Македонија
Шилегов: Децентрализацијата мора да продолжи и покрај проблемите

Градоначалникот Шилегов денеска учествуваше и се обрати на тркалезната маса за „Предизвиците и дилемите во системот на финансирање на надлежностите на општините – редефинирање на начинот и утврдување на критериумите за наменски и блок-дотации за општините“, во организација на Министерството за локална самоуправа. На тркалезната маса беа презентирани и дискутирани наодите од анализата направена во консултација со надлежните министерства и со општините за начинот на финансирање на надлежностите на општините во областа на основното и средното образование, детските градинки, културата и противпожарната заштита, финансирани со блок-дотации од централниот буџет.
,,Фискалната децентрализација и состојбата со финансиските проблеми во општините е проблем што постои од самиот почеток на децентрализацијата и трае до денес. Особено е голем проблемот со децентрализираните надлежности, кои и по тринаесет години, не успеаја да добијат добра завршница. Иста е состојбата со блок и наменските дотации. Ќе почнам од долговите на општините, иако тие не се предмет на истражувањето заради кое сме денеска тука, но нам, на локалните власти, ни тежат и морам да ги спомнам.
ЗЕЛС во 2005 година направи првична анализа на состојбата со долговите и осозна дека пред самиот почеток на децентрализацијата општините имаа долг од 51 милион евра, основен долг. Тоа е показател дека долговите настанале многу пред почетокот на процесот на децентрализацијата, а дел од истите потекнува и од период кога сме биле во состав на друга држава. Како што општините добиваа нови надлежности и обврски, така растеа и долговите. Министерството за финансии неодамна излезе со податок дека вкупниот општински основен долг изнесува околу 100 милиони евра, а предвиде и помош за општините, во износ од приближно 50 милиона евра, кои ќе бидат неповратно дадени на општините и со кои треба да се намали долгот и отпишат каматите. Дел од овие долгови, за кои зборував претходно, се настанати и заради недоволни средства обезбедени за блок и наменските дотации, за кои општините и институциите формирани од нив, мораа да одвојуваат сопствени средства и да влегуваат во дополнителни долгови, заради нереална можност да најдат средства и да ги платат настанатите побарувања”, рече Шилегов.
Тој објасни дека на прво место на оваа листа се наоѓа образованието, и тоа и основното и средното.
,,Самиот факт дека од 2005 година до денеска, кога разговараме за овој проблем, само промената во цената на енергенсите, како нафта, електрична енергија или дрва е огромна и воопшто не е следена со зголемување на блок-дотациите за образование. Истото се случува и со дополнителните предмети, перманентно додавани во наставната програма, без притоа да се земе предвид дека блок-дотацијата треба да ги следи овие новини. Сакам само да споменам дека во 2010 година општините се оставени без дванаесеттата рата од блок-дотацијата, така што цел товар околу подмирувањето на трошоците остана само нивна грижа. Проблемот за кој ЗЕЛС постојано алармираше и алармира е состојбата со нереално високи цени за задолжителниот училиштен превоз, кои се добиваат во тендерските постапки. Мислам дека дел од тој проблем е решен со последните измени, иницирани од ЗЕЛС, а имплементирани од Собранието направени со измена на Законот за патен сообраќај. Тоа е само делумно решение, а сега се обидуваме на општините да им помогнеме успешно да ја имплементираат оваа законска измена. Треба да нè загрижи и процентот, кој од блок-дотациите се исплаќа за плати на училишниот кадар, а кога тој ќе се види ќе ни биде јасно колку финансиски средства остануваат за сите преостанати плаќања и одржување на училишните објекти”, нагласи Шилегов.
Шилегов во своето обраќање, како претседател на ЗЕЛС, на тркалезната маса се осврна и на функционирањето на противпожарните единици, кои се исто така децентрализирани во 2005 година.
,,Голем е проблемот со вработените, за кои под ниеден услов, до скоро, не добивавме согласност за старо вработување, што значи дека ако си замине вработен по кој било основ, немаме можност да добиеме согласност за вработување на истото место. Од друга страна, законот не обврзува да имаме еден пожарникар на 1.500 жители, па решението го баравме во тоа што општината од основниот буџет вработуваше пожарникари. Во последната година, успеавме да се договориме со Владата да се реши дел од овој проблем и поредовно да добиваме согласности за вработувања. Кај противпожарните служби имаме уште еден проблем и тој е врзан со нивната опрема. Страшна е состојбата со опремата, возилата и униформите на пожарникарите. Многу често се случува градоначалниците од основниот буџет да купуваат по некое делче на неопходната опрема, за да овозможат нормално функционирање на овие многу важни служби”, рече Шилегов.
Градинките, објасни понатаму градоначалникот Шилегов, како основна грижа на најмалите и најмилите, се надлежност што е префрлена на локално ниво, без заостанати долгови и со доволно средства за нормално функционирање.
,,Проблемот со градинките настана во моментот кога престанаа да се издаваат согласности за вработување и доведе до ситуација по една негувателка да треба да се грижи за триесет и повеќе дечиња. Во последно време таму имаме проблем и со просторни капацитети, но Министерството за труд и социјална политика имаше повеќе слух и се обиде да обезбеди средства за проширување на старите или градење нови градинки. Културата е исто така темна зона во децентрализираните надлежности. Само дел од културните институции се децентрализирани, а постои и огромен број општини, каде што културните институции останаа во рацете на централната власт, без притоа да се има критериуми и да се знае зошто е така тоа. Во една општина, како пример, е децентрализиран театарот, а во соседната тоа веќе не е случај. Зошто е тоа така, не постои објаснување. Уште е пострашна ситуацијата со децентрализираните културни институции. Голем е бројот на децентрализираните културни домови, на пример, каде што работи само директорот. Градоначалникот обезбедува хигиеничар еднаш или двапати неделно и навистина не ми е јасно што и какви активности можеме да очекуваме од таквите институции”, праша Шилегов.
Градоначалникот нагласи дека можеби е добро да се размислува во насока на големи измени во децентрализацијата и дека треба да се размислува и за продолжување на процесот на децентрализација.
,,Пред извесно време читав една анализа за развој на децентрализацијата во регионот и се изненадив од просечните оценки за Македонија. Велат, децентрализацијата е многу бавна, нема напредок во процесот на децентрализацијата и слично. Воопшто не се чувствував добро кога ги читав наведените квалификации. Можеби таквите квалификации треба да ни бидат поттик да продолжиме со овој процес. Она што ќе го видите во систематизираните ставови на ЗЕЛС, а што треба да ни биде главниот документ во преговорите со Владата, предвидува продолжување на децентрализацијата во неколку насоки, но и подобрување на финансирањето, односно повеќе приливи од ДДВ-то и од персоналниот данок. Или, како заклучок за крај, можеби треба да размислуваме за сосема нов концепт на локалната самоуправа и за сосема нов концепт за финансирање на локалната самоуправа”, заклучи Шилегов.
На денешната тркалезна маса што се одржа во хотелот „Холидеј ин“ присуствуваа и министерот за локална самоуправа Сухејл Фазлиу, министерот за образование и наука, Арбер Адеми, министерот за култура, Асаф Адеми, државниот секретар во Министерството за труд и социјална политика, Јована Тренчевска, како и градоначалници на општини, претставници од министерствата, домашни и странски експерти.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Албанците го казнија ДУИ, Таравари денес им се поклонува на Ахмети и Груби, велат од „Вреди“

Арбен Таравари денес е најголемиот политички срам на Албанците во Македонија. Од човек кој некогаш зборуваше за “промени“, тој се претвори во слуга на Али Ахмети и Артан Груби, станувајќи патерица на ДУИ нонграта, најкорумпираната и најомразената партија од страна на Албанците, истакнуваат од „Вреди“.
Таравари, додаваат од таму, не ја напушти власта поради принципи или поради интересот на граѓаните, туку за валкани лични зделки.
„Сомнителната инвестиција „Ѓока“ и неговите сомнителни зделки целосно го открија неговото вистинско лице: политичар подготвен да продаде сè за лична корист.
Денес, Таравари е близок соработник на криминализираната ДУИ, која две децении го држи развојот на Албанците како заложник. Служејќи им на Ахмети и Груби, тој ги предаде идеалите за кои некогаш повикуваше и сега се постави со оние што ги казнија албанските граѓани на 8 мај“.
„Вреди“ како што истакнуваат, јасно става до знаење: Албанците не заборавиле кој донесе сиромаштија, неправда и изолација. Според нив, Таравари денес е лицето на деградирана политика, која ги продаде сите каузи на Албанците за свои лични интереси.
„Нема да дозволиме неговите игри да го спасат ДУИ од политичка пропаст. Албанците избраа промени и оваа промена е незапирлива.
ВЛЕН е основана за да го искорени овој стар, скапан и продаден менталитет. Албанците се одлучија: нема да се вратат кај Тараварите кои се продадени за тендери, ниту кај Ахметите кои владееја преку страв и корупција. Затоа, денес јасно го кажуваме: Арбен Таравари е симбол на политичко предавство и вазал на ДУИ нонграта. Албанците никогаш нема да го простат ова кршење на нивната доверба. Историјата ќе го памети како човекот кој беше продаден, додека ВЛЕН како силата што ја донесе долгоочекуваната промена“.
Македонија
ДУИ: Од Балансер до Бадeнтер, план за рушење на уставниот поредок

Северна Македонија никогаш немала влада- по настроена против Охридскиот договор, против европската иднина и европската интеграција и повеќе од рамнодушна кон диктатот на српскиот свет од оваа што денес ја води државата, велат од ДУИ.
Според оваа партија, јавните ставови на претставниците на Владата против Охридскиот договор, се претворени во пракса.
„Да се каже дека „е време за укинување на Бадeнтеровото мнозинство“, едeн од клучните столбови на уставниот поредок на државата, не е случајност.
За жал, секојдневно сè повеќе им се дава простор на политички партии или политичари кои имаат опасни идеи – дека мултиетничките држави не функционираат, дека треба да постојат „етнички чисти“ држави. Ваквите идеи и идејатори се крајно опасни затоа што ги влошуваат меѓуетничките односи и водат кон нивно рушење. Ние сме сведоци дека оваа Влада има агенда систематски да го напаѓа Охридскиот договор, што се покажа со низа потези: укинување на Балансерот и непочитување на правичната застапеност, непочитување на албанскиот јазик и Законот за употреба на јазиците, како и барањето на ВМРО-ДПМНЕ Уставниот суд да го поништи Законот за јазици. Денес, иако постои Закон за употреба на јазиците, над 100 институции зборуваат само на еден јазик.
Понатаму, Владата неправедно го намалува бројот на советници во општините, со што се нарушува реалната застапеност на Албанците, спротивно на Уставот, Законот за локална самоуправа и одлуката на Уставниот суд“.
На почеток, велат од партијата на Ахмети, не ја почитуваа политичката волја на Албанците, ги избраа оние кои Албанците ги одбија.
„Потоа ја забранија употребата на националното знаме од државни функционери. Следно на удар беше албанскиот јазик. Потоа го нападнаа заштитниот механизам на правичната застапеност и го укинаа Балансерот. А сега читаме дека сакаат да го укинат и Бадентеровото мнозинство!
И овој план се реализира затоа што најдоа неколку Албанци кои за една функција се подготвени да се откажат од сè што има вредност за мултиетничката и унитарна држава“.
На 19 октомври, како што велат, народот ќе го даде својот одговор на референдумот. Според ДУИ, часот на политичката и правната одговорност се приближува.
Македонија
Зголемен интензитет на сообраќај поради летните одмори

На 27.08.2025 од 05:00 часот регионалниот пат Р-1106 Нова Брезница – Македонски Брод преку националниот парк Јасен ќе биде пуштен за сообраќај во термините од министерство за внатрешни работи. Се препорачува внимателно возење, почитување на сигнализацијата и прилагодување на брзината поради можни одрони на патот.
Сообраќајот на државните патишта се одвива непречено, по суви коловози.
Интензитетот на сообраќај на патните правци надвор од градските средини е зголемен, поради летните одмори се бележи зголемена фрекфенција на возила, на граничните преминиод македонска страна нема подолги задржувања за влез и излез од државата.
АМСМ препорачува прилагодена брзина на движење, почитување на поставената сообраќајна сигнализација и внимателно управување со возилата, особено на патиштата низ котлините, речните долини и клисурите, каде има можност од појава на одрони. Ова посебно се однесува за делниците Катланово – Велес, Маврово – Дебар – Струга, Виница – Берово и Кочани – Делчево.