Свет
Американски научници: Поради климатските промени, можеби ни се заканува нова пандемија
Климатските промени ќе принудат многу животни да ги напуштат своите постојни екосистеми во области погодни за живеење, каде нивното мешање со други животински видови во голема мера ќе го зголеми ризикот од взаемно пренесување на вируси и појава на нови, покажаа резултатите од новата студија.
Во исто време, ризикот од нови болести потенцијално преносливи на луѓето се зголемува, а може да претстои уште една пандемија, предупредија американските научници.
Врз основа на студиите на сегашните климатски модели, податоците за уништувањето на природните живеалишта и начинот на кој вирусите минуваат од еден вид на друг, научниците укажуваат на уште помрачна проекција на иднината до 2070 година за планетата на која живееме.
И таа траекторија се чини дека е неповратна, дури и ако зголемувањето на температурата е ограничено на 2 степени Целзиусови, според авторите од Универзитетот Џорџтаун во Вашингтон кои ги објавија резултатите од студијата во списанието Nature.
Во моментов постојат најмалку 10.000 познати вируси во светот кои можат да преминат од животните на луѓето и кои тивко циркулираат меѓу дивите цицачи, главно во длабочините на тропските шуми, покажуваат нивните истражувања.
Зголемените температури можат да ги принудуваат овие цицачи да ги напуштат своите родни живеалишта, а во попогодни, постудени области за прв пат ќе се сретнат со други животински видови, што ќе овозможи најмалку 15.000 нови вируси да можат да преминат од животно на животно до 2070 година, предвидуваат експертите.
Овој процес веројатно веќе е започнат и ќе продолжи дури и ако светот наскоро успее да ги намали емисиите на јаглерод. Научниците истакнуваат дека претставува голема закана за животните и луѓето.
„Имаме докази за нови и потенцијално деструктивни механизми на болести кои би можеле да го загрозат здравјето на животинската популација во иднина, но веројатно ќе имаат и последици по здравјето на луѓето“, вели коавторот на студијата Грегори Албери, биолог на Универзитетот Џорџтаун во Вашингтон.
Петгодишната студија испитувала 3.139 видови цицачи, проектирајќи како нивните глобални движења ќе се променат според серијата сценарија за глобално затоплување. Научниците исто така анализираа како нивните движења ќе влијаат на преносот на вирусот.
Откриле дека новите контакти меѓу различните цицачи ќе се удвојат. Тие би се појавиле каде било во светот, но би биле особено концентрирани во тропска Африка и Југоисточна Азија.
Глобалното затоплување ќе влијае и во густо населените области каде што „луѓето најверојатно ќе бидат почувствителни и поранливи на промените во животната средина, а некои вируси ќе се шират глобално од кој било од овие населени центри“.
Веројатни жаришта се регионот Сахел, етиопските висорамнини, долината Рифт што минува низ Етиопија, Кенија и Танзанија, Индија, источна Кина, Индонезија, Филипините и некои понаселени делови на Европа, покажа истражувањето.
Скриената закана, предупредуваат научниците, е претставена со 10.000 вируси кои „тивко циркулираат“ меѓу дивите цицачи во тропските шуми и може да се пренесат на луѓето.
Како единствениот цицач кој може да лета, лилјакот може да патува далеку поголеми растојанија од своите роднини на копно, со што шири разни болести.
Експертите веруваат дека овој процес е веќе започнат и е неповратен, а нивната студија сугерира дека лилјаците се одговорни за огромното мнозинство на потенцијални први средби со други цицачи, најмногу во Југоисточна Азија.
Дури и ако светот успее да ги намали сегашните емисии на стакленички гасови многу брзо и „масовно“, се чини дека тоа нема да придонесе за решавање на овој проблем.
Проекциите покажаа дека во најблагото сценарио, кога се земаат предвид климатските промени, може да има повеќе пренос на вируси меѓу животинските видови.
Истражувачите исто така се обидоа да утврдат кога би можеле да почнат да се случуваат такви први средби меѓу различни животински видови, очекувајќи дека тоа ќе биде кон крајот на овој век, но на нивно изненадување се покажа дека повеќето први контакти се случуваат помеѓу 2011 и 2040 година и континуирано се зголемуваат.
„Овој процес е веќе во тек и не можеме да го спречиме ниту во најдоброто сценарио за климатски промени. Но, можеме и мораме да преземеме мерки кои ќе ни обезбедат подобра здравствена инфраструктура која ќе ги заштити и животинската и човечката популација“, рече Албери.
Тој вели дека „доцна е трендот да се промени, но важно е да станеме свесни за фактот дека климатските промени наскоро ќе бидат најголемиот светски глобален двигател на болести, поради што треба да изградиме добри здравствени системи кои ќе можат да се справат со нив. .
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Молдавија има проблеми со струјата поради руските напади врз енергетскиот систем на Украина
Молдавскиот оператор за пренос на електрична енергија „Молделектрика“ се соочува со тешкотии поради синоќешните руски напади врз енергетскиот систем на соседна Украина и побара помош од Романија со електрична енергија.
„Големата електрана е исклучена, а интерконекциите се приближуваат до својата граница. Поради надминување на планираниот проток, Молделектрика побара итна помош од Романија“, се вели во соопштението.
Русија синоќа нападна енергетска инфраструктура во регионите Чернихив, Запорожје, Лвов и Дњепропетровск во Украина.
Украинското Министерство за енергетика објави дека неколку области (Киев, Чернигов, Лвов, Одеса, Запорожје, Днепропетровск и Николаев) биле погодени од нападите, кои предизвикале прекини во електричната енергија.
Руското Министерство за одбрана изјави дека биле нападнати компании од „украинскиот воено-индустриски комплекс и енергетската инфраструктура што го поддржува неговото функционирање“, како и пристанишни објекти што се користат „во интерес на украинските вооружени сили“.
Свет
Во понеделник во Лондон, состанок меѓу Зеленски, Стармер, Мерц и Макрон за Украина
Во понеделник во Лондон за Украина ќе разговараат претседателот Зеленски, британскиот премиер Кир Стармер, францускиот претседател Емануел Макрон и германскиот канцелар Фридрих Мерц.
Макрон денеска на платформата Икс (X) најави дека тие „ќе ја разгледаат ситуацијата и тековните преговори во рамките на американското посредништво“ за мир во Украина.
„Мора да продолжиме да вршиме притисок врз Русија за да ја принудиме да склучи мир“, напиша Макрон, осудувајќи ги руските напади минатата ноќ врз украинската енергетска и железничка инфраструктура.
Денеска на социјалните мрежи Зеленски напиша дека целта на тие руски напади била да „страдаат милиони Украинци“ и дека ваквите напади „бараат одговор и дополнителен притисок“ врз Москва, објави парискиот весник „Ле Монд“.
Свет
Хаварија во Украина: Нуклеарната електрана Запорожје остана без напојување, од Чернобил се шири радијација
Премиерката на Украина, Јулија Свириденко соопшти дека во ноќниот руски напад биле оштетени енергетски објекти во Запорожје, а десет населби останале без струја.
Таа на Телеграм истакна дека одржала итен состанок со министерот за внатрешни работи, вршителот на должноста министер за енергетика и раководствата на државните енергетски компании за обнова по нападите.
Итните служби работат на воспоставување привремено напојување, а активирани се генератори за обезбедување на водоснабдувањето.
Нуклеарната електрана Запорожје повторно доби надворешно напојување по неколкучасовен прекин, откако автоматските системи за заштита исклучиле двата далековода, а резервните дизел генератори одржувале основни операции. Причината за прекинот се уште се истражува.
Свириденко предупреди дека поради обновата ќе има повеќе планирани и вонредни прекини на струја низ целата земја.
Зеленски: Цел на нападите беа енергетските објекти
Претседателот Зеленски изјави дека главни цели на рускиот напад биле енергетските објекти. Масовни удари со дронови и ракети биле извршени во повеќе региони, вклучувајќи Киев, Дњепропетровск, Чернихив, Запорожје, Одеса, Лавов, Волин и Николаев. Во нападите е погодена и зградата на главната железничка станица во Фастив.
Тој истакна дека нападот бил бесмислен од воена гледна точка, а Русите требало тоа да го сфатат. Во нападите биле користени повеќе од 650 дронови и 51 ракета, вклучувајќи аеробалистички и балистички, со број на повредени. Зеленски побара дополнителна меѓународна поддршка и ефективни санкции.
МААЕ: Заштитниот штит на Чернобил повеќе не ја блокира радијацијата
Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) соопшти дека безбедносниот штит над нуклеарниот реактор во Чернобил, погоден со дрон во февруари, повеќе не може да ја извршува примарната функција – блокирање на радијацијата.
Инспекцијата на челичната структура, завршена во 2019 година, покажала дека ударот со дрон во февруари го деградирал штитот.
Last night, a Russian attack drone with a high-explosive warhead struck the shelter protecting the world from radiation at the destroyed 4th power unit of the Chornobyl Nuclear Power Plant.
This shelter was built by Ukraine together with other countries of Europe and the world,… pic.twitter.com/mLTGeDYgPT
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) February 14, 2025
Поправки се извршени, но е потребна целосна реконструкција за долгорочна нуклеарна безбедност.
Украина за нападот ја обвинува Русија, која го демантира учеството.
Според извештајот на ОН од 14 февруари, дрон со високоексплозивна боева глава ја погодил електраната, предизвикал пожар и ја оштетил заштитната обвивка на реакторот број 4.

