Медицинска опрема вредна 13 милиони евра не е ставена во употреба во медицинските установи, утврди Државниот завод за ревизија. Тоа најмногу се должи поради недостиг на човечки ресурси и необезбедени просторни и други услови.

„23% од опремата во вредност од 810.354. илјади денари (13 милиони евра) не е ставена во употреба, а 9% во вредност од 337.472 илјади денари (5,5 милиони евра) не се користи во полн капацитет и/или не се користат дополнителните функционалности кои ја зголемиле вредноста на опремата, што влијае на рационалното користење на јавните средства“, пишува во извештајот на тема „Искористеност на современа медицинска опрема“.

Со ревизијата е опфатен периодот од 2021 година до 2023 година, при што е опфатен период пред и период по завршување на ревизијата до денот на изготвување на овој извештај.

Со ревизијата опфатени се надлежните државни институции и ЈЗУ каде што се вршат здравствени услуги со современа медицинска опрема (КТ, ангиографи, акцелератори, мамографи со ТС, ПЕТ/КТ и апарат за роботска рехабилитација).

Ревизорите утврдиле дека е остварен напредок во поглед на обезбедување на регионална распределеност на новата медицинска опрема во јавното здравство и зголемување на вкупниот бројот на здравствени услуги во последните три години. Но, како што се наведува, и понатаму дел од опремата во ЈЗУ, не е ставена во употреба или не е доволно искористена, најмногу поради недостиг на човечки ресурси и/или необезбедени просторни и други услови, поради што и понатаму за дел од услугите не е обезбедена доволна регионална достапност, односно задоволување на потребите за здравствена заштита.

„Обезбедувањето на нова современа медицинска опрема за ЈЗУ, како со буџетски средства така и преку проекти, не секогаш е направено врз основа на критериуми за утврдување на приоритети за потребите и соодветна анализа и координација од аспект на обезбедување на потребните просторни услови, придружна опрема и стручен и обучен кадар за работа со истите“, пишува во извештајот.

Поради тоа 23% од опремата во вредност од 810.354. илјади денари (13 милиони евра) не е ставена во употреба, а 9% во вредност од 337.472 илјади денари (5,5 милиони евра) не се користи во полн капацитет и/или не се користат дополнителните функционалности кои ја зголемиле вредноста на опремата, што влијае на рационалното користење на јавните средства.

Од друга страна, во поголемите ЈЗУ интензивно се користат амортизирани уреди, кај кои настануваат чести дефекти што влијае на зголемени расходи за сервисирање и намалена достапност на здравствените услуги. Тоа доведува до висока концентрација на побарувачката за здравствени услуги во здравствените установи во Скопје, што влијае на регионалната достапност и континуитет на услугите.

Според извештајот, бројот на вкупно извршени услуги со КТ е зголемен, но бројот на редовно објавени термини е намален поради воспоставена пракса најголем дел од услугите да се вршат врз основа на упати без термин или итни упати, а при тоа нема реални
податоци за оправданоста на ваквите упати.

Исто така, утврдено е дека зголемувањето на бројот на здравствени услуги и медицинска опрема не е проследено со сразмерно зголемување на бројот на здравствени работници во ЈЗУ кои ги опслужуваат овие апарати.

Утврдено е дека постојат значајни разлики во евиденциите за извршените услуги помеѓу ЈЗУ, Мој Термин и Фондот, што има за ефект нереални податоци за услугите во Мој Термин, помалку прикажани услуги кон Фондот и најмалку 15.177 илјади денари (247 илјади евра) помалку наплатена партиципација од ЈЗУ.

Тоа се должи на нецелосно евидентирање на услугите од страна на ЈЗУ во Мој Термин како единствен национален систем за евиденции во здравството. Во услови на невоспоставени листи на чекање за подолг период, отсуствуваат податоци за реалната побарувачка на услуги, а поради неусогласени евиденции за извршените услуги во ЈЗУ, Мој Термин и системот на Фондот, не може да се утврди ниту точниот број на извршени здравствени услуги.

Претседателот на Собранието, Африм Гаши и делегацијата во посета на Италиjа имаше средба со сенаторката Ема Паванели, која е и претседателка на Билатералната група за соработка со државите од Балканот на Италијанскиот Парламент и членовите на Групата, по која следеше средба со Џулио Тремонти, претседател на Комисијата за надворешна и европска политика, Дом на пратеници на Парламентот на Италијанската Република. На средбата присуствуваа и членовите на Комисијата и Џиљо Виња, претседателот на Комисијата за политики за ЕУ.

„На средбите претседателот Гаши подвлече дека билатералните односи меѓу РС Македонија и Италијанската Република во континуитет повеќе од три децении се одвиваат на отворен, искрен и пријателски начин и без отворени прашања, базирани на традиционално пријателство, силно стратешко партнерство и долгогодишна конструктивна соработка и поддршка како на билатерален, така и на мултилатерален план. Континуираната поддршка сведочи за визијата на Италија за интегриран и стабилен Западен Балкан во НАТО и во Европската унија, чиј заеднички именител е просперитетен регион без конфликти и отворени прашања“, соопштија од Собранието.

На средбите, Гаши се задржал на скрининг процесот, кој заврши пред 2 години, со високи оценки од Европската комисија и изрази очекување дека за време на полското претседавање со Советот на ЕУ ќе се испрати конкретен и јасен сигнал до сите земји-членки, дека започнувањето на преговори со Република Северна Македонија е повеќе од императив, како и проценка дека секое натамошно одолговлекување на процесот на проширување на Унијата ќе значи натамошно влошување на ситуацијата, кое ќе се рефлектира како на економски, енергетски, безбедносен, така и на политички план.

Пратеничката Ласовска се осврна на придонесот на Македонија во политиките на Унијата иако не е членка на Унијата, од поддршка за време на мигрантската криза, преку усогласување со заедничката безбедносна политика до приклучување на санкциите од Унијата.

„Наместо членството да се заснова на придонес и исполнување на Копенхашки критериуми, истото е условено од билатерален спор. Тоа придонесува за негативна перцепција на граѓаните и намалување на нивната поддршка за членство во Унијата“, рече таа.

Пратеникот Ковачевски истакна дека поддршката и разбирањето од Италија за придонесот на нашата држава во европските процеси треба да се пренесе и меѓу земјите членки на Унијата. Особено затоа што, како што рече, членството на нашата држава во Унијата, нема да е придобивка само за државата, туку и за Унијата.

На средбите беше истакната и подготвеноста за натамошна взаемна поддршка и соработка меѓу постојаните делегации во парламентарните собранија на НАТО, Советот на Европа, OБСЕ, Медитеранот, ИПУ, како и конструктивната соработка во рамките на Јадранско-Јонската Иницијатива, и во Централно-европската Иницијатива, каде Италија е земја-основач.

Присутните се заложија за унапредување и на повеќе сегменти на меѓудржавна соработка, во економијата, но и во културата, образованието, туризмот и здравството, а Протоколот за соработка овозможува отпочнување на повеќе иницијативи за размена на искуства и парламентарни практики од взаемна потреба и интерес.

Денес претседателот на Собранието на Република Македонија, Африм Гаши, во рамки на посетата на Италијанската Република оствари средба со Лоренцо Фонтана, претседател на Долниот Дом на Италијанската Република. На средбата присуствуваа и членовите на Пратеничка група на Собранието на РСМ за соработка со Парламентот на Италијанската Република: Благица Ласовска, Димитар Ковачевски и Мимоза Муса, како и Марина Димовска, генерален секретар на Собранието РСМ.

Гаши истакна дека Италија е посведочен пријател на Република северна Македонија и поддржувач на нашата стратешка цел – полноправното членство во Европската Унија, осврнувајќи се на двете резолуции усвоени во Домот на пратеници на Италијанската Република.

Гаши искажа очекување дека Советот на ЕУ ќе даде јасен сигнал дека започнувањето на преговори со Република Северна Македонија треба да е повеќе од императив за Унијата, особено имајќи ги во вид фрагилните и деликатни геополитички состојби. Соработката меѓу двата парламенти ја оцени како динамична, особено преку Протоколот за соработка кој ќе овозможи размена на искуства, надградба на знаењата и проширување на визиите за парламентарното работење. Несомнено, мост на поврзување меѓу двете држави е и бројната дијаспора во Италија која брои околу 100.000, која е добро етаблирана и ценета во Италија. Во овој контекст ја подвлече важноста од усвојување на Договорот за социјална сигурност од страна на Италија.

Претседателот Фонтана ја потврди поддршката на Италија за евроинтеграциите на Република Северна Македонија и подвлече дека државата веќе направила големи компромиси на тој пат. Искажа надеж дека вратите на Европската Унија ќе се отворат што поскоро затоа што членството во Унијата не е придобивка само за аспирантите туку и за самата Унија.

Соговорниците се согласија дека одлична политичка соработка, како и динамична економска соработка нуди простор за натамошно продлабочување и прширување во сите сфери од замен интерес. Во таа насока изградбата и последователниот развој на Паневропскиот Коридор VIII и вклучувањето во рамката за макро-регионална соработка на ЕУ треба да остане приоритет, како и вклучување во мрежите за интерконективност – инфраструктура, енергија, комуникации, кои се клучни за развојот на целиот регион на Западен Балкан.

Вчеравечер, во Амбасадата на Република Северна Македонија во Рим беше организиран прием на кој се обрати претседателот Гаши. На приемот присуствуваа студенти и професори од Македонија, претставници од малите и средни бизниси, одбраната и безбедноста, религијата и општествениот живот во Италија.