Свет
(Видео) Помпео ќе стане првиот државен секретар на САД што ќе посети израелска населба
Државниот секретар на САД, Мајк Помпео, ќе посети еврејска населба во Јудеја и Самарија (Западниот Брег) за време на својата посета на Израел следната недела, што го прави првиот државен секретар што го сторил тоа, тврди познат израелски новинар, кој се повикува на израелски и американски официјални лица.
Официјални лица во американската амбасада и во Тајната служба на САД прават планови за необичното патување до населбата Псагот северно од Ерусалим, објави Барак Равид на веб-страницата „Вала“ на хебрејски јазик и на „Аксиос“ на англиски јазик.
Таквата посета ќе означи драматично отстапување од политиката на САД, која сè до администрацијата на Трамп ги означуваше Западниот Брег и Голанската Висорамнина како окупирани територии.
Во јануари Помпео го осуди долгогодишното правно мислење на Стејт департментот, со кое еврејските населби на Западниот Брег беа прогласени за кршење на меѓународното право. Месеци порано тој издаде поумерена декларација, во која се наведува дека САД повеќе не ги признаваат израелските населби како неконзистентни со меѓународното право.
Сè уште е нејасно дали посетата ќе се смета за приватна или официјална посета и не е јасно кој висок израелски службеник ќе го придружува Помпео до населбата, рече Равид.
Американскиот Стејт департмент соопшти дека посетата на Помпео на Израел, која ќе трае три дена, ќе претставува еден вид посета на наследство за да се потенцираат клучните одлуки за политиката што ги донесе администрацијата на Трамп во однос на Израел.
Равид додаде дека посетата за Помпео, најверојатно, има и лично значење пред можната претседателска кандидатура во 2024 година.
По пристигнувањето во Израел во средата, Помпео ќе се сретне со премиерот Бенјамин Нетанјаху, како и со алтернативниот премиер и министер за одбрана, Бени Ганц, министерот за надворешни работи, Габи Ашкенази, и со шефот на Мосад, Јоси Коен.
Помпео, кој ќе биде придружуван од својата сопруга, потоа ќе замине во приватна посета на христијанското место за крштевање Каср ал-Јехуд во близина на Ерихон на Западниот Брег, кое се смета за трето најсвето место на христијанството.
Населбата Псагот е позната по својата винарница, која неделава се најде на насловните страници кога се обрати на суд против политиката на ЕУ за обележување производи направени од Израелци во населбите.
Еден од главните инвеститори на винарницата е еврејско-американскиот бизнисмен и сопственик на „Дјути фри Америка“, Симон Фалич, кој е донатор и на неколку политичари во Републиканската партија, како и на премиерот Бенјамин Нетанјаху.
Кога Помпео не го прифати меморандумот од ерата на Џими Картер, со кој сметаше дека населбите се нелегални, сопственикот на винарницата „Псагот“ именува нова серија вино по државниот секретар и му испрати кутија со вино.
За време на мандатот како државен секретар, Помпео присуствуваше на настани организирани од Фалич вклучувајќи го и евангелистичкиот самит во Де Моин, Ајова. Според блогерот Џоел Розенберг, Фалич го повикал Помпео на настанот да му помогне на Израел да го примени суверенитетот над Западниот Брег.
За време на својата посета, Помпео ќе ја посети и Голанската Висорамнина. Во март минатата година претседателот Доналд Трамп објави дека САД ќе го признаат израелскиот суверенитет над стратешкото плато. Израелската влада одговори со најава за основање нов град наречен „Трамп хајтс“.
Помпео во минатото отстапи од американската политика обраќајќи се на Националната конвенција на републиканците од Ерусалим. Тој исто така стана првиот врвен американски дипломат, кој оствари официјална посета на Западниот ѕид во Ерусалим.
Во октомври 2017 година амбасадорот на САД во Израел, Дејвид Фридман, присуствуваше на деловен форум во официјално својство во населбата Ариел на Западниот Брег, што беше прва ваква посета на претставник на американската влада. Левичарската група „Ј Стрит“ упати остри критики за присуството на Фридман.
„Со официјалното јавно појавување на настан во израелска населба на Западниот Брег амбасадорот Фридман уште еднаш ја премина главната долготрајна црвена линија на двопартиската политика на САД. Администрацијата на Трамп продолжува да испраќа јасна порака за поддршка на движењето за населбите и за агендата на израелската десница“, рече тогаш попретседателот за владини работи на „Ј-Стрит“, Дилан Вилијамс.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Поранешен командант на британската морнарица: Русија би изгубила од НАТО во војна од големи размери
Поранешниот командант на британската морнарица, лорд Алан Вест, денес предупреди дека рускиот напад врз Украина ризикува да се претвори во целосен конфликт со западниот одбранбен блок и дека Велика Британија веќе „всушност е во војна со Русија“.
„Доста е тешко да се види како некој ќе излезе од овој конфликт бидејќи не сакаме целосна војна меѓу НАТО и Русија. Русија би изгубила – а опасноста од нивна загуба е прашањето дали потоа би ја направиле таа глупава грешка со нуклеарното оружје“, рече тој, објавува Дејли меил.
Поранешниот генерален секретар на НАТО, лорд Џорџ Робертсон, кој се појави во истиот подкаст, силно предупреди дека Велика Британија не е доволно подготвена за конфликт.
Свет
Туск: Експлозијата на железничката пруга Варшава-Лублин е саботажа
Експлозија што претставува чин на саботажа ја уништи железничката пруга Варшава-Лублин во неделата, изјави денес полскиот премиер Доналд Туск.
„На линијата Варшава-Лублин (селото Мика) се случи чин на саботажа. Експлозијата на експлозивна направа ја уништи железницата“, напиша Туск на X, пренесува ПАП.
Во неделата наутро, машиновозачот пријавил неправилности на железничката инфраструктура во областа Жичина по телефон, а според полицијата во тој округ, прелиминарниот преглед на пругата открил оштетување на еден дел, кое било предизвикано од експлозија.
Фото: принтскрин
Свет
Саудискиот принц оди во САД: одбраната, вештачката интелигенција и нуклеарните прашања на дневен ред
Саудискиот престолонаследник Мохамед бин Салман утре ќе пристигне во Белата куќа на средба со американскиот претседател Доналд Трамп. Посетата има за цел продлабочување на децениската соработка во нафтата и безбедноста, како и проширување на врските во трговијата, технологијата и потенцијално цивилната нуклеарна енергија.
Ова е првото патување на принцот во Соединетите Американски Држави по убиството на саудискиот новинар Џамал Кашоги во 2018 година, случај што предизвика глобален бес, а сега се чини дека се става во втор план, објави Ројтерс.
Американските разузнавачки агенции заклучија дека МБС, како што често го нарекуваат, ја одобрил операцијата за апсење или убиство на Кашоги. Иако принцот негираше дека лично го наредил убиството, тој ја призна одговорноста како лидер на кралството. Повеќе од седум години подоцна, и најголемата економија во светот и најголемиот извозник на нафта се чини дека се желни да продолжат понатаму.
Интересот на Трамп е во исполнувањето на ветувањето на Саудиска Арабија за инвестиции од 600 милијарди долари, дадено за време на неговата посета на Ријад во мај. Како и тогаш, се очекува американскиот претседател повторно да ги избегне чувствителните прашања за човековите права.
Од друга страна, саудискиот лидер бара силни безбедносни гаранции поради регионалните тензии, како и пристап до американската технологија за вештачка интелигенција и напредок во договорот за цивилна нуклеарна програма.
Дека убиството на Кашоги сега е минато, потврдува Азиз Алгашијан, предавач по меѓународни односи на Универзитетот за безбедносни науки „Наиф Арап“. „Се сврте нова страница“, рече тој.
Односите меѓу САД и Саудиска Арабија долго време се темелат на договор – Ријад обезбедува стабилно снабдување со нафта по прифатливи цени, а Вашингтон обезбедува безбедносна заштита за возврат. Тој пакт беше разнишан откако Америка не успеа да одговори на иранскиот напад врз саудиските нафтени постројки во 2019 година.
Загриженоста дополнително се зголеми во септември, по израелскиот напад врз Доха, Катар, кој наводно беше насочен кон членови на Хамас. По тој настан, Трамп потпиша извршна наредба за потпишување на одбранбен пакт со Катар, а многу аналитичари и дипломати веруваат дека Саудијците се надеваат на сличен договор.
للمرة الأولى في ولاية ترامب الثانية، وفي تاريخ الولايات المتحدة، يستعدّ البيت الأبيض لإقامة احتفال كبير لولي عهد دولة أجنبية على الأراضي الأميركية…
هذه الزيارة تُعد من أعلى مستويات البروتوكول الأميركي؛ حيث سيستقبل الرئيس دونالد ترامب سمو ولي العهد الأمير محمد بن سلمان في… pic.twitter.com/vsPkGnSOEf
— محمد بن سلمان بن عبد العزيز (Informal) (@HRHMBNSALMAAN) November 17, 2025
Сепак, Ријад бараше одбранбен пакт во преговорите што би бил ратификуван од Конгресот на САД, но Вашингтон го услови ова со нормализирање на односите на кралството со Израел.
Саудиска Арабија, од своја страна, ја поврза нормализацијата со посветеноста на најдесничарската влада на Израел во историјата за создавање палестинска држава. Но, израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, кој минатиот месец со посредување на Трамп, се согласи на примирје со Хамас по двегодишна војна, во неделата го потврди своето цврсто противење на палестинската независност.
Извршната наредба на Трамп, слична на онаа со Катар, нема да ги исполни сите желби на Саудиска Арабија, но Алгашијан рече дека тоа ќе биде „чекор по патот, дел од процесот, а не крај на процесот“. Еден западен дипломат во регионот ја сумираше динамиката: „Трамп сака нормализација, а Саудиска Арабија сака целосен одбранбен пакт, но околностите не го дозволуваат тоа. На крајот, двете страни веројатно ќе добијат помалку отколку што сакаат. Тоа е дипломатија“.
Денис Рос, ветеран преговарач за Блискиот Исток и аналитичар во Вашингтонскиот институт за политика на Блискиот Исток, очекува извршна наредба со која ќе се повикаат САД и Саудијците „веднаш да се консултираат за тоа што да прават како одговор на заканата“, без формална обврска од Вашингтон активно да го брани Ријад.
„Тоа би можело да вклучува обезбедување низа различни видови помош, размена на оружје, распоредување одбранбени ракетни батерии како THAAD или Patriot, распоредување поморски сили со единица маринци – до активно учество во борба на офанзивен, а не само одбранбен начин“, објасни Рос.
Освен безбедноста, Ријад се залага за договори за нуклеарна и вештачка интелигенција, клучни елементи од неговиот амбициозен план „Визија 2030“ за диверзификација на својата економија и зајакнување на својата позиција во однос на регионалните ривали.
Обезбедувањето пристап до напредни компјутерски чипови е клучно за плановите на Саудиска Арабија да стане глобален центар за вештачка интелигенција и да се натпреварува со Обединетите Арапски Емирати, кои во јуни потпишаа договор за центар за податоци вреден повеќе милијарди долари со САД.
МБС, исто така, сака да постигне договор со Вашингтон за развој на саудиска цивилна нуклеарна програма, што би му дало на кралството пристап до американска технологија и дополнителни безбедносни гаранции. Таквиот договор би ѝ помогнал на Саудиска Арабија да ги стигне ОАЕ, кои веќе имаат своја програма, и регионалниот ривал Иран.
Напредокот досега е попречен од неподготвеноста на Саудијците да се согласат со американскиот услов што забранува збогатување на ураниум или повторна обработка на потрошено гориво – процеси што би можеле да доведат до развој на нуклеарно оружје. Сепак, Рос очекува за време на посетата да биде објавен договор за нуклеарна енергија, или барем изјава за значаен напредок кон склучување на еден таков.
фото: принтскрин

