Македонија
Речиси 170 жени годишно заболуваат од рак на грлото на матката во Македонија

Во Македонија се забележува дека бројот на нови случаи за 2022 година со рак на грлото на матка изнесува 173, а бројот на починати од ова заболување бил 66, спотед податоците што ги објави Институтот за јавно здравје (ИЈЗ).
Во периодот од 10 години, односно од 2013 до 2022 просечната, инциденцијата за ова заболување била 9,2 на 100.000 жени или речиси 170 нови случаи секоја година, тоа го прави ракот на грлото на матката шесто најчесто малигно заболување кај жените.
Според податоците за морталитет, морталитетот изнесува 2,9 смртни случаја на 100.000 жени или во просек 52 починати жени во овој период од рак на грлото на матката.
„Со редовни прегледи и водење добра грижа за сопственото здравје сите овие смртни случаи може да бидат избегнати бидејќи добар скрининг и раното откривање на сите случаи води кон добри можности за ефикасен третман и избегнување многу смртни случаи“, велат од ИЈЗ.
Извештајојт доаѓа во јануари – месец посветен на подигнување на свеста за ракот на грлото на матката – еден од најчестите и најпревентабилни видови рак кај жените. Ракот на грлото на матката се развива бавно, што овозможува рано откривање преку редовни гинеколошки прегледи и скрининг-тестови, како што се ПАП-тестот и тестирањето на хуман папилома вирусот (HPV).
Што го предизвикува ракот на грлото на матката?
Главниот причинител е инфекцијата со ХПВ, вирус што се пренесува по сексуален пат. Иако повеќето ХПВ-инфекции не се опасни и спонтано исчезнуваат, некои типови на вирусот може да доведат до појава на преканцерозни промени или рак (тоа се ХПВ 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58 и 59).
Покрај хуманиот папилома вирус (ХПВ) како најчест предизвикувач, други фактори што го зголемуваат ризикот за развој на ова заболување се:
– ран почеток со сексуални односи – поголема изложеност на ХПВ-вирусот во помлада возраст;
– повеќе сексуални партнери – зголемен ризик за ХШВ-инфекција;
– слаб имунолошки систем – намалената способност на организмот да се бори со инфекции го зголемува ризикот;
– пушење – хемикалиите во тутунот може да придонесат за развој на рак на клеточно ниво.
Како може да се спречи ракот на грлото на матката?
– вакцинација против ХПВ – ова е најефикасниот начин за превенција. Вакцината се препорачува за девојчиња и момчиња уште од рана возраст;
– редовни скрининг-прегледи – жените треба редовно да прават ПАП-тест и ХПВ-тест во согласност со препораките на лекарот;
– безбедни сексуални практики – употребата на заштита го намалува ризикот од ХПВ-инфекција;
– симптоми на рак на грлото на матката.
Во раните фази овој рак често нема симптоми. Но, напреднатите фази може да предизвикаат:
– абнормално вагинално крвавење помеѓу циклус, по менопауза или по сексуален однос;
– болка за време на сексуален однос;
– болка во грбот, нозете или карлицата;
– необичен вагинален исцедок со интензивна непријатна миризба;
– губење телесна тежина и апетит, проследени со слабост и малаксаност;
– отоци на нозете;
– раното откривање и навременото лекување значително ги зголемуваат шансите за излекување.
Како се спроведуваат скрининг-тестовите?
– ПАП-тест (Папаниколау тест): овој тест е брз и безболен. Земениот примерок од клетките на грлото на матката се анализира за да се откријат промени што може да водат кон рак;
– ХПВ-тест: го открива присуството на високоризични типови на хуман папилома вирусот, кои се поврзуваат со рак;
– редовното извршување на овие тестови, според националните и светските препораки, е клучно за рано откривање на преканцерозните промени.
Важноста од ХПВ-вакцинацијата
Вакцината против ХПВ е препорачана за:
– девојчиња и момчиња од 9 до 14 години, пред почетокот со сексуалната активност;
– лица до 26 години, кои не се вакцинирани во детството;
– ХПВ-вакцината е безбедна и ефикасна и драматично го намалува ризикот од развој на рак на грлото на матката и други ХПВ-поврзани заболувања.
Третман и грижа за заболените
Третманот за рак на грлото на матката зависи од стадиумот на болеста:
– рани фази: хируршка интервенција или минимално инвазивни процедури;
– подоцнежни фази: комбинација од радиотерапија и хемотерапија;
– поддршката за жените што поминуваат низ ова искуство е исто толку важна како и медицинскиот третман. Групите за поддршка, психолошката помош и социјалната поддршка играат клучна улога во подобрувањето на квалитетот на животот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Филипче: ВМРО-ДПМНЕ да каже дали имаат сериозен план за одблокирање на европските интеграции

Претседателот на Социјалдемократскиот сојуз на Македонија, Венко Филипче, во одговор на новинарско прашање, во врска со изјавата на премиерот Мицкоски за поднесување заедничка резолуција со Бугарија во Европскиот парламент за македонскиот јазик, посочи дека вакви сериозни прашања се дискутираат како предлог во Собранието, каде што учествуваат сите политички партии.
„Сметам дека е крајно несериозно такви сериозни предлози да се даваат од обични прес – конференции. Премногу е сериозно и важно прашањето да биде само предмет и обид за некаков дневно политички партиски интерес од страна на ВМРО ДПМНЕ. Сметам дека треба да се направи како предлог во Собранието бидејќи е нешто во што треба да учествуваат сите политички партии. Доколку има таков сериозен предлог ние апсолутно ќе го ќе го поддржиме“, рече Филипче.
Посочи дека ВМРО ДПМНЕ должат пред јавноста да образложат каков план имаат за одблокирање на евроинтеграциите.
„ВМРО-ДПМНЕ треба да каже дали имаат сериозен план, дали имаат сериозен план за дипломатска активност, дали имаат сериозен план за одблокирање на европските интеграции“, рече претседателот на СДСМ, Венко Филипче.
Македонија
(Видео) Полициски хеликоптер исфрли 80 тони вода врз пожар во струмичко

Денеска (18.07.2025), полициски хеликоптер од типот Бел-412 од Одделот за воздухопловни единици дејствуваше на пожар во општина Василево, с. Нивичино, струмичко каде што гори нискостеблеста шума.
При дејствувањето во 60 налета се исфрлени повеќе од 80 тони вода, соопшти МВР.
Пожарот, како што информираат се уште е активен и продолжуваат активностите за негово гасење.
Македонија
Македонија ќе ја претставуваат рекорден број млади спортисти на ЕМОФ Скопје 2025

Македонскиот олимписки комитет го промовираше националниот тим од 203 члена (181 спортист) за претстојниот Европски Младински Олимписки Фестивал, што од 20 до 26 јули ќе се одржи во Скопје, Куманово и Осиек
Македонската спортска делегација ќе брои вкупно 203 члена, од кои 181 спортист на претстојниот Европски младински олимписки фестивал – ЕМОФ Скопје 2025, кој ќе се одржи од 20 до 26 јули во Скопје, Куманово и Осиек. Нашите претставници ќе се натпреваруваат во сите 15 спортови што се дел од програмата, што претставува историски момент за македонскиот спорт.
На денешната прес-конференција, на која официјално беше промовиран македонскиот националниот тим, се обратија Даниел Димевски, Претседател на Македонскиот олимписки комитет и Претседател на Организацискиот комитет на ЕМОФ Скопје 2025, Владимир Богоевски, Спортски директор на МОК и директор за спорт при ЕМОФ Скопје 2025 и Светлана Макаровска, шеф на мисијата на македонската делегација на ЕМОФ Скопје 2025.
„Станува збор за исклучително голем настан – убедливо најголемиот што досега го организирала нашата држава. Очекуваме импресивна бројка од околу 6000 учесници, меѓу кои 4300 спортисти од 14 до 18 години и тренери, 700 судии и официјални лица, 200 ВИП гости и 800 волонтери. Тоа значи дека Македонија во овие седум дена ќе пулсира со младинска спортска енергија, што ретко се гледа дури и на многу поголеми европски спортски манифестации Организацијата на ваков фестивал е вистинска привилегија, а особено сме горди што успеавме Скопје да го вметнеме на мапата на најзначајните спортски настани во Европа. Ова е уникатна можност за промоција на нашата држава на европско ниво“, посочи претседателот на МОК.
Претседателот на МОК порача дека настапот на ЕМОФ Скопје 2025 ќе биде клучно искуство во формирањето на идните спортски шампиони на Македонија.
„Ова се тие клучни години кога секој млад спортист се профилира и се гради како идно спортско име. Убеден сум дека искуството што ќе го доживеат на ЕМОФ Скопје 2025 – можноста да се натпреваруваат со врсници од цела Европа, да носат дресот на Македонија и да бидат дел од еден европски олимписки контекст – ќе им помогне побрзо да созреат и да израснат во врвни спортисти. Горди сме што успеавме да формираме толку квалитетна и бројна делегација и што им дадовме шанса на најдобрите млади таленти од нашата земја да бидат дел од ова спортско семејство. Верувам дека нивното учество ќе биде само почеток на многу успешни спортски приказни,“ истакна Димевски.
Спортскиот директор на МОК, Богоевски нагласи дека ЕМОФ Скопје 2025 ќе биде најголемиот спортски настан што некогаш се одржал во Македонија – со рекорден број спортови и натпреварувачи.
„Официјалното име на настанот е Европски младински олимписки фестивал, во рамките на кој се одржуваат и спортски игри. Ова е 18-то издание на фестивалот, а Македонија досега на сите претходни изданија заедно била претставувана од вкупно 50 спортисти. Овој пат, само во Скопје 2025, нашата делегација брои 203 члена, од кои 181 се спортисти – што претставува огромен исчекор за македонскиот младински спорт. Делегацијата ќе биде сместена во студентскиот дом „Стив Наумов“ во Скопје, како и во Куманово, каде ќе се одвиваат натпреварите во кошарка, маунтајн бајк и друмски велосипедизам. Ова е историски момент за македонскиот спорт и организациски капацитет, и вистинска шанса да покажеме дека сме подготвени да бидеме домаќини на европско ниво.
Првпат во историјата на фестивалот ќе има 15 спортови, додека на досегашните изданија најмногу биле застапени 12. Тоа е рекорд и за самиот ЕМОФ, но и за Македонија како домаќин. Убеден сум дека настан од ваков обем не само што досега не бил организиран кај нас, туку нема да се повтори барем во следните 30 години.,“ посочи Богоевски, спортски директор на МОК и директор за спорт при ЕМОФ.
Шефот на мисијата на македонската делегација, Макаровска најави дека македонските спортисти се подготвени да остават силен впечаток на ЕМОФ Скопје 2025 – со поддршка од целата јавност и со Шајни, маскотата која ќе ги води низ фестивалот.
„Станува збор за млади луѓе кои се на почетокот на својата спортска кариера и за кои ова ќе биде непроценливо искуство. Преку настапот на ЕМОФ Скопје 2025, тие ќе научат како се натпреварува и како се претставува својата земја на младински олимписки игри – што ќе им биде исклучително важно како подготовка за идни олимписки циклуси.
Особено ми е чест да ја претставам маскотата Шајни, која ќе ги симболизира олимписките вредности – пријателство, единство, почит и спортски дух – на сите настани во рамките на фестивалот. Со голема гордост ги најавувам и нашите знаменосци на церемонијата на свеченото отворање – Кристијан Смилев, натпреварувач во кајак, и Матеа Поповска, одбојкарка. Тие ќе го носат македонското знаме пред очите на цела Европа.
Убедена сум дека македонската јавност ќе биде силен поддржувач на овие спортисти, кои ќе дадат сè од себе и на подготовките и на натпреварите, за Македонија да се претстави не само како најбројна, туку и како најтрофејна делегација на фестивалот,“ изјави Макаровска.
ПР