Долниот дом на австрискиот парламент денес донесе забрана за девојчиња под 14 години да носат муслимански прекривки за глава во училиштата и покрај можноста законот да биде прогласен за неуставен, што се случи пред пет години.

Забраната, која ја предложи владејачката коалиција од три центристички партии, беше поддржана од крајно десничарската Партија на слободата (FPO), која беше единствената што побара таа да се примени и на училишниот персонал. Единствената партија што се спротивстави на предложената забрана беше најмалата парламентарна партија, Зелените, тврдејќи дека е неуставна.

Групите за човекови права го критикуваа планот. Амнести интернешнл предупреди дека тоа ќе „придонесе за сегашната расистичка клима кон муслиманите“. IGGO, телото кое официјално ги претставува австриските муслимани, го нарече ова кршење на основните права.

„Не станува збор за ограничување на слободата, туку за заштита на слободата на девојчињата до 14 години“, изјави Јаник Шети, лидер на либералната партија Неос, најмладата партија во владејачката коалиција, пред Долниот дом.

Заменичката министерка за интеграција Клаудија Плаколм од конзервативната Народна партија, која ја предводи владејачката коалиција, ја нарече шамијата за малолетници „симбол на угнетување“.

„Забраната се однесува на „сите форми“ на исламски шамии, вклучувајќи хиџаби и бурки, и ќе стапи во целосна сила на почетокот на следната учебна година во септември“, додаде министерката.

Првата фаза од законот треба да започне во февруари, за време на која новите правила ќе им бидат објаснети на наставниците, родителите и децата. Нема да има казни за нивно кршење. Сепак, родителите би можеле да се соочат со казни од 150 до 800 евра за повторено непочитување на новите правила.

Уставниот суд на Австрија во 2020 година пресуди дека претходната забрана, која се однесуваше на деца под 10 години во училиштата, е незаконска бидејќи дискриминираше муслимани и дека државата има должност да биде религиозно неутрална. Пресуди дека закон што е во спротивност со тој принцип ќе бара посебно оправдување.

Шети рече дека владата нарачала студија за да се обиде да го исполни тој услов, која сè уште се спроведува. Тој не даде детали за нејзината содржина.

Министерот за образование Кристоф Видеркер од Неос рече дека младите девојки се под зголемен притисок од нивните семејства, но и од момчиња со кои не се во роднинска врска, кои им кажуваат што да носат од „религиозни причини“.

Заменик-претседателката на Зелената партија, Зигрид Маурер, се согласи дека ова е проблем и предложи формирање интердисциплинарни тимови во кои ќе бидат вклучени претставници на муслиманската заедница за да интервенираат во училиштата кога ќе ескалираат „културните тензии“.

Околу 12.000 девојчиња ќе бидат опфатени со новиот закон, соопшти владата, врз основа на студија од 2019 година која покажа дека пред шест години околу 3.000 девојчиња под 14 години носеле шамии.

Списанието „Тајм“ оваа година одлучи дека неговата традиционална титула „Личност на годината“ нема да оди кај една личност, туку кај група луѓе што ги нарекува „архитекти“ на вештачката интелигенција (ВИ).

На една од двете насловни страници се претставени лидерите на клучните технолошки компании: извршниот директор на „Нвидиа“, Јенсен Хуанг, извршниот директор на „Мета“, Марк Закерберг, сопственикот на „Х“, Елон Маск, „кумот на ВИ“ Феи-Феи Ли, извршната директорка на производителот на чипови AMD, Лиса Су, извршната директорот на стартапот „Антропик“, Дарио Амодеј, извршниот директор на „ОпенАИ“, Сем Алтман и раководителот на лабораторијата за ВИ на „Гугл“, Демис Хасабис.

„Тајм“ вели дека изборот ја одразува неверојатната брзина со која вештачката интелигенција и компаниите што ја развиваат го менуваат светот.

„Тајм“ подготви две насловни страници оваа година: уметничка илустрација на AI опкружена со работници и слика што ги прикажува лидерите во технолошката индустрија.

Главниот уредник, Сем Џејкобс, рече дека никој немал поголемо влијание врз 2025 година од „поединците кои ја замислиле, дизајнирале и изградиле вештачката интелигенција“.

Аналитичарот на „Форестер рисрч“, Томас Хасон, изјави за Би-Би-Си дека 2025 година може да се смета за пресвртница во начинот на кој ја користиме вештачката интелигенција секој ден. „Повеќето потрошувачи ја користат без дури и да го сфатат тоа“, рече тој, објаснувајќи дека вештачката интелигенција се вградува во хардверот, софтверот и услугите, што ја прави технологијата „далеку побрза од интернет или мобилните револуции“.

Многу луѓе сега користат вештачки чет-ботови наместо пребарувачи или социјални мрежи за да планираат патувања, да пронајдат божиќни подароци или да откријат рецепти.

Ник Каиринос, основач и извршен директор на „Фаунтех АИ Лабс“, верува дека изборот на „Тајм“ е „фер одраз“ на влијанието на вештачката интелигенција, но предупредува дека „препознавањето не треба да се меша со подготвеноста“.

2025 was the year when artificial intelligence’s full potential roared into view, and when it became clear that there will be no turning back.

For delivering the age of thinking machines, for wowing and worrying humanity, for transforming the present and transcending the… pic.twitter.com/mEIKRiZfLo

— TIME (@TIME) December 11, 2025

„Во овој момент, вештачката интелигенција сè уште може да биде спасение или проклетство за човештвото. Сè уште сме во раните фази на градење системи кои се сигурни, одговорни и усогласени со човечките вредности. Оние кои ја развиваат технологијата и ја пласираат на пазарот имаат огромна одговорност“, рече тој.

Ова не е прв пат Личност на годината на „Тајм“ да не е поединец. Во 2014 година, титулата им припадна на борците против ебола, а во 2002 година, на информаторите. Уште во 1982 година, списанието го избра компјутерот, наведувајќи ја „опијната страст“ на Американците за новата технологија, која „Тајм“ ја опиша како „делумно модерна, делумно израз на надеж дека животот може да се подобри“.

Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, денес во Берлин изјави дека членовите на Алијансата се следната цел на Русија.

Тој на прес-конференцијата рече дека НАТО мора да вложи максимални напори за да спречи војна што може да биде „од размерите на војната што ја преживеале нашите дедовци и прадедовци“, пренесува „Скај њуз“.

Според него, премногу сојузници на НАТО не ја чувствуваат итноста на руската закана за Европа и потребата брзо да ги зголемат трошоците и производството за одбрана со цел да се спречи таква војна.

„Ние сме следната цел на Русија. Се плашам дека премногу од нив се тивко самодоволни. Премногу луѓе веруваат дека времето е на наша страна. Не е. Времето за акција е сега“, рече тој.

Тој додаде дека Русија би можела да биде подготвена да употреби воена сила против НАТО во рок од пет години, но исто така дека е убеден дека САД и Европа можат да се согласат за Украина.

„Но, САД не можат да бидат безбедни без безбедна Европа“, рече тој.

Руте додаде дека, иако одлуката за забрзување на распределбата на средствата за одбрана на самитот на НАТО во Хаг претходно оваа година беше добредојдена, „ова не е време за фалење“, објавува Гардијан.

„Се плашам дека премногу луѓе се тивко задоволни од ситуацијата. Премногу од нив не ја чувствуваат итноста. И премногу од нив веруваат дека времето е на наша страна. Не е. Времето за акција е сега. Распределбите на сојузниците за одбрана и производство на оружје мора брзо да растат. Нашите вооружени сили мора да имаат сè што им е потребно за да нè заштитат“, рече Руте.

Тој додаде дека Русија „стана уште побезобразна, безгрижна и сурова кон НАТО и кон Украина“.

„За време на Студената војна, претседателот на САД, Роналд Реган предупреди на агресивните импулси на злобната империја. Денес, претседателот на Русија Владимир Путин повторно се справува со проширувањето на империјата“, нагласи Руте.

Тој предупреди дека во својата искривена визија за историјата и светот, Путин верува дека европската слобода го загрозува неговото држење на власта и дека Европа сака да ја уништи Русија.

Генералниот секретар на НАТО изјави дека Соединетите Американски Држави ќе останат посветени на колективната безбедност на своите сојузници во рамките на алијансата, и покрај новата Национална безбедносна стратегија (NSB).

„Кога ја гледам NSB, јасно е наведено дека Соединетите Американски Држави се посветени на Европа со цел да ја обезбедат нејзината безбедност. Соединетите Американски Држави се посветени на НАТО. Исто така, за да се обезбеди безбедноста на целиот Северноатлантски сојуз, неопходна е тесна соработка во рамките на НАТО меѓу европските сојузници, Канада и Соединетите Американски Држави“, рече Руте по средбата со германскиот канцелар Фридрих Мерц, пренесува Гардијан.

Руте рече дека постои јасен политички сигнал од Германија и другите европски партнери дека „Европа е подготвена да преземе поголема одговорност“ и дека тоа е „сигнал дека споделувањето на товарот не е само слоган“.

Тој ги повика европските земји да ги зголемат трошоците за одбрана за да бидат подготвени да „се борат против Русите“.

Фото: депозитфотос