Свет
(Видео) Ракетата на Безос лансирана во вселената: „Успеавме, стигна во орбитата“
Лансирањето на ракетата „Њу Глен“ од компанијата „Блу ориџин“, во сопственост на американскиот милијардер Џеф Безос, пред неколку дена беше откажано во последен момент поради технички проблеми.
Но висока речиси триесет ката (висока е 98 метри и широка 7 метри) и дизајнирана за повеќекратна употреба, ракетата „Њу Глен“ беше лансирана рано утринава од Кејп Канаверал, Флорида. Овој беспилотен тест-лет е наменет да ја прикаже демонстрациската технологијата во вселената за потребите на „Блу ориџин“. Главната цел на мисијата беше да докаже дека „Њу Глен“ може да стигне до орбитата, што би го отворило патот за посложени мисии во иднина.
„Го направивме тоа, ракетата стигна до орбитата“, рекоа тие во пренос во живо славејќи го успехот на мисијата.
Џорџ Нилд, претседател на компанија што промовира приватни вселенски активности, смета дека лансирањето на „Њу Глен“ е добра вест за целиот вселенски сектор бидејќи „добро е да се има конкуренција, да се има опција за избор“. „Ова е исклучително важно за комерцијалната вселенска индустрија, но и за владата и за НАСА, бидејќи не само што ги намалува трошоците туку нуди и план Б во случај на проблеми со уредот“, објасни тој за АФП пред летот.
The NG-1 countdown clock is proceeding. The three-hour launch window opens at 1 a.m. EST (0600 UTC).
Live webcast begins here 20 minutes before launch.https://t.co/wDtmxoDKRs
— Blue Origin (@blueorigin) January 16, 2025
Оваа инаугуративна мисија на „Њу Глен“ се очекува да трае шест часа.
„Њу Глен“ е ракета за повеќекратна употреба. Нејзината прва фаза се напојува со мотори BE-4, кои се напојуваат со течен природен гас и течен кислород. „Блу ориџин“ претходно успеа да ја приземји својата ракета „Њу Шепард“ на копно во Тексас, но овој пат ќе се обиде со контролирано слетување на првата етапа на шлеп во морето – деликатен маневар сличен на оние што ги изведува „Спејс икс“.
По одвојувањето, моторите BE-3U на горната етапа, кои користат течен кислород и водород, покренуваат до 45 метрички тони носивост во ниската орбита на Земјата.
Станува збор за мисија без екипаж, а нејзината носивост го вклучува Blue Ring Pathfinder, која содржи комуникациска низа, енергетски систем и компјутер за летање. „Блу ориџин“ планира да го тестира вселенското летало „Блу ринг“, кое ќе овозможи идни мисии со полнење гориво, пренос на податоци.
Доколку ова лансирање биде успешно, дополнителни летови на „Њу Глен“ се очекуваат во 2025 година.

„Блу ориџин“ веќе има потпишано договори со неколку клиенти, меѓу кои и американската вселенска агенција, која ќе го користи за беспилотна мисија на Марс, и американската влада, која ќе го користи за мисии за национална безбедност.
Од комерцијална страна, „Блу ориџин“ планира да лансира интернет-сателити за неколку компании, а како и „Спејс икс“ со „Старлинк“, треба да биде одговорен и за лансирање сателити од групата „Амазон“.
Џеф Безос и Илон Маск, двајца од најбогатите луѓе во светот, се исто така ривали во сателитскиот интернет простор.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Путин постави клучен услов за завршување на војната, Зеленски го отфрла
Рускиот претседател, Владимир Путин, вчера изјави дека ќе ја запре офанзивата во Украина само ако Киев се повлече од териториите што Москва ги смета за свои, заканувајќи се дека во спротивно неговата армија ќе ги земе со сила. Острата порака доаѓа додека руските сили полека, но сигурно напредуваат низ источна Украина во исцрпувачки битки против украинските сили.
„Ако украинските сили ги напуштат териториите што ги држат, тогаш ќе ги запреме борбените операции“, рече Путин за време на посетата на Киргистан. „Ако не, тогаш ќе го постигнеме ова со воени средства“.
Путин го повтори своето тврдење дека руската армија ги опколила украинските сили во Покровское и Мирноград во регионот Донецк. „Красноармејск и Димитров се целосно опкружени“, рече тој, користејќи ги руските имиња за украинските градови.
Тој исто така тврдеше дека Москва напредувала кон Вовчанск и Сиверск и се приближува кон важниот логистички центар Гуљајполје. Руската офанзива „практично е невозможно да се запре, па затоа малку може да се направи во врска со тоа“, заклучи Путин.
Од друга страна, Украина негираше дека Покровск и Мирноград се опколени, инсистирајќи дека нејзините сили сè уште ја држат фронтовската линија.
Како одговор на заканите на Путин, од Киев дојде цврста порака. Андриј Јермак, шефот на Кабинетот на украинскиот претседател, рече дека Володимир Зеленски нема да потпише никаков документ што вклучува откажување од украинска територија додека е на функција, објави „Украинска правда“.
„Додека Зеленски е претседател, никој не треба да смета на нас дека ќе се откажеме од територијата. Тој нема да потпише предавање на територијата. Уставот го забранува тоа. Никој не може да го стори тоа, освен ако не сака да оди против украинскиот устав и украинскиот народ“, нагласи Јермак во интервју за „Атлантик“.
Јермак додаде дека Зеленски има намера да повлече црвена линија за најконтроверзното прашање во преговорите – барањето на Русија за суверена украинска територија. „Сè за што реално можеме да зборуваме во овој момент е дефинирање на аут-линијата. И тоа е она што мора да го направиме“, рече тој.
Прашањето за окупираната територија е една од најголемите пречки во мировниот процес. Друго клучно прашање се западните безбедносни гаранции за Украина. Во позадина на овие спротивставени ставови, се одвиваат американски дипломатски напори. Оригиналниот план Вашингтон-Москва, изготвен без консултација со европските сојузници, предвидуваше повлекување на Киев од источниот регион Донецк и де факто признавање од САД на регионите Донецк, Крим и Луганск како руски.
По острите критики од Киев и Европа, САД го ублажија предлогот, но новата верзија сè уште не е објавена. Путин, кој е запознаен со новиот план, рече дека тој би можел да послужи како почетна точка за преговори. „Општо земено, се согласуваме дека ова би можело да биде основа за идни договори“, рече тој за најновиот нацрт.
Свет
Првпат по 60 години, Русите не можат да испратат астронаути во вселената
Рампа на космодромот Бајконур во Казахстан беше оштетена за време на лансирањето на ракетата „Сојуз МС-28“ кон Меѓународната вселенска станица (МВС), објави синоќа руската вселенска агенција „Роскосмос“. И покрај инцидентот на земја, вселенското летало што превезуваше двајца руски космонаути и еден астронаут на НАСА безбедно се закотви со станицата, пишува „Киев Индепендент“.
Инспекцијата по лансирањето откри дека мобилната кабина за сервис, која се наоѓа под лансирната рампа, се урнала веднаш по полетувањето. Оштетената кабина е клучна за подготовката на мисиите со екипаж „Сојуз“ и „Прогрес“, а нејзиното губење може да доведе до неопределени одложувања, според независниот руски медиум „Медуза“. Роскосмос е уверен во брза поправка.
According to media reports, today, a service cabin crashed at Baikonur Cosmodrome during launch towards the International Space Station.
According to various sources and experts, this incident has left Russia unable to launch astronauts into space – for the first time since… pic.twitter.com/C6b0O9fiVU
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) November 27, 2025
„Сите потребни резервни делови се таму за да се врати, а штетата ќе биде многу брзо поправена“, соопшти руската вселенска агенција.
Инцидентот привремено ја спречува Русија да изврши лансирање со екипаж, прво такво прекинување од 1961 година. Во меѓувреме, се очекува членовите на екипажот кои успешно пристигнаа на МВС да останат на станицата осум месеци, а нивното враќање на Земјата се очекува кон крајот на јули 2026 година.
Истражувањето на вселената остана една од ретките области на континуирана соработка меѓу Русија и САД, дури и откако Вашингтон ги прекина дипломатските врски и воведе сеопфатни санкции како одговор на целосната инвазија на Украина во 2022 година.
Билатералните односи се подобрија малку по инаугурацијата на американскиот претседател Доналд Трамп и неговото зближување со Москва. Порано оваа година, неколку руски претставници повикаа на поблиска соработка во технологијата и истражувањето на вселената со САД, особено со SpaceX на Елон Маск.
Свет
Големиот пожар во Хонг Конг локализиран, загинаа 94 лица
Пожарникарите во голема мера го локализираа пожарот што го уништи станбениот комплекс Ванг Фук Корт во Хонг Конг, а се очекува напорите за пребарување и спасување да бидат завршени. Најлошиот пожар во градот за речиси 80 години го опустоши пространиот станбен комплекс, при што загинаа најмалку 94 лица.
Комплексот од осум облакодери, во кој беа сместени повеќе од 4.600 луѓе, беше во фаза на реновирање, опкружен со бамбусово скеле и зелена мрежа. Полицијата соопшти дека уапсила тројца службеници на градежна компанија под сомнение за убиство од небрежност поради употреба на небезбедни материјали, вклучувајќи запаливи панели од пена што ги блокираа прозорците.
Пожарникарите изјавија дека очекуваат операцијата за пребарување и спасување во сè уште тлеечкиот комплекс да биде завршена до 9 часот наутро денес. „Ќе се обидеме насилно да влеземе во сите единици од седумте згради за да се осигураме дека нема други жртви“, изјави за новинарите денес заменик-шефот на противпожарната служба Дерек Чан.
До рано наутро вчера, дури 279 лица беа наведени како исчезнати, но таа бројка не е ажурирана повеќе од 24 часа.
Спасувачите се бореле со интензивна топлина, густ чад, уривање на скелиња и остатоци додека се бореле да стигнат до жителите за кои се стравува дека се заробени на горните катови од комплексот.
Ова е најсмртоносниот пожар во Хонг Конг од 1948 година, кога 176 лица загинаа во пожар во магацин. Полицијата уапси двајца директори и еден инженерски консултант на „Престиж Констракшн“, која помина повеќе од една година реновирајќи ги зградите.
„Имаме причина да веруваме дека одговорните страни биле крајно небрежни, што довело до оваа несреќа и предизвикало пожарот да се шири неконтролирано“, изјави полицискиот началник Ајлин Чунг.
Фото: ЕПА

