Македонија
„Нашите права, нашата иднина, токму сега“ – 10 декември, Меѓународен ден на човековите права

По повод Меѓународниот ден на човековите права, Комисијата за спречување и заштита од дискриминација има за цел да го сврти вниманието на јавноста и одговорните институции кон состојбите во неформалните населби каде најчесто живеат Роми. Овој проблем претставува системска, расна и етничка дискриминација и е резултат на децениска негрижа за правата и потребите на најсиромашните граѓани кои живеат на маргините на нашето општество.
Се почести се претставките до Комисијата од страна на ромската заедница и ромските граѓански организации за нееднаков пристап до добра и услуги по основ на етничка и расна припадност, кои се однесуваат на условите во неформалните населби.
„Условите во кои живеат Ромите се мошне лоши, често под нивото на прокламираните стандарди на соодветно домување. Се работи за долгорочно населени населби со нејасен сопственички статус, надвор од урбаното планирање кои немаат основна инфраструктура, а услугите на државниот систем се тешко достапни.Голем е процентот на Ромите кои немаат документи за сопственост на нивното живеалиште. Најголем број (95%), од нив живеат во градовите, но побројно се концентрирани во посиромашните реони (гета) или во субурбани области“, велат од Комисијата.
Се додава дека тоа се слабо развиени населби со лошо изградени куќи, без пристап до вода, канализациона мрежа, асфалтирани патишта, електрична енергија и други основни комунални услуги достапни во современиот свет. Сето тоа придонесува, како што се наведува, придонесува за нееднаква стартна основа и животни можности во споредба со другите граѓани кои живеат во развиено соседство, населба, област или град. Како резултат на лошите услови во домувањето се појавуваат и низа други социјални проблеми, како социјална исклученост, недоволно вклучување на децата во образованието, потешкотии во пристапот до работа, здравство, социјлани права и други јавни услуги.
Лошите услови за домување се и прашање на детски права и прашање на родова еднаквост. Жените и децата од овие населби се соочуваат со системска дискриминација која оневозможува еднакви можности и еманципација.
И покрај досегашните напори на државата како и домашните и меѓународните организации, состојбата со домувањето на Ромите во РСМ е сеуште загрижувачка.
Проблемите во Момин поток, Штипскиот диспанзер, Кочанска стара касарна се само дел од проблемите кои со години се актуелни и за кои за жал има само декларативни заложби.
Ако домување е универзално човеково право кое е признато на меѓународно ниво во над сто национални устави во светот, суштината на остварувањето на правото е хуманистичкото сознание дека човечкиот живот е повеќе од гола егзистенција, односно дека подразбира и соодветно домување кое задоволува одредени стандарди. Право на секој поединец е безбеден дом и заедница, како дел од предусловите за мирен и достоинствен живот. Домувањето е предуслов за остварување на сите останати права.
Прашањата за домувањето освен на централно ниво е дел од надлежностите на многу институции на локално ниво. Според надлежностите и одговорностите на единицата на локалната самоуправа, општината е директно одговорна за локалниот економски и урбанистички развој на општината.
Проблемите со домувањето кај ромската заедница се утврдени и во Комисијата за спречување и заштита од дискриминација преку повеќе претставки поднесени од домашни и меѓународни организации. Донесени се повеќе мислења за утврдена дискриминација од страна на неколку Општини и институции, а донесена е и една општа препорака.
Комисијата за спречување и заштита од дискриминација како тело за еднаквост ќе продолжи да ги заштитува правата на маргинализираните групи согласно предвидените законски основи меѓу кои и етничката и националната припадност, силно охрабрувајќи ги граѓаните да бараат почитување и реализација на нивните човекови права.
Унапредувањето на состојбите во неформалните населби бара сериозен ангажман, инвестиции и меѓуинституционална соработка. Бараме надлежните институции да постапуваат согласно препораките на Комисијата, да донесат и спроведуваат планови за унапредување на состојбите во неформалните населби, најнапред преку обезбедување на основни услови како вода, канализациона мрежа, струја, урабанизација на населбите како и програми за социјално вклучување на луѓето од овие населби.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Зголемени плати на наставниците, испечатени учебници, предметите историја и географија вратени во образовниот систем, се пофали Јаневска

Во рамки на вечерашната трибина насловена „Образование и социјална политика, ги градиме темелите на промените“ свое обраќање имаше претседателката на Комисијата за образование и наука и министерката за образование и наука, Весна Јаневска. Таа истакна дека во изминатите години се правеле експерименти во образованието, како што кажа, од немање учебници до концепти каде што ја нема историјата, како и незадоволни наставници, професори, деца и родители. Таа додаде дека Владата на ВМРО-ДПМНЕ и Коалицијата заедно со Министерството за образование ги поставиле темелите за изградба на еден силен национален систем.
„Не само што немаше учебници, ние снемавме и деца, тоа е резултатот на седумгодишното владеење на претходната власт. Владата на ВМРО-ДПМНЕ и коалицијата заедно со Министерството за образование, ги поставија темелите за изградба на еден силен, модерен, национален систем, ефикасен, конкурентен со другите држави, кој би бил на задоволство на сите чинители, сите фактори кои се вклучени во тој систем, а со една единствена цел, стекнување на поголемо знаење, ефикасност и максимална инклузивност“, нагласи министерката Јаневска.
Јаневска информираше дека во образовниот систем вратени се националните предмети историја и географија, иако минатата власт се обидувала да ги избрише, односно да ги интегрира во некаков замислен систем.
„Со оваа цел тргнавме речиси од ништо, со огромни долгови. Затекнавме 5 милијарди долг, немаше учебници, се помалку ученици. Она што прво го направиме, а тоа е делувавме политички, ја вративме историјата и географијата како национален предмет во образовниот систем кои се обидоја со гумичка да ги избришат, всушност да ги интегрираат во некаков замислен систем. Испечативме учебници и за прв пат годинава ќе имаме после 7 години учебници за странски јазици, и учебници по секој предмет што нашите деца, наставници и родители секако ги заслужуваат“, децидна е Јаневска.
Јаневска истакна дека бил направен голем и крупен чекор со којшто ја вратиле довербата во институцијата Министерство за образование и наука и во Владата, бидејќи претходната власт оставила хаос и разурнати институции.
„Дадовме порака на главната алка во тој систем, а тоа се наставниците со подигање на платата во период од шест месеци за повеќе од 12%, но поважното е што ние веднаш по доаѓањето на власт потпишавме четиригодишен договор за постојано покачување на платата на наставниците. Следните четири години секоја година ќе има покачување на платата на наставниците. И секако некаде повеќе од 14% на наставниците во високото образование“, заклучи Јаневска.
Македонија
ЕМОФ: Велосипедистите од Исланд се во добра здравствена состојба, самоиницијативно тренирале на патеката која не е дел од официјалната

Во врска со сообраќајната незгода што се случи на 23 јули 2025 година, околу 12:00 часот на регионалниот пат Куманово – Свети Николе, во близина на селото Зубовце, ЕМОФ информира дека двајца малолетни велосипедисти од репрезентацијата на Исланд, учесници на Европскиот младински олимписки фестивал (ЕМОФ), се здобија со телесни повреди.
По укажаната медицинска помош во Општата болница Куманово, како што е соопштено, утврдено е дека спортистите се во стабилна и добра здравствена состојба, без потреба од хоспитализација.
На местото на настанот веднаш реагирале претставници од организацискиот комитет на ЕМОФ Скопје 2025, кои им укажале поддршка и помош на повредените спортисти и биле во постојан контакт со делегацијата од Исланд.
Според официјалниот извештај на СВР Куманово, на 23.07.2025 година во 12:09 часот било пријавено дека на регионалниот пат Куманово – Свети Николе, во атарот на с. Зубовце, патничко возило „Фолксваген Пасат“ со кумановски регистарски ознаки, управувано од лице на возраст од 42 години, удрило во двајцата велосипедисти од Исланд. Увид на местото на настанот извршила увидна екипа од СВР Куманово.
„Во согласност со полицискиот извештај, истите велосипедисти не се движеле на официјална и одобрена патека за тренинг или натпревар, ниту во времетраење што било определено за тренинг активност. Според податоците, делегацијата на Исланд на сопствена иницијатива и без најава до организациониот комитет, спровела тренинг на регионален пат кој не бил дел од агендата на ЕМОФ.
Од исландската делегација во изјава до организацискиот комитет изразија жалење за инцидентот, при што посочија: „Жалиме за ненамерниот инцидент што се случи надвор од официјалната тренинг патека на ЕМОФ. Благодарни сме што двајцата велосипедисти се во добра здравствена состојба. Благодарност до организаторите и медицинскиот тим за нивната брза реакција и поддршка. Ќе соработуваме целосно со сите релевантни институции за да се расветли случајот и да се осигураме дека сите активности продолжуваат во духот на спортот, одговорноста и безбедноста.“
Во соопштението организаторите потсетуваат, „за тренинг активности од 10:00 до 13:00 часот, полицијата имаше обезбедено целосно блокирана и безбедна траса од пред ресторанот Фемили во населбата Карпош, по стариот пат за Крива Паланка, преку местото викано Света Петка, па по регионалниот пат Куманово – граничен премин Пелинце до Меморијалниот центар АСНОМ. На оваа делница сообраќајот за возила и пешаци беше во целост стопиран.
Инцидентот, како што беше потврдено и од страна на полицијата, претставува изолиран случај и не е поврзан со официјалната организација и безбедносните мерки на ЕМОФ. Организацискиот комитет на ЕМОФ Скопје 2025 изразува длабоко жалење за настанот и продолжува со блиска комуникација со делегацијата на Исланд и сите релевантни институции, со цел да обезбеди целосна поддршка за повредените спортисти.
Со цел да се спречат вакви и слични инциденти во иднина, упатуваме апел до сите тимови и учесници строго да се придржуваат до официјалните упатства, дозволени патеки и предвидени временски рамки за тренинг и движење, како и навремено да ја известуваат организацијата за секоја планирана активност надвор од официјалната програма.
Во меѓувреме, натпреварите продолжуваат во најдобар ред. Во денешната женска трка во друмски велосипедизам триумфираше Ана Бонаси од Италија, сребрениот медал го освои Ана Меусен од Белгија, а бронзата ѝ припадна на Мелани Роу од Велика Британија. Натпреварувањето се одвиваше согласно сите предвидени безбедносни протоколи и стандарди на ЕМОФ Скопје 2025“.
Македонија
„Ер трактори“, пожарникари и локално население во обид да го стават под контрола пожарот во Преспанско; Беше закана за неколку села, вели Ангелов

Пожарот кој попладнево изби на брегот на Преспанското езеро во близина на селото Перово зафати поголема површина на трска и поради ветерот се ширеше со голема брзина кон селото, информира директорот на ДЗС, Стојанче Ангелов.
Пожарот, како што нагласи Ангелов веќе не претставува опасност за селото, благодарение на пожарникарите од Ресен кои се на лице место но и на локалното население кое дава поддршка.
„Пред малку започна да дејствува еден „ер трактор“ на ДЗС а набргу ќе му се придружи и вториот. „Ер тракторот“ ја пресече линијата на огнот и им помага на силите кои гаснат од земја, да воспостават целосно контрола врз овој тежок пожар кој се закануваше врз неколку села“, подвлече Ангелов.