Серија случаи на труење пријавени во последните недели, по трагичната смрт на германско семејство кое го посети Истанбул, предизвикаа широко распространета загриженост за безбедноста на храната и предизвикаа огромни економски загуби за уличните продавачи, рестораните и хотелите во клучните туристички области. Стравот е толку голем што продажбата на улична храна во некои делови од градот падна за до 80 проценти, објавува „Хуриет дејли њуз“.

Драстичен пад на продажбата
Според Здружението на сите ресторани и туризам (TÜRES), уличните продавачи на храна во областа Бешикташ забележаа пад на продажбата на печени компири, школки и кокореч – јадење направено од јагнешки црева – за повеќе од 80 проценти во првите денови по инцидентот. Продавниците за ќебапи и пилешки донери, исто така, пријавија загуби до 25 проценти, додека онлајн нарачките за храна паднаа за речиси иста стапка.

Службеникот на TÜRES, Ридван Туршак, за „Хуриет“ изјави дека продажбата е „сè уште околу 40 проценти под нивото пред инцидентот“, додавајќи дека најостриот пад е забележан во Ортакој, дел од Бешикташ кој долго време е синоним за културата на улична храна во Истанбул.

Трагедијата што ја предизвика лавината
Кризата започна откако едно германско-турско семејство кое престојувало во хотел во населбата Фатих се разболело на 12 ноември откако јадело улична храна во Ортакој и подоцна починало, предизвикувајќи шпекулации дека контаминираната храна е причината. Иако форензичките експерти подоцна го наведоа алуминиум фосфидот што се користи во контролата на штетници на хотелот како веројатна причина за смртта, Туршак забележа дека почетниот фокус на уличната храна веднаш ја потресе довербата на потрошувачите и ги оддалечи клиентите од малите продавачи.

Здружението издаде соопштение во кое нагласува дека „не може да прифати целиот сектор за храна и пијалоци да биде доведен во прашање“, потсетувајќи дека компаниите подлежат на редовно земање примероци и инспекции. Предупреди дека неколку неусогласени установи „не треба да ја дефинираат целата индустрија“.

Трговците од Ортакој, исто така, го осудија она што го опишаа како штета на нивниот углед, велејќи дека нивниот промет се намалил за до 70 проценти. „Досега молчевме, но нема да го сториме тоа повторно“, рече адвокатот Мехмет Дервиш Јилдиз од локалното здружение на трговци, повикувајќи ги властите и јавноста да избегнуваат „вонсудско спроведување“.

Хотелите исто така се погодени
Туристичките работници велат дека хотелите исто така се погодени. Иако Здружението на мали хотели на Турција (TÜRKODER) не пријави никакви мерливи загуби, Гуркан Озџан од Здружението на турски туристички агенции (TÜRSAB) процени дека резервациите во Фатих можеби се намалиле за 10 до 15 проценти. „Настаните што создаваат перцепција на несигурност неизбежно влијаат на резервациите“, рече тој.

Новите инциденти ја продлабочуваат недовербата
Јавната вознемиреност е дополнително зголемена од неколку неповрзани случаи на труење пријавени во изминатата недела. Во истанбулскиот округ Шишли, 25 лица кои нарачале храна од истиот ресторан побарале медицинска помош поради сомневање за труење; објектот подоцна бил затворен откако инспекторите откриле дека работи без лиценца. Во населбата Бејоглу, 26-годишен инженер завршил на интензивна нега откако пиел турско кафе направено со индустриски детергент за миење садови наместо вода, претрпувајќи тешки хемиски изгореници.

Иако неодамнешните инциденти не се видливо поврзани, нивното временско поврзување ја зголемило јавната загриженост, а за многу истанбулски бизниси финансиските последици се веќе под знак прашалник.

фото: принтскрин

Унгарскиот министер за надворешни работи, Петер Сијарто, ги повика европските лидери целосно да го поддржат мировниот план од 28 точки што американскиот претседател Доналд Трамп го претставува како начин за завршување на војната во Украина.

Сијарто тврди дека тоа е „одлична можност“ да се запре војната. „Секој европски политичар има должност целосно и безусловно да го поддржи овој план, бидејќи тоа е рационален и хуман избор“, рече тој. Тој, исто така, ги критикуваше сите западноевропски лидери кои се обидуваат да го „блокираат“ планот.

Мировниот предлог на Трамп, презентиран минатата недела, во својата прва верзија беше исклучително поволен за Русија. Според деталите, тој вклучуваше повлекување на украинските сили од делови од регионот Донецк, меѓународно признавање на руската контрола врз Донецк, Луганск и Крим и обврска Украина да не се приклучи на НАТО.

По силните критики од Киев и европските престолнини, американските и украинските преговарачи во Женева работат на промени за кои Белата куќа вели дека сега „ги одразуваат националните интереси на Украина“.

Унгарија, сепак, останува најблизок сојузник на Москва во рамките на ЕУ. Со години, владата на Виктор Орбан ги блокираше или забавуваше заедничките европски мерки кон Русија, оправдувајќи го својот став со наведување на големата зависност на Унгарија од руската нафта и гас.

Орбан ја користи оваа политика и на домашен терен, тврдејќи дека може да им обезбеди на Унгарците „евтина руска енергија“ додека се подготвува за изборите во април следната година.

фото: принтскрин

Украинскиот претседател, Володимир Зеленски, се обрати пред шведскиот парламент преку видео врска, велејќи дека Украина е во „критичен момент“ и дека „тесно соработува со САД и другите европски партнери за да дефинира чекори“ за завршување на војната.

Зеленски предупреди дека рускиот претседател Владимир Путин сака „правно признавање на она што го украл и уништување на принципите на територијален интегритет и суверенитет“.

„Тој го сака тоа не само од Украина, туку од целиот свет, а тоа е многу опасно“, рече тој.

Тој истакна дека украинските преговарачи досега успеале да задржат „многу чувствителни точки“ на преговарачката маса, вклучително и ослободувањето на сите украински воени заробеници и враќањето на киднапираните украински деца.

Но, тој додаде дека сè уште има многу работа што треба да се направи и повика на донесување одлука за користење на замрзнатите руски средства.

„Агресорот мора целосно да плати за војната што ја започна“, им рече тој на пратениците.

Во одделен говор на самитот на Кримската платформа во Шведска, Зеленски нагласи дека Киев работи на компромиси во рамките на американските предлози, но исклучиво на решенија што ќе „ја зајакнат, а не ќе ја ослабнат Украина“.

Претседателот на украинскиот парламент, Руслан Стефанјук, кој исто така учествува на самитот, рече дека плановите на Украина за членство во Европската унија и НАТО мора да бидат составен дел од безбедносните гаранции и секој мировен договор.

Тој ги наведе „црвените линии“ на Украина како: никакво формално признавање на окупираните територии, никакви ограничувања за одбранбените сили и никакви ограничувања за идните меѓународни сојузи на Украина.