Македонија
Со учество на стотина македонисти од целиот свет почна Петтата зимска школа на Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при УКИМ
Со свечено отворање почна еден од најзначајните настани за негување и афирмација на македонскиот јазик – Петтата зимска школа на Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура (МСМЈЛК) при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје (УКИМ), на кој учествуваат 100-ина македонисти од 18 земји од светот: Австралија, Албанија, Бугарија, Италија, Монголија, Народна Република Кина, Полска, Романија, Руската Федерација, САД, Словачка, Словенија, Србија, Турција, Украина, Унгарија, Хрватска и Чешката Република.
Семинарот се одржува онлајн, а беше отворен од страна на претседателката Гордана Сиљановска-Давкова, која воедно е покровител на школите на Семинарот.
„Петтата зимска школа е расадник на светската македонистика преку која студентите, професорите, научните истражувачи, македонистите, филолозите и културолозите од странските универзитети во светот имаат можност да ја растат и да ја развиваат македонистиката, да ги усовршуваат македонскиот јазик, литературата и културата. И со задоволство можам да кажам дека македонистиката е стабилна, студиозна и аргументирана наука со долга традиција, врвни резултати, до кои се доаѓа преку студиозен раст и развој, развој во кој стожерно значење има Меѓународниот семинар при УКИМ“, истакна претседателката Сиљановска-Давкова.
Таа нагласи дека и повторно, од денес, македонистиката ќе биде облагородена и позлатена со македонистичко семе, кое ќе биде посеано насекаде во светот, та како светлина ќе зрачи и ќе ја осветли прекрасната и свечена македонистичка седмица, во која 100-ина македонисти раскошно ќе ја растат и ќе ја развиваат македонистиката и ќе пратат моќно македонистичко послание кон светот.
„Зимската школа на Меѓународниот семинар нема граници, не познава бариери, гради мостови на соработка, научна и културна размена, пријателство и културна дипломатија. Македонскиот јазик е суштина на македонскиот ентитет и идентитет. Македонската реч – уметничка и научна – отвора нови хоризонти и освојува нови универзуми. Македонскиот мелос, фолклорот, историјата, археологијата – се нашите скапоцени и непресушни извори што ги споделуваме со вас“, порача претседателката Сиљановска-Давкова.
Ректорката на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, проф. д-р Билјана Ангелова, на отворањето наведе дека УКИМ ги отвора училниците и амфитеатрите за македонистиката, која овој пат се вмрежува во голема високообразовна и научна мрежа на соработка истакнувајќи дека Меѓународниот семинар е важен приоритет за Универзитетот, кој има поширок национален интерес и интернационално значење.
„Во согласност со концептот за отворен и модерен универзитет, во дослух со новите потреби и предизвици во високообразовниот и научен процес, УКИМ овозможува услови за квалитетен раст и развој на македонистиката преку дејноста на Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура, како и дејноста на факултетите и институтите од областите: македонистика, филологија, културологија, филозофија, фолклористика, национална историја итн.“, рече ректорката Ангелова.
Таа посочи дека Семинарот е можност за зајакнување на академските и научноистражувачките мрежи, за размена на идеи и креирање нови проекти, при што додаде дека оваа школа е вистински израз на посветеноста и напорите на организаторот за студиозно изучување, промовирање и афирмирање на македонистиката, но и резултат на плодна синергија меѓу семинаристите, предавачите и лекторите.
Зборувајќи за сите минати успеси на одржаните школи, ректорката потенцира дека големиот подем и меѓународната афирмација на македонистиката се должат на подновениот концепт со идеја, богатата палета од програмски содржини, студиозна и компетентна настава од еминентни предавачи, кои се обележја и на оваа школа.
Директорката на Меѓународниот семинар при УКИМ, проф. д-р Кристина Николовска, им посака добредојде на сите учесници наведувајќи дека од денеска Меѓународниот семинар при УКИМ повторно ги отвора раскошните порти на македонистиката за целиот свет.
„Од денес – светот ќе стане огромна македонистичка училница, од која ќе растат нови и нови училници, работилници, преведувачници. Од денес – ќе зрачиме со знаење кон сите страни на светот, збрани во голема македонистичка мрежа, која се умножува како светлина“, рече директорката Николовска.
На Петтата зимска школа ќе се одбележи осумдесетгодишниот јубилеј на македонската азбука и македонскиот правопис, а ќе се чествуваат и великаните на македонската книжевност и култура – Григор Прличев (по повод 195 години од раѓањето), Константин Миладинов (195 години од раѓањето), Анте Поповски (70 години од првата стихозбирка), Ташко Георгиевски и Живко Чинго (90 години од раѓањето).
Семинаристите работат во две секции: македонски јазик (на три рамништа: почетно, средно и напреднато) и македонска литература и култура (со преведувачка работилница за поезијата на Анте Поповски, од која ќе се објави зборник „Анте Поповски – на океан од јазици“).
Меѓународниот семинар при УКИМ досега има одржано 57 летни и 4 зимски школи, на кои учество зеле над 4.300 лица од повеќе од 60 земји од светот, еминентни македонисти, филолози, слависти, балканолози, професори, научни работници, студенти по македонски јазик, литература и култура на странските универзитети, преведувачи и афирматори на македонистиката. Меѓународниот семинар при УКИМ развива дејност на 11 лекторати по македонистика во девет земји на странските универзитети, каде што е забележен голем интерес од страна на студентите.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
„Власта веќе нема изговори – надзорна расправа и анкетна комисија за Кочани мора да има“, порача Мојсоска
Пратеничката од партијата Левица, Јована Мојсоска, денеска, на нејзиниот Фејсбук профил, порача дека власта предводена од ВМРО-ДПМНЕ нема повеќе ниту еден аргумент да го одлага одржувањето на надзорна расправа за трагедијата во Кочани, имајќи предвид дека обвинителниот акт е поднесен пред повеќе од еден месец.

„Власта е на потег… Надзорна расправа за трагедијата во Кочани мора да се одржи, а тоа го ветуваа пратениците на ВМРО-ДПМНЕ. Во сите нивни изјави и медиумски настапи пред неколку месеци, пратениците од власта тврдеа дека надзорна расправа ќе има штом се поднесе обвинителниот акт (наводно за да не се попречува истрагата).
Кога ВМРО-ДПМНЕ во Собрание ја саботираше иницијативата за надзорна расправа поднесена од Левица, пратеничката Дафина изјавуваше дека ,,истрагата се уште не е завршена, да почекаме да биде формиран тој обвинителен акт, па потоа како пратеници да расправаме на тема трагедијата во Кочани.” И пратеничката од ВМРО-ДПМНЕ – Драгана Бојковска тврдеше дека сами ќе иницираат расправа за Кочани штом заврши истрагата. Поминаа повеќе од месец дена од поднесувањето на обвинителниот акт, а пратениците од власта молчат.
Власта веќе нема изговор да не поддржи надзорна расправа и формирање анкетна комисија за најголемата трагедија во поновата историја на Македонија. Сега вие сте на потег“, напиша Мојсоска од партијата Левица.
Македонија
Денови на медиумска писменост: „Не е доволно само да препознаеме дезинформација — потребно е да реагираме“
Од денеска до 24 ноември, во организација на Мрежата на медиумска писменост, по седми пат ќе се одржат Деновите на медиумска писменост 2025. Членките на Мрежата и нивни поддржувачи, ќе организираат повеќе од дваесетина настани на различни локации низ целата држава, а некои настани ќе се одржат и онлајн. На овој начин нашата земја се приклучува кон Глобалната недела на медиумска и информациска писменост на УНЕСКО.
На денешната Конференција за медиумска писменост 2025 ЕУ – Западен Балкан, во организација на Делегацијата на Европската Унија, директорот на АВМУ, Зоран Трајчевски, посочи дека „oваа година, под мотото: „Ти знаеш, друг не знае. Твојот коментар може да помогне“ на Деновите на медиумска писменост, се фокусираме на критичкото размислување и на личната одговорност во дигиталниот простор. Затоа што денес, повеќе од кога било, не е доволно само да препознаеме дезинформација — потребно е да реагираме, да споделиме знаење, да бидеме активни граѓани“.
Конференцијата е носечки регионален настан на Европската служба за надворешно дејствување во областа на медиумската писменост, а оваа година конференцијата во Скопје го означува и почетокот на Деновите на медиумска писменост. Амбасадорот на ЕУ во земјава, Михалис Рокас, истакна дека во динамична медиумска средина, во којашто социјалните медиуми, вештачката интелигенција и странското манипулирање со информации и влијание го преобликуваат начинот на кој граѓаните им пристапуваат и ги интерпретираат информациите, неопходно е да се вложат напори во зајакнување на колективниот одговор кон дезинформациите и влијанието на малициозни актери.
„Медиумската писменост е една од најсилните алатки што ги имаме за да ги заштитиме општествата. Кога луѓето можат да препознаат лажна содржина, да ги преиспитаат содржините кои ги сретнуваат на интернет и да бараат доверливи информации, тие стануваат активни чувари на демократијата. Ова, меѓу другото, е и една од причините зад „Европскиот штит за демократија“, иницијатива на ЕУ која ја зајакнува нашата заедничка подготвеност да се спротивставиме на манипулативни информации и да изградиме колективна отпорност, потенцираше амбасадорот Рокас.
Во фокусот на Конференцијата се повеќе теми меѓу кои – платформите на социјалните медиуми како дел од проблемот и од решението за надворешна манипулација и дезинформирање; родовите дезинформации и дигиталната омраза; важноста на институционалниот одговор на заканите од надворешна манипулација и дезинформирање; вештачката интелигенција надвор од чет-ботовите: суверенитет, градење капацитети за вистината; следната генерација и платформите: навигација низ ризици и можности.
За потребите на Деновите за медиумска писменост 2025 изработени се видео и аудио спот на македонски, албански и англиски јазик. Спотовите веќе се емитуваат на медиумите со цел поголем број граѓани да се информираат за настаните за медиумска писменост. Оваа година спотовите за Деновите на медиумска писменост ќе се постават и на неколку локации на видеобимови во градот Скопје.
Повеќе информации за настаните што ќе се одржуваат во живо или онлајн и за медиумските содржини кои ќе се прикажуваат во рамките на Деновите, може да се најдат на веб – страниците mediumskapismenost.mk и avmu.mk, како и на Facebook, Instagram и Youtube каналот на Мрежата за медиумска писменост.
Македонија
Отворање на Мултимедијална читалница во НУБ „Св. Климент Охридски“ и промоција на фототипни изданија
Утре со почеток во 12 и 30 часот ќе се одржи отворањето на Мултимедијалната читалница во Националната и универзитетска библиотека „Св. Климент Охридски” – Скопје и промоцијата на едицијата на фототипни изданија „НУБ за македонскиот јазик“.
Како датум за одржување на овој настан е одбран денот кога е роден Крсте Петков Мисирков, една од најзначајните историски фигури за македонскиот јазик, бидејќи годинава се одбележуваат 80 години од кодификацијата на македонскиот стандарден јазик.
Во првиот дел на настанот е предвидено да имаат поздравни обраќања министерот за култура и туризам Зоран Љутков и директорот Јовица Никчевски, кој ќе се зборува за новата мултимедијална читалница во НУБ „Св. Климент Охридски“ што е модерно уредена на две нивоа и располага со најсовремена опрема и инвентар, како и со онлајн пристап до бази на податоци со електронски книги и научни и стручни списанија.
Во вториот дел на настанот, пак, програмскиот директор Јовица Тасевски-Етернијан ќе го претстави проектот за издавање на фототипни изданија на значајни публикации од фондот на НУБ „Св. Климент Охридски“ поврзани со македонскиот јазик, а од името на авторките на предговорите во публикациите ќе се обрати и истовремено ќе ги промовира изданијата д-р Симона Груевска-Маџоска, претседателка на Советот за македонски јазик.
Промоцијата ќе биде збогатена со читање извадоци од делото „За македонкцките работи“ од Крсте Петков Мисирков во интерпретација на Лина Станоеска, како и со изложба на која присутните ќе можат да ги видат оригиналните примероци од „Речник од три јазика“ од Ѓорѓија Пулевски од 1875 година, „За македонкцките работи“ од Крсте Петков Мисирков од 1903 година, примерокот од „Abecedar“ испратен за одобрување во Друштвото на народите во 1925 година, првиот „Буквар со читанка“ на кодифициран и стандардизиран македонски јазик издаден во 1945 година и првата „Македонска граматика“ од Круме Кепески од 1946 година, како и фототипните изданија со предговори од д-р Весна Мојсова-Чепишевска, д-р Симона Груевска-Маџоска, д-р Елка Јачева-Улчар, д-р Станислава Тофоска и д-р Јованка Кепеска.

