Свет
Америка: Панама попушта со нашите бродови; Панама: Тоа е лага
Американскиот Стејт департмент вчера објави дека бродовите на американската влада сега можат да минуваат низ Панамскиот канал без надомест. „Владата на Панама се согласи повеќе да не наплаќа такси од бродовите на американската влада за транзит низ Панамскиот канал“, објави Стејт департментот на Икс.
U.S. government vessels can now transit the Panama Canal without charge fees, saving the U.S. government millions of dollars a year. pic.twitter.com/G4gV2mHu7O
— Department of State (@StateDept) February 6, 2025
Договорот, наводно, ќе и заштеди на американската влада милиони долари секоја година. Управата на Панамскиот канал не одговори веднаш на барањето за коментар. Американскиот државен секретар Марко Рубио се сретна со панамскиот претседател Хозе Раул Мулино пред четири дена за време на патувањето во Централна Америка.
Американскиот претседател Доналд Трамп ја обвини централноамериканската земја дека наплатува високи цени за користење на нејзиниот премин.
„Доколку не се почитуваат принципите, морални и правни, на овој великодушен гест на отстапка, тогаш ќе бараме Панамскиот канал да ни биде вратен во целост и без прашање“, рече Трамп минатиот месец.
Мулино ја отфрли заканата на Трамп дека САД повторно ќе ја преземат контролата врз каналот, кој во голема мера го изградија. Областа под управа на САД го опкружуваше преминот со децении.
САД и Панама потпишаа неколку договори во 1977 година кои го отворија патот каналот да се врати под целосна панамска контрола. САД го предадоа во 1999 година по период на заедничка администрација.

Управата на Панамскиот канал ја негира најавата на Стејт департментот и вели дека нема да дозволи на бродовите на американската влада слободно да минуваат низ меѓуокеанскиот воден пат.
#UPDATE The Panama Canal Authority denies it will allow US government vessels to transit the interoceanic waterway for free, as the US State Department announced earlier.
"The Panama Canal Authority, which is empowered to set tolls and other fees for transiting the canal,…
— AFP News Agency (@AFP) February 6, 2025
„Управата на Панамскиот канал, која има овластување да одредува патарини и други такси за минување низ каналот, известува дека не направила никакви прилагодувања на овие такси“, се вели во соопштението на агенцијата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Трамп ѝ даде зелено светло на Nvidia да продава чипови со вештачка интелигенција на Кина
Американскиот претседател Доналд Трамп објави дека ќе му дозволи на технолошкиот гигант „Нвидија“ да ги продава своите напредни чипови за вештачка интелигенција H200 на „одобрени клиенти“ во Кина. Оваа одлука претставува значаен пресврт во американската политика и доаѓа по месеци геополитички тензии меѓу Вашингтон и Пекинг околу пристапот до клучни технологии, пишува Би-Би-Си.
Трамп ја објави својата одлука во понеделник на социјалните мрежи. „Ќе ја заштитиме националната безбедност, ќе создадеме американски работни места и ќе го одржиме американското лидерство во вештачката интелигенција“, рече тој.
Лобирање и претходни обиди
Одлуката, која ќе важи и за други американски компании како што е AMD, следеше по интензивното лобирање од страна на извршниот директор на Nvidia, Јенсен Хуанг, кој беше во Вашингтон минатата недела. Nvidia, водечкиот светски производител на чипови и највредната компанија во светот, беше во центарот на трговски спор и ѝ беше забрането да ги продава своите најнапредни чипови на Кина. Трамп веќе ја укина забраната во јули, но потоа побара Nvidia да ѝ плати на американската влада 15% од приходите од Кина, на што Пекинг наводно одговори со тоа што им нареди на своите технолошки компании да престанат да купуваат чипови на Nvidia.
Nvidia ја поздравува одлуката
Nvidia ја поздрави најавата на Трамп. „Ја поздравуваме одлуката на претседателот Трамп да ѝ дозволи на американската индустрија за чипови да се натпреварува во поддршката на високо платени работни места и производство во Америка“, се вели во соопштението за BBC News. „Нудењето на H200 на одобрени комерцијални клиенти, проверени од Министерството за трговија, постигнува промислена рамнотежа што е одлична за Америка“, се додава.
Хуанг изјави за BBC во септември дека САД треба да „осигураат дека луѓето ширум светот, вклучително и Кина, можат да пристапат до оваа технологија“. Тој, исто така, предупреди дека Кина, која развила свој екосистем за производство на чипови, ги достигнува САД во развојот на технологијата. Акциите на компанијата малку пораснаа по најавата.
Регион
Новиот шеф на „БМВ“ е Србин, роден во Крушевац
Милан Неделковиќ на 14 мај 2026 ќе ја преземе функцијата претседател на Управата на „БМВ АГ“, одлучи Надзорниот одбор. Тој ќе го замени Оливер Ципсе, кој повеќе од десет години е во управата и од 2019 е на нејзино чело.
Претседателот на Надзорниот одбор Никола Питер нагласи дека Неделковиќ има „јасен стратешки поглед, силна способност за реализација и изразено претприемачко размислување“, како и дека знае да ги мотивира луѓето – што го прави важен лидер во трансформацијата на БМВ.
Милан Неделковиќ, роден во Крушевац, Србија, е член на Управата од 2019 како одговорен за производството. Во БМВ работи од 1993 година и имал повеќе водечки позиции во Оксфорд, Лајпциг, Минхен и во корпоративната единица за квалитет. Неговиот мандат како претседател на Управата ќе трае до 2031 година.
Ципсе, кому мандатот му беше продолжен поради исклучок од старосната граница, ќе се пензионира по собранието на 13 мај 2026 по 35 години во компанијата. Питер ја истакна неговата улога во водењето на фирмата низ глобални кризи.
Претседателот на Главниот работнички совет Мартин Кимих додаде дека Неделковиќ ужива голема доверба меѓу вработените и дека ќе продолжи традицијата на партнерска соработка во компанијата.
Свет
Милијардерот Бабиш е новиот премиер на Чешка
Чешкиот претседател Петр Павел го назначи Андреј Бабиш, лидерот на движењето „Акција на незадоволни граѓани“ (АНО), за премиер на републиката, објави CT24.
Во октомври, партијата АНО на Бабиш победи на чешките парламентарни избори, освојувајќи приближно 34,7 отсто од гласовите. После тоа, претседателот му ја довери задачата да преговара за формирање нова влада.
Бабиш (71) е политичар милијардер: Форбс го проценува неговото богатство на 4,3 милијарди долари. Тој беше ко-сопственик на холдингот „Агроферт“, кој управува со повеќе од 210 компании во различни сектори, од земјоделство до обновливи извори на енергија и медиуми.

