Во Собранието денеска се одржа првата надзорна расправа за ефектите од аерозагадувањето врз здравјето на граѓаните и мерките што се преземаат за заштита на јавното здравје.

Иако официално биле поканети, премиерот Христијан Мицкоски и министрите Изет Меџити, Сања Божиновска и Африм Гаши не се одзвале на поканата. Лидерот на Левица Димитар Апасиев изјави и покрај сите правни перипети и обиди за саботажа одлучил расправата да се одржи денеска.

Граѓанскиот сектор нотира дека недоставуваат стратешки документи за справување со аерозагадување, иако институциите се должни истите да ги изработат. Отсуството на политичка и правна одговорност за централната и локалната власт, несоодветни капацитети на обвинителствата за справување со кривичното дело “ЕКОЦИД”, како и слабото постапување на судовите во делот од еколошкиот криминал – се само дел од институционалните проблеми.

На надзорната расправа свое обраќање имаше и поранешната директорка на Државниот инспекторат за животна средина – Ана Петровска. Во своето стручно и исцрпно обраќање, таа особено го нотира проблемот со увоз и горење на нафтени деривати, затоа што институциите немаат капацитет за соодветна контрола на овие енергенси. Петровска потенцира дека итно и неодложно е потребно донесување на: Закон за контрола на индустриските емисии кој е веќе во нацрт-форма и Протокол за контрола на горивата.

На првата надзорна расправа за ефектите од аерозагадувањето врз здравјето на граѓаните и мерките што се преземаат за заштита на јавното здравје присуствуваа само пратениците на опозицијата, односно Левица и СДСМ.

Владата на денешната седница го усвои предлогот за разрешување на јавниот обвинител Љупчо Коцевски, a истиот, по завршување на владините процедури, ќе биде доставен до Советот за јавни обвинители од каде согласно законските рокови Советот треба да испрати мислење во рок од 15 дена.

Владата на 11 февруари 2025 година донесе одлука да поведе постапка за разрешување на државниот јавен обвинител Коцевски кој беше избран на оваа позиција пред една година, а неговиот мандат трае шест години.

Министерството за правда, постапувајќи по заклучокот од 50-та седница на Владата, го изготви Предлог-мислењето за разрешување на државниот јавен обвинител.

Министерството за правда верува дека Коцевски треба да биде разрешен заради како што наведуваат, низа скандали, нарушена функционалност, корупција и нарушени меѓучовечки односи во Јавното обвинителството. Имало и сомнежи за пристрасно постапување и судир на интереси во предмети за кои тој не се изземал.

Владејачката партија ВМРО-ДПМНЕ речиси секојдневно порачува дека Коцевски треба да биде разрешен бидејќи, како што велат, тој е дел од политичката архитектура на СДСМ и ДУИ во судството, но и незаконски поставува и разрешува кадри. Опозициската СДСМ е против неговото разрешување, сугерирајќи дека тоа би било партизација во обвинителството.

Коцевски пак рече дека самиот ќе се повлече доколку се утврди дека направил тешка дисцилинска постапка, но засега, од она што се споменува во јавноста, увререн е дека не е направено такво нешто за време на неговото работење.

За утре, среда – 26 февруари, во 09:30, часот пред Основен Суд, Скопје закажан е протест за под името „За Феликс. За животните. За правна држава. За правда“.

Протестот инициран од „Анима мунди“ ќе се случува истовремено со првото рочиште по кривичната пријава која ја поднесоа против Љубе Крстевски поради претепување до смрт на безомното куче Феликс со метална шипка кај Момин Поток.

Здружението бара најстроги казни за мачење и убиство на животните, без олеснителни околности и мерки.

„Тој ѕверски, со умисла, употреба на најголема сила и 10 удари со метална шипка по глава во заграден простор и без можност да се избави и спаси, удираше несреќно бездомно куче. До безсозание, со намера да оди до смрт за да потоа со помош на друго лице врзе и фрли како да е предмет и најобично ѓубре. Во друштво на четири полнолетни лица, мажи, мирно бездомно куче е удирано, најкрвнички и со сета сила, без било кој да интервенира додека кучето урлика од болка и не можејќи да избега или се спаси; но затоа асистенти кога требаше околу врат да се врзе со метална жица, влече и фрли како ѓубре. Соучесници. И ова немаше да го видиме, ова немаше да го дознаеме да не беше снимено. „Љубе со другарите“ се ликот на секој еден кој во оваа држава се изживува, коле, беси, труе животно. А Феликс е секое друго животно, секое друго несреќно битие оставено само на себе да страда и умира во пеколни маки, душа која не успеавме да го спасиме. Молкот ги охрабрува и помага сторителите, никогаш оној кој е жртва. Ако ова само немо го набљудуваме, учествуваме во колективната деградација и дегенерација на се што е нормално, хумано, човечно во нашата држава“, велат од „Анима мунди“.

Досега, во судската пракса, ниту еден сторител на ова кривично дело не добил затворска казна, туку условна или парична казна, не повисока од 300 евра. Според активистите, ваквата судска пракса не го спречува насилството врз послабите – напротив, го охрабрува.

„Зелен хуман град“ кои го поддржаа протестот бараат да се промени досегашната судска пракса и да наместо изрекување на парична казна во максимален износ од 300 евра или условна казна, да се изрече ефективна казна затвор за сторителите. Бараат и законска забрана за размножување на кучињата, освен во случај на регистрирана одгледувачница, регулирање и воведување данок за таа дејност, законска забрана за напуштање миленици, како и закон за задолжително регистрирање (со микрочип) на сите миленици уште од раѓање. Се бара и прецизна законска регулација на трговијата со домашни миленици во пет-шоповите и одгледувачниците (кучиња/мачки).

Се бара и веднаш да се донесе национален акт за унифицирање на програмата во сите прифатилишта во Македонија, според принципот „залови – стерилизирај – вакцинирај – врати“, но на плански, брз и масовен начин, во обем што одговара на реалните потреби на општините. Во првата година мора да се заловат најмалку 75% од бездомните кучиња, со што во наредните години стапката на заловување би била значително пониска, а решението – трајно и одржливо. Ова мора да се спроведе доследно, без импровизации и без прекини, пораачаа од „Зелен хуман град“.