Македонија
Шаќири: Градиме образовен систем што поттикнува развој на дигиталните вештини кај учениците
Трета година по ред Северна Македонија е дел регионалната програма „Училишта на 21 век“, финансирана од Владата на Обединетото Кралство, која има за цел да го развива критичкото размислување, дигиталните и вештините за кодирање кај учениците на возраст од 10 до 15 години. Во рамки на програмата се организираат обуки за наставници околу начинот на нејзина реализација, но и натпревари за учениците на национално, а потоа и на регионално ниво, на кои тие го презентираат стекнатото знаење преку креирање на проект за надминување на одреден предизвик од секојдневието, со примена на уред за кодирање: микробит.
На ученичкиот натпревар во тековната учебна година кој се одржува денес, учествуваат 10 тимови на ученици чии предлог проекти, односно решенија за одредени општествени предизвици, ги минаа претходните фази на евалуација и беа оценети како најкорисни и иновативни.
Пред почетокот на натпреварот свое поздравно обраќање до учесниците имаше министерот за образование и наука Јетон Шаќири, кој рече дека дигиталните вештини се веројатно најпотребните во денешно време, а тоа се должи на брзиот развој на технологијата и нејзиниот продор во сите општествени сфери.
„Нивното поседување е предуслов за извршување на бројни професии и занимања, а дефакто, во најмала рака неопходни се и заради секојдневна комуникација, информираност и одржување врски преку светот на интернетот. Токму и во таа насока го позиционираме националниот образовен систем, односно го насочуваме неговиот иден развој – градиме модел преку кој сите нови генерации на ученици, меѓу повеќе други вредности ќе стекнуваат и сé понапредни и понапредни дигитални вештини“, рече Шаќири, додавајќи дека се работи на осовременување на наставните планови, програми и материјали за учење, како и на опремување на училиштата со модерна ИТ-технологија.
Министерот изрази задоволство што во напорите за модернизација на националниот образовен систем, земјата има голема поддршка од низа вистински и долгогодишни партнери меѓу кои и Обединетото Кралство преку Британскиот совет и амбасадата во Скопје.
„Благодарение на програмата „Училишта на 21 век“, микробит уредот кој пред 4 години беше сосема непознат за нашите ученици на возраст до 15 години, денес таа технологија е совладана и успешно се применува во наставата и во изнаоѓање решенија за предизвици од секојдневието“, истакна Шаќири, потенцирајќи дека е воодушевен од проектите кои со помош на овој уред ги креирале учениците, со што докажале дека иако се релативно млади, како што рече, доколку од нив се побара да дадат предлог за надминување на одреден предизвик, ќе се потрудат и ќе предложат одлично решение.
Посакувајќи им успех на натпреварот, истакна дека сите ученици кои се дел од финалната фаза на натпреварот се гордост не само на нивните семејства, туку и национална гордост, затоа што, потврдуваат дека државата има млади кои ќе бидат предводници на промените и двигатели на општеството.
„Овде првото место е само за еден тим, но во светот и секојдневието ќе имате толку многу можности за натпревар и за докажување, што верувам дека поради вашиот голем натпреварувачки дух нема да сакате да ги пропуштите“, реше Шаќири.
Стручно жири составено од претставници на Бирото за развој на образованието и професори од ФИНКИ, ќе ги оценува презентираните ученички проекти, по што, точно на пладне ќе бидат прогласени победниците, односно најдобрите три проекти.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Светна новогодишната елка! Отворен и Божиќниот маркет во Скопје
Во Скопје вечерва светна новогодишната елка и официјално беше отворен Божиќниот маркет, со што симболично беше означен почетокот на празничната магија во главниот град.
Градоначалникот на Град Скопје, Орце Ѓоргиевски, им се заблагодари на скопјани, особено на најмладите, за масовното присуство, радоста и позитивната енергија што, како што наведе, заеднички ја споделиле на настанот.
„По години сивило, Скопје повторно блесна“, порача Ѓоргиевски, додавајќи дека со оваа церемонија градот направил значаен чекор напред кон визијата да се развива рамо до рамо со современите европски градови, преку создавање настани што носат заедништво и радост за сите генерации.
Градоначалникот оцени дека оваа вечер ќе остане запишана и ќе прерасне во убава традиција, упатувајќи благодарност до сите граѓани што со своето присуство ја направиле ноќта посебна.
„Време е Скопје повторно да живее со светлина, насмевки и празнична топлина“, порача Ѓоргиевски.
Со свеченото украсување и отворањето на Божиќниот маркет, Скопје официјално влезе во празничниот период. Ѓоргиевски претходно денес најави повеќе настани во таа насока.
Во периодот од 15 до 31 декември секојдневно од 18 часот ќе има празнична програма со музички настапи, диџеј сетови уметнички изведби и бројни изненадувања. Секој викенд од 12 до 14 часот содржините се целосно посветени на најмладите со анимации, креативни работилници, интерактивни активности и празнични изненадувања.
„Ова е почеток на нешто ново, магично и возбудливо за нашиот град. Првпат во историјата Скопје ќе ја дочека новата 2026 година со вистинска новогодишна зимска бајка. Настан кој ги обединува сите генерации од најмладите до највозрасните заедно се семејствата, пријателите, сограѓаните. Скопје конечно ќе покаже дека може да биде весел, модерен и динамичен град, град кој наликува на светска метропола во срцето на Балканот“, вели градоначалникот Ѓорѓиевски.
Централниот дел од новогодишната програма започнува на 27 период во кој градоначалникот Ѓорѓиевски смета дека Скопје ќе живее во полн празничен ритам. Напладне на Плоштад Македонија ќе дојде дедо Мраз со подароци и изненадувања за сите присутни.
Посебна можност во празничните денови Град Скопје ќе им даде на талентираните средношколци.
„Публиката ќе има можност да ги слушне најталентираните скопски средношколци кои ќе настапат со свои музички изведби и свои бендови. Во програмата се вклучени сите средни училишта на градот Скопје како дел од заложбата за поттикнување на младинската креативност и активно учество во културниот живот на нашиот град. Ги поканувам сите граѓани, сите семејства и посетители заедно да ја започнеме новата традиција и да бидат сите дел од новогодишната магија создавајќи Скопје исполнето со светлина, радост и позитивна енергија“, повика градоначалникот Ѓорѓиевски.
Тој кажа дека имал само една желба околу дочекот, забавата да ја направам домашни музички ѕвезди, па за дочекот се најавени Каролина Гочева, Тамара Тодевска, Миле Кузмановски, Огњан Здравковски, Куку Леле, Лара, Пајак, Два Бона и Тина Перовска.
Зимската бајка Град Скопје ја организира со финансиска поддршка од Државната лотарија на Македонија.
Македонија
Првите подводни археолошки истражувања во Преспанското Езеро открија редок органски материјал
Преспанското Езеро годинава е во фокусот на значаен археолошки настан, откако за првпат во овој регион беа реализирани подводни археолошки истражувања, кои донесоа исклучително вредни откритија за културното наследство на Северна Македонија.
Истражувањата се спроведуваат од НУ Завод и музеј – Битола и Граѓанската организација за развој на алтернативен туризам „Љубојно“, во рамките на проектот ACT4PRESPA. Целта е идентификација, документација и заштита на археолошките богатства во и околу Преспанското Езеро.
Во првите две фази, стручен тим спроведе рекогносцирање на македонскиот дел од преспанското крајбрежје, од границата со Република Грција до границата со Република Албанија. При тоа беа евидентирани и документирани 11 археолошки локалитети. Како најзначаен се издвојува локалитетот во близина на селото Наколец, каде што започнаа сондажни археолошки истражувања, реализирани во два циклуси.
„Ова е исклучително значаен момент за Преспа. За првпат имаме можност да навлеземе во археологијата на езерото и да откриеме слоеви од минатото кои досега беа целосно непознати“, изјави Орданче Петров, раководител на тимот за подводна археологија.
Поради повлекувањето на нивото на езерото, дел од локалитетите излегоа на копно, што овозможи детални сондажни истражувања. На локалитетот кај село Наколец е откриен дел заштитен со дрвена палисада, како и голем број движни археолошки предмети. Особено значајно е откривањето на предмети изработени од органски материјали – дрвени алатки, рачки, чешли и конструктивни елементи.
Станува збор за прв и засега единствен пример на зачувани органски материјали од археолошки локалитет во Македонија, датиран од крајот на XIII до крајот на XIV век. Локалитетот кај Наколец претставува и прв познат пример на благороднички имот во македонската археологија од XIV век.
„Зачувувањето на органски материјали е навистина невообичаено. Милот и тињата на езерото создаваат средина без кислород која ги штити објектите од распаѓање, што ни овозможува уникатен увид во минатото“, објаснува Петров.
Првичните анализи укажуваат дека средновековните жители на Преспа претежно се занимавале со земјоделство, а не со риболов, што е неочекувано со оглед на близината на езерото. Податоците, исто така, сугерираат дека Преспанското Езеро во минатото било значително помало.
„Исклучителните наоди од истражувањата кај село Наколец се од непроценлива важност не само за македонската, туку и за балканската и европската археологија. Тие го збогатуваат културното наследство на Преспа и претставуваат значаен потенцијал за развој на културниот туризам во регионот“, изјави д-р Мери Стојанова, координатор на проектот ACT4PRESPA од НУ Завод и музеј – Битола.
Керамичките и металните предмети се депонирани во Завод и музеј – Битола, додека органските материјали се испратени на специјализирани конзерваторски истражувања во Лајбниц-центарот за археологија во Германија. Процесот се очекува да трае најмалку една година, по што предметите ќе бидат презентирани пред јавноста.
Истражувањата се реализираат со активна поддршка од локалната заедница, која во повеќе наврати пријавувала пронајдоци и учествувала во заштитата на локалитетите.
Проектот ACT4PRESPA се спроведува во рамките на програмата на Европската Унија за одржлив развој на регионот на Преспанското Езеро, преку Инструментот за претпристапна помош за рурален развој.
Македонија
Дел од Општина Центар утре без вода поради уличен дефект
Од ЈП „Водовод и канализација“ информираат дека утре, 16 декември 2025 година (вторник), поради уличен дефект на булеварот „Св. Климент Охридски“, спроти Соборниот храм, ќе има прекин на водоснабдувањето.
Без вода ќе останат корисниците на потегот од крстосницата со булеварот „Партизански одреди“ до паркингот ЈАТ.
Прекинот е најавен во периодот од 08:30 часот до завршување на санацијата на дефектот, соопштуваат од претпријатието.
Засегнато подрачје е Општина Центар.

