Македонија
Државниот завод за ревизија: Отсуство на кадар и процедури го загрозуваат квалитетот на податоците во Централниот регистер на населението

Државниот завод за ревизија спроведе проверка на информациските системи со фокус на усогласеноста на процедурите за безбедност на податоците од Централниот регистар на населениетио кај Министерството за дигитална трансформација за периодот од 2019 до 2024 година.
„Врз основа на извршената ревизија, заклучивме дека, освен за состојбите што се однесуваат на капацитетот на човечки ресурси, недефинирани чувствителни работни позиции, отсуство на процедури за активностите поврзани со функционирање на Централниот регистар на населението, за утврдување исполнување на стандардите за квалитет на податоците, недостиг на дефинирани стандарди за примена на ИТ-безбедност, системски контроли за размена на податоци меѓу институциите што би спречиле заобиколување на Централниот регистар на населението, активности за функционирање на Централниот регистар на населението – во сите материјални аспекти се во согласност со релевантната законска и подзаконска регулатива, стратешки документи, стандарди, упатства, договори и воспоставени политики“, наведуваат од ДЗР.
Централниот регистар на населението е интегрирана база на лични податоци, која се води во електронска форма во Министерството за дигитална трансформација, врз основа на автоматско интегрирање на податоците од поединечните бази што ги водат надлежните органи, меѓу кои Министерството за внатрешни работи, Управата за водење на матичните книги и органот за водење на адресниот регистар.
Според ревизијата, „утврдивме отсуство на стручен и квалификуван кадар, особено во одделението за стандардизација и сертификација во Министерството, како и отсуство на процедури за утврдување исполнување на стандардите за квалитет на податоците, што влијае врз квалитетот на податоците во ЦРН“.
Исто така, „синхронизацијата на податоците од изворниците со ЦРН е на дневна основа, што остава можност за фреквентни промени на податоци кај изворниците во текот на 24 часа поради што постојат разлики помеѓу податоците во ЦРН и податоците во изворникот“.
Во извештајот се нагласува дека „недостигот на пишани процедури за управување со ЦРН не е во согласност со законската регулатива и стандардите и може да доведе до неконзистентно толкување на законските надлежности за одобрување на пристапот до ЦРН, без ревизорска трага и двојна контрола“.
ДЗР утврдил дека во 2024 година „дозвола за пристап и користење податоци од ЦРН имаат 11 надлежни органи и други субјекти и реализирани 1.634.415 повици, од кои 23.658 се неуспешни“. Објавениот регистар на овие субјекти „содржи нецелосна евиденција на податоците, како и до кои податоци на граѓаните имаат дозвола за пристап“, при што е забележана и „размена на податоци со заобиколување на ЦРН“.
„Отсуството на контрола од страна на Министерството врз изворниците на податоци во исполнување на минималните стандарди за административна безбедност создава ризик за безбедноста на податоците“, наведува ДЗР додавајќи дека тоа може да ја намали довербата во системот.
Меѓу препораките се бара „преземање мерки и активности за подобрување на состојбите со човечките капацитети, подготовка и одобрување пишани процедури за ЦРН и другите системи, подготовка на прирачници и воведување механизми за проверка на стандардите за квалитет на податоците, детаљни контроли за проверка на минималните физички и административни услови за безбедност, воведување системски контроли за размена на податоци меѓу институциите и воведување на автоматизиран и координиран механизам за следење на нотификациите за несовпаѓање на личните податоци“.
Од Министерството за дигитална трансформација доставиле забелешки на нацрт-извештајот, а од ДЗР потврдуваат дека „тие се разгледани и утврдено е дека двете забелешки претставуваат известување за преземени активности“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Само 42 отсто од институциите доставија податоци за службени возила пред локалните избори

Само 42 % од институциите доставија податоци за службени возила пред локалните избори, соопшти Државната комисија за спречува на корупцијата.
Во согласност со Изборниот законик, јавните фондови, јавните претпријатија и сите други правни лица што располагаат со државен капитал имаа обврска во рок од десет дена од денот на донесувањето на одлуката за распишување на локалните избори 2025, односно до 18.8.2025 година, до 24 часот, да достават податоци до ДКСК за бројот, видот, регистарските таблички и возната состојба на сите службени возила со кои располагаат институциите.
ДКСК на својата веб-страница го објави регистарот на службени моторни возила како законска обврска од Изборниот законик.
Исто така, со цел да се обезбеди транспарентно информирање на јавноста и да се спречи евентуална злоупотреба на службените возила во изборната кампања, ДКСК на својата веб-страница објави податоци за институциите што немаат доставено податоци за службените возила, како и преглед на податоци за марката и за регистарскиот број на возилата од институциите што не доставиле податоци, а располагаат со службени возила.
Обврска да достават податоци имаа вкупно 1.514 институции според податоците на Централниот регистар на Република Северна Македонија.
До 29 септември 2025 година 635 институции доставија податоци, односно 42 %, а 879 институции, односно 58 %, воопшто не доставија податоци.
Од 635 институции што доставија информации, 63 %, односно 403 тоа го сторија во законскиот рок и пријавија 4.079 возила, а 232 институции податоците за 2.558 возила ги доставија по истекот на рокот.
Од доставените податоци од 635 институции во регистарот досега се објавени информации за 578 институции, кои располагаат со 6.637 возила, а 57 институции известија дека не располагаат со возила.
Од вкупно 6.637 возила внесени во регистарот на возила, 5.456 се во возна состојба, 1.003 не се во возна состојба, а за 178 возила воопшто нема податоци за возната состојба.
Во однос на споредбата меѓу податоците што ги доставија институциите и оние што ги добивме од Министерството за внатрешни работи (МВР), утврдено е дека кај некои од институциите бројот на пријавени возила целосно се совпаѓа (34 % од институциите), но има и значителен број случаи, каде што институциите (66 % од институциите) пријавиле повеќе или помалку возила отколку што стои во евиденцијата на МВР.
Исто така, постојат и институции што пријавиле дека располагаат со возила (27 институции), а во податоците на МВР тие воопшто не постојат, што укажува на можност возилата да се водат на друго правно лице, но да им бидат дадени или отстапени на користење.
Постојат и податоци за возила со статус на класифицирани информации поради што тие не се јавно објавени.
Од 879 институциите што не доставиле информации, според податоците на МВР, констатирано е дека 192 институции располагаат со 2.028 возила, но не доставиле никакви информации до ДКСК.
Со оваа пракса се овозможува јавен увид и се поттикнува транспарентност и одговорност кај институциите кои имаат обврска да пријават службени возила, велат од ДКСК.
Македонија
Љутков на Светската конференција на УНЕСКО за културни политики и одржлив развој „Мондијакулт 2025“ во Барселона

Министерот за култура и туризам Зоран Љутков ја предводи македонска делегација на Светската конференција на УНЕСКО за културни политики и одржлив развој „Мондијакулт“, што од денеска до 1 октомври се одржува во Барселона, Шпанија.
Конференцијата за отворена ја прогласи претседателот на владата на Шпанија, Педро Санчез, кој пред присутните истакна дека културата не му припаѓа на еден народ или една држава и ја истакна културата како отворена форма на дијалог. Пред присутните се обратија и министерот за надворешни работи, Хозе Мануел Албарез, претседателот на владата на Каталонија, Салвадор Иља, министерот за култура, Ернест Уртасун, и помошникот на генералниот директор на УНЕСКО за култура, Ернесто Отоне.
„Мондијакулт“ е конференција на која ќе се презентираат националните, регионалните и меѓународните достигнувања во делот на културата по усвојувањето на декларацијата „Мондијакулт“ од 2022 година, со која се дефинираат културните права и се утврдува улогата на културата како посебна, специфична цел во агендата за одржлив развој по 2030 година.
Програмата на конференцијата вклучува повеќе паралелни тематски сесии, меѓу кои: културата и образованието, културата и мирот, културните права, економија на културата, културата и климатските активности, културата, наследството и кризите, културата и дигиталната трансформација и културата и вештачката интелигенција.
Министерот Љутков на конференцијата ќе има свои обраќања на тематската сесија „Културни права и економија на културата“, каде што ќе ги претстави националните заложби за унапредување на културните права, поддршката на уметничкото творештво и развојот на културните и креативните индустрии.
На овој најголем светски собир на министри за култура, кој се организира под покровителство на УНЕСКО, учествуваат претставници на државите членки на УНЕСКО и придружните членки, државите што не се членки, организациите на системот на Обединетите нации, меѓународните невладини организации, граѓанското општество, приватниот сектор и други носители на одлуки и влијателни личности од областа на културата, а домаќин е владата на Шпанија.
Македонија
Цената на горивата не се менува, одлучи РКЕ

Од ноќеска на полноќ, цената на горивата останува иста, одлучи Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ).
Од 30.9.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 75,50 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 77,50 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 69,50 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 69,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 37,591 (денари/килограм)
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 како и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) не се менуваат.
Малопродажната цена на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се зголемува за 0,50 ден/лит.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се зголемува за 0,644 ден/кг и сега ќе изнесува 37,591 ден/кг.