Косово ќе оди на вонредни парламентарни избори на 28 декември 2025 година, објави претседателката Вјоса Османи, откако пропаднаа обидите во Собранието да се обезбеди мнозинство за да бидат донесени бројни клучни акти, меѓу кои и буџетот за 2026 година.

Османи го избрала подоцнежниот датум поради технички барања и очекувањата за поголем одѕив.

Таа изрази жалење што граѓаните повторно одат на избори, но нагласи дека тоа е резултат на политичките актери кои од февруари не успеале да формираат влада.

Земјата западна во политичка криза по парламентарните избори одржани на 9 февруари 2025 година, откако ниту една од партиите не освои мнозинство од 61 глас во 120-члениот Парламент.

Хрватски истражувачки новинар поднел пријава до обвинителите во Милано против српскиот претседател Александар Вучиќ, поради неговата наводна вмешаност во аферата „Сараевско сафари“, во која снајперисти од Италија и други земји наводно патувале во главниот град на Босна за да убиваат цивили за време на четиригодишната опсада на градот во 1990-тите години.

Последната недела, обвинителите во Милано започнале истрага насочена кон идентификација на Италијанците кои наводно се вмешани, под обвиненија за доброволно убиство под околности – суровост и ниски побуди, пишува „Гардијан“.

Според истражителите, групи „снајперски туристи“ наводно учествувале во масовни убиства откако плаќале големи суми пари на војници од армијата на Радован Караџиќ – поранешниот лидер на босанските Срби, кој во 2016 година е прогласен за виновен за геноцид и други злосторства против човештвото – за да бидат пренесени на ридовите околу Сараево, каде што можеле од задоволство да пукаат по населението.

Повеќе од 10.000 луѓе биле убиени во Сараево од гранатирање и снајперска огнена сила меѓу 1992 и 1996 година, во тоа што се смета за најдолга опсада во модерната историја, по прогласувањето независност на Босна и Херцеговина од Југославија.

Снајперистите биле можеби најстрашниот аспект од животот под опсада во Сараево, бидејќи неселективно ги таргетирале луѓето на улица, вклучувајќи и деца.

Истрагата произлегла од правна пријава поднесена од Ецио Гавацени, писател од Милано кој собрал докази за обвинувањата, како и од извештајот што обвинителите го добиле од поранешната градоначалничка на Сараево, Бењамина Кариќ.

Гавацени изјавил дека првично прочитал за наводните „снајперски туристи“ во италијанскиот печат во 1990-тите, но дури кога го гледал „Сараево сафари“, документарец од 2022 година на словенечкиот режисер Миран Зупанич, започнал подетално да истражува.

Во средата, истражувачкиот новинар Домогој Маргетиќ ја поднел својата пријава против Вучиќ пред обвинителите кои го водат случајот.

Како што беше објавено во Сараево, последниве денови Маргетиќ на социјалните мрежи објавил докази дека Вучиќ, тогаш млад доброволец, бил присутен на една од воените позиции во Сараево од кои, според сведоци, странски државјани и српски ултранционалистички единици пукале и убивале цивили .

Гавацени тврдел дека „многу, многу, многу Италијанци“ наводно биле вмешани, без да наведе бројка. Тој додал: „Имаше Германци, Французи, Англичани… луѓе од сите западни земји кои плаќаа големи суми пари за да бидат одведени таму и да пукаат на цивили.“

Александар Вучиќ досега нема коментар за најновите обвиненија, но шпекулации за неговото присуство на сараевското боиште кружат со години.

Во интервју за една босанска телевизија во 2021 година, српскиот претседател изречно негирал дека некогаш пукал на опколениот град. Тогаш тој ги опишал обвиненијата како политичка манипулација заснована врз националистичката реторика на неговата младост и врз кревката рамнотежа на силите во регионот.

Кирил Дмитриев, 50-годишен руски дипломат со длабоко познавање на Соединетите Американски Држави, каде што студирал и работел, се најде во центарот на светското внимание.

Како раководител на Рускиот фонд за директни инвестиции и човек од деловниот свет, Дмитриев стана клучна фигура во разговорите со администрацијата на Трамп, а нацрт-планот за мир што произлезе од неговите средби со специјалниот американски пратеник Стив Виткоф предизвика бројни реакции, пишува Би-Би-Си.

Нацрт-планот за мир, создаден по тридневната средба меѓу Дмитриев и Виткоф во Мајами, содржи предлози што многумина ги сметаат за копија на желбите на Владимир Путин.

Од Украина се бара да отстапи територија што моментално е под нејзина контрола и значително да ја намали својата војска. Иако тимот на Кирил Дмитриев одби да коментира за деталите, украинскиот претседател Володимир Зеленски беше претпазлив кога рече дека секој договор мора да обезбеди „достоинствен мир, со услови што ја почитуваат нашата независност и суверенитет“.

За разлика од многумина во Москва, специјалниот пратеник на Путин добро ја познава модерна Украина. Тој пораснал во Киев, а еден од неговите пријатели тврди дека како 15-годишник дури учествувал во продемократски протести во пресрет на распадот на Советскиот Сојуз.

Токму оваа запознаеност со американскиот и украинскиот менталитет го прави ретко откритие во руската дипломатија. Неговата соработка со неговиот американски колега, Стив Виткоф, стана константа од почетокот на вториот мандат на Трамп. „Сигурни сме дека сме на патот кон мирот, а како миротворци мора да го постигнеме“, рече Дмитриев на конференција во Саудиска Арабија кон крајот на октомври.

Двајцата пратеници првпат се сретнаа во февруари 2025 година, кога Дмитриев помогна во ослободувањето на американски наставник од руски затвор.

„Има еден господин од Русија, неговото име е Кирил, и тој имаше многу врска со ова. Тој беше клучен преговарач кој го премости јазот меѓу двете страни“, им рече Виткоф на новинарите во тоа време. Неколку дена подоцна, двајцата присуствуваа на состанок во Саудиска Арабија, кој го означи крајот на дипломатската изолација на Русија од Западот.

Но, директниот пристап до претставниците на Трамп не беше секогаш успешен. Кога Трамп воведе санкции врз две од најголемите руски нафтени компании минатиот месец, американскиот министер за финансии Скот Бесент го нарече „руски пропагандист“ затоа што сугерираше дека потегот ќе доведе до повисоки цени на горивата во САД.

Дмитриев, за разлика од поголемиот дел од придружбата на Путин, се чувствува удобно во американските телевизиски студија, каде што вешто ги фали дипломатските вештини на Трамп, додека ја пренесува наративата на Кремљ на западната публика.

„Јас не сум војник… но ставот на руската војска е дека тие таргетираат само воени цели“, изјави тој неодамна за CNN, само неколку дена по бомбардирањето на градинка во Харков, додавајќи: „Јас само работам на дијалог и се осигурувам дека конфликтот ќе заврши што е можно поскоро“.

Иако Виткоф го цени, уште во 2022 година, за време на администрацијата на Бајден, Министерството за финансии на САД го нарече „познат сојузник на Путин“ и го санкционираше Рускиот фонд за директни инвестиции (RDIF), со кој тој управува од 2011 година. „Иако официјално е државен инвестициски фонд, RDIF се смета за таен фонд на претседателот Владимир Путин и симбол на пошироката руска клептократија“, се вели во соопштението.

Неговиот став за тој период е јасен: тој тврди дека под Бајден немало обид да се разбере руската позиција, додека тимот на Трамп „ја запре Третата светска војна“. Неговите врски со врвните функционери се дополнително зајакнати преку неговата сопруга, ТВ-водителката Наталија Попова, која е пријателка и колешка на ќерката на Путин, Катерина Тихонова.

Неговиот подем во Москва е во остра спротивност со неговото детство во Киев, каде што пораснал како син на двајца научници. Неговиот татко е познат клеточен биолог, а неговата мајка генетичарка. Токму ова научно наследство можеби го охрабрило да го користи државниот фонд за финансирање на руската вакцина против Ковид, Спутник V. Иако се верува дека го запознал Путин во 2000 година, тој не секогаш се согласувал со неговите ставови.

Додека Путин го нарече распадот на СССР „најголемата геополитичка катастрофа на векот“, Дмитриев протестираше против советскиот режим како тинејџер. За време на неговата програма за размена во Соединетите Држави во 1990 година, тој дури и го нагласи украинскиот национален идентитет, велејќи дека „Украина имала долга историја како независна нација пред да стане дел од Руската империја“.

По дипломирањето со МБА на Харвард, тој работел за МекКинзи и Руско-американскиот инвестициски фонд, пред да се врати во Русија во 2011 година за да го предводи RDIF. Со текот на годините, неговите ставови се менуваа – од критикување на репресиите на Путин врз олигарсите до предупредување дека Украина се соочува со „економски холодомор“ ако се изолира од Русија.

Покрај дипломатијата, Дмитриев е познат и по амбициозни комерцијални предлози, како што се заеднички енергетски проекти на Арктикот, партнерства со американски компании, па дури и нудење „мала нуклеарна централа за мисија на Марс“ на Илон Маск и железнички тунел „Путин-Трамп“ под Беринговиот Проток.

Додека неговиот углед расте во Русија, тој нагло падна во неговата родна Украина, каде што му се воведени санкции за наводни злосторства против Украина и Украинците.

Фото: ЕПА