Македонија
„О2 иницијативата“: Додека го реализира планот против аерозагадувањето, на Владата ќе ` помине мандатот

„О2 иницијативата“ има низа забелешки на владината Програма за намалување на аерозагадувањето / План за чист воздух, со која се очекува да го намали загадувањето на воздухот во наредните две години до 50% во Скопје и од 30 до 50% во другите градови.
Според нив, во програмата не се направени потребни анализи, не е изготвен детален реален план, врз чија основа ќе се реализира програмата, конкретно, месец за месец, со видливи и мерливи резултати за да се постигне зададената цел во зададениот рок.
,,Програмата е соодветна за предизборна програма, но не и за усвоена pрограма од страна на Владата за намалување на аерозагадувањето како стратешки приоритет, две години по завршување на изборите”, укажуваат од О2 Иницијативата.
Нивните забелешки ги пренесуваме интегрално:
„Планот/Програмата е за две години и нема одвоено што во првата година ќе се оствари, што во втората. Две години од сега, кога ќе се даде отчетност за овој план, мандатот на оваа Влада ќе биде изминат. Тоа претставува огромен проблем во однос на преземање одговорност за спроведување на програмата. Нема да има кој да одговара за неисполнување на Програмата/ Планот.
Нема образложено како ќе се дојде до зададената цел. Колку се очекува да се намали загадувањето од секоја област која придонесува како извор, за колкав процент и врз основа на што се базира таквата проекција. Како се очекува намалувањето да се движи во тек на наредните две години.
Активностите немаат детален опис, нема наведно кој ќе ги спроведе, која институција, нема наведено кој е одговорен за секоја активност поединечно, нема интеримни рокови на 3, 6, 9, 12 сè до 24 месеци кога треба целосно да се исполни најавеното. Нема наведено колку средства се потребни за секоја мерка да се спроведе, од каде ќе се обезбедат и во кој рок, односно рокови кога е во прашање неколкукратно обезбедување на финалната сума.
Најголем број од активностите не се конкретни, не се знае што точно се подразбира, има многу ,,зголемено, зајакното, зачестено, воведување, стимулирање, примена, измени”, а отсуствуваат конкретно наведни активности со точно за колку зголемено, за колку зајакнато, колку зачестено, како точно ќе се спроведе, тоа што се планира да се воведе, како точно ќе се стимулира, кои точно модели ќе се применат, кои ќе бидат законските измени и што значи тоа конкретно, кои се импликациите од тие измени.
Заклучено е дека субвенционирањето не е најсоодветниот и најефикасен начин и може негативно да влијае врз пазарните активности. Допрва ќе се изнаоѓаат модели за поттикнување на приватните компании да понудат посоодветни пакети, а домаќинствата полесно да можат да се одлучат да ги променат технологиите за греење.
Допрва ќе се воспостави систем за следење на прогресот на имплементацијата и резултатите од програмата, допрва ќе се подготви мониторинг-план со мерливи и реални индикатори и алатка за собирање и анализа на податоците. Сето ова требало да е спремно и да се почне со реализација веднаш.
Вака прикажаната Програма за намалување на аерозагадувањето/План за чист воздух наведува на заклучок дека не се направени потребни анализи, не е изготвен детален реален план, врз чија основа ќе се реализира програмата, конкретно, месец за месец, со видливи и мерливи резултати за да се постигне зададената цел во зададениот рок.
Програмата е соодветна за предизборна програма, но не и за усвоена програма од страна на Владата за намалување на аерозагадувањето како стратешки приоритет, две години по завршување на изборите.
Конкретни прашања чиј одговор требало да се содржи во наведените приоритетни активности, по област:
⚠️ Намалување на емисиите на загадувачки супстанци од затоплување во домаќинствата –
Кој ќе ги изнаоѓа моделите за поттикнување на приватните компании да понудат посоодветни пакети, а домаќинствата полесно да можат да се одлучат да ги променат технологиите за греење? Како тие модели ќе се применат конкретно за секое домаќинство? Како ќе се гарантираат предвидените цели? Со оглед дека субвенционирањето се смета за несоодветен и неефикасен начин за поттикнување промени, како на овој начин, со допрва изнаоѓање модели кои ќе функционираат, ќе се добијат високите цели во оваа област?
Кога ДДВ на испорачана топлинска енергија од топлински оператор ќе се намали на 5%? Која топловодна мрежа ќе се прошири? Таа на БЕГ, на ЕЛЕМ Енергетика, на Скопје Север? За колку километри ќе се зголеми мрежата? Во кои области на градот?
Како ќе се овозможи приклучување на индивидуални домови (куќи), со оглед дека треба да се проклучат на мрежата, а во своите домови треба да извршат градежни активности за да спроведат цевки, постават радијатори? Слично е и со приклучувањето на гас.
Дали забраната на продажба на јаглен за греење ќе значи и забрана за употреба на јаглен за греење? Дали оваа забрана ќе биде во сила пред да почне наредната грејна сезона во 2019?
Која е гаранција дека механизамот за поддршка за социјално ранливите категории преку субвенции да го променат начинот на греење, кој допрва ќе се дизајнира, ќе доведе до исполнување на целта?
⚠️ Подобрување на капацитетите на инспекторатите за животна средина за вршење инспекциски надзор и индустрија –
Каков е тој поефикасен систем на вршење инспекциски контроли? Што точно подразбира тој систем? На кој начин ќе се спроведе? За колкав број ќе се зголемат вработените? Кој ќе биде обемот на редовни контроли, колку често? Дали ќе се вршат редовни мерења и земање на примероци при овие контроли? Во која лабораторија ќе се вршат анализите, приватна или државна?
Кои се законските измени што се предвидуваат? Што овозможуваат? Кои се импликациите од овие измени на терен? Каде ќе се објават компаниите со валидни А и Б дозволи? На веб-страниците на општините/Град Скопје на чија територија се наоѓаат, покрај МЖСПП, ДИЖС?
⚠️ Транспорт –
Што значи преструктуирање на јавниот транспорт? Дали значи изменување на постојните возни линии? Како би се измениле? Дали значи воведување нови автобуси на гас или електрични, колку? Дали значи воведување на нов тип јавен транспорт?
Што значи воведување на зимски режим на сообраќај? Дали одреден тип возила под одреден еуростандард нема да смеат да се возат во градовите за време на зимскиот период, кога загаденоста на воздухот е над дозволената? Кои се границите, зоната каде би владеел тој зимски режим? итн.
За „Воведување Park&Ride систем” каде би се паркирале возилата за да користат јавен транспорт од таа точка? Која локација? Колку и колкави субвенции ќе се дадат за набавка на електрични и хибридни возила, за вградување уреди кои користат нафтен или земен гас? Дали ќе има поставено приоритетни категории од транспортот во однос на овие субвенции или ќе бидат на принцип кој прв се пријави?
⚠️ Менаџирање со отпад –
На кој начин ќе се стимулира собирање, селектирање и рециклирање пластика? На кои реки се планира поставување мрежи за собирање на отпадната пластика, на колку и кои места? Колку често ќе се отстранува насобраниот отпад? Дали мрежите се безбедни и нема да му наштетат на живиот свет во нив?
Каде и како ќе се одвиваат едукативни активности за намалување на создавањето на отпад и негово реискористување и компостирање на органскиот отпад? Директно со презентации на граѓаните од општина до општина, од село до село? Преку радио, ТВ, печатени и елетронски медиуми, социјални мрежи? Дали во училиштата ќе се воведат вакви едукативни активности?
Колку и кои депонии планираат да се исчистат? На кој начин ќе се спречи повторно фомрирање на истата локација?
⚠️ Подигнување на јавната свест –
Какви ќе бидат едукативните кампањи, директни, преку медиуми? Кој ќе ги спроведеува овие кампањи? Под чиј надзор?
⚠️ Градежништво –
Што значи зајакнати контроли на градежните активности? Колку често ќе се врши контрола, што сè ќе се контролирла? Кој ќе го воведе и како ќе го спроведе системот за одложување на отпадот од градежните објекти?
⚠️ Мониторинг на квалитетот на воздухот –
Кои математички модели за моделирање и соодветна предикција на аерозагадувањето ќе се применат? Што значи нивната примена во однос на загадувањето? Дали ќе имаат апликативна примена?
⚠️ Урбано зеленило –
Каков е и што точно предвидува планот за зазеленување? Каде точно ќе се пошумува, зазеленува, со кои видови? Колку, на кои локации и на кој начин ќе се уредат, редизајнираат запуштени површини во Град Скопје? Како ќе се уредат површините на цел кеј на Вардар и Лепенец?Дали дислоцирањет на дивонаселените „населби“ ќе значи трајно населување на овие луѓе во домови и решавење на начинот на кој ја обезбедуваат егзистенцијата, за да не се вратат на старите места и начин на живот?”, прашуваат од „О2 иницијативата“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Родители и блиски на жртвите во Кочани бараат Обвинителството да објасни кој е обвинет, а кој ослободен

Родителите, роднините, пријателите на загинатите деца, како и нивните поддржувачи, излегоа на уште еден марш во Кочани, барајќи правда за 62-та жртви кои загинаа во трагичниот пожар во дискотеката „Пулс“. Тие упатија јавен апел до Јавното обвинителство – конечно и директно да ги информира за тоа кои лица се обвинети, а за кои е запрена постапката.
„Ние не сме правници, соопштението ни е дадено по членови и закони… и реално ништо не сфативме. Претпоставувам и другите родители, освен градоначалниците и обезбедувачите, не сфатиле“, рече Марија Петрушева, мајката на загинатиот Андреј Панов.
Таа истакна дека во понеделник официјално ќе испратат барање до Обвинителството, со кое ќе побараат лична средба со надлежните обвинители.
„Чувствуваме морална и човечка должност да се обратиме. Сметаме дека е од суштинско значење Обвинителството конечно и целосно да нѐ запознае со исходот од истражната постапка и со содржината на поднесениот обвинителен акт, кои лица се опфатени, а кои се изземени од одговорност, за да ги отстраниме сите дилеми кои се јавуваат кај нас. Неприфатливо е за нас да добиеме информации преку медиуми. Очекуваме транспарентност и директна комуникација“, порача Петрушева.
Таа изрази загриженост што, и покрај укажувањата, одредени лица сè уште не биле повикани ни на распит.
„Нашата болка е тешка, но борбата е праведна. Бараме одговорност и вистина“, додаде таа.
Со остар тон се обрати и Васка Стојанова, мајката на загинатиот Томче, која директно го обвини газдата на „Пулс“, познат како Деко, дека во моментот на пожарот се скрил, оставајќи ги младите да се борат за живот.
„Јас не знам зошто партиите преку медиумите кажуваат кој што и колку дал. Господ рекол кога левата рака дава, десната не треба да знае. И обратно. На нашите деца никој и ништо не им помогна, само помогнаа со тоа што им ја затворија вратата и што многу повеќе уништија. Да била вратата отворена, немало толку да бидат уништени и ќе се спасија. А не како оној монструмот Деко што се криел долу во скривницата, за да се спаси, а нашите деца ги оставил на милост и немилост“, изјави Стојанова со солзи во очите.
Присутните граѓани порачаа дека нема да престанат со протестите додека не добијат јасни и транспарентни одговори од институциите. Бараат правда, но и човечка емпатија – не правни термини и соопштенија кои, како што велат, никој од нив не ги разбира.
Македонија
Шведски експерти и преживеани од трагедија ќе понудат поддршка во Кочани

Од 16 до 18 јуни, во Кочани ќе престојува седумчлена делегација од Гетеборг, Шведска, составена од социјални работници, пожарникари и лица кои преживеале трагедија слична на онаа што неодамна го потресе овој град. Посетата е во организација на групата „Support Kocani“, која информира дека целта на настанот е споделување на искуства, поддршка и заедничко градење на сила и надеж.
Шведската делегација доаѓа како симбол на солидарност, откако пред 27 години, во нивниот роден град Гетеборг, избувна пожар во дискотека при што загинаа 63 лица – трагедија што длабоко го промени шведското општество.
„Ова не е само делегација, туку група луѓе кои лично ја почувствувале болката што ја носи ваква трагедија. Тие ќе споделат како низ годините се соочувале со последиците, како изградиле психолошка издржливост и како повторно нашле надеж“, велат од „Support Kocani“.
Тие додадоа дека посетата има силна симболика и за Кочани – како потсетник дека заедницата не е сама и дека солидарноста не познава граници.
„Ги пречекуваме со отворени срца. Тие се сведоци на болка, но и симболи на сила. Заедно ќе споделиме искуства, ќе создадеме мостови на поддршка и ќе покажеме дека од болката може да се роди нова енергија за живот“, велат „Support Kocani“.
Скопје
Арсовска го прозва Стојкоски: Аценце, ти направив 27 улици, ни фала не кажа и уште бегаш од дуел за хемиските фабрики

Градоначалничката на Скопје, Данела Арсовска, преку објава на својот профил на Фејсбук му се обрати на градоначалникот на општина Ѓорче Петров, Александар Стојкоски, со серија критики за неговото однесување и, како што тврди, неспособност да го признае придонесот на Град Скопје во реализацијата на инфраструктурни проекти.
„Ова е објава за читање за сите интелигентни и слободоумни граѓани, другите не читајте!“ – започнува Арсовска во својот пост, порачувајќи му директно на Стојкоски:
„Аценце, ти се обраќам да се потсетиш, како неспособната што спиела 3 години ти направи 27 улици во 5 населени места во Ѓорче Петров“.
Таа додава дека улиците биле изградени преку Јавното претпријатие „Улици и патишта Скопје“, без учество на општински средства, а Стојкоски само се појавил за да се слика, без притоа, како што вели, ни да се заблагодари.
„Ти ги направивме со скопското јавно претпријатие ‘Улици и патишта Скопје’, ти освен што се сликаше, не потроши ни денар, а не се ни заблагодари“, напиша Арсовска.
Во објавата, Арсовска повторно го повикува Стојкоски на ТВ дуел во врска со деталниот урбанистички план кој, според неа, овозможува изградба на хемиски фабрики и 31 висококатница во централното градско подрачје на Ѓорче Петров.
„Уште чекам да прифатиш ТВ дуел за ДУП-от кој го донесе за да се изградат хемиските фабрики и 31 висококатници сред Ѓорче Петров. Тоа што плаќате медиуми и партиски ботови да ве фалат, а другите да ги понижуваат, не значи дека сте во право!“, заврши градоначалничката.