Македонија
Спасовски: Креираме јазични политики според потребите на граѓаните од сите етнички заедници

По повод Меѓународниот ден на мајчиниот јазик, денеска во Владата се одржа јавна дискусија во рамките на подготовките за донесувањет програма за покренување на јавната свест за примена на Законот за употреба на јазиците.
На дискусијата, покрај премиерот Оливер Спасовски, воведни обраќања имаа и потпретседателот на Владата и министер за политички систем и односи меѓу заедници, Садула Дураки, директорот на Агенцијата за остварување на правата на заедниците, Илхан Рахман, и директорот на Агенцијата за примена на јазикот што го зборуваат најмалку 20 проценти од граѓаните на Република Северна Македонија, Илбер Села, а модератор на настанот беше заменикот на генералниот секретар на Владата, Тахир Хани.
Во обраќањето, Спасовски истакна дека оваа дискусија е уште еден заеднички чекор на најдобар можен начин да се промовира и практикува владината стратешка определба за изградба на концептот „Едно општество за сите“, инспириран од големата европска идеја – Обединети во различностите.
„Од формирањето во 2017 година, Владата континуирано работи на создавање на одржливо граѓанско општество во кое е афирмирана и воспоставена меѓусебна почит меѓу сите етнички заедници во земјата, со истовремено признавање на етничките, националните, верските и културните разлики. Оваа цел во себе ги обединува посебноста и суштината на нашето заедништво, и во таа насока убеден сум дека сите учесници на денешната дискусија ќе го дадат значаен придонес во таа насока“, наведе премиерот Спасовски.
Тој истакна дека тргнувајќи од Националната стратегија за развој на концептот на едно општество и интеркултурализам, како и од обврската од Законот за употреба на јазиците, Владата е задолжена да развие програма за покренување на јавната свест за доследна примена на Законот за употреба на јазиците.
„Примената на Законот за употреба на јазиците се заснова на промовирање на основните човечки вредности, еднаквост на слободите и човековите права и на почитување на различностите. Концептот на разноличност во Република Северна Македонија треба да се прифати како мост помеѓу различните етнички заедници во земјата. Како истоветна слика на концептот на Европската Унија и НАТО, како организации кои во различноста го пронајдоа и го јакнат единството и заедништвото“, истакна Спасовски.
Воедно тој подвлече дека Владата од 2017 година е определена да им овозможи на сите граѓани полесно да функционираат во секојдневниот живот и во комуникацијата со институциите.
„Се определивме за политики што ја градат Република Северна Македонија како граѓанска држава на сите кои живеат во неа: Македонците, Албанците, Турците, Србите, Власите, Ромите, Бошњаците и сите други заедници. Креираме јазични политики кои се сообразуваат според потребите на граѓаните од сите етнички заедници. Ако некој граѓанин има право да зборува на својот мајчин јазик, со тоа не губат другите граѓани, туку добива Република Северна Македонија, како граѓанска и демократска држава“, нагласи премиерот Спасовски.
Тој истакна дека Македонците како мнозински народ во нашата земја ја имаат одговорноста да креираат политики и атмосфера за негување, заштита и унапредување, афирмација и поддршка на употребата на сите останати јазици на припадниците на граѓаните кои живеат во нашата земја.
„Македонскиот јазик денес е признаен во целиот свет. Рамноправен со сите светски јазици. Запишан како македонски јазик во личната карта и во каталогот на нациите во Обединетите нации. Како што е посебен и рамноправен и македонскиот народ во заедницата на народите“, подвлече премиерот Спасовски.
Во обраќањето претседателот на Владата Спасовски наведе дека на централно ниво, со примена на Законот за употреба на јазиците се употребува македонскиот јазик и неговото писмо, и албанскиот јазик и неговото писмо, додека на локално ниво, се употребуваат повеќе јазици освен македонскиот јазик.
„Албанскиот јазик се употребува во 25 општини, турскиот јазик во 10 општини, српскиот јазик во 3 општини, ромскиот јазик во 2 општини, босанскиот јазик во 2 општини и влашкиот јазик во една општина. Ова покажува отвореност на општеството на нашата држава на сите рамништа, особено земајќи во предвид дека во неколку од општините во кои се употребуваат повеќе јазици, тоа е направено со одлука на советот, а не поради законска одредба, што ја покажува желбата на институциите да бидат отворени и пристапни кон своите граѓани“, наглaси премиерот Спасовски.
На крајот од обраќањето премиерот Спасовски по повод Меѓународниот ден на мајчиниот јазик освен на македонски упати честитки на турски, ромски и на албански јазик.
Министерот Дураки во својот говор се осврна на примената на Законот за употреба на јазиците, при што наведе дека значаен сегмент во неговата имплементација е постоењето на волја и свест кај граѓаните за јазичниот диверзитет и истакна дека на јазичните различности треба да се гледа како на вредност, а не како на пречка.
„Во јуни минатата година Министерството за политички систем и односи меѓу заедниците започна со работа. Несомнено, во наредниот период, ова министерство, заедно со Агенцијата за спроведување на законот за употреба на јазиците и Инспекторатот за спроведување на законот за употреба на јазиците, ќе бидат клучни институции во креирањето и спроведувањето на политиките за употребата на албанскиот јазик во Република Северна Македонија. Но, помошта на сите други институции во јавниот сектор, невладините организации и граѓаните на Република Северна Македонија е повеќе од потребна во целосното спроведување на Законот за употреба на јазиците“, оцени Дураки.
На јавната дискусија се обрати и директорот на Агенцијата за остварување на правата на заедниците, Илхан Рахман, кој нагласи дека Република Северна Македонија е успешен пример во однос на спектарот на употребата на јазиците на заедниците. Воедно тој посочи дека е потребно преку дополнителни системски решенија и мерки да се заштитат јазиците на помалите заедници, особено оние со мал број говорители како влашкиот јазик.
Свое обраќање на дискусијата имаше и директорот на Агенцијата за примена на јазикот што го зборуваат најмалку 20 проценти од граѓаните на Република Северна Македонија, Илбер Села, кој во нагласи дека ширината на употребата на јазиците е рефлексија на демократските капацитети на едно општество, но и основно човеково право.
Директорот Села се осврна и на предизвиците околу практичната имплементација на Законот за употреба на јазиците и нагласи дека тоа треба да се спроведува низ разбирање, дијалог и толеранција за различностите.
На јавната дебата во Владата присуствуваа голем број претставници од општествената јавност и дел од нив во работната дискусија ја поздравија иницијативата да се разговара за унапредување и почитување на употребата на мајчиниот јазик со негување на различностите и почитување на јазиците на сите народи.
Ширум светот денеска и утре, под покровителство на Обединетите нации и УНЕСКО, се организираат настани преку кои се промовираат негувањето и афирмацијата на сите јазици што ги користат народите во светот. Темата што ја предложи УНЕСКО за одбележување на годинашниот Меѓународен ден на мајчиниот јазик е „Јазици без граници“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Голем пожар кај Вардариште, жителите на делови од Ародром, Ново Лисиче и Гази Баба без струја

Пожар кај Вардариште остави беа струја делови од неколку скопски општини.
Жителите преку социјалните мрежи со остри реакции и повици да се стави крај на таквата состојба.
Пишуваат дека веќе два до три часа надлежните не можат да се справат со пожарот, кој како што велат веќе се проширува.
„На 35 степени зачадени ни ја исклучија струјата. Ако отвориш прозор ќе се угушиш од чад“, реагираат засегнатите граѓани.
Регионалниот центар за управување со кризи- Скопје, известува дека Противпожарната бригада, од околу 12:00 часот во кругот на поранешната депонија Вардариште на поголема неутврдена површина, гаснат запалена сува трева и отпаден материјал.
Моментално во гаснењето учествуваат седум противпожарни возила и најмалку 20-тина пожарникари.
Поради опасноста од зафаќање на трафостаница и електрични водови, превентивно струјата е исклучена и поради тоа поголемиот дел од општината Аеродром е без електрична енергија, велат од ЦУК.
Македонија
(Видео) Битиќи до Кочоска: Фирмите страдааат, кога ќе обезбедите поврат на ДДВ кон сите компании

Пратеникот на СДСМ, Фатмир Битиќи, на денешната собраниска седница посветена на пратенички прашања упати прашање до министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска, а се однесуваше на доцнењето на повратот на ДДВ. Битиќи потенцираше дека одредени компании добиваат приоритет при поврат на ДДВ, додека други, кои исто така имаат еднакви законски права, се оставени да чекаат.
„Според информациите што пристигнуваат од различни делови на стопанството, повратот на ДДВ доцни меѓу 6 и 9 месеци. Дополнително, имам информации, кои за жал, веројатноста е голема дека се вистините со оглед на факт дека недостасува транспарентност во делот на извршувањето на законските буџетски обврски, а се однесуваат на тоа дека одредени компании добиваат приоритет при поврат на ДДВ, додека други, кои исто така имаат еднакви законски права, се оставени да чекаат. Кој ќе ја добие милоста или суровоста од Владата, како што сум информиран, се одлучува во партиски штабови. Се прават „приоритетни листи“ за поврат на ДДВ и останати финансиски обврски, односно компаниите се вреднуваат според политичката подобност“.
Според него, ликвидноста на фирмите не треба да биде прашање на политичка волја или партиска наклонетост, тоа е прашање на фер економска политика и на одговорност кон јавниот интерес.
Оцени дека секоја неплатена фактура, секој задоцнет поврат на ДДВ е потенцијален ризик за опстанок на илјадници претпријатија, за задржување на работните места, за стабилноста на платите на вработените.
„Не смееме да го занемариме и фактот дека, иако Владата ја најави поддршката за стопанството преку унгарскиот кредит како инструмент за свеж капитал, реализацијата досега е помалку од 50% – исплатени се само 125,8 милиони евра за осум месеци, што е помалку од акумулираниот долг на државата кон стопанството од над 150 милиони евра само по основ на задоцнет поврат на ДДВ и други неплатени, а доспеани обврски. Значи, кога зборуваме за поддршката на Владата кон стопанството, тогаш тоа е „во минус“ од 24,2 милиони евра, што најдобро зборува за длабоката неусогласеност помеѓу политичките најави и реалната состојба на бизнисот. Компаниите се оставени сами да се снаоѓаат, како што знаат и умеат за да опстојат и осигурат егзистенцијата на илјадници вработени“, додада Битиќи.
Упати прашање до надлежните: кога министерството за финансии ќе обезбеди поврат на ДДВ и на останати доспеани побарувања кон сите компании, без политички приоритети, и дали конечно ќе се стави крај на оваа практика со доцнење? Праша и колку должи државата по основ на доспеани, но неисплатени обврски кој стопанството.
Македонија
(Видео) Спасовски: Не треба да правите политиканство, помошта за повредените и семејствата на загинатите во Кочани треба да биде најголем приоритет

СДСМ на денешената собраниска седница побара Законот за Кочани да биде прва точка на дневен ред во Собранието
Пратеникот Оливер Сапасовски, истакна дека, оваа помош и поддршка за повредените и семејствата на загинатите треба да биде најголем приоритет во моментот.
-Сè друго што денеска го гласаме како итна постапка или по скратена постапка резултираше со незаконски решенија, особено оние закони со кои се менуваат, на пример, условите за директори и слично. Ништо не е позначајно од ова. Затоа предлагам овој закон да биде прва точка на дневниот ред на оваа седница. Дајте нешто да направиме заеднички, рече Спасовски.
Тој реагираше на односот на ВМРО-ДПМНЕ и подвлече дека од ова прашање не треба да се прави политика.
-Не треба да правите политика, ниту политиканство. Имаме предлог, го дадовме предлогот – предлогот да биде на гласање. Тоа е овозможено со Деловникот и немаше никаква, ниту политика, ниту политиканство. Ако мислите дека истите тие 107 милиони денари, собрани од граѓаните на Македонија преку сметката во Црвен Крст, ќе ги претставите дека владата ги има исплатено, не е така, јас ја прашав министерката, таа кажа дека досега се исплатени 11 милиони од буџетот, наместо одобрените 30 милиони, рече Спасовски.
Во однос на Комисијата за труд и социјална политика Спасовски рече дека власта досега користеше деловничка можност за да не се одржи Комисија и директно ги ставаше законите на дневен ред и ги повика таа пракса власта да ја примени и за Законот за настраданите во Кочани за да се донесе што поскоро.
-Има една деловничка можност, којашто ја користи често претседателот,да не се одржи Комисијата, туку да го ставите директно на дневен ред. Да не ја лажете македонската јавност сега. Или, втората можност, којашто исто така ја правите, претседателот на Комисијата да задолжи еден пратеник од ВМРО-ДПМНЕ, како што ја задолжи колешката Ласкоска минатиот пат, и ќе дојдете на Комисија и ќе речете: „За ова сум задолжен, само законот за Кочани да го гласаме, другото не дозволуваме да се помине. Така што опциите се тие коишто вие си ги направивте пракса. Јас само предлагам по таа пракса да се постапи и за Законот за настраданите во Кочани, рече пратеникот на СДСМ, Оливер Спасовски.