Свет
Америка: Панама попушта со нашите бродови; Панама: Тоа е лага
Американскиот Стејт департмент вчера објави дека бродовите на американската влада сега можат да минуваат низ Панамскиот канал без надомест. „Владата на Панама се согласи повеќе да не наплаќа такси од бродовите на американската влада за транзит низ Панамскиот канал“, објави Стејт департментот на Икс.
U.S. government vessels can now transit the Panama Canal without charge fees, saving the U.S. government millions of dollars a year. pic.twitter.com/G4gV2mHu7O
— Department of State (@StateDept) February 6, 2025
Договорот, наводно, ќе и заштеди на американската влада милиони долари секоја година. Управата на Панамскиот канал не одговори веднаш на барањето за коментар. Американскиот државен секретар Марко Рубио се сретна со панамскиот претседател Хозе Раул Мулино пред четири дена за време на патувањето во Централна Америка.
Американскиот претседател Доналд Трамп ја обвини централноамериканската земја дека наплатува високи цени за користење на нејзиниот премин.
„Доколку не се почитуваат принципите, морални и правни, на овој великодушен гест на отстапка, тогаш ќе бараме Панамскиот канал да ни биде вратен во целост и без прашање“, рече Трамп минатиот месец.
Мулино ја отфрли заканата на Трамп дека САД повторно ќе ја преземат контролата врз каналот, кој во голема мера го изградија. Областа под управа на САД го опкружуваше преминот со децении.
САД и Панама потпишаа неколку договори во 1977 година кои го отворија патот каналот да се врати под целосна панамска контрола. САД го предадоа во 1999 година по период на заедничка администрација.

Управата на Панамскиот канал ја негира најавата на Стејт департментот и вели дека нема да дозволи на бродовите на американската влада слободно да минуваат низ меѓуокеанскиот воден пат.
#UPDATE The Panama Canal Authority denies it will allow US government vessels to transit the interoceanic waterway for free, as the US State Department announced earlier.
"The Panama Canal Authority, which is empowered to set tolls and other fees for transiting the canal,…
— AFP News Agency (@AFP) February 6, 2025
„Управата на Панамскиот канал, која има овластување да одредува патарини и други такси за минување низ каналот, известува дека не направила никакви прилагодувања на овие такси“, се вели во соопштението на агенцијата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Израел: Останките предадени вчера не им припаѓаат на заложниците од Газа
Израелските форензички служби заклучија дека останките предадени од Хамас не се оние на последните двајца заложници од Газа, соопшти канцеларијата на израелскиот премиер.
Според условите на октомврискиот договор за прекин на огнот, Хамас ги предаде останките на она што Црвениот крст го опиша како останки на еден од последните двајца починати заложници кои сè уште се во Газа.
„Наодите донесени на преглед вчера од Појасот Газа не се поврзани со ниту еден од починатите заложници“, објави денес канцеларијата на премиерот Бенјамин Нетанјаху.
„Идентификацијата е извршена во Националниот центар за судска медицина“, додаде тој.
Палестинската милитантна група Хамас вчера соопшти дека ги предала останките на еден од последните двајца починати заложници кои сè уште се во Газа, соопшти Меѓународниот комитет на Црвениот крст, според условите на октомврискиот договор за прекин на огнот.
Преостанатите двајца заложници се израелскиот полицаец Ран Гвили и тајландскиот државјанин Судтисак Ринталак, двајцата киднапирани за време на нападот на Хамас врз Израел на 7 октомври 2023 година, со кој започна разорната двегодишна војна во Газа.
Меѓународниот комитет на Црвениот крст, со седиште во Женева, дејствува како посредник меѓу милитантните групи во Газа и Израел, помагајќи во олеснувањето на ослободувањето на живите заложници и предавањето на останките.
Свет
ЕК ќе поднесе предлог за користење на замрзнати руски средства за финансирање на Украина
Европската комисија планира да поднесе законски предлог оваа недела за користење на замрзнати руски средства за финансирање на Украина, а во исто време ќе ја остави отворена можноста за задолжување на финансиските пазари или комбинирање на двете опции.
Лидерите на Европската унија постигнаа договор во октомври за задоволување на итните финансиски потреби на Украина во следните две години, но не поддржаа план за користење на 140 милијарди евра (162 милијарди долари) замрзнати руски државни средства во Европа како заем за Киев, поради загриженоста изразена од Белгија, пишува „Ројтерс“.
Поголемиот дел од руските средства замрзнати во Европа се чуваат на сметките на белгискиот депозитар за хартии од вредност „Еуроклеар“, а белгиската влада постојано изразува загриженост за правните ризици.
Според планот на Комисијата, Украина треба да го врати заемот само ако Русија плати репарации за штетата предизвикана од војната против својот сосед.
Се очекува извршното тело на Европската унија да усвои предлог кој вклучува преференцијален план за заем за репарации поврзани со готовинските салда на имобилизираните средства на руската централна банка. Правниот текст би оставил можност за заем финансиран со задолжување од ЕУ на финансиските пазари, како и можност за преминување од една опција на друга, велат изворите.
Свет
(Видео) Хегсет за вториот напад на Карибите: „Не видов преживеани“
Американскиот министер за одбрана Пит Хегсет изјави дека „лично не видел никакви преживеани“ пред вториот напад врз сомнителен брод за дрога во Карибите.
Инцидентот од 2 септември, во кој две лица наводно биле оставени да се држат за запалените остатоци по првичниот напад, предизвика сериозна загриженост дека американските сили можеби ги прекршиле меѓународните закони за вооружени конфликти, пишува Би-Би-Си.
За време на состанокот на кабинетот во Белата куќа, Хегсет го припиша инцидентот на „маглата на војната“ и хаотичната ситуација. Тој потврди дека го гледал првиот напад во живо, но дека морал брзо да се сврти кон втор состанок. „Јас лично не видов никакви преживеани“, рече Хегсет.
„Тоа нешто гореше и експлодираше… не можете ништо да видите. Се нарекува магла на војната“. Тој додаде дека дознал за „правилната одлука“ на адмиралот Френк Бредли да го потопи бродот дури „неколку часа подоцна“ и рече: „Ние го поддржуваме“.
Белата куќа соопшти дека адмиралот Бредли го одобрил вториот напад. Бранејќи го адмиралот, претседателот Трамп се дистанцира од одлуката, велејќи дека „не сме биле свесни“ за последователниот напад. „И можам да го кажам ова: сакам тие бродови да бидат отстранети“, додаде Трамп.
Earlier this morning, on President Trump's orders, I directed a lethal, kinetic strike on a narco-trafficking vessel affiliated with Designated Terrorist Organizations in the USSOUTHCOM area of responsibility. Four male narco-terrorists aboard the vessel were killed in the… pic.twitter.com/QpNPljFcGn
— Secretary of War Pete Hegseth (@SecWar) October 3, 2025
Деталите за вториот напад прв ги објави „Вашингтон пост“, предизвикувајќи вознемиреност кај демократските и републиканските пратеници. Како одговор на прашањата од новинарите во вторник, Трамп тврдеше, без да даде докази, дека ваквите напади довеле до масовно намалување на трговијата со дрога преку поморските патишта.
Комитетот за вооружени сили на Сенатот вети дека ќе спроведе „силен надзор“ во текот на викендот за да ги утврди сите факти. Адмиралот Бредли, кој беше командант на Заедничката команда за специјални операции во времето на нападот и беше унапреден во врховен командант на Командата за специјални операции на САД еден месец подоцна, се очекува да се појави пред Конгресот оваа недела.
Правни дилеми и ескалација на конфликтот
Женевските конвенции експлицитно забрануваат намерно таргетирање на ранети борци и бараат тие да бидат заробени и да им се пружи медицинска нега. Неколку експерти со кои разговараше Би-Би-Си изразија сомнежи дека вториот напад би можел да се смета за законски според меѓународното право.
Во бран слични напади низ Карибите и источниот Пацифик од почетокот на септември загинаа повеќе од 80 лица. Администрацијата на Трамп повеќе пати ги бранеше нападите како неопходна самоодбрана за да се спасат американските животи од нелегални дроги. САД значително го зголемија своето воено присуство во регионот по инцидентот, а во вторник Трамп го обнови своето ветување дека ќе „започне со овие копнени напади“.

