Свет
(Видео) Ракетата на Безос лансирана во вселената: „Успеавме, стигна во орбитата“
Лансирањето на ракетата „Њу Глен“ од компанијата „Блу ориџин“, во сопственост на американскиот милијардер Џеф Безос, пред неколку дена беше откажано во последен момент поради технички проблеми.
Но висока речиси триесет ката (висока е 98 метри и широка 7 метри) и дизајнирана за повеќекратна употреба, ракетата „Њу Глен“ беше лансирана рано утринава од Кејп Канаверал, Флорида. Овој беспилотен тест-лет е наменет да ја прикаже демонстрациската технологијата во вселената за потребите на „Блу ориџин“. Главната цел на мисијата беше да докаже дека „Њу Глен“ може да стигне до орбитата, што би го отворило патот за посложени мисии во иднина.
„Го направивме тоа, ракетата стигна до орбитата“, рекоа тие во пренос во живо славејќи го успехот на мисијата.
Џорџ Нилд, претседател на компанија што промовира приватни вселенски активности, смета дека лансирањето на „Њу Глен“ е добра вест за целиот вселенски сектор бидејќи „добро е да се има конкуренција, да се има опција за избор“. „Ова е исклучително важно за комерцијалната вселенска индустрија, но и за владата и за НАСА, бидејќи не само што ги намалува трошоците туку нуди и план Б во случај на проблеми со уредот“, објасни тој за АФП пред летот.
The NG-1 countdown clock is proceeding. The three-hour launch window opens at 1 a.m. EST (0600 UTC).
Live webcast begins here 20 minutes before launch.https://t.co/wDtmxoDKRs
— Blue Origin (@blueorigin) January 16, 2025
Оваа инаугуративна мисија на „Њу Глен“ се очекува да трае шест часа.
„Њу Глен“ е ракета за повеќекратна употреба. Нејзината прва фаза се напојува со мотори BE-4, кои се напојуваат со течен природен гас и течен кислород. „Блу ориџин“ претходно успеа да ја приземји својата ракета „Њу Шепард“ на копно во Тексас, но овој пат ќе се обиде со контролирано слетување на првата етапа на шлеп во морето – деликатен маневар сличен на оние што ги изведува „Спејс икс“.
По одвојувањето, моторите BE-3U на горната етапа, кои користат течен кислород и водород, покренуваат до 45 метрички тони носивост во ниската орбита на Земјата.
Станува збор за мисија без екипаж, а нејзината носивост го вклучува Blue Ring Pathfinder, која содржи комуникациска низа, енергетски систем и компјутер за летање. „Блу ориџин“ планира да го тестира вселенското летало „Блу ринг“, кое ќе овозможи идни мисии со полнење гориво, пренос на податоци.
Доколку ова лансирање биде успешно, дополнителни летови на „Њу Глен“ се очекуваат во 2025 година.

„Блу ориџин“ веќе има потпишано договори со неколку клиенти, меѓу кои и американската вселенска агенција, која ќе го користи за беспилотна мисија на Марс, и американската влада, која ќе го користи за мисии за национална безбедност.
Од комерцијална страна, „Блу ориџин“ планира да лансира интернет-сателити за неколку компании, а како и „Спејс икс“ со „Старлинк“, треба да биде одговорен и за лансирање сателити од групата „Амазон“.
Џеф Безос и Илон Маск, двајца од најбогатите луѓе во светот, се исто така ривали во сателитскиот интернет простор.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Холандија вети дополнителни 700 милиони евра воена помош за Украина
Холандската влада објави дека ќе издвои дополнителни 700 милиони евра воена поддршка за Украина во првиот квартал од следната година.
Одлуката доаѓа откако Сер Кир Стармер, кој ќе се сретне со Володимир Зеленски во Лондон подоцна денес, вчера разговараше со холандскиот премиер Дик Шуф за војната во Украина.
Минатата недела, Холандија, заедно со Норвешка и Германија, ветија пакет од 500 милиони долари (375 милиони фунти) за Листата на приоритетни барања за Украина (PURL), која му овозможува на НАТО да купи американско оружје за Украина.
Свет
(Видео) Мамдани објави водич за имигранти: „Вака треба да реагирате ако ве пресретне имиграционата“
Новиот градоначалник на Њујорк, Зохран Мамдани, објави видео на социјалните мрежи во кое ги објаснува правата на мигрантите кога се среќаваат со агенти на американската Служба за имиграција и царина (ICE).
Видеото беше објавено неколку дена откако федералните агенти извршија рација во Менхетен, предизвикувајќи протести во близина на Кинеската четврт.
Мамдани, кој ќе ја преземе функцијата градоначалник на 1 јануари, рече дека ќе заштити околу три милиони имигранти кои живеат во Њујорк. „Сите можеме да се спротивставиме на ICE ако ги знаеме нашите права“, рече тој.
Know your rights. Protect your neighbors.
New York is — and always will be — a city for all immigrants. pic.twitter.com/nuntRzgEwq
— Zohran Kwame Mamdani (@ZohranKMamdani) December 7, 2025
Објавувањето на видеото дава прв поглед на тоа како Мамдани планира да ги управува тензиите меѓу политиката на „град засолниште“ на Њујорк и федералните операции за имиграција на администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп.
Мамдани, кој ќе стане првиот муслимански градоначалник на Њујорк, освои 50,4 проценти од гласовите, победувајќи го поранешниот гувернер Ендру Куомо на демократските прелиминарни избори и општите избори. Трамп најави репресија врз градовите засолниште и се закани дека ќе ги задржи федералните средства од локалните самоуправи кои одбиваат да соработуваат со федералните органи за спроведување на имиграцијата.
Со оглед на тоа што ICE спроведува рации во неколку американски градови, упатствата на Мамдани би можеле да влијаат на однесувањето на милиони имигранти во Њујорк кога ќе се сретнат со федерални агенти.
Во видеото, Мамдани ги наведува клучните права на луѓето кои се среќаваат со агенти на ICE. Тој објасни дека луѓето имаат право да одбијат да разговараат со федералните агенти за имиграција, да ги снимаат без да им ја нарушуваат работата и да им забранат влез во приватни простори.
Според Мамдани, агентите на ICE не можат да влегуваат во домови, училишта или приватни простории на работни места без судска наредба потпишана од судија.
„ICE има законско право да ве лаже, но вие имате право да молчите. Ако ве приведат, секогаш можете да прашате: „Дали сум слободен да заминам?“ и да продолжите да прашувате додека не добиете одговор“, рече Мамдани во видеото.
Свет
Зеленски: Преговорите со Америка не се лесни
Разговорите со американските претставници за мировниот план за Украина беа конструктивни, но не и лесни, изјави украинскиот претседател Володимир Зеленски пред планираните консултации со европските лидери во наредните денови.
Во саботата, Зеленски разговараше со специјалниот претставник на американскиот претседател Доналд Трамп, Стив Виткоф, и зетот на Трамп, Џаред Кушнер, а се очекува да се сретне и со француските, британските и германските лидери во Лондон денес. Планирани се понатамошни разговори во Брисел.
„Американските претставници ги знаат основните украински позиции“, рече Зеленски во своето вечерно обраќање. „Разговорот беше конструктивен, иако не и лесен“, додаде тој.
Трамп рече дека завршувањето на војната на Русија во Украина, која сега се приближува кон својата четврта година и е најсмртоносниот конфликт во Европа од Втората светска војна, останува неговиот најтежок предизвик во надворешната политика.
И покрај посредништвото на САД и повремените контакти на високо ниво, напредокот во мировните преговори е бавен, а споровите околу безбедносните гаранции за Киев и статусот на територијата окупирана од Русија сè уште не се решени.
Москва вели дека е отворена за преговори и ги обвинува Киев и Западот за блокирање на мирот, додека Украина и нејзините сојузници велат дека Русија одолговлекува и користи дипломатија за да ги консолидира своите придобивки.
Европските лидери поддржаа постепен дипломатски процес за Украина, поврзан со долгорочни безбедносни гаранции и континуирана воена помош. Трамп, сепак, се фокусираше на постигнување брз договор и поделба на товарот, а дипломатите предупредуваат дека сите разговори остануваат кревки и ранливи на промените во политиката на САД, објавува „Ројтерс“.

