Македонија
Ќулавкова: Научно неосновано е да се тврди дека македонскиот јазик е „писмено-регионална норма на бугарскиот јазик“
Академик Катица Ќулавкова на 7 јули имаше обраќање на промоцијата на четири тома посветени на македонскиот јазик. За оваа проблематика на есен таа ќе објави подолгата верзија во списанието на Институтот за македонски јазик. Обраќањето е насловено „Македонскиот јазик – континуитет во време и простор“ каде што полемизира околу актуелни прашања за македонбскиот јазик.
„ Во 19 век имало одредени обиди за создавање заеднички словенски јазик врз основата на македонското и бугарското наречје. Тогаш македонскиот учен полиглот Партениј Зографски предложил основата на тој заеднички јазик да бидат југозападните македонски говори, затоа што – смета тој – се поубави од бугарските. Таа иницијатива не била прифатена од бугарските филолози, за што подоцна има полемики меѓу нив. Во услови на укината Охридска архиепископија која, од Х век до XVIII (1767), претставувала заштитен јазичен и културен, а не само православен чинител на Македонците, во услови на вековна јазична, економска, политичка и образовна доминација на византиските Грци, во услови на нееднаков однос на западноевропските политички центри спрема балканските народи, во услови на извесна воздржаност на младата македонска буржоазија која не ги поддржувала финансиски македонските јазични и национални процеси, подоцна, кон крајот на 19 век, и во услови на недвосмислени антимакедонски пропаганди, било цело чудо како се јавувале индивидуални обиди да се создаде граматика на македонскиот јазик.
Па сепак се создавале, и сепак најчесто биле цели изданија уништени и исчезнати по печатниците во Цариград, Солун и Софија. Такви се граматиките на Партениј Зографски (1858) и Венијамин Мачуковски (1872), на Крсте Мисирков (1903), па и на Димитрија Чуповски (1902) и неговото Македонско научно-литературно друштво во Петроград. И покрај сѐ, денес располагаме со неколку значајни изданија за македонската јазична и национална посебност. Сите обиди да се проучат и да се покажат спецификите на македонските народни говори, вклучително и оние кои се плод на запишувањето на македонската усна книжевност, претставуваат обиди за кодификација на македонскиот јазик и ја испишуваат предисторијата на кодификацијата на современиот македонски книжевен јазик. И сите сведочат за природниот историски развој на македонскиот јазик: во соодветни историски услови се добиваат и соодветни резултати. Со други зборови, анахроно е денес, и научно неосновано, да се тврди дека македонскиот јазик е „писмено-регионална норма на бугарскиот јазик“ и дека треба да се третира како „официјален јазик на Северна Македонија“. Македонскиот јазик има свој особен развоен, граматички и дијалектен систем различен од бугарскиот и српскиот. Блискоста меѓу јазиците не ги негира разликите кои постојат меѓу нив“, пишува во дел од обраќањето на Ќулавкова.
Таа нагласува дека во овој том се застапени студии на академик Поп-Атанасов и на колегите од Филолошкиот факултет, Институтот за македонски јазик и Институтот за македонска книжевност: Емилија Црвенковска, Лилјана Макаријоска, Илија Велев, Александра Ѓуркова, Димитар Пандев, Веселинка Лаброска, Елка Јачева-Улчар, Симона Груевска-Маџоска и Валентина Миронска-Христовска и на крајот додава, “би сакала да верувам дека научната аргументација за македонскиот јазик, изнесена во овој и во другите изданија на МАНУ и на ИЦАЛ „Божидар Видоески“, ќе добие третман на стратешки интерес на македонската држава во нејзините внатрешни и меѓународни политики“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Сообраќајна несреќа на патот с.Караорман – Штип, сообраќајот во прекин
Од 19:35 часот во прекин е сообраќајот на регионалниот пат с.Караорман – Штип поради сообраќајна незгода, соопшти АМСМ.
АМСМ препорачува прилагодена брзина на движење, почитување на поставената сообраќајна сигнализација и внимателно управување со возилата, особено на патиштата низ котлините, речните долини и клисурите, каде има можност од појава на одрони. Ова посебно се однесува за делниците Катланово – Велес, Маврово – Дебар – Струга, Виница – Берово и Кочани – Делчево.
Македонија
Станковиќ: Буџетот за 2026 година е реален и има мерки за самовработување и сузбивање на сивата економија
На денешната собраниска седница се обрати пратеникот од Коалицијата предводена од ВМРО-ДПМНЕ, Малиша Станковиќ кој истакна дека буџетот е изготвен врз основа на реални економски показатели и дека проекциите на приходната страна се остварливи.
Станковиќ посочи дека растот на планираните приходи е резултат на подобрена наплата на царини и концесии како и на позитивните трендови кај активните мерки за вработување.
„Првата работа околу буџетот кога го анализираме и гледаме треба да ја видиме приходната страна, значи се предвидува еден буџет од 374,9 милијарди денари и е за 6% поголем од средствата кои предвидела државата да ги собере во буџетот во 2025 година. Сметам дека овие средства се реални да се соберат, земајќи ја во предвид 2025 година, каде што имавме сериозно зголемување на наплатата на царини, концесии, пред неколку дена се случи една позитивна вест а тоа е видовме каков е интересот на граѓаните за сите оние мерки кои ги предвидува Владата за самовработување, 6045 апликанти тоа значи дека во наредната 2026 година по основ на вработување можеме да очекуваме поголеми приливи, тоа ни дава за право дека овие средства кои ги предвидува Владата на Република Македонија се остварливи“, рече Станковиќ.
Тој нагласи дека Владата активно работи на сузбивање на сивата економија, истакнувајќи дека се спроведуваат активности со цел да се намали загубата на јавни приходи и да се зголеми финансиската дисциплина.
„Втората работа, веќе се работи сериозно на намалување на сивата економија, огромни средства од 600 до 700 милиони евра на годишно ниво се одлеваат на сивата економија. Мораме да ја сузбиеме сивата економија и оваа Влада прави сериозни напори за сузбивање на сивата економија. Првата работа воведувањето на е-фактурата е една од тие мерки којашто ни овозможува да ја контролираме сивата економија во државата. Второ институциите почнуваат да даваат резултати“, вели Станковиќ.
Македонија
Сиљановска-Давкова го одликуваше генерал-мајор Грегори Најт, командантот на Националната гарда на Вермонт со Орден за воени заслуги
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова денеска на свечена церемонија го одликуваше генерал-мајор Грегори Најт, командант на Националната Гарда на Вермонт со Орден за воени заслуги
Генералот Најт го добива високото македонско одликување за неговиот особен придонес во воената соработка и продлабочувањето на македонско-американското пријателство.
Доделувајќи го орденот, претседателка Сиљановска-Давкова посочи дека лидерството и посветеноста на американскиот генерал-мајор Најт, помогнаа да се создадат бројни генерации на одлично обучени македонски офицери, подофицери и војници.
Таа потсети дека Националната гарда на Вермонт веќе три децении ги поддржува македонските воени сили, како квалификуван, искусен и посветен партнер во обуки, но и како доверлив сојузник на патот кон мирот, стабилноста и демократијата.
Врачувајќи му го орденот на генерал-мајор Најт, претседателката рече дека оваа државна награда не е само израз на благодарност за неговата неуморна и вредна работа, туку и на нашата почит кон вредностите коишто тој ги персонифицира: дигнитет, интегритет, кредибилитет, дисциплинираност, храброст, емпатија, моралност.
Генерал-мајор Грегори Најт, на церемонијата нагласи дека орденот им припаѓа на илјадници војници од Националната гарда на Вермонт, кои беа вклучени во 35 годишната соработка.
„Ова партнерство сигурно е најзначајниот дел од мојата воена кариера од речиси 43 и пол години. Во Македонија доаѓам скоро 25 години, искуството и патувањата беа неверојатни. За мене, вистински, искрени и длабоки се пријателствата коишто ги создадов тука“, истакна генерал-мајор Најт.
Пред церемонијата, претседателката и генералот остварија средба на којашто се согласија дека поддршката од Вермонт беше клучна во подготовката на земјава за членство во НАТО, исполнувајќи ги стандардите на Алијансата и подобрувајќи ја интероперабилноста со другите сили на НАТО.

