, објаснува Тамара Мијовиќ-Спасова од Аналитика. Таа додаде дека нашата држава е лидер во регионот по потрошувачка на цигари по најниска цена и многу малку се прави за надминување на проблемот со пушењето, без разлика дали станува збор за законски решенија, покачување на акцизите или за кампањи за подигнување на јавната свест.
Податоците покажуваат дека просечната цена на кутија цигари во Македонија е 1,7 евро, во регионот на ЈИЕ е околу 2,1 евра, а европското ниво е 4,9 евра, што го потврдува фактот дека сме држава со најниски цени на цигари во регионот.
Даночењето на тутунот е една од најефикасните алатки за намалување на потрошувачката на тутун (зголемената акциза резултира во намалување на консумирањето тутун во сите земји од ЈИЕ) и ќе резултира во силно зголемување на јавните приходи во буџетот.
Бојана Христовска од Аналитика објаснува дека само 11,9 % од пушачите се изјасниле дека пушењето е забрането во нивниот дом (не пушат дома), а кај 42,9 % од непушачите не се пуши во домот. Најголем степен на изложеност на пасивно пушење има во баровите, ноќните клубови (73,6 %) и во рестораните (44,2 %). Речиси сите пушачи (97 %) потврдуваат дека барем еднаш им било потенцирано оти пушењето цигари им пречи на другите луѓе. Според возраста, младите се најмногу изложени на чад од тутун во баровите или ноќните клубови (83,8 проценти). Воедно, оваа возрасна група (од 18 до 24 години) е релативно повеќе од другите возрасни групи изложени на чад во владини институции (20,2 проценти) и во универзитетите и во училиштата (13,4 проценти).
Таа додава дека вкупно 58,1 % од возрасните во РС Македонија сметаат дека пушењето ќе се намали ако продажбата на тутунски производи и пушењето се забранат со закон, а 55,7 % од возрасните сметаат дека со покачување на цената на цигарите ќе се намали пушењето.
Од Аналитика препорачуваат подигање на свеста за штетните ефекти врз здравјето од користење тутун и воведување сеопфатни програми за контрола на тутунот со цел да се намали пушењето и кај младите и кај возрасните преку организирање јавни кампањи во медиумите, како и во училиштата, болниците и на работните места. Покрај тоа, штетните ефекти на тутунот треба да се воведат како тема во наставната образовна програма почнувајќи од основните, а особено во средните училишта. Развивање ефикасни услуги за откажување од пушење и да се направат достапни и овозможени за сите пушачи. Услугите за откажување во форма на консултации со медицински професионалци на телефон или лично треба да бидат широко достапни во училиштата, колеџите, ординациите на општите лекари и во болниците. Да се врати примената за Законот за заштита од пушењето во 2010 година бидејќи, кога беше воведена забрана за пушење во сите јавни затворени простории, значително негативно влијаело врз потрошувачката на цигари, односно таа се намалила при сите други фактори непроменети. Ова го потврдува фактот дека политиките за контрола на тутунот се важни детерминанти на потрошувачката на тутунски производи.
Регионалното истражување е во рамките на проектот „Унапредување на даночните политики за тутун во земјите со низок и среден доход“, финансиски поддржан од Универзитетот „Илиноис“ во Чикаго (UIC) – Институт за истражување и здравствена политика.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Мицкоски: Ромите не се „малцинство“, туку народ со богата традиција

Овој ден има силна симболика. Тоа е ден на сеќавање – на историја, на прогонот, на исклученоста, но и ден на достоинство, отпор и надеж, истакна премиерот Христијан Мицкоски по повод 8 Април – Меѓународниот ден на Ромите.
Според него, тоа е ден кога не само што ја славиме ромската култура, туку и гласно зборуваме за неправдите со кои оваа заедница се соочувала и за заложбите кои ги преземаме како држава за да ги надминеме тие неправди.
Ромите, рече Мицкмоски, се составен дел од нашата држава.
„Тие не се „малцинство“, туку народ со богата традиција, со музика, со јазик, со историја, традиција, обичаи. Тие се наши сограѓани, соседи, пријатели, соработници, и најважно од сè – граѓани со иста вредност и достоинство како секој друг. Но вистината е дека ромската заедница предолго живее на маргините. Да бидеме искрени, нееднаквоста е реална. Има системски бариери и преземаме одговорност да ги рушиме тие бариери, чекор по чекор, политика по политика, проект по проект“.
Владата, додаде тој, вложува во образовни политики кои ќе обезбедат еднаков почеток за секое дете, без разлика на етничка или социјална припадност.
Како што оцени, за ромските деца, образованието не е само опција, тоа е надеж, одговор на генерации неправда, на исклученост и заборав.
„Вработување од интеграција до еднаква економска шанса.
Работиме интензивно на вклучување на Ромите во пазарот на трудот преку:
Активни мерки за вработување во соработка со Агенцијата за вработување, специјално насочени кон младите Роми и жените. Обуки за занаетчиство и дигитални вештини, како и можности за самовработување преку грантови и менторство.
Во периодот од 2023 година заклучно со денес, повеќе од 1.000 Роми добиле работен ангажман или почнале сопствен бизнис.
Поддржуваме реновирање на кровови, канализациска мрежа, пристап до вода и струја во Шуто Оризари, Битола, Кочани, Делчево и други општини.
Се градат нови социјални станови. Секое семејство заслужува дом, не импровизација, туку вистински, безбеден, достоинствен дом“.
Мицкоски нагласи дека НИВНАТА визија не е Ромите да бидат „толерирани“ или „вклучени“, туку Ромите да бидат рамноправни граѓани, со иста моќ да одлучуваат, создаваат, сонуваат и живеат достоинствено.
Македонија
Aктивна забраната за тешки товарни возила на патот Тетово – Попова Шапка

Сообраќајот на државните патишта се одвива по наместа влажни коловози.
На патниот правец Тетово – Попова Шапка се уште е активна забраната за тешки товарни возила, а за останатите видови на возила задолжителна е употреба на зимска опрема (ланци).
Патниот правец Крушево – с.Долно Дивјаци – с.Кочиша е небезбеден за сообраќај и претсавува опасност за нормално одвивање на сообраќајот. Од 04.4.2025 година е затворен за секаков вид на сообраќај. Може да се користат регионален пат с.Пуста Река -Крушево.
Според известување од Виадукт Треј Дооел – Гостивар од 09.04.2025 година(среда), ќе се врши реконструкција на дилатациони спојки на дел од автопатот Неготино-Велес (клучка Неготино), каде сообраќајот ќе се одвива во една сообраќајна лента во правец од Неготино кон Велес во времетраење од 15 дена.
Интензитетот на сообраќај на патните правци надвор од градските средини е умерен. На граничните премини од македонска страна нема подолги задржувања за влез и излез од државата.
АМСМ препорачува прилагодена брзина на движење, почитување на поставената сообраќајна сигнализација и внимателно управување со возилата, особено на патиштата низ котлините, речните долини и клисурите, каде има можност од појава на одрони. Ова посебно се однесува за делниците Катланово – Велес, Маврово – Дебар – Струга, Виница – Берово и Кочани – Делчево.
Македонија
Меџити-Сецуко: во фокусот подобрување на еколошките услови за сите граѓани на Македонија

Првиот вицепремиер и министер за животна средина и просторно планирање Изет Меџити денеска на работна средба ја прими амбасадорката на Јапонија во Скопје, Кавахара Сецуко.
Меџити и Сецуко ја истакнаа важноста од блиско и долгорочно партнерство меѓу двете земји, особено во областа на заштитата на животната средина.
Меџити рече дека оваа средба е доказ за посветеноста на новата Влада за интензивирање на соработката со Јапонија и заедничко реализирање на одржливи еколошки иницијативи и зелен развој во Северна Македонија.
Амбасадорката Сецуко ја изрази подготвеноста на Јапонија да продолжи со поддршка на проекти поврзани со заштита на природата, подобрување на квалитетот на воздухот, управување со водите и зачувување на биолошката разновидност во Северна Македонија.
Меџити ѝ се заблагодари на Јапонија за досегашната поддршка и за експертизата што ја понуди во спроведувањето на еколошките проекти во земјата, но и во регионот, нагласувајќи ја важноста на меѓународната соработка во справувањето со глобалните прашања како што се климатските промени и зачувувањето на биолошката разновидност, ценејќи ги можностите што ги нуди ова партнерство.
Амбасадорката Сецуко и министерот Меџити ја изразија посветеноста на двете страни да продолжат со тековното партнерство, обезбедувајќи блиската соработка да води кон подобрување на еколошките услови за сите граѓани на Северна Македонија