Свет
Америка и Британија одлучија кого ќе поддржат како нов шеф на НАТО
Соединетите Американски Држави и Велика Британија денеска го поддржаа холандскиот премиер во заминување Марк Руте да го наследи Јенс Столтенберг на местото генерален секретар на НАТО, ставајќи го во силна позиција да ја преземе таа функција.
Наследникот на Столтенберг, откако ќе поднесе оставка во октомври, ќе ја преземе функцијата во клучен момент со задача да ја задржи поддршката на членките на НАТО за скапата одбрана на Украина од руска инвазија, истовремено чувајќи се од каква било ескалација што директно би ја вовлекла Алијансата во војна со Москва.
„Претседателот Бајден силно ја поддржува кандидатурата на премиерот Руте за следен генерален секретар на НАТО. Премиерот Руте има длабоко разбирање за важноста на Алијансата, е природен лидер и комуникатор, а неговото водство добро би ѝ послужило на Алијансата во овој критичен момент“, изјави еден американски функционер.
Во зависност од исходот на американските претседателски избори во ноември, следниот шеф на НАТО можеби ќе треба да се справи со втор мандат на Доналд Трамп, кој неодамна уште еднаш ја доведе во прашање неговата посветеност на одбраната на сојузниците во НАТО.
Трамп привлече жестоки критики од западните официјални лица на почетокот на овој месец затоа што сугерираше дека нема да ги заштити земјите кои не ги исполнуваат целите за одбранбени трошоци на Алијансата, па дури и ќе ја охрабрат Русија да ги нападне.
Но, Руте, кој веќе се сметаше за фаворит за највисокото место во НАТО, во саботата рече дека Европа треба „да престане да се жали, кука и да приговара“ за Трамп и наместо тоа да се фокусира на она што тој може да направи за Украина.
„Мораме да соработуваме со кој и да е на подиумот“, рече Руте на конференцијата за безбедност во Минхен. Најдолговечниот холандски премиер Руте (57) неочекувано најави дека се повлекува од холандската политика во јули, но ќе остане премиер додека траат коалициските разговори по изборите на 22 ноември.
Лидерите на НАТО се назначуваат со консензус, за што е потребна поддршка или барем отсуство на противење од сите 31 членка. Двајца дипломати изјавија дека досега Руте има поддршка од околу 20 членки на НАТО.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Зеленски стигна во Берлин, ќе се сретне со американскиот преговарачки тим
Украинскиот претседател Володимир, Зеленски, пристигнал во Берлин, каде што во текот на денот треба да се сретне со американскиот преговарачки тим за да разговара за предлогот за постигнување мир во Украина.
– Се фокусираме на тоа како сигурно да ја гарантираме безбедноста на Украина, така што искуството со Будимпештанскиот меморандум и руската инвазија никогаш повеќе нема да се случи. Сметаме на конструктивни разговори – рече Зеленски во објава на платформата X.
Тој рече дека сè уште не добил официјален одговор од Соединетите Американски Држави на најновите предлози за мировен план.
Пред неговото пристигнување, Зеленски нагласи дека сака да ги убеди Американците да ја поддржат идејата за замрзнување на фронтовската линија во Украина во нејзината сегашна состојба пред било какви преговори со Москва.
Американската делегација ја предводат специјалниот пратеник Стив Виткоф и Џаред Кушнер, зетот на претседателот Доналд Трамп.
Извори од германската влада за „Билд“ изјавија дека разговорите со претставниците на Украина во Берлин ќе траат два дена , а дека денес ќе се одржат прелиминарни разговори со советници за надворешна политика, вклучувајќи ги и претставниците на САД и Украина.
Европа
Речиси три четвртини од Европејците ја поддржуваат ЕУ, рекордна поддршка за еврото и за заедничка одбрана
Речиси три четвртини од граѓаните на Европската Унија (ЕУ) сметаат дека нивната земја имала корист од членството во Унијата, покажува најновиот Евробарометар.
Според податоците, 59% од Европејците се оптимисти за иднината на ЕУ, а 73% се чувствуваат како граѓани на Унијата. Довербата во институциите останува висока, при што 48% изјавиле дека им веруваат на европските институции.
Анкетата покажува и рекордна поддршка за еврото – 74% од испитаниците го поддржуваат воведувањето на единствената валута, а во Еврозоната процентот изнесува 82%.
Во однос на заедничката одбрана и безбедност, 79% од граѓаните го поддржуваат воспоставувањето на заедничка политика меѓу земјите-членки, што е втор највисок резултат од 2004 година. Повеќе од две третини (67%) сметаат дека ЕУ е „место на стабилност“ во свет полн со немири, а 83% веруваат дека Унијата треба да ги диверзифицира трговските односи за да ја зајакне економската независност.
77% од Европејците сметаат дека инвазијата е закана за безбедноста на ЕУ, додека 73% ја поддржуваат економската блокада на Русија. Повеќе од три четвртини (81%) го поддржуваат приемот на бегалци од Украина, а 57% се согласуваат со финансирање на набавката и испораката на воена опрема за Киев.
Граѓаните сметаат дека главните приоритети на буџетот на ЕУ треба да бидат вработувањето, социјалните прашања и јавното здравје (42%), образование, култура и медиуми (36%) и одбрана и безбедност (35%).
Истражувањето, спроведено помеѓу 9 октомври и 5 ноември 2025 година во сите 27 земји-членки, вклучуваше 26.445 интервјуа лице в лице.
Европа
ЕУ замрзна 210 милијарди евра руски пари за да ја поддржи Украина, Москва го оцени потегот како „објава на војна“
Европската унија одлучи да ги замрзне средствата на руската централна банка во вредност од околу 210 милијарди евра на неопределено време, со цел тие да се користат за финансиска поддршка на Украина, јавува Ројтерс. Каматата на замрзнатите средства ќе биде наменета за Киев, додека главниот капитал останува блокиран.
Според Ројтерс, Украина ќе мора да го врати заемот само кога Русија ќе ги исплати воените репарации. Од 27-те земји членки на ЕУ, само Унгарија и Словачка гласаа против мерката.
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, преку социјалната мрежа X порача дека одлуката е „силна порака до Русија“. Таа нагласи дека мерката е јасен знак дека додека продолжува бруталната војна во Украина, трошоците за Русија ќе продолжат да растат, и дека ЕУ ќе направи сè за да го направи својот сосед посилен „и на бојното поле и на преговарачката маса“.
Москва го оцени потегот како „кражба“ и „објава на војна“. Поранешниот руски претседател Дмитриј Медведев го нарече планот потенцијален „чин на војна“. Амбасадорот на Русија во Германија, Сергеј Нечаев, исто така, го оцени како „кражба“, додека портпаролката на Министерството за надворешни работи, Марија Захарова, објави дека Русија ќе даде „најстрога реакција“.
Кремљ веќе презеде правни чекори: руската централна банка поднесе тужба против белгиската финансиска куќа „Евроклир“, која управува со околу 185 милијарди евра од замрзнатите руски средства. Останатите 25 милијарди евра се сместени во банки во Белгија и Франција. Русија ја обвинува „Евроклир“ за нелегално спречување пристап до средствата.
Во посебна изјава, руската централна банка го нарече планот на ЕУ за користење на средствата за помош на Украина „нелегален и спротивен на меѓународното право“.
ЕУ го нарекува овој инструмент „заем за репарација“, кој треба да се утврди на претстојниот самит, а замрзнувањето на средствата претставува значителен притисок врз Кремљ, кој досега се обидува да најде правни и дипломатски начини за реакција.

