Свет
(Видео) Куќите на сиромашните се најразурнати во Мароко: сведоци раскажуваат за хоророт што го доживеаа
Бројот на загинатите во земјотресот во Мароко се искачи на 632, а најмалку 329 лица се повредени, објави денеска мароканската државна телевизија Ал Аула, повикувајќи се на Министерството за внатрешни работи.
Се очекува во текот на денот да се зголеми бројот на жртви и повредени.
Новинарот Мартин Џеј, кој живее во Мароко, сведочеше за ужасот.
„Првото навестување беше кога мојата сопруга почна да вреска. Само што ги отворив очите. Не можев да замислам дека сум среде земјотрес. Сè се тресеше – креветот, четирите ѕида. Мислев дека е невреме, можеби силен ветер. Ја грабнав капата“, изјави тој за Би-Би-Си Радио 4.
Имаше извештаи во мароканските медиуми кои ги предупредуваа луѓето да не се враќаат во своите домови. Ова е национална порака издадена од властите.
Новинарот рече дека луѓето седеле пред своите домови, стравувајќи од нов земјотрес, што за среќа не се случило.
„Се јавив на моите пријатели и ми рекоа дека има мртви луѓе, дека има урнати згради и апсолутно сум сигурен дека знам за кои згради се работи. Тие се традиционални градби, згради кои кутрите Мароканци сами ги прават од кал. Тие не се особено силни и секако не се изградени да издржат нешто како земјотрес. Земјотресот што го имавме е без преседан, целосно е надвор од размерите. Во Мароко никогаш немало вакво нешто“, рече тој за „Гардијан“.
Мароканската репортерка Аида Алами пораснала во Маракеш и била во контакт со нејзините родители кои се таму. Таа вели дека земјотресот бил сосема неочекуван.
„Не е земја во која луѓето знаат што да прават во случај на земјотрес, само излегоа надвор. Тие беа навистина загрижени за последователните потреси и не знаеја што да прават и никој не им кажуваше што да прават“, изјави таа за Би-Би-Си.
„Гледаме урнатини. Тоа се многу стари згради, веројатно недоволно цврсто изградени. Наскоро ќе дознаеме што се е всушност уништено“, изјави Аида Алами.
Лорела Палмер, британска туристка на одмор во Маракеш, опиша што се случило кога се случил земјотресот.
„Собата почна да се тресе. Мислам дека вашиот мозок веднаш не регистрира што се случува додека рамката за слики и креветот не почнат да се тресат“, изјави таа за Би-Би-Си.
Жителот на Маракеш, Брахим Хими, рече дека видел возила на брза помош како го напуштаат стариот град, додавајќи дека многу фасади на згради се оштетени. Тој рече дека луѓето биле исплашени и останале надвор во случај на нов потрес.
„Лустерот падна од таванот и истрчав надвор. Сè уште сум на пат со моите деца и се плашиме“ изјавила Хоуда Хафси (43) во Маракеш.
Друга жена, Далила Фахем, рече дека нејзината куќа е напукната и мебелот е оштетен.
„За среќа, уште не спиев“, рече таа.
„Куќата силно се тресеше, сите беа исплашени. Мислев дека само мојата куќа се движи бидејќи беше кревка и стара. Слушнав луѓе како врескаат, сите излегоа од своите куќи“ рекол жителот Мохамед Такафи.
Снимките споделени на социјалните мрежи веднаш по земјотресот покажуваат дека луѓето во страв трчаат од трговските центри, рестораните и станбените згради и се собираат надвор.
Многу Мароканци ги фати паника по разорниот земјотрес.
Французинот Мишел Бизе за новинската агенција АФП изјави дека бил во кревет кога се случила катастрофата.
„Мислев дека мојот кревет ќе одлета. Излегов на улицата полугол. Беше тотален хаос, вистинска катастрофа, лудило“, изјави Бизеимт.
Фајсал Бадур, инженер, изјави за француската агенција Франс прес:
„Има семејства кои сè уште спијат надвор бидејќи бевме многу исплашени од силата на овој земјотрес. Како да минуваше воз блиску до нашите куќи“,
Хоуда Утасаф, локален жител, рече дека шетал низ плоштадот кога тлото почнало да се тресе.
Тоа беше навистина запрепастувачко. Ние сме здрави и здрави, но сè уште сум во шок. Имам најмалку 10 членови од моето семејство кои загинаа. Тешко ми е да поверувам бидејќи бев со нив пред не повеќе од два дена“,
Во Есауира, на 200 километри западно од Маракеш, еден жител изјави за АФП: Слушнавме врисоци во моментот на потресот. Луѓето се на плоштадите, во кафулињата, претпочитаат да спијат надвор. Паѓаа парчиња од фасадите.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Сменет вториот најмоќен човек во Украина, објавено кој би можел да го замени
Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, ги објави имињата на кандидатите за нов шеф на Кабинетот на претседателот, клучна позиција што остана празна по оставката на Андриј Јермак.
На списокот се министерот за одбрана Денис Шмихал, министерот за дигитална трансформација Михајло Федоров, шефот на разузнавачката служба Кирило Буданов, заменик-министерот за надворешни работи Серхиј Кислиќа и заменик-шефот на Кабинетот на претседателот Павло Палис, пишува „Украинска правда“.
За време на онлајн прес-конференцијата, Зеленски нагласи дека е свесен за предизвиците што ги носи назначувањето на некои од кандидатите.
„Имам опции: министерот Шмихал или министерот Федоров, но постои предизвик бидејќи украинскиот парламент мора да ги разреши пред да можам да ги назначам. Не сакам да биде како Џенга, каде што ќе извадите едно парче и сè ќе се сруши. Канцеларијата на претседателот е важна, но има и други институции“, рече Зеленски.
Тој особено ја истакна важноста на Министерството за дигитална трансформација и Министерството за одбрана.
„Не знам кој би можел да го замени Федоров во Министерството за дигитална трансформација, но таму има многу млади паметни луѓе. Можеби Михајло може да најде замена за себе“, рече тој, додавајќи: „Што се однесува до Министерството за одбрана – тоа е покомплицирано, бидејќи е приоритет број еден. Сè уште не можам да ги најдам раководителите на Министерството за правда и Министерството за енергетика, се надевам дека наскоро ќе го решат тоа.“
Претседателот нагласи дека иако сите кандидати се на важни позиции, мора да се донесе одлука.
„Во секој случај, мора да се направи избор. Ако потрае долго, ќе се навикнам да управувам сам, без шефот на Канцеларијата. Но, мора да се донесе одлука“, заклучи тој.
Да потсетиме дека позицијата шеф на Канцеларијата на претседателот остана празна откако Зеленски ја прифати оставката на Андрије Јермак кон крајот на ноември. Оставката следеше откако службеници на Националното биро за борба против корупцијата (НАБУ) и Специјализираното обвинителство за борба против корупцијата (САПО) ја претресоа канцеларијата на Јермак.
Јермак потврди дека претресот се случил во неговиот дом и изјави дека е подготвен да помогне во истрагата. Откако претседателот ја прифати неговата оставка, Јермак објави дека се приклучува на вооружените сили на Украина. Потоа Зеленски најави целосна реорганизација на Канцеларијата.
Свет
Зеленски: Трамп има своја визија за крајот на војната, ние имаме поинаква
Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, одржа прес-конференција во Лондон по средбата со британскиот премиер Кир Стармер, францускиот претседател Емануел Макрон и германскиот канцелар Фридрих Мерц. Тој нагласи дека американскиот мировен предлог има нова, скратена форма и дека украинските позиции за клучните точки не можат да се променат.
Зеленски рече дека мировниот план на САД сега е намален на 20 точки и дека САД бараат компромис, но дека „нема компромис кога станува збор за територијата“.
„Украина нема право – ниту според Уставот, ниту според меѓународното право, ниту според моралниот закон – да се откаже од територија“, рече Зеленски. Тој најави дека Украина ќе го ревидира сегашниот нацрт на американскиот мировен предлог и ќе го достави до Вашингтон, „веројатно во вторник навечер“.
Зборувајќи за обновата на земјата, Зеленски рече дека клучното прашање е финансирањето и дека позицијата на Европа, за која тој верува дека има клучна улога, мора да се земе предвид. „Европското учество во овие преговори е клучно“, рече тој.
Тој додаде дека одлуката за кредитите за репарации е исклучиво на Европската комисија. „Ние сметаме на овие средства, но сè зависи од Европа“, рече тој.
Зеленски особено ја истакна разликата во пристапот на Киев и Вашингтон.
„Трамп има своја визија за завршување на војната, која е различна од онаа на Украина. САД сакаат војната да заврши, но за Украина, клучни се условите под кои оваа војна ќе заврши“, рече тој.
Тој, исто така, нагласи дека безбедносните гаранции мора да бидат потврдени од американскиот Конгрес.
Зеленски заклучи дека единството на Западот сега е клучно за Киев: „Клучот е единството на Европа и Украина, како и единството на Европа, Украина и САД“.
Изјавите на Зеленски се значајни затоа што ова е првпат украинскиот лидер, по планот од 28 точки меѓу САД и Русија, кој сега е ревидиран на 20, јавно да каже дека не се согласува со Трамп по клучните точки.
Свет
Вработените во Лувр најавија штрајк по големиот грабеж: „Музејот е запоставен“
Вработените во парискиот музеј Лувр гласаа за штрајк, протестирајќи против лошите услови за работа и безбедносните пропусти што го привлекоа вниманието на јавноста по спектакуларниот грабеж на француски накит во октомври, пишува „Асошиејтед Прес“. Синдикатите предупредуваат дека музејот е во криза, со низа проблеми што кулминираат по дрската кражба и неодамнешното истекување на вода што оштети стотици книги.
Во писмо упатено до француската министерка за култура Рашида Дати, синдикатите CGT, CFDT и Судот наведуваат дека музејот е во криза поради недоволни ресурси и влошување на условите за работа. Тие тврдат дека посетата на Лувр стана вистинска пречка за милионите посетители кои доаѓаат секоја година за да ги видат неговите огромни колекции на уметност и артефакти.
Како клучен фактор за незадоволството, синдикатите го посочуваат грабежот од 19 октомври, кој „ги истакна долго пријавените недостатоци во приоритетите“. Крадците провалиле во галеријата Аполо на горниот кат од музејот користејќи скали монтирани на камион за да добијат пристап низ прозорец.
За неверојатно кратко време, помалку од осум минути, тие провалиле во две витрини и избегале со плен проценет на 88 милиони евра (102 милиони долари). Директорот на музејот подоцна призна за „страшен пропуст“ во безбедноста.
Украдените предмети, кои сè уште не се пронајдени, вклучуваат ѓердан од дијаманти и смарагди што Наполеон ѝ го дал на царицата Мари-Луиз, накит поврзан со кралиците од 19 век Мари-Амели и Хортенза, како и бисерната и дијамантската тиара на царицата Евгенија.
Како да не беше доволен грабежот, Лувр се соочува и со други инфраструктурни проблеми. Кон крајот на ноември, протекување на вода оштети помеѓу 300 и 400 книги, дополнително фрлајќи светлина врз запуштената состојба на најголемиот музеј во светот, објавува CNN. Оштетените публикации, кои датираат од крајот на 19-ти и почетокот на 20-ти век, се дел од библиотека специјализирана за египетски антиквитети.
Според портпаролот на музејот, протекувањето се случило на 26 ноември кога случајно бил отворен вентил во водоводниот систем кој со месеци не бил во употреба и чека замена како дел од реновирањето планирано за септември 2026 година. Иако официјалните лица инсистираат дека книгите не се единствените во светот и дека нема да има трајна штета откако ќе се исушат и поправат, инцидентот ги зголеми загриженостите.
Одржувањето на огромните и историски згради на Лувр, некогашниот дворец на француските кралеви, очигледно не го држеше чекорот со својата популарност. Музејот, кој минатата година прими 8,7 милиони посетители, призна „структурни проблеми“. Минатиот месец, дури мораше привремено да затвори некои канцеларии и јавна галерија поради ослабени греди на подот.
За финансирање на програмата за модернизација, музејот во ноември објави дека ќе ги зголеми цените на билетите. Од 14 јануари 2026 година, еден билет за посетителите надвор од Европската економска зона (ЕЕА) ќе чини 32 евра, што е зголемување од 45%. Се очекува овој потег да генерира дополнителни 15 до 20 милиони евра годишно за инвестиции во инфраструктура.
Сепак, синдикатите бараат ресурсите итно да се насочат кон подобрување на зградите и заштита на музејот, неговите колекции, посетителите и вработените. Кристијан Галани, функционер во синдикатот CGT, ја сумираше фрустрацијата на работниците.
„Се наоѓаме во запуштен музеј кој ги покажа своите безбедносни слабости“, рече тој, додавајќи дека гласањето за штрајкот, кој започнува следниот понеделник, било едногласно. „Ни треба промена на темпото“, заклучи Галани.

