Свет
(Видео) Научниците велат дека бурата што го погоди Пекинг не била песочна, туку нешто полошо
Бурата што го покри Пекинг пред неколку дена со кафеаво-портокалова боја не била песочна, туку била бура од прашина.
Ова може да звучи како незначителна разлика што им е важна само на геолозите, но големината на честичките игра голема улога врз здравјето на луѓето.
Честичките од песок се поголеми од 0,06 микрометри во дијаметар, а честичките од прашина се помали, полесни и може да патуваат многу, многу подалеку. Ветерот нема лесно да го раздува песокот на растојанија од стотици километри, а прашината многу полесно се шири низ целиот свет.
Честички помали од 10 микрометри, а особено оние помали од 2,5 микрометри, претставуваат сериозна закана за здравјето на луѓето бидејќи тие се доволно мали за да завршат во нашите бели дробови.
Што ги предизвикува денешните бури од прашина – дали е тоа природен процес или можеби е резултат на климатските промени?
„Одговорот е сложен и веројатно е комбинација од неколку фактори“, вели геологот Мет Телфер од Универзитетот во Плимут за списанието „Конверзација“.
Beijing and other parts of northern China hit by biggest sandstorm in 10 years; at least 6 dead, 81 missing in neighboring Mongolia pic.twitter.com/rlJa0stgRf
— BNO News (@BNONews) March 15, 2021
Во една неодамнешна студија научниците анализираа до кој степен разните социјални системи во Кина, како и климатските промени, влијаеја на фреквенцијата на бури од прашина во последните 2.000 години. Откриле дека зголемувањето на бројот на бури се совпаѓа со зголемувањето на населението и зајакнувањето на азиските монсуни.
Друг фактор што влијае на појава на бури од прашина е од природно потекло. На пример, ретко населената депресија Бодела во Сахара е најголемиот извор на атмосферска прашина во светот и покрај нејзината скромна големина. Причината за ова се сувите пустински услови и блиските планини што го насочуваат ветерот во областа.
Бурите од прашина исто така имаат позитивна улога. Имено, тие превезуваат клучни минерални хранливи состојки до океанот, како што е железото, па затоа понекогаш се нарекуваат ѓубриво за океанскиот фитопланктон.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Америка има нов план за мир во Украина, но за Европа е неприфатлив
Високи функционери во Брисел, Варшава и Берлин денес реагираа скептично на извештаите за нов американски мировен план за Украина, а еден водечки германски функционер го опиша како „неприфатлив“.
Шефицата за надворешна политика на ЕУ, Каја Калас, изјави дека „Украинците и Европејците се неопходни за да функционира секој план“.
„Исто така, мора да разбереме дека во оваа војна има еден агресор и една жртва, не сме слушнале за никакви отстапки од руска страна. Ако Русија навистина сакаше мир, можеше порано да се согласи на безусловно примирје“, рече Калас.
Се верува дека планот на Вашингтон, според „Фајненшл тајмс“, содржи широки отстапки кон Москва, повикувајќи ја Украина да ја преполови големината на својата војска и да ги отстапи источните региони окупирани од Русија, вклучувајќи ги Донецк и Луганск.
Планот наводно ќе ѝ дозволи на Русија да ги контролира областите што не успеа да ги освои во речиси четири години долгата војна.
Порталот „Аксиос“ објави дека предлогот го преговарале специјалниот претставник на американскиот претседател Доналд Трамп, Стив Виткоф, и високиот руски функционер Кирил Дмитриев.
Државниот секретар на САД, Марко Рубио, претходно објави на својот личен X профил дека САД „ќе продолжат да развиваат список на потенцијални идеи за завршување на оваа војна врз основа на придонесите од двете страни во овој конфликт“, без да потврди дека веќе постои конкретен предлог.
Американската воена делегација сега е во Украина на состаноци на високо ниво.
Украинскиот министер за одбрана, Денис Шмихал, изјави вчера дека се сретнал со секретарот на американската армија, Даниел Дрискол, во Киев и ги информирал службениците за новите развојни активности на Украина во врска со беспилотните летала.
Се очекува групата, за која американските медиуми известуваат дека вклучува тројца генерали и други офицери, да се сретне и со претседателот Володимир Зеленски.
Киев наводно е информиран за новиот план на САД, но извори во Брисел велат дека Европската Унија не е информирана.
Пред состанокот со своите европски колеги во Брисел, германскиот министер за надворешни работи Јохан Вадефул инсистираше дека „Украина мора да може да го задржи својот суверенитет, без оглед на големината на нејзината територија“.
„Ова мора да се преговара на рамноправна основа и не е важно само за Украина, туку и за Европа“, рече Вадефул. „Сите можеме да видиме дека Русија се вооружува до таа мера што ние во Европа оправдано мора да прашаме со која цел се случува ова“, продолжи тој.
Предлогот беше уште полошо примен во Берлин, каде што Торстен Фрај, началник на кабинетот на канцеларот Фридрих Мерц, рече дека повлекувањето на Украина од територијата што сè уште ја контролира би бил „неприфатлив исход“.
Полскиот министер за надворешни работи, Радослав Сикорски, пред состанокот во Брисел изјави дека не треба да се ослабува способноста на жртвата да се одбрани, туку способноста на агресорот да нападне.
„Иако Полска ги поддржува сите напори за прекин на борбите во Украина, европската безбедност во голема мера зависи од исходот на кој било мировен договор и Европа мора да биде дел од него“, рече тој.
Извештаите за нов мировен план доаѓаат во време кога украинските сили се соочуваат со голем притисок околу источниот град Покровск, како и со широко распространети прекини на електричната енергија по руските напади.
Свет
(Видео) Полски медиуми: Нападнат нашиот амбасадор во Русија, објавена снимка од инцидентот
Полскиот амбасадор во Русија, Кшиштоф Крајевски, бил нападнат во Санкт Петербург од група демонстранти кои протестирале против полската поддршка за Украина, пренесуваат полските медиуми. Инцидентот се случил во неделата, додека дипломатот бил на пат кон Католичката црква „Св. Катарина“ по повод Денот на независноста на Полска.
Според „Газета Виборча“, амбасадорот бил опколен од агресивна група што носела транспаренти со антиполски и антиукраински пораки. Демонстрантите прво го нападнале вербално, а потоа неколкумина се обиделе и физички да го удрат. Интервенцијата на припадниците на полската Државна служба за заштита го спречила нападот.
❗️Krzysztof Krajewski, Polish ambassador to Russia, was attacked in St Petersburg.
According to TVP, the ambassador was attacked by an aggressive group of about 10 people carrying anti-Polish and anti-Ukrainian banners. They surrounded him and attempted to strike him.
“It began… pic.twitter.com/LHiFdwmW5y
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) November 20, 2025
Полското МНР го потврди инцидентот, нарекувајќи го „најсериозен во долг период“. Варшава, на средбата со рускиот отправник на работи, изразила силно незадоволство, на што руската страна одговорила дека вакви ситуации „не треба да се случуваат“.
Нападот се случил во период на зголемени тензии меѓу Полска и Русија, по саботажата на железничка линија во Полска, за која Варшава ја обвинува Москва. Како одговор, Полска нареди затворање на рускиот конзулат во Гдањск – третиот таков потег по конзулатите во Познањ и Краков – оставајќи го само руското амбасадорство во Варшава активно.
Москва, пак, ги отфрли обвиненијата и ја обвини Полска за „русофобија“, најавувајќи „реципрочни мерки“.
Регион
„Лукоил“ во завршна фаза на продажба на рафинеријата во Бугарија – компанијата предупредува на заштита на сопственичките права
Рускиот нафтен гигант „Лукоил“ соопшти дека е во завршна фаза од продажбата на својата имотна структура во Бугарија, вклучувајќи ја рафинеријата „Лукоил Нефтохим Бургас“ и мрежата бензински станици. Компанијата предупреди дека ќе преземе правни мерки доколку специјалниот управител назначен од бугарската влада ги повреди нејзините сопственички права.
Вашингтон на крајот на октомври воведе санкции за „Лукоил“ и „Роснефт“ со цел да го ограничи руското финансирање на војната во Украина. Рокот за завршување на трансакциите со „Lukoil International“ е продолжен до 13 декември, а за бугарските подружници до 29 април 2026 година.
Бугарската влада минатата недела именуваше специјален управител со овластувања да го продолжи работењето и, доколку е потребно, да продава удели во рафинеријата. „Лукоил“ соопшти дека очекува неговото назначување да не го попречи процесот на продажба.
Компанијата истакна дека работи со неколку потенцијални купувачи. Меѓу заинтересираните се турскиот „Cengiz Holding“, азербејџанската државна нафтена компанија SOCAR, како и казахстанскиот „Казмунајгаз“, меѓународната трговска куќа Vitol, турскиот фонд Oyak и унгарската компанија MOL. Унгарскиот премиер Виктор Орбан претходно потврди дека MOL доставил понуда.
„Лукоил“ најави дека компанијата ќе ги заштити своите легитимни интереси доколку бидат прекршени, потсетувајќи дека во Бугарија има инвестирано над 4,5 милијарди долари во последните 25 години.

