Македонија
Народниот правобранител: Дигитализацијата мора да се заснова на добра процена на можностите на училиштата

Народниот правобранител укажува дека осовременувањето на основното образование и воведувањето реформи во насока кон дигитализација на наставниот процес мора да се заснова на добра процена на реалните можности на самите основни училишта, нивните просторни, технички и технолошки капацитети и ресурси, со кои во моментот располагаат, како и со процена на компетенциите на наставниот кадар во однос на степенот на развиеност на нивните дигитални вештини.
Добрата процена, според народниот правобранител, ќе овозможи креирање добро разработен план и стратегија за спроведување на дигитализацијата во наставата и примена на дигитални алатки и други иновативни методи од страна на наставниците, кои би биле соодветни на возраста, можностите и интересите на учениците. Притоа, за реализација на ваквата настава нужно е неопходно сите основни училишта да располагаат со соодветна инфраструктура и опрема (опременост со компјутери, паметни табли и други ИКТ-средства, постојан и стабилен интернет достапен во секоја училница).
Во новата концепција за образование е назначено дека употребата на дигиталните учебници ќе придонесе кон развој на информатички компетенции кај учениците и истовремено кон поттикнување на нивната креативност и автономија во учењето, а дека ќе бидат особено погодни за користење при учење од далечина.
Според народниот правобранител, за реализирање на оваа замисла најпрвин е потребно да се евалуира дигиталната писменост (компетенциите) на самите деца, како и на нивните родители, за користење технички уреди (дигитални учебници) и следствено да се преземат мерки за унапредување на овие вештини како би можело родителите на учениците да бидат во можност да го следат, поттикнат и да го помогнат процесот на учење на сопствените деца. Реализирањето обуки за унапредување на дигиталните вештини, според омбудсманот, како за учениците така и за нивните родители, ќе овозможи олеснето користење на дигиталните учебници во секојдневната настава.
Покрај ова, народниот правобранител укажува и на забелешките од експертите дека со употребата на дигитални учебници може да се наруши здравствената состојба на учениците, со оглед дека долгорочното изложување пред екраните е штетно за општото здравје на децата.
„Во овој контекст во последно време во стручната јавност психотерапевтите сѐ повеќе говорат за појавата на т.н. екранизам – болест на модерното време, која е предизвикана од предолгата изложеност на децата пред екраните (со прекумерно користење на техничките уреди), што може да предизвика нарушување во социјалните и комуникативните вештини кај децата, како и неможност за долгорочно одржување на вниманието и концентрацијата“, се наведува во соопштението.
Следствено, според народниот правобранител, потребно е вклучување стручни лица (лекари, психијатри, психолози) во процената на користа во однос на штетата што може да ја предизвикаат дигиталните учебници.
Омбудсманот смета дека Министерството за образование и наука задолжително треба да го земе предвид стручното мислење во однос на тоа кои деца, на која возраст и колку часа во денот може да бидат изложени пред екраните, а притоа да немаат негативни последици за здравјето и развојот.
Народниот правобранител изразува задоволство во однос на тоа дека првпат во учебната 2021/2022 година сите учебници ќе бидат достапни во аудиоформат и на Брајово писмо за потребите на учениците со оштетен вид и ги поздравува заложбите на Министерството за образование и наука во оваа насока, но потенцира дека секое учеилиште треба да биде инфраструктурно приспособено и опремено (со компјутери со тастаура со Брајово писмо, печатачи со Брајово писмо, читачи за екрани и друга потребна технологија) за да може во училницата во која ќе бидат вклучени учениците со потполно оштетен вид на еднаква основа со другите деца целосно да учествуваат во образовниот процес.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Mеџити: Kичево дефитивно ќе добие колекторски систем и пречистителна станица

По предлог на Министерството за животна средина и просторно планирање, Владата на денешната седница ја усвои информацијата за реализација на проектот за подобрување на управувањето со отпадни води во Кичево.
На денешната прес-конфереција во Медиа-центарот на Владата, првиот заменик претседател на Владата и министер за животна средина и просторно планирање Изет Меџити рече дека проектот опфаќа изградба на колекторски систем и секундарна канализациона мрежа и поврзување на постојната пречистителна станица.
„Овој чекор го презедовме бидејќи граѓаните на Кичево го заслужуваат овој проект, а бидејќи уште на почетокот беа забележани проблеми со организацијата и капацитетот на изведувачот, бевме приморани да го раскинеме договорот со изведувачите кои и покрај бројните опомени и состаноци, не покажаа значителен напредок, и на 5.12.2024 година, беа поминати 21 од планираните за градба 24 месеци, а реализацијата беше само 17 отсто’, изјави Меџити.
Меџити информира дека во наредниот период преку повеќегодишна јавна набавка Министерството за животна средина и просторно планирање ќе обезбеди буџетски средства за овој проект, бидејќи предвидените ИПА средствата во рамки на Секторската оперативна програма за животна средина и климатски акции, програмски период 2014-2020 веќе нема да можат да се користат поради неисполнување на обврските од изведувачот.
Сo овие средства ќе се инвестира во над 20 локации, меѓу кои е и изградба на главен канализационен колектор Зајас – Кичево, кој ќе се простира од населеното место Зајас до влезот во град Кичево и проаѓа покрај Зајашка Река, а од постојни мрежи долж колекторот Зајас – Кичево постојат секундарни мрежи кои се комплетно изградени во местата Трапчин Дол, Горно и Долно Строгомиште. Овие секундарни мрежи ќе се поврзат на колекторот Зајас – Кичево.
Планирана е изградба на главен канализационен колектор Зајас – Кичево со должина околу 11 км. Истиот треба да ги прифати отпадните води од населбите Зајас, Грешница, Долно и Горно Строгомиште, Колибари, Длапкин Дол и Трапчин Дол. Отпадната вода од колекторот Зајас-Кичево оди кон станицата за третман и пречистување на отпадна вода.
Министерството за животна средина и просторно планирање за реализација на овој проект ќе инвестира преку повеќегодишна јавна набавка над милијарда денари (1.088.550.000) во текот на наредните четири години, 2025, 2026, 2027 и 2028 година.
Проектот опфаќа два договора – договор за градежни работи за рехабилитација и проширување на канализационата мрежа во општина Кичево и договор за надзор над градежните работи.
Македонија
Родителите на загинатите му кажаа на Тошковски дека не му веруваат и прашаа зошто обвинетите кои се во домашен притвор шетаат по улици

Родителите на загинатите во Кочани успеаја да го извадат надвор министерот за внатрешни работи, Панче Тошковски откога јавно му порачаа дека ќе чекаат да излезе пред нив. Тој излезе пред Министерството, но не за да разговараат туку да ги покани внатре, па влегоа на средба во Министерството. Министерот Тошковски побара да му веруваат дека истрагата нема да поштеди никого за кого има докази, но родтиелите кои влегоа на средбата речиси во еден глас му кажаа дека не му веруваат.
„Имате право и на тоа, но истрагата не е завршена. Разликата од она кое го правеле претходно до она кое сега го правиме е огромна. Сега 11 обвинители деноноќно работат на предметот. Го знам тоа затоа што го гледам. Неспоредливо е она кое се случувало претходно со она што се случува сега од аспект на процесни дејствија“, рече министерот Тошковски.
Тој објасни дека не поднел оставка од функцијата оти татко на починатиот полицаец, откога го погребал синот, забележал дека министерот се крши, му пришол и му рекол да издржи, да продолжи во борбата, да ја истера работата до крај и да не се повлекува.
Родителите на загинатите ги побараа обдукциските наоди за децата, се пожалија дека никој не знае кога му починало детето. Министерот немаше конкретен одговор, но им кажа дека истрагата е во тек, а прашаа и зошто осомничените кои се во домашен притвор се шетаат по улици на што министерот одговори дека се подготвуваат кривични пријави.
Тошковски неколкупати на родителите им кажа дека го разбира гневот што го имаат кога тие прашаа зошто актуелни функционери и одговорни лица не одговараат, објасни дека и неговите деца плачеле и кажа дека има факти пред кои никој не смее да мижи кога му забележаа дека истрагата се води селективно и вистинските виновници се поштедени.
„Актуелен министер е осомничен, факт. Актуелен командир на полициска станица е осомничен, актуелен директор на Дирекција за заштита и спасување е осомничен, дали е во притвор или не е во притвор е мерка за која одлучува Судот на начин на кој што одлучува, но факт е дека се осомничени. Актуелен градоначалник е осомничен и не само актуелниот туку и тој пред него и тој пред него“ рече министерот Тошковски на што родителите на загинатите му кажаа дека само ги пуштил на заслужен принуден одмор по дома и се побунија зошто не се во затвор.
Тошковски им се извини на родителите на загинатите поради тоа што во овој момент не може да им каже се што знае за случајот оти истрагата е во тек и ако каже нешто повеќе може да ја наруши.
„Не можам да ги соопштам сите детали ама ќе можам за месец и пол или два отсега. Ќе можам. Ветувам. Правда во овој случај мора да има ако сакаме да имаме нормална држава. Овие деца ако сакаме да имаме нормална држава не треба никогаш да бидат заборавени. Само така можеме да имаме правда“, рече министерот Тошковски.
Тогаш некои од родителите, револтирани од кажаното, прашаа затоа ли не направил комеморација за загинатите и зошто кажува дека ги посетил семејствата кога отишол само во семејството чиј зет му бил пријател, па настана мешаница меѓу родителите на загинатите. Се јави и мајката која беше посочена дека министерот ја посетил поради пријателство, но кажа дека првпат го гледа министерот и потсети дека таа ги организирала сите протести и маршеви. Во тој момент министерот Тошковски замоли медиумите и сите освен родителите на загинатите да излезат за да можат тие на само да поразговараат.
Македонија
„Само поранешниот министер Бектеши сè уште се држи изолиран – за да се заштитат вистинските виновници“, реагира ДУИ

„Продолжувањето на притворот за поранешниот министер Крешник Бектеши, додека другите инволвирани во истиот случај – вклучително и градоначалниците на Кочани – се наоѓаат на слобода, претставува јасен пример за селективна правда“, реагира ДУИ.
„Ова не е само двоен правен стандард – туку отворена политичка, етничка и партиска дискриминација, што претставува навреда за секој граѓанин на Република Северна Македонија.
Дополнително, иако сведоците и родителите на жртвите јасно ги имаат посочено вистинските виновници, само поранешниот министер Бектеши сè уште се држи изолиран – за да се заштитат вистинските виновници.
Транзакциското обвинителство и актуелната власт продолжуваат брутално да ги кршат сите правни, морални и човечки принципи.
Премиерот, откако го заплаши обвинителот дека ќе изведе луѓе на улица против него, сега целосно го има потчинето и се однесува истовремено и како обвинител и како судија.
Ако улицата е решението, тогаш време е сите граѓани да им се придружат на семејствата на жртвите од Кочани и да побараат правда – на мирен, но решителен начин, на улица“, се вели во реакцијата на ДУИ.