Македонија
Се очекува промена во Законот за семејство по пресудата за Митровска која ги бараше биолошките родители

Европскиот суд за човекови права (ЕСЧП) донесе пресуда во случајот Митровска за неможноста да добие информации кои се нејзините биолошки родители.
Митровска, која е посвоена уште додека била дете, од надлежните институции во Македонија побарала определени информации, како што се нејзиното родено име, место на раѓање и информации за нејзините биолошки родители. Овие информации и биле потребни поради медицински и здравствени причини, а не ги добила со образложение дека завршените посвојувања се сметаат за службена тајна. Жалбата до ЕСЧП се однесуваше на повреда на член 8 од Европска конвенција за заштита на човекови права со кој се гарантира правото на почитување на приватен и семеен живот.
Постапката беше иницирана од страна на Македонското здружение на млади правници (МЗМП) од каде што информираа дека оваа пресуда е особено значење бидејќи упатува на правото секој да знае кои се неговите биолошките родители, како и да се има пристап до информации поврзани со здравјето, што севкупно е вклучено во опфатот на приватниот живот.
„Макфакс“ ја праша претседателката на Македонското здружение на млади правници, Александра Цветановска, на кој начин оваа пресуда ќе се одрази кај домашните судови, која образложи дека праксата на ЕСЧП е од исклучително значење бидејќи овозможува Конвенцијата да биде моќен жив инструмент за ефикаснa заштита и унапредување на човековите права. Една од обврските кои нашата држава ги има преземено со ратификација на Конвенцијата е задолжителност и извршување на пресудите на ЕСЧП, вели таа.
„Со цел извршување на пресудата, идниот период нашата држава треба да преземе сет на поединечни мерки со цел отстранување на веќе настанатата повреда во мера во која што е тоа можно, меѓутоа општи мерки за спречување на исти или слични повреди на правата и слободите загарантирани со Конвенцијата. Конечните пресуди од ЕСЧП се доставуваат до Комитетот на министри, кој го надгледува нивното извршување во државата, преку доставување на акциони планови и извештаи од страна на Бирото за застапување на РСМ пред ЕСЧП. Имајќи предвид дека станува збор за предмет кој според нас идентификува системски проблеми, Комитетот на министри може да го следи извршувањето на пресудата под зајакнат надзор“, вели Цветановска.
Според македонскиот Закон за семејство, целосното посвојување ги прекинува правата и одговорностите помеѓу посвоеникот и поранешното семејство, а информациите за посвојувањето претставуваат службена тајна. Законот за посвојување пак од своја страна, не содржи одредби во врска со тајноста на информациите поврзани со посвојувањето. Во таа насока, Цветановска вели дека со моменталната законска рамка, до сега пракасата покажа одбивање на секој заинтересиран кој бил посвоен да пристапи кон евиденцијата и информациите за спроведено посвојување, што беше потврдено и со одлуката на Уставен суд да не поведе постапка за уставна оцена на членот 123-а од Законот за семејство со кој се наметнува тајноста на податоците.
Со пресудата на ЕСЧП, додава Цветановска, се очекува да се наметне промена на Законот за семејство, во насока на утврдување исклучок од воспоставеното правило според кое, посвоениците кои се потполно посвоени ќе имаат можност до пристап до одредени информации за нивните билошки родители и промена на досегашната пракса како дел од општите мерки кои државата мора да ги преземе со цел спречување на идни постапки пред ЕСЧП за исти или слични предмети.
Комитетот усвојува конечна резолуција за затворање на предметот тогаш кога ќе заклучи дека било постапено согласно пресудата и се презмени сите мерки за извршување на пресудата.
„Битно е да се напоме дека ефикасноста на целокупниот систем на извршување на одлуките на ЕСЧП не зависи само од еден орган, тука од заемната и координирана работа на сите засегнати страни. Бирото за застапување на РМ пред ЕСЧП и Меѓуресорската комисија за извршување на пресудите на ЕСЧП го следат процесот на извршување на одлуките на ЕСЧП, меѓутоа надлежните институции кои ги направиле повредите на правата загарантирани со ЕКЧП треба de facto да ги извршуваат и спроведуваат пресудите на ЕСЧП, се‘ со цел да не настануваат клонирани случаи пред ЕСЧП“, децидна е Цветановска од Здружението на млади правници.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Муртезани-Старовиќ: изразена подготвеност за заедничко делување кон целосна европска интеграција на двете земји

Министерот за европски прашања, Орхан Муртезани, денеска на маргините на Самитот посветен на Планот за раст на ЕУ што се одржува во Скопје, оствари билатерална средба со министерот за европски интеграции на Република Србија, Немања Старовиќ. Во оваа прилика, Муртезани му честиташе на министерот Старовиќ за неодамнешното именување на функцијата и изрази уверување дека заедничките напори ќе продолжат со нова динамика и проактивност во насока на унапредување на европската агенда на регионот.
Муртезани и Старовиќ разговараа за продлабочување на билатералната соработка, особено во контекст на спроведувањето на Планот за раст, кој претставува заедничка можност за засилување на регионалната економска поврзаност и приближување кон европските политики. Посебен акцент беше ставен на досегашната соработка врз основа на Меморандумот за разбирање меѓу двете министерства, како и на новите можности за иницијативи од заемен интерес, вклучително и прекуграничните програми за развој и инфраструктурно поврзување.
Министрите го нагласија значењето на доследна и координирана примена на европските реформи во регионот, како предуслов за реализација на економските и институционалните придобивки предвидени со новиот пристап на ЕУ. Во таа насока, беше изразена заедничка подготвеност за продолжување на блиската комуникација и заедничко делување кон целосна европска интеграција на двете земји.
Македонија
Мемов: СДСМ се во паника по конгресот на ЗНАМ, тие не знаат поинаку освен да служат на ДУИ, на бегалецот Груби и на двоецот Заев-Филипче

СДСМ денес, повторно и очајно, се обиде да ја маскира сопствената безидејност и внатрешна распаднатост со кукавички, плиток и патетичен напад врз претседателот на Движењето ЗНАМ, Максим Димитриевски, истакнува портпаролот на партијата Никола Мемов.
Според него, прес-конференцијата на нивниот гласноговорник, Мартин Костовски е неуспешен обид за дефокус по историскиот, силен и масовен Конгрес на Движењето ЗНАМ, кој испрати порака до сите: Македонија се буди, а народот веќе не се плаши!
„СДСМ не може ниту да замисли, а камо ли да организира Конгрес со над 420 делегати, со јасна национална визија и со масовна поддршка од народот. Нивниот “конгрес” би можел да се одржи во поширока канцеларија, затоа што вистинските социјалдемократи одамна ги нема, и народот ги напушта
засекогаш. Тие нè напаѓаат затоа што сме гласни, храбри и исправени. А тие не знаат поинаку освен да служат. На ДУИ. На бегалецот Артан Груби и Васко Ковачевски, на двоецот Заев-Филипче, дечките со златни визи, спремни за бегање“.
Никој нема право да преговара за македонскиот идентитет, вели тој.
Подвлече дека јазикот, историјата, културата и самобитноста на македонскиот народ не се предмет на преговори.
„Македонија ќе биде членка на ЕУ – но не како народ без име, туку како Македонци со гордост, идентитет и достоинство. Нашиот пат е европски, но нашата душа е македонска.
Човекот што денес зборува од име на СДСМ беше директор на Службен весник кога без потпис и спротивно на Уставот и законите го објави Законот за употреба на јазиците, со што изврши тешко кривично дело – Злосторничко здружување и уривање на уставниот поредок, потсетува Мемов.
Додава дека Костовски без потпис од Претседателот на државата, го објави законот за ратификација на конечната спогодба т.н. Преспански договор.
„Тоа е вистинското лице на овој “патриот” кој тивко, тајно, зад грбот на народот, ги распродаде националните интереси. И за тоа ќе одговара. Ние од Движењето ЗНАМ за Наша Македонија не бегаме од вистината, туку се бориме за неа“.
Им порача на СДСМ: „Колку и да бегате од предавничката аура, предавничката кожа не се
соблекува“.
Македонија
Реформите и заедничкиот пазар се наш компас кон стабилност, единство и иднина, порача Муртезани од самитот на лидерите за Западен Балкан

Министерот за европски прашања, Орхан Муртезани, денеска беше домаќин на Панелот 2 на Самитот на лидерите од Западен Балкан за Планот за раст, кој се одржува во Скопје. Панелот, со наслов „Фокусирање на столбовите од Планот за раст“, се одржа во присуство на министри за европски прашања од Западен Балкан, високи претставници на Европската комисија, како и претставници на регионалните организации и меѓународни финансиски институции.
Во своето воведно обраќање, Муртезани порача дека „иднината започнува со визија, се гради преку единство и расцутува во стабилност“. Потсетувајќи на зборовите на Мајка Тереза – „Не можам сама да го променам светот, ама можам да фрлам едно камче кое ќе направи многу бранови“ – тој истакна дека „најсоодветното место да зборуваме за раст е токму Скопје – градот каде мостовите ги поврзуваат не само бреговите, туку и генерациите“.
Министерот ја нагласи суштинската улога на Планот за раст како катализатор за реформи и европска интеграција, потенцирајќи дека „растот не го мериме во апстрактни бројки, туку во фактот дека стартапи остануваат тука, студентите се враќаат, а судството станува функционално“. Тој информираше дека Владата на Северна Македонија ја усвои Реформската агенда во август 2024 година, по што следуваше поддршка од Комитетот за ИПА и Европската комисија. Северна Македонија прва во регионот ги заврши законските процедури за Спогодбата за Инструментот и заемот, и доби претфинансирање од 52,4 милиони евра. Во март 2025 година, беше поднесено првото барање за средства со целосно реализирани пет реформски чекори – меѓу кои нов Закон за внатрешна финансиска контрола, подзаконски акти за буџетска транспарентност, измена на Законот за трговски друштва, дипломирање на 97 нови судии и обвинители, како и воспоставување структури за правична транзиција.
„Овие чекори не ги гледаме како задачи што треба да се исполнат, туку како усогласување со нашиот идентитет – идентитет кој цврсто припаѓа на европското семејство“, додаде Муртезани.
Панелот се фокусираше на две стратешки теми: спроведувањето на ефикасни реформски агенди и унапредувањето на Заедничкиот регионален пазар. Министерот подвлече дека „оваа дискусија е можност да споделиме иновативни решенија, заеднички иницијативи и трансформативни амбиции“ и порача: „Стабилност. Единство. Иднина. Ова не се само зборови, туку обврски што им ги должиме на нашите граѓани.“