Свет
Американски научници: Поради климатските промени, можеби ни се заканува нова пандемија
Климатските промени ќе принудат многу животни да ги напуштат своите постојни екосистеми во области погодни за живеење, каде нивното мешање со други животински видови во голема мера ќе го зголеми ризикот од взаемно пренесување на вируси и појава на нови, покажаа резултатите од новата студија.
Во исто време, ризикот од нови болести потенцијално преносливи на луѓето се зголемува, а може да претстои уште една пандемија, предупредија американските научници.
Врз основа на студиите на сегашните климатски модели, податоците за уништувањето на природните живеалишта и начинот на кој вирусите минуваат од еден вид на друг, научниците укажуваат на уште помрачна проекција на иднината до 2070 година за планетата на која живееме.
И таа траекторија се чини дека е неповратна, дури и ако зголемувањето на температурата е ограничено на 2 степени Целзиусови, според авторите од Универзитетот Џорџтаун во Вашингтон кои ги објавија резултатите од студијата во списанието Nature.
Во моментов постојат најмалку 10.000 познати вируси во светот кои можат да преминат од животните на луѓето и кои тивко циркулираат меѓу дивите цицачи, главно во длабочините на тропските шуми, покажуваат нивните истражувања.
Зголемените температури можат да ги принудуваат овие цицачи да ги напуштат своите родни живеалишта, а во попогодни, постудени области за прв пат ќе се сретнат со други животински видови, што ќе овозможи најмалку 15.000 нови вируси да можат да преминат од животно на животно до 2070 година, предвидуваат експертите.
Овој процес веројатно веќе е започнат и ќе продолжи дури и ако светот наскоро успее да ги намали емисиите на јаглерод. Научниците истакнуваат дека претставува голема закана за животните и луѓето.
„Имаме докази за нови и потенцијално деструктивни механизми на болести кои би можеле да го загрозат здравјето на животинската популација во иднина, но веројатно ќе имаат и последици по здравјето на луѓето“, вели коавторот на студијата Грегори Албери, биолог на Универзитетот Џорџтаун во Вашингтон.
Петгодишната студија испитувала 3.139 видови цицачи, проектирајќи како нивните глобални движења ќе се променат според серијата сценарија за глобално затоплување. Научниците исто така анализираа како нивните движења ќе влијаат на преносот на вирусот.
Откриле дека новите контакти меѓу различните цицачи ќе се удвојат. Тие би се појавиле каде било во светот, но би биле особено концентрирани во тропска Африка и Југоисточна Азија.
Глобалното затоплување ќе влијае и во густо населените области каде што „луѓето најверојатно ќе бидат почувствителни и поранливи на промените во животната средина, а некои вируси ќе се шират глобално од кој било од овие населени центри“.
Веројатни жаришта се регионот Сахел, етиопските висорамнини, долината Рифт што минува низ Етиопија, Кенија и Танзанија, Индија, источна Кина, Индонезија, Филипините и некои понаселени делови на Европа, покажа истражувањето.
Скриената закана, предупредуваат научниците, е претставена со 10.000 вируси кои „тивко циркулираат“ меѓу дивите цицачи во тропските шуми и може да се пренесат на луѓето.
Како единствениот цицач кој може да лета, лилјакот може да патува далеку поголеми растојанија од своите роднини на копно, со што шири разни болести.
Експертите веруваат дека овој процес е веќе започнат и е неповратен, а нивната студија сугерира дека лилјаците се одговорни за огромното мнозинство на потенцијални први средби со други цицачи, најмногу во Југоисточна Азија.
Дури и ако светот успее да ги намали сегашните емисии на стакленички гасови многу брзо и „масовно“, се чини дека тоа нема да придонесе за решавање на овој проблем.
Проекциите покажаа дека во најблагото сценарио, кога се земаат предвид климатските промени, може да има повеќе пренос на вируси меѓу животинските видови.
Истражувачите исто така се обидоа да утврдат кога би можеле да почнат да се случуваат такви први средби меѓу различни животински видови, очекувајќи дека тоа ќе биде кон крајот на овој век, но на нивно изненадување се покажа дека повеќето први контакти се случуваат помеѓу 2011 и 2040 година и континуирано се зголемуваат.
„Овој процес е веќе во тек и не можеме да го спречиме ниту во најдоброто сценарио за климатски промени. Но, можеме и мораме да преземеме мерки кои ќе ни обезбедат подобра здравствена инфраструктура која ќе ги заштити и животинската и човечката популација“, рече Албери.
Тој вели дека „доцна е трендот да се промени, но важно е да станеме свесни за фактот дека климатските промени наскоро ќе бидат најголемиот светски глобален двигател на болести, поради што треба да изградиме добри здравствени системи кои ќе можат да се справат со нив. .
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
(Видео) Голем пожар во Хрватска: Над 60 пожарникари на терен, се слушале експлозии
Пожарот што синоќа избувна во објект на хрватската компанија „ЦИАК“ во Забок, која складира и третира опасен отпад, е ставен под контрола, соопшти претседателот на Противпожарната заедница на Крапинско-загорската жупанија, Стјепан Скулибер, пренесе Танјуг.
„Пожарот сè уште не е целосно изгаснат, но е под контрола. На терен останаа седум пожарникари со три возила, а во текот на утрото ќе продолжи догасувањето и внатре во објектот“, изјави Скулибер.
Тој потврди дека вработени од Наставниот завод за јавно здравје „Д-р Андрија Штампар“ извршиле мерења на квалитетот на воздухот на местото на пожарот и во околните населени места Забок, Орославје и Велико Трговишче, а резултатите се очекуваат во текот на денот.
Околу 3:30 часот наутро, жителите на Хрватско Загорје добиле предупредувачка порака преку системот HR112 ALERT за потенцијална опасност поради пожарот во компанијата ЦИАК од Забок.
Компанијата во индустриската зона располага со хали и погон за рециклирање акумулатори, а локалните медиуми објавија дека на терен биле ангажирани повеќе од 60 пожарникари. Според порталот Zagorje.com, целата зграда била зафатена од оган и се слушале експлозии, при што станува збор за објект во кој се складира опасен хемиски отпад.
На местото на настанот пристигнала и градоначалничката на Забок, Валентина Ѓурек, која изјави дека дел од конструкцијата веќе е урната, но дека во тој момент немала дополнителни информации.
Од полицијата за Хина изјавиле дека пожарникарите интервенираат и дека засега не можат да дадат повеќе детали. Хрватските медиуми наведуваат дека во гаснењето учествувале пожарникари од јавната пожарникарска станица на Загорје и уште осум доброволни противпожарни друштва од околината.
Свет
(Видео) Тајланд: Воените операции ќе продолжат додека земјата е загрозена
Тајландскиот премиер Анутин Чарнвиракул изјави дека Тајланд ќе продолжи со воените операции сè додека територијата и населението на земјата повеќе не бидат загрозени.
Во објава на социјалните мрежи, Анутин ја отфрли претходната изјава на американскиот претседател Доналд Трамп, кој рече дека експлозијата на бомба покрај патот, во која загинале и биле ранети тајландски војници, била инцидент, додавајќи дека Тајланд возвратил многу силно, јави Синхуа.
Thailand 💥 Cambodia
The Thai Navy reportedly fired 20 artillery shells into Koh Kong province just after midnight, around 2:00 a.m., according to the Cambodian Defense Ministry. https://t.co/WLY2NpqoZQ pic.twitter.com/1Dv51hJyKR
— Global perspective (@Global__persp1) December 13, 2025
Тајландските медиуми, повикувајќи се на воен извор, објавија дека Кралското тајландско воздухопловство во саботата распоредило два борбени авиони Ф-16 кои бомбардирале цели долж границата со Камбоџа.
И покрај мировниот договор што премиерите на Тајланд и Камбоџа го потпишале на 26 октомври на самитот на АСЕАН во Куала Лумпур, во присуство на Трамп, воените судири повторно продолжиле на 7 декември на тајландско-камбоџанската граница.
Камбоџа соопшти дека Тајланд утрото продолжил со напади на гранични цели, користејќи и борбени авиони, неколку часа откако Трамп објави дека посредувал во прекин на огнот. Камбоџанското Министерство за информирање наведе дека тајландските сили не престанале со бомбардирањето, пренесе Ројтерс.
Тајландската војска, пак, ги отфрли обвинувањата и ја обвини Камбоџа за „повеќекратни прекршувања на меѓународните правила“, вклучително и напади врз цивилни цели и поставување мини.
Иако Трамп соопшти дека лидерите на двете земји се согласиле за прекин на огнот, Анутин изјави дека таков прекин нема, наведува Ројтерс.
Фото: depositphotos
Свет
Сијарто: Безбедноста на Европа ја гарантира НАТО, а не Украина
Унгарскиот министер за надворешни работи Петер Сијарто остро ги критикуваше изјавите на генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, дека Русија би можела да биде подготвена да го нападне НАТО во рок од пет години, оценувајќи ги како „непромислени“.
„Марк Руте даде неколку непромислени изјави, тврдејќи дека ‘ние’ сме следната цел на Русија и дека безбедноста на Украина е наша безбедност“, напиша Сијарто на социјалната мрежа Икс. Тој додаде дека секој што сѐ уште се сомнева дали „здравиот разум целосно исчезнал“ во Брисел, треба да биде убеден од ваквите изјави.
Сијарто нагласи дека Унгарија, како членка на НАТО, одлучно ги отфрла овие тврдења, посочувајќи дека безбедноста на европските земји ја гарантира НАТО, а не Украина, која, како што рече, се бори за сопствената безбедност.
Тој оцени и дека изјавите на Руте се знак дека Брисел се поставил против мировните напори на американскиот претседател Доналд Трамп, додавајќи дека ваквите изјави се „неодговорни и опасни“.
Руте, пак, во четвртокот предупреди дека Русија би можела да биде подготвена да употреби воена сила против НАТО во рок од пет години, повикувајќи ги сојузниците да ги зголемат трошоците за одбрана.
ВМРО-ДПМНЕ: Филипче се претставува како противник на мигрантите, а во 2018 туркал камп во Бардовци
ВМРО-ДПМНЕ денеска го обвини претседателот на СДСМ, Венко Филипче, дека јавно настапува како противник на мигрантите, додека за време на...
СДСМ: За мигрантите мора да одлучува Собранието, а не општините
Собранието, а не општините, мора да одлучува за прашањето со мигрантите, соопшти денеска СДСМ, оценувајќи дека премиерот Христијан Мицкоски со...
Трамп, Бил Клинтон, Бил Гејтс се појавија на новите фотографии со Епштајн, претседателот се оградува: „Не знам ништо за тоа“
Претседателот на САД, Доналд Трамп, рече дека не знае ништо за најновите фотографии поврзани со Џефри Епштајн, одговарајќи на новинарско...
ЕУ ја потврди одлуката за замрзнување на руските средства на неопределено време
Денес, Европската унија ја потврди одлуката за замрзнување на средствата на руските централни банки лоцирани во Европа на неопределено време....
Ѓорѓиевски: Скопје конечно добива Луна Парк
Градоначалникот на Град Скопје, Орце Ѓорѓиевски, денес ја најави долгоочекуваната реализација на проектот за новиот Луна Парк, значајна инвестиција што...
Советниците на ВМРО-ДПМНЕ со иницијатива до советите за документ дека ќе нема мигрантски кампови
Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, одговори на новинарско прашање во однос на се позачестените иницијативи по советите во општините во...
Двајца млади скопјани најдени починати – едниот во напуштена куќа во Центар, другиот во дом на пријател во Кисела Вода
Двајца скопјани на возраст од 25 и 36 години биле пронајдени починати во текот на изминатото деноноќие. Според информациите од...
Мал авион се урна во Мавровското Езеро, едно лице повредено
Мал авион денес се урна во Мавровското Езеро. Во авионот имало две лица, од кои едното е повредено, потврдија од...
(Видео) „Наместо студен камен, никнуваат дрвја што ќе растат“ – засадени 63 јавори во спомен на починатите во „Пулс“
Во Кочани се засадени 63 јавори, по еден за секој млад живот згаснат во пожарот во дискотеката „Пулс“. „Овој чин...
84-годишник се обидел да убие жена во хотел во Куманово, поведена истрага
Основното јавно обвинителство Куманово донесе Наредба за спроведување истражна постапка против едно лице поради обид да изврши кривично дело –...
Над 40 автошколи под сомнение дека договарале цени за обука
Постојат индиции дека 40 авто – школи во земјава договарале цените за обука на возачи. Комисијата за заштита на конкуренцијата...
Спасовски 3 месеци го кочел затворањето на станицата за технички преглед во Сарај и овозможил незаконски профит од 90.000 евра, ЈО да реагира, бара ВМРО-ДПМНЕ
„Оливер Спасовски овозможил противзаконско богатење на фирма во Сарај, со што фирмата се здобила со противправна имотна корист во висина...
Почината жена пронајдена во дупка во атарот на гостиварско Неготино: за едно осомничено лице одреден краткотраен притвор
Јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Гостивар во текот на ноќта изврши увид во атарот на гостиварското село Неготино, каде...
СДСМ: Милошоски најавува мигранти за пари, ама со променет статус во економски работници
„Планот на ВМРО-ДПМНЕ за примање мигранти во Македонија е целосно разоткриен. И не се само пишувањата на британските и светските...
(Видео) Шефот на НАТО: „Ние сме следната цел на Русија, немаме време“; Москва одговори
Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, денес ги повика сојузниците да ги засилат одбранбените напори за да спречат војна што...
(Видео) Австралиец скокаше од авион, падобранот се заглави во опашката: драматичен инцидент на 4.500 метри
Австралиското биро за безбедност на сообраќајот (ATSB) објави снимка од падобранец чиј падобран се заплеткал во опашката на авионот среде...
(Видео) Убиецот на Чарли Кирк првпат се појави пред суд
Мажот обвинет за убиство на десничарскиот активист Чарли Кирк, 22-годишниот Тајлер Робинсон, се појави за прв пат лично на суд...
САД воведуваат нови санкции врз Венецуела, насочени кон внуците на Мадуро и нафтениот сектор
САД го зголемуваат притисокот врз Венецуела со нови санкции насочени кон тројца внуци на претседателот Николас Мадуро, меѓу другите. Двајца...
(Видео) Земјотрес со јачина од 6,7 степени ја погоди Јапонија, забележано слабо цунами: пристигнуваат снимки
Земјотрес со јачина од 6,7 степени ја погоди североисточна Јапонија, што ја натера Јапонската метеоролошка агенција да издаде предупредување за...
Трамп ја презеде контролата врз регулативата за вештачка интелигенција
Американскиот претседател Доналд Трамп потпиша извршна наредба насочена кон централизирање на регулирањето на вештачката интелигенција на федерално ниво за да...
