Македонија
Промовиран пилот-проектот „Дигитален толкувачки сервис за глуви и наглуви”
Министерот за внатрешни работи Оливер Спасовски се обрати на промоцијата на пилот-проектот „Дигитален толкувачки сервис за глуви и наглуви“ во организација на Националниот сојуз на глувите и наглувите во Македонија.
На настанот свое воведно обраќање имаа и министерот за здравство, Фатмир Меџити, заменик-министерот за труд и социјална политика, Енвер Хусеин, претседателот на Националниот сојуз на глувите и наглувите на Република Северна Македонија (НСГНРСМ), Томица Стојановски, како и генералниот секретар при НСГНРСМ, Лиза Велкоска.
„Проектот во суштина е надградба на веќе утврдениот проект на Националниот сојуз од 2019 година за формирање кол-центар за глуви и наглуви, кој работи до денес, а преку кој сертифицирани толкувачи на знаковен јазик ги опслужуваат и одговараат на видеоповиците, што претставува одговор на потребите и барањата на глувите и наглувите со кои комуницираат на знаковен јазик. Со овој нов проект, што го промовирате денеска, вашата цел е да добиете што повеќе релевантни податоци за тоа колкава е потребата од страна на глувите и наглувите лица за остварување видеоповици, со што би се надминале пречките со кои овие лица се соочуваат при комуникацијата во институциите“, истакна министерот Спасовски во врска со пилот-проектот „Дигитален толкувачки сервис за глуви и наглуви“.
Истакнувајќи го утврдениот концепт на МВР, „Полицијата во служба на граѓаните“, Спасовски рече дека преку секојдневни активности се покажува дека секој еден граѓанин е важен како во делот на зголемување на безбедноста така и во делот на што поголема достапност на услугите што МВР ги нуди кон граѓаните.
„Во оваа пригода дозволете да ја истакнам посветеноста на институцијата со којашто раководам, како и мојата лична заложба и заложбата на мојот тим да работиме на трансформација на институциите за да се намали тој видлив расчекор помеѓу потребите и можностите во системот. Тука сме да ја дадеме нашата поддршка со цел да се постигне ефективен одговор за решавање на сите прашања на најделотворен начин. Стоиме на располагање да ги утврдиме формата и начините на соработка, со цел промовирање и афирмација на областите од заеднички интерес, пропишани со позитивните законски прописи и други подзаконски акти, а со особен акцент на инклузивноста, еднаквоста и недискриминацијата, како основни вредности кои имаат крајна цел – олеснување на животот на глувите и наглувите лица“, рече министерот Спасовски со уверување дека заедничката цел е поддршка и развој на отворенo, правичнo, демократскo и инклузивнo општествo, базиранo на еднаквост.
Потенцирајќи ја традиционалната поврзаност на Министерството за труд и социјална политика со Националниот сојуз за глувите и наглувите, заменик-министерот за труд и социјална политика, Енвер Хусеин, рече дека во текот на годините поддршката сè повеќе и повеќе се зацврстува, а тоа е видливо и преку денешниот настан.
„Комуникацијата е основна алатка за остварување на правата, а во дигиталното време во кое живееме ваков тип на модернизирана алатка ќе биде од голем бенефит не само за корисниците, за лицата од заедницата на глуви и наглуви, туку ќе биде и голема предност за унапредување на сертифицирањето на толкувачите на знаковен јазик. Овој дигитален толкувач не само што ќе го олесни и забрза начинот на пренос на информациите туку исто така обезбедува сигурен и точен пренос на информации, кои им се потребни на глувите и наглувите лица во секојдневното живеење“, истакна министерот Хусеин напоменувајќи го и активното учеството и придонес на Националниот сојуз на глувите и наглувите кон развој на националната стратегија за правата на лицата со попреченост 2023-2030, која ги дава патоказите кон градење инкклузивно и еднакво општество.
Од страна на министерот за здравство, Фатмир Меџити, беше истакнато особеното значење на придонесот на Националниот сојуз за глувите и наглувите за функционирање на повикувачкиот центар за глуви и наглуви, кој продолжува да обезбедува поддршка преку овластени преведувачи на знаковен јазик.
„Преку таблетите во поголем број институции, меѓу кои здравствени, ќе се овозможи поконкретно да се увидат потребите на глувите и наглувите лица, кои ќе комуницираат преку видеоповик со сертифициран преведувач на знаковен јазик. Заедно можеме многу повеќе да придонесеме за поефикасната комуникација поттикнувајќи поинклузивно и подостапно општество“, потенцира министерот Меџити во своето обраќање на промоцијата на пилот-проектот „Дигитален толкувачки сервис за глуви и наглуви лица“.
Претседателот на Националниот сојуз на глувите и наглувите лица на Република Северна Македонија, Томица Стојановски, во воведното обраќање рече:
„Да може да нè разберат другите и ние да можеме да ги разбереме нив при разговор, секако преку толкувачи на знаковен јазик, бидејќи без толкувач на знаковен јазик ние глувите не можеме да комуницираме и да се разбереме. Колкава е навистина тежината со нашата попреченост, а тоа е ГЛУВОСТА, сега сакам сите заедно да го видиме тоа, преку ова кратко видео…“, истакна претседателот Стојановски и го најави видеоматеријалот, кој беше презентиран на настанот со цел доближување на овој вид попреченост до пошироката јавност.
Генералниот секретар на Националниот сојуз на глувите и наглувите на Република Северна Македонија, Лиза Велкоска, истакна дека визијата на проектот е да ја даде испораката на најквалитетната видеоуслуга за далечинско толкување, што ќе им даде моќ на глувите лица да уживаат во независен живот, поврзани со другите во ова општество. Притоа пилот-проектот има две главни целни групи, и тоа глуви лица и јавни служби, при што дигиталниот толкувачки сервис може да обезбеди интегриран пристап до сите јавни услуги.
„Кога глувото лице има преживеано грабеж, семејно насилство и сл., тоа не може да го пријави самостојно во полиција или кај социјалниот работник. Тоа лице при таков инцидент е немоќно. Кога глувото дете не може да го слушне или разбере учителот, тоа останува беспомошно. Глувите лица во себе имаат многу гнев, кој не е решен. Ова е загрижувачко прашање бидејќи фрустрираните глуви поединци ги исфрлаат своите фрустрации кон најблиските и колегите. Потребно ни е соодветно образование за глувите, приспособување на образовниот процес во кој ќе се вклучат сите релевантни фактори за да можеме точно да разбереме што треба да се промени и да најдеме начин како да продолжиме напред заедно со нив“, порача генералниот секретар Велкоска.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Светна новогодишната елка! Отворен и Божиќниот маркет во Скопје
Во Скопје вечерва светна новогодишната елка и официјално беше отворен Божиќниот маркет, со што симболично беше означен почетокот на празничната магија во главниот град.
Градоначалникот на Град Скопје, Орце Ѓоргиевски, им се заблагодари на скопјани, особено на најмладите, за масовното присуство, радоста и позитивната енергија што, како што наведе, заеднички ја споделиле на настанот.
„По години сивило, Скопје повторно блесна“, порача Ѓоргиевски, додавајќи дека со оваа церемонија градот направил значаен чекор напред кон визијата да се развива рамо до рамо со современите европски градови, преку создавање настани што носат заедништво и радост за сите генерации.
Градоначалникот оцени дека оваа вечер ќе остане запишана и ќе прерасне во убава традиција, упатувајќи благодарност до сите граѓани што со своето присуство ја направиле ноќта посебна.
„Време е Скопје повторно да живее со светлина, насмевки и празнична топлина“, порача Ѓоргиевски.
Со свеченото украсување и отворањето на Божиќниот маркет, Скопје официјално влезе во празничниот период. Ѓоргиевски претходно денес најави повеќе настани во таа насока.
Во периодот од 15 до 31 декември секојдневно од 18 часот ќе има празнична програма со музички настапи, диџеј сетови уметнички изведби и бројни изненадувања. Секој викенд од 12 до 14 часот содржините се целосно посветени на најмладите со анимации, креативни работилници, интерактивни активности и празнични изненадувања.
„Ова е почеток на нешто ново, магично и возбудливо за нашиот град. Првпат во историјата Скопје ќе ја дочека новата 2026 година со вистинска новогодишна зимска бајка. Настан кој ги обединува сите генерации од најмладите до највозрасните заедно се семејствата, пријателите, сограѓаните. Скопје конечно ќе покаже дека може да биде весел, модерен и динамичен град, град кој наликува на светска метропола во срцето на Балканот“, вели градоначалникот Ѓорѓиевски.
Централниот дел од новогодишната програма започнува на 27 период во кој градоначалникот Ѓорѓиевски смета дека Скопје ќе живее во полн празничен ритам. Напладне на Плоштад Македонија ќе дојде дедо Мраз со подароци и изненадувања за сите присутни.
Посебна можност во празничните денови Град Скопје ќе им даде на талентираните средношколци.
„Публиката ќе има можност да ги слушне најталентираните скопски средношколци кои ќе настапат со свои музички изведби и свои бендови. Во програмата се вклучени сите средни училишта на градот Скопје како дел од заложбата за поттикнување на младинската креативност и активно учество во културниот живот на нашиот град. Ги поканувам сите граѓани, сите семејства и посетители заедно да ја започнеме новата традиција и да бидат сите дел од новогодишната магија создавајќи Скопје исполнето со светлина, радост и позитивна енергија“, повика градоначалникот Ѓорѓиевски.
Тој кажа дека имал само една желба околу дочекот, забавата да ја направам домашни музички ѕвезди, па за дочекот се најавени Каролина Гочева, Тамара Тодевска, Миле Кузмановски, Огњан Здравковски, Куку Леле, Лара, Пајак, Два Бона и Тина Перовска.
Зимската бајка Град Скопје ја организира со финансиска поддршка од Државната лотарија на Македонија.
Македонија
Првите подводни археолошки истражувања во Преспанското Езеро открија редок органски материјал
Преспанското Езеро годинава е во фокусот на значаен археолошки настан, откако за првпат во овој регион беа реализирани подводни археолошки истражувања, кои донесоа исклучително вредни откритија за културното наследство на Северна Македонија.
Истражувањата се спроведуваат од НУ Завод и музеј – Битола и Граѓанската организација за развој на алтернативен туризам „Љубојно“, во рамките на проектот ACT4PRESPA. Целта е идентификација, документација и заштита на археолошките богатства во и околу Преспанското Езеро.
Во првите две фази, стручен тим спроведе рекогносцирање на македонскиот дел од преспанското крајбрежје, од границата со Република Грција до границата со Република Албанија. При тоа беа евидентирани и документирани 11 археолошки локалитети. Како најзначаен се издвојува локалитетот во близина на селото Наколец, каде што започнаа сондажни археолошки истражувања, реализирани во два циклуси.
„Ова е исклучително значаен момент за Преспа. За првпат имаме можност да навлеземе во археологијата на езерото и да откриеме слоеви од минатото кои досега беа целосно непознати“, изјави Орданче Петров, раководител на тимот за подводна археологија.
Поради повлекувањето на нивото на езерото, дел од локалитетите излегоа на копно, што овозможи детални сондажни истражувања. На локалитетот кај село Наколец е откриен дел заштитен со дрвена палисада, како и голем број движни археолошки предмети. Особено значајно е откривањето на предмети изработени од органски материјали – дрвени алатки, рачки, чешли и конструктивни елементи.
Станува збор за прв и засега единствен пример на зачувани органски материјали од археолошки локалитет во Македонија, датиран од крајот на XIII до крајот на XIV век. Локалитетот кај Наколец претставува и прв познат пример на благороднички имот во македонската археологија од XIV век.
„Зачувувањето на органски материјали е навистина невообичаено. Милот и тињата на езерото создаваат средина без кислород која ги штити објектите од распаѓање, што ни овозможува уникатен увид во минатото“, објаснува Петров.
Првичните анализи укажуваат дека средновековните жители на Преспа претежно се занимавале со земјоделство, а не со риболов, што е неочекувано со оглед на близината на езерото. Податоците, исто така, сугерираат дека Преспанското Езеро во минатото било значително помало.
„Исклучителните наоди од истражувањата кај село Наколец се од непроценлива важност не само за македонската, туку и за балканската и европската археологија. Тие го збогатуваат културното наследство на Преспа и претставуваат значаен потенцијал за развој на културниот туризам во регионот“, изјави д-р Мери Стојанова, координатор на проектот ACT4PRESPA од НУ Завод и музеј – Битола.
Керамичките и металните предмети се депонирани во Завод и музеј – Битола, додека органските материјали се испратени на специјализирани конзерваторски истражувања во Лајбниц-центарот за археологија во Германија. Процесот се очекува да трае најмалку една година, по што предметите ќе бидат презентирани пред јавноста.
Истражувањата се реализираат со активна поддршка од локалната заедница, која во повеќе наврати пријавувала пронајдоци и учествувала во заштитата на локалитетите.
Проектот ACT4PRESPA се спроведува во рамките на програмата на Европската Унија за одржлив развој на регионот на Преспанското Езеро, преку Инструментот за претпристапна помош за рурален развој.
Македонија
Дел од Општина Центар утре без вода поради уличен дефект
Од ЈП „Водовод и канализација“ информираат дека утре, 16 декември 2025 година (вторник), поради уличен дефект на булеварот „Св. Климент Охридски“, спроти Соборниот храм, ќе има прекин на водоснабдувањето.
Без вода ќе останат корисниците на потегот од крстосницата со булеварот „Партизански одреди“ до паркингот ЈАТ.
Прекинот е најавен во периодот од 08:30 часот до завршување на санацијата на дефектот, соопштуваат од претпријатието.
Засегнато подрачје е Општина Центар.

