Свет
(Видео) Илјадници Полјаци излегоа на улица во Варшава на протест против власта
Илјадници Полјаци од целата земја се собраа во Варшава на голем марш на покана на лидерот на опозицијата и поранешен долгогодишен премиер Доналд Туск, на 34-годишнината од првите делумно слободни парламентарни избори, за да ѝ порачаат на владата на партијата Право и правда и нејзиниот лидер Јарослав Качински дека одбиваат Полска осум години со нив на чело да лизга во полуавторитарен режим.
„Одиме кон слободна Полска“ беа пречекани со извици од демонстрантите на плоштадот во близина на седиштето на владата Туск и легендарниот водач на полскиот отпор кон комунистичкиот режим, добитник на Нобеловата награда за мир, поранешниот претседател Лех Валенса.
„Денес, на годишнината од слободните избори, победата чиј креаторот стои до мене, сите луѓе со добра волја во Полска ќе одат на победа. Тука сме за цела Полска, целиот свет да види колку сме силни. Овој бран повеќе нема ништо да го запре“, им рече Доналд Туск на демонстрантите на почетокот на маршот.
Организаторите првично најавија околу 50.000 учесници и без учество на други лидери на опозицијата, но подоцна објавата ја надополнија со најмногу 200.000 учесници бидејќи опозициските лидери сепак решија да се приклучат на протестниот марш и ги поканија своите симпатизери.
Причината и последната капка што ја прелеа чашата е што пред десет дена владејачката коалиција формираше нова државна Комисија за истрага на руското влијание врз безбедноста на Полска од 2007 година, која според мислењето на полската опозиција и правните експерти, како и САД и Европската унија, може да ја оспори легитимноста на есенските парламентарни избори.
Според адвокатите, комисијата прекршува точно 13 члена од Уставот, може да води истраги не само против политичари туку и против новинари, адвокати, претприемачи, менаџери, невладини организации, има пристап до доверливи податоци каде вообичаено законот го штити правото на чување тајни, како што е случајот со адвокатите или новинарите, и може да го казни секој што смета дека дејствува под нејасно дефинирано руско влијание со 10-годишна забрана за вршење функција финансирана од јавни пари, па дури и забрана за носење оружје.
Властите се обидоа да им одговорат на Полјаците по нивното пристигнување во Варшава со видео на кое тие покажаа слики од кампот Аушвиц, што беше остро критикувано и од претседателот на Полска Анджеј Дуда како неприфатливо жртвите на холокаустот да се злоупотребуваат во дневно-политички конфронтации.
„Ние луѓето сакаме демократска, европска Полска. Овој плоштад носи симболично име „На раскрсница“, но ние одиме на победа. Доста ни е. Целиот свет не гледа како во 1989 година“, им порача на насобраните популарниот опозициски градоначалник на Варшава, Рафал Часковски.
Во толпата се веат полските двобојни знамиња и знамињата на ЕУ и многу различни транспаренти со пораки како „Кој заспива во демократија, се буди во диктатура“.
Интензивирањето на предизборната кампања и се посилното играње на антиевропската и антигерманската карта од страна на властите, со редовни обвинувања на политички неистомисленици дека работат во интерес на Русија или дека се барем нејзини „корисни идиоти“, ги поттикна Полјаците да почнат да изразуваат загриженост во анкетите дека нивната земја веќе се лизга во авторитарна држава.
Според последното истражување што денеска го објави полскиот весник „Жечпосполита“, само 22,8 отсто од испитаниците веруваат дека живеат во правна држава, додека 28,9 отсто сметаат дека владеењето на правото сè уште постои, но е сериозно загрозено, а 40,4 отсто од Полјаците се убедени дека по осум години власт на конзервативците на Јарослав Качински, владеењето на правото во Полска повеќе не постои.
Маршот на 4 јуни минува низ центарот на Варшава, покрај Претседателската палата, а ќе заврши со говори на лидерот на опозицијата на плоштадот пред блискиот Кралски замок.
The largest opposition march in recent years takes place in #Warsaw
Parliamentary elections will be held in Poland in October. It is noteworthy that the country’s largest parties do not intend to change their tough stance on Russia. Nor will they change their support for… pic.twitter.com/6kykbzWWJC
— NEXTA (@nexta_tv) June 4, 2023
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Нов масовен напад: руски беспилотни летала го бомбардираат украинскиот град Суми
Руски беспилотни летала го нападнаа северниот украински град Суми доцна синоќа, што е втор голем напад врз градот за 24 часа, предизвикувајќи прекин на електричната енергија, изјави регионалниот гувернер.
Right now, Sumy is under a drone attack — 15 explosions in just half an hour.
Most of the city is without power, the water supply is on backup, and hospitals are running on generators.
russia is a terrorist state. pic.twitter.com/YMFfkrdNy5
— UAVoyager🇺🇦 (@NAFOvoyager) December 8, 2025
„Во рок од половина час, Русите извршија повеќе од 10 напади со беспилотни летала врз градот“, напиша гувернерот Олех Хрихоров на Телеграм. „Во Суми нема електрична енергија. Дел од критичната инфраструктура работи на резервни извори на енергија“, рече Хрихоров.
Тој рече дека службените лица проверуваат дали има жртви и дека струјата ќе биде вратена штом ќе биде безбедно. Суми, град со околу 250.000 жители, беше честа цел на руски напади пред почетокот на војната во февруари 2022 година.
Претходно, истакна Хрихоров, руски беспилотни летала погодија станбена зграда во градот, при што беа повредени седум лица.
Руските напади врз Украина веќе со месеци се насочени кон енергетски цели таму.
Свет
Трамп му се заканува на Мексико со царини
Американскиот претседател Доналд Трамп го обвини Мексико дека неправедно се однесува кон американските земјоделци и се закани дека ќе воведе повисоки тарифи, наведувајќи прекршувања на договорот за вода што им штети на земјоделците од Тексас. Трамп ги објави своите намери на социјалната мрежа Truth Social, повторно посегнувајќи по своето омилено економско оружје, објавува CNN.
„Во моментов, Мексико не реагира, а тоа е многу неправедно кон нашите американски земјоделци кои ја заслужуваат оваа многу потребна вода“, рече Трамп. „Затоа одобрив документација за воведување тарифа од 5% за Мексико ако оваа вода НЕ се пушти, СЕГА“.
Во срцето на спорот е Договорот за вода Колорадо-Тихуана-Рио Гранде, потпишан во 1944 година. Според него, САД треба да добиваат просечно најмалку 350.000 акри-стапки вода од притоките на Рио Гранде секоја година. САД го обвинуваат Мексико дека со децении не ги исполнува своите обврски.
Според проценките на Меѓународната комисија за граници и води, американска владина агенција, Мексико им должи на САД 73.000 акри-стапки вода во текот на изминатите пет години. Иако Мексико можеби е договорно обврзано да ја надомести разликата во текот на следните пет години, толкувањето во голема мера зависи од недефинираната состојба на „вонредна суша“.
Суша во Тексас и загуби од милијарди долари
Тексас во моментов се соочува со суша, поради што многу земјоделци не можат да ги наводнуваат своите посеви и добиток. Локалните власти и членовите на Конгресот веќе предупредија за проблемот, а претходно оваа година беше поднесен закон за казнување на Мексико, но тој не беше усвоен.
Републиканецот од Тексас, Џоди Арингтон, на сослушувањето во Претставничкиот дом минатата година изјави дека недостигот на вода од Мексико довел до загуба од милијарда долари во наводнуваните посеви во неговата држава.
Ова не е прв пат Трамп да се закани дека ќе го стори тоа по ова прашање. Во април, тој објави слична закана на Truth Social за неодредена тарифа и можни санкции доколку Мексико не ја отпушти водата што им ја должи на Соединетите Држави.
Неизвесна иднина на трговскиот договор
Мексико е најголемиот трговски партнер на Америка, а дополнителна царина од 5% би го зголемила вкупниот данок на мексиканската стока увезена во САД на 30%.
Сепак, не е јасно какво вистинско влијание би имале царините, доколку воопшто бидат воведени. Огромното мнозинство мексикански стоки во моментов се ослободени од царините на Трамп според условите на Договорот меѓу САД, Мексико и Канада (USMCA).
Но, судбината на тој договор е неизвесна. Ревизијата е закажана за јули следната година, а администрацијата на Трамп веќе сигнализираше дека е подготвена да го остави договорот да истече, што би отворило врата за нови трговски тензии.
Свет
Сменет вториот најмоќен човек во Украина, објавено кој би можел да го замени
Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, ги објави имињата на кандидатите за нов шеф на Кабинетот на претседателот, клучна позиција што остана празна по оставката на Андриј Јермак.
На списокот се министерот за одбрана Денис Шмихал, министерот за дигитална трансформација Михајло Федоров, шефот на разузнавачката служба Кирило Буданов, заменик-министерот за надворешни работи Серхиј Кислиќа и заменик-шефот на Кабинетот на претседателот Павло Палис, пишува „Украинска правда“.
За време на онлајн прес-конференцијата, Зеленски нагласи дека е свесен за предизвиците што ги носи назначувањето на некои од кандидатите.
„Имам опции: министерот Шмихал или министерот Федоров, но постои предизвик бидејќи украинскиот парламент мора да ги разреши пред да можам да ги назначам. Не сакам да биде како Џенга, каде што ќе извадите едно парче и сè ќе се сруши. Канцеларијата на претседателот е важна, но има и други институции“, рече Зеленски.
Тој особено ја истакна важноста на Министерството за дигитална трансформација и Министерството за одбрана.
„Не знам кој би можел да го замени Федоров во Министерството за дигитална трансформација, но таму има многу млади паметни луѓе. Можеби Михајло може да најде замена за себе“, рече тој, додавајќи: „Што се однесува до Министерството за одбрана – тоа е покомплицирано, бидејќи е приоритет број еден. Сè уште не можам да ги најдам раководителите на Министерството за правда и Министерството за енергетика, се надевам дека наскоро ќе го решат тоа.“
Претседателот нагласи дека иако сите кандидати се на важни позиции, мора да се донесе одлука.
„Во секој случај, мора да се направи избор. Ако потрае долго, ќе се навикнам да управувам сам, без шефот на Канцеларијата. Но, мора да се донесе одлука“, заклучи тој.
Да потсетиме дека позицијата шеф на Канцеларијата на претседателот остана празна откако Зеленски ја прифати оставката на Андрије Јермак кон крајот на ноември. Оставката следеше откако службеници на Националното биро за борба против корупцијата (НАБУ) и Специјализираното обвинителство за борба против корупцијата (САПО) ја претресоа канцеларијата на Јермак.
Јермак потврди дека претресот се случил во неговиот дом и изјави дека е подготвен да помогне во истрагата. Откако претседателот ја прифати неговата оставка, Јермак објави дека се приклучува на вооружените сили на Украина. Потоа Зеленски најави целосна реорганизација на Канцеларијата.

