Македонија
УНИЦЕФ: Речиси 61 отсто од децата во Северна Македонија не посетуваат предучилишно образование

Новиот глобален извештај на УНИЦЕФ нагласува дека 176 милиони деца од предучилишна возраст не посетуваат предучилишно образование и повикува владите од целиот свет да ги зголемат инвестициите за да обезбедат најдобар почеток во животот за секое дете. Во Северна Македонија, велат од УНИЦЕФ, каде што речиси 41.000 деца – околу 61 отсто од децата на предучилишна возраст (од 3 до 6 години) – не посетуваат предучилишно образование, Владата се посвети на реформи за подобрување на пристапот и квалитетот на предучилишното образование.
„Предучилишното образование е образовна основа за децата – секоја фаза во образованието што следува се потпира на успехот од оваа фаза“, рече претставникот на УНИЦЕФ, Бенџамин Перкс.
Сепак, како што додаде, многу деца во светот се лишени од оваа можност. Во последните неколку години Северна Македонија постигна напредок во обезбедување подобар пристап на децата до предучилишно образование, но сепак опфатот е и понатаму низок и бара континуирано инвестирање за секое дете да добие најдобар можен поттик за да успее во животот и во глобализираната економија.
Извештајот открива дека децата што посетувале барем една година предучилишно образование имаат поголеми шанси да ги развијат способностите за критичко мислење, кои им се потребни за да успеат на училиште, помала веројатност да повторуваат одделенија или да го напуштат образованието, а со тоа кога ќе пораснат, имаат поголема способност да придонесат кон просперитетни општества и економии.
„Посветено работиме на секое дете да му обезбедиме услови за подобар раст и развој, а овој темелен процес продолжува и во следниoт период во кој капацитетите на градинките ќе ги прошириме за 7.000 нови места. Буџетот на МТСП наменет за капитални инвестиции годинава е зголемен 300 отсто, што ја покажува нашата решеност да обезбедиме што подобри услови за раст и развој на децата, но истовремено и да ги зајакнеме професионалните компетенции на воспитувачите“, рече Мила Царовска, министер за труд и социјална политика.
Глобалниот извештај нагласува дека децата што посетуваат предучилишно образование имаат двојно поголема веројатност да ги совладаат вештините на почетно читање и сметање во споредба со децата што ги испуштиле раните фази на образованието. Во земји каде што поголем број деца посетуваат програми за предучилишна возраст, значително поголем број деца завршуваат основно училиште и по завршувањето, имаат базични компетенции за читање и математика. И други студии го потврдуваат ова, како што се меѓународните тестови, меѓу кои е Програмата за меѓународно оценување на постигањата на учениците (PISA), која покажува дека децата од нашата земја кои посетувале предучилишно образование имаат подобри резултати од оние што не посетувале.
УНИЦЕФ ја поддржува Владата на Северна Македонија да го зголеми опфатот во квалитетно предучилишно образование преку отварање нови центри за ран детски развој и подобрена поддршка во учењето. Ова опфаќа поддршка за развој на професионалните компетенции на наставниците во предучилишното образование; изготвување национална платформа за поддршка на наставниците и пристап до ресурси за поттик на детскиот развој, како и воведување национална програма за социјален и емотивен развој на децата на предучилишна возраст, која ќе помогне децата да добијат цврста емотивна основа и капацитет подобро да се справуваат со секојдневните социјални интеракции подоцна во животот.
Во глобалниот извештај УНИЦЕФ ги повикува владите да го поврзат зголемувањето на опфатот со подобрување на квалитетот на предучилишното образование. За да се оствари тоа, УНИЦЕФ ги повикува владите да обезбедат најмалку 25 отсто од редовниот буџет за предучилишно образование за трошоци што не се поврзани со плати, како што се обука на едукаторите и наставниците, изготвување наставен план, материјали за предавање и учење и механизми за обезбедување квалитет на наставата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Работна група на МОН, СОЗР и УКИМ ќе ги отстранува пречките за да продолжи изградбата на објектите за ФИНКИ и ФФК

Работна група која ќе ја сочинуваат претставници на Министерството за образование и наука, владината Служба за општи и заеднички работи, Градежниот факултет и повеќе други високообразовни установи при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, ќе ги отстранува пречките за продолжување на изградбата на објектите за ФИНКИ и Факултетот за физичко образование, спорт и здравје, која започна во 2015 година, а беше стопирана во 2019-та.
За оваа цел, денеска министерката за образование и наука проф. д-р Весна Јаневска, ректорката на УКИМ проф. д-р Биљана Ангелова, деканот на Градежен факултет проф. д-р Горан Марковски и директорот на СОЗР, Ивица Томовски потпишаа меморандум за соработка кој предвидува, овие институции да спроведат индивидуални и заеднички активности кои ќе придонесат кон обезбедување на чиста состојба за продолжување на изградбата на објектите во кампусот на најстариот универзитет во Македонија.
„Повеќе од 6 години нема никаква теренска активност. Ова е период во кој истечена е важноста на одредена документација за градба, изменети се дел од законските решенија, а отпочнатите објекти се на ниво на карабина и во лоша состојба. Затоа, заедно ќе извршиме увид во фактичката состојба, ќе направиме преглед на расположливата инвестиционо-техничка документација и ќе дефинираме начин на кој би се продолжила изградбата во согласност со потребите на крајните корисници“, рече министерката Јаневска.
Според неа, административните предизвици ќе бидат надминати до крајот на годината, по што преку постапка за јавна набавка ќе се одбере најповолен изведувач на ревидираните проекти за двата објекти. Изрази голема благодарност до сите кои прифатија да помогнат во остварувањето на целта која е од интерес на младите, на високото образование и државата.
„Особено сум благодарна на деканот на Градежниот факултет проф. д-р Марковски, кој ќе одлучи какви профили на стручни лица се потребни во работната група, на пример претставници и од други факултети, и ќе ја предводи нејзината работа. Овде се покажува висока општествена одговорност, имајќи предвид дека меморандумот нема финансиска компонента и не предизвикува фискални импликации“, додаде Јаневска.
Министерката потсети дека според потпишаните договори за реализација на проектите во 2015 година, ФИНКИ требало да чини 784 милиони денари, но само 14% од работите во договорот се реализирани и исплатени. Во апсолутен износ, тоа е износ од 110 милиони денари. Додека Факултетот за физичко образование, спорт и здравје требало да чини 432 милиони денари, а реализацијата на проектот е 16,8%, односно исплатени се 73 милиони денари.
Ректорката на УКИМ, проф. д-р Ангелова и деканот на Градежен факултет, проф. д-р Марковски рекоа дека се вклучуваат за да му помогнат на министерството, но и на самите себеси, бидејќи објектите припаѓаат на овој универзитет. Најлоша варијанта, како што посочија, е објектите да останат незавршени, односно неопходно е да се спречи понатамошно пропаѓање и заокружување на отпочнатата инвестиција.
Македонија
Дирекцијата за радијациона сигурност одбележa 20-годишен јубилеј

Дирекцијата за радијациона сигурност на Република Северна Македонија прослави 20 години од своето основање. Директорот на Дирекцијата, Зоран Бајовски, во своето обраќање се задржа на професионална посветеност на сите вработени во регулаторното тело да ја реализираат нејзината мисија.
„Дваесет години се само почетокот на нашата мисија – да ја чуваме безбедноста на луѓето и на животната средина. Горди сме на резултатите што ги постигнавме и свесни сме дека пред нас стојат нови предизвици, но благодарение на посветениот тим и поддршката од меѓународната заедница, нашата институција е подготвена да одговориме на тие предизвици со знаење, стручност и одговорност. Овој јубилеј е одлична можност да се изрази благодарност за сите оние кои во изминатите години работеа во Дирекцијата, која изгради цврста основа на професионализам, транспарентност и соработка. Нејзината работа се заснова на научни принципи и меѓународно усогласени добри практики, со цел да се осигура дека употребата на јонизирачко зрачење се спроведува под строги контроли и безбедносни мерки. Таа е едно од регулаторните тела кои се во срцето на националната безбедносна инфраструктура, и така ќе остане и во следните години “, рече Бајовски.
Заменик министерот за здравство, Јовица Андовски, во обраќањето рече дека јавните здравствени установи, во кои се вршат дијагностички снимања на пациентите со мамограф, компјутерска томографија, магнетна резонанца, или пак акцелератори, работат согласно пропишаните стандарди на Дирекцијата за радијациона сигурност и Законот за заштита од јонизирачко зрачење и радијациона сигурност.
„Здравствениот сектор континуирано соработува со Дирекцијата, особено во делот на јавните здравствени установи кои во својата област вршат дејност со извори на јонизирачко зрачење. Безбедноста на пациентите и заштитата на јавното здравје е наш врвен приоритет, особено во овој сегмент, и токму затоа и во рамки на Институтот за јавно здравје функционира посебно одделение за радијациона заштита, кое врши мониторинг во оваа сфера. Продолжуваме и во иднина со заеднички заложби и со меґуинституционална соработка да делуваме, со единствена цел заштита на пациентите и јавното здравје, како и заштита на животната средина“, рече Андовски.
Основана во 2005 година како независен национален регулаторен орган, Дирекцијата ја презеде клучната улога на контрола, надзор и лиценцирање на сите активности поврзани со јонизирачко зрачење, вклучувајќи медицински, индустриски, образовни и истражувачки апликации. Со својата дејност, институцијата обезбедува регулаторна рамка што ги следи највисоките меѓународни стандарди за радијациона сигурност и нуклеарна безбедност.
Еден од најзначајните аспекти на работата на Дирекцијата е постојаното следење и надзор на радијационото опкружување, како и спроведувањето на строгите стандарди за радијационата сигурност и безбедност во сите области на медицината, индустријата и научните истражувања. Дирекцијата спроведува редовни инспекциски надзори кај сите носители на одобренија и дозволи за работа со извори на јонизирачко зрачење, со што се обезбедува постојана контрола на усогласеноста со прописите и примената на мерките за заштита. Над 1.500 лиценци и дозволи се издадени досега, со фокус на медицински институции, индустриски објекти и образовни институции. Во просек се издаваат околу 120 дозволи за вршење на дејност со извори на јонизирачко зрачење на годишно ниво. На годишно ниво се спроведуваат околу 200 инспекциски надзори.
Македонија
Меџити: Ја отворивме вратата кон 𝟨𝟢𝟢 милиони евра за зелени проекти преку програмата LIFE на Европската Унија

Првиот заменик претседател на Владата и министер за животна средина и просторно планирање Изет Меџити денеска информира дека повиците за #EULIFE25 програмата се официјално отворени, а нашата земја е единствена во регионот што има пристап до овие средства.
Меџити ја повика домашната академска заедница, локалните самоуправи, научните и образовни институции, приватниот сектор и здруженијата на граѓани, да ја искористат оваа прилика и да аплицираат директно за некој од отворените повици, за да според него, зелените идеи да се претвараат во конкретни проекти поддржани од ЕУ.
LIFE Програмата поддржува проекти во четири клучни области:
– Заштита на природата и биодиверзитетот
– Циркуларна економија
– Климатска акција – ублажување и адаптација
– Чиста енергија и одржливи извори
„Вашите идеи, визии и иницијативи за одржлива иднина сега можат да бидат поддржани со значителни европски средства“, напиша на социјалните мрежи првиот заменик претседател на Владата и министер за животна средина и просторно планирање Изет Меџити.
За да се биде дел од програмата заинтересираните треба да се регистрираат за следење на виртуелните #EULife25 инфо денови од 13 до 15 мај, каде што имаат можност да добиваат совети и насоки за пополнување на апликациите директно од европските експерти.