Македонија
Презентација на ШТЕТ-НА: Локалните избори се тест за политичарите да ја намалат штетната реторика

Политичарите треба да практикуваат етичка, транспарентна и професионална комуникација, базирана на факти, а не на манипулации и навредливи изрази – е еден од заклучоците од презентацијата на истражувањето „Мерење на политичките штетни наративи (ШТЕТ-НА)“ пред пратениците, што ја организира Комисијата за политички систем и односи меѓу заедниците во Собранието.
Станува збор за наоди од деветмесечниот мониторинг на штетните наративи на политичките партии, анализирани во периодот од септември 2023 до мај 2024 година и како тие се пренесуваат на ТВ и во онлајн-медиумите.
Целта на настанот беше да се потсетат политичките актери на најчестите прекршувања на стандардите за етична јавна и политичка комуникација, но и да се отвори дискусија за тоа каков тон на комуникација подготвуваат политичките партии во предизборната и во изборната кампања имајќи предвид дека следуваат локалните избори наесен.
Љупчо Пренџов, претседател на Комисијата за политички систем и односи меѓу заедниците, во воведот истакна дека одговорноста е поголема кај политичарите кои спротивставените ставови треба да ги бранат со аргументи, а не со говор на омраза.
„Добро е да се разговара, сметам дека има определени центри и индивидуалци што го спуштаат долниот праг на пристојната комуникација. Секој пратеник, министер, има право да избере на кој начин ќе ја води политичката комуникација, но долните граници треба да се почитуваат“, истакна Пренџов.
Денешната дискусија е повик за одговорност, особено кога се приближуваме до нов изборен циклус, нагласи Бојан Георгиевски, член на истражувачкиот тим на ИКС. Според него, новото во оваа тема е што овие наративи сега, за разлика од порано, се шират побргу, се појавуваат во посуптилни и пософистицирани форми и сѐ потешко се препознаваат – како за граѓаните така и за институциите.
Елеонора Серафимовска, членка на истражувачкиот тим, детаљно ги претстави клучните наоди за прекршување на стандардите за етична политичка комуникација и ги посочи најчесто застапените штетни наративи во комуникацијата на политичките партии и нивните лидери: поткопување на довербата во институциите, пристрасното селектирање факти, лични напади и демонизација и поттикнување поделби.
Таа укажа на огромниот потенцијал на овие наративи да предизвикаат штета во многу сфери истакнувајќи дека тие не служат за информирање, туку се полувистини, дури и дезинформации и лаги, а поривот да се пласираат е да се заострат поделбите и поларизацијата во општеството по национална, верска, а пред сè, политичка основа.
Потпретседателката на Собранието, Весна Бендевска, порача дека сите учесници во политичката комуникација треба да понесат дел од одговорноста за она што се случува и дека секој треба да тргне сам од себе.
„Штетните наративи, кои постојат во политичката комуникација во текот на годините, ги гледам како Гордиев јазол. Мене ме фрапираа резултатите зашто не знам дали сме свесни што предизвикуваме со нашите говори кога ќе излеземе на говорница, а медиумите како трансмитери тоа го пренесуваат. Ако не седнеме да разговараме како да ги спречиме штетните наративи, ништо не сме направиле. Мора да се вклучиме во спречување на говорот на омраза“, порача Бендевска.
„Истражувањето е значаен инструмент за воспоставување етички критериуми, кои нема да бидат само на хартија туку прв чекор во градење еден позрел демократски капацитет на институциите“, рече пратеничката Марија Петрушевска.
Од друга страна, пратеникот Реџеп Исмаил изрази несогласување со наодите од истражувањето потенцирајќи дека реториката што се употребува ја одразува реалноста и не може ниту, пак, треба да се преземат чекори за намалување на штетните наративи.
Учесниците во дебатата се согласија дека политичарите имаат далеку поголеми можности за меѓусебна размена на ставови и усогласување од граѓаните поради што носат и зголемена одговорност за тонот на јавната комуникација. Тие потенцираа дека употребата на говор полн со навреди и емоционални манипулации има директно влијание врз порастот на насилство во општеството – од фемицид до врсничко насилство.
Затоа, се повика на зголемена свесност кај политичарите за последиците од јавно изречениот збор, на промена на личното однесување и на промоција на дискурс што вклучува почит и аргументираност. Само преку ваков пристап може да се обезбеди инклузивна и праведна јавна сфера, ослободена од реторика што продлабочува поделби и поттикнува насилство.
Истражувањето го спроведе ИКС со поддршка на британската амбасада во Скопје.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Мицкоски за предлогот на Филипче: Немам добиено никаков документ, ако добијам ќе дадеме наш инпут

„Па да го видиме документот, јас тоа велам да го видиме документот којшто ќе го поднесат. Се надевам дека ќе дозволат и ВМРО-ДПМНЕ и пратеничката група од владејачката коалиција да дадат свој инпут на сето тоа. Да го видиме документот, да видиме што е тоа што ќе понудат ново.“, вели Христијан Мицкоски, претседател на Владата на Република Северна Македонија одговарајќи на новинарско прашање како го коментира предлогот на Венко Филипче.
Премиерот Мицкоски додаде дека многу такви декларации предложени од СДСМ се само обично слово на хартија и воопшто не се почитувале.
„Иако мора да кажеме дека во минатото декларациите на СДСМ се декларации коишто на крај завршуваат како обично слово на хартија, воопшто не се почитуваат. Имавме многу такви декларации во минатото како што кажав, но за жал СДСМ сето тоа коешто го декларира апсолутно не го почитуваше кога имаше кревка можност да управува со владата. Така што еве да го видиме тој документ, па да дадеме и ние наш инпут врз основа на тоа што ќе го видиме.“, изјави премиерот Мицкоски.
Македонија
Мицкоски: АР и АНБ ги користеле државните ресурси и ме прислушкувале, мислејќи дека на тој начин ќе добијат предност кај нивните налогодавци

Премиерот, Христијан Мицкоски, одговарајќи на новинарско прашање посочи дека во минатото Агенцијата за разузнавање и Агенцијата за национална безбедност ги користеле државните ресурси за да го преслушкуваат него, но и бизнисмени и новинари.
„Јас не би можел да зборувам за деталите, претпоставувам и директорот ќе го каже тоа, бидејќи тоа е државна тајна и така се класифицирани тие документи. Но едно е факт, дека двете агенции и Агенцијата за разузнавање и АНБ темелно се занимавале со во тоа време претседателот на најголемата опозициска партија, т.е. со мене, меѓу другото и со бизнисмени и со новинари. Така што еве да оставиме време периодов процесот да тече, да видиме обвинителството што ќе каже, судиите нормално во еден судски процес. Јас сум навикнат, еве истекува осмата година како сум претседател на ВМРО-ДПМНЕ навикнат сум на таков тип на луѓе и не ме изненадува тоа бидејќи и тогаш стигаа до нас информации што сè се случува.“, посочи Мицкоски.
Мицкоски вели дека станува збор за луѓе полусвет, којшто немаат во животот доволно мотив да се занимаваат со убави работи, па се занимаваат со туѓите животи мислејќи дека на тој начин ќе добијат некаква пофалба и ќе напредуваат во кариерата.
„Едноставно, таков тип на луѓе, јас би ги нарекол „полусвет“ немаат во животот доволно мотив да се занимаваат со убави работи, се занимаваат со туѓите животи мислејќи дека на тој начин ќе добијат некаква пофалба, некаква предност кај нивните наредбодавци и ќе напредуваат така во кариерата. Но, секоја работа има почеток има и свој крај. Очекувам овие „глодари“ да завршат онаму каде што им е местото, зад решетки и еднаш засекогаш да се стави крај на злоупотребата на ваквите агенции и на ресурсите со коишто тие располагаат.“, дециден е премиерот Мицкоски.
Македонија
(Видео) Родителите од Демир Хисар на протест побараа бесплатен превоз за учениците: „Нема да престанеме да се бориме“

На првиот училиштен ден, на патниот правец Демир Хисар – Битола, кај местото Мраморица, се одржа мирен протест со блокада во времетраење од еден час. Протестот го организираа родителите од Демир Хисар, кои реагираат на последните измени на Законот за средно образование, со кои, како што велат, се ограничуваат правата на нивните деца на избор и бесплатен превоз.
„Учениците денеска беа на првиот училишен ден, бидејќи како родители не сакаме да им го скратиме тоа право. Но, Министерството за образование токму тоа го прави – им го ускратува правото на избор и на нормално школување. Нема да престанеме да се бориме за нивните права додека проблемот не се реши!,“ велат родителите.
Според измените на законот, учениците кои се запишани во средните училишта во Битола мора најпрвин да аплицираат за место во ученички дом. Доколку бидат примени, а одбијат да престојуваат таму, или пак воопшто не поднесат пријава, не им следува бесплатен превоз. Родителите реагираат дека на овој начин се уценети – бидејќи средното образование е задолжително, а државата наместо да обезбеди еднаков пристап, наметнува дополнителни трошоци и ограничувања.
„Кога ги запишувавме децата, потпишавме согласност за превоз, а не за престој во дом. Преку ноќ правилата се сменија и ако не аплицираме во домот – нема превоз, ако аплицираме, а одбиеме да седат – пак нема превоз. Тоа е апсурдно,“ реагираат родителите.
Како пример тие наведуваат семејства со повеќе деца – едното дете е примено во дом, другото не, со што се прават двојни трошоци. Тие велат дека превозот чини околу 3.500 до 4.000 денари месечно зависно од локацијата, додека престојот во дом изнесува 11.000 денари.
Родителите прашуваат и зошто како критериум за бесплатен превоз се зема финансиската состојба на семејствата, за нешто што, според нив, треба целосно да го покрие државата.
Во нивните реакции потсетуваат дека досега се обратиле до повеќе институции – директорката на домот, градоначалниците на Демир Хисар и Битола, како и до Министерството за образование, но без конкретно решение. „Се чувствуваме игнорирани“, велат.
Во моментов, околу 100 ученици од Демир Хисар кои учат во Битола се соочуваат со овој проблем. Родителите предупредуваат дека со измените на законот им се скратува правото на децата да изберат струка која ја нема во нивниот град – како медицинска, економска или техничка.
„Нашите деца не сакаат да седат во домот, ниту пак ние како родители сакаме, бидејќи Демир Хисар не е оддалечен премногу од Битола (помалку од половина час возење). Со оваа одлука им ја уништуваат иднината и соништата. Проблемот не ги засега само учениците од нашиот град, туку и од цела Македонија,“ порачуваат родителите.
Денешниот протест е само прв чекор, велат тие, и најавуваат дека ќе продолжат со активности се додека нивните барања не бидат исполнети. Ќе протестираат утре пред општинската зграда, а незадоволството ќе го изразат и в четврток и петок на патниот правец кон Битола. Ги охрабруваат и родителите од другите градови да им се приклучат за заедно да го изразат револтот и да се изборат за правата на децата.