Свет
(Видео) Ракетата на Безос лансирана во вселената: „Успеавме, стигна во орбитата“
Лансирањето на ракетата „Њу Глен“ од компанијата „Блу ориџин“, во сопственост на американскиот милијардер Џеф Безос, пред неколку дена беше откажано во последен момент поради технички проблеми.
Но висока речиси триесет ката (висока е 98 метри и широка 7 метри) и дизајнирана за повеќекратна употреба, ракетата „Њу Глен“ беше лансирана рано утринава од Кејп Канаверал, Флорида. Овој беспилотен тест-лет е наменет да ја прикаже демонстрациската технологијата во вселената за потребите на „Блу ориџин“. Главната цел на мисијата беше да докаже дека „Њу Глен“ може да стигне до орбитата, што би го отворило патот за посложени мисии во иднина.
„Го направивме тоа, ракетата стигна до орбитата“, рекоа тие во пренос во живо славејќи го успехот на мисијата.
Џорџ Нилд, претседател на компанија што промовира приватни вселенски активности, смета дека лансирањето на „Њу Глен“ е добра вест за целиот вселенски сектор бидејќи „добро е да се има конкуренција, да се има опција за избор“. „Ова е исклучително важно за комерцијалната вселенска индустрија, но и за владата и за НАСА, бидејќи не само што ги намалува трошоците туку нуди и план Б во случај на проблеми со уредот“, објасни тој за АФП пред летот.
The NG-1 countdown clock is proceeding. The three-hour launch window opens at 1 a.m. EST (0600 UTC).
Live webcast begins here 20 minutes before launch.https://t.co/wDtmxoDKRs
— Blue Origin (@blueorigin) January 16, 2025
Оваа инаугуративна мисија на „Њу Глен“ се очекува да трае шест часа.
„Њу Глен“ е ракета за повеќекратна употреба. Нејзината прва фаза се напојува со мотори BE-4, кои се напојуваат со течен природен гас и течен кислород. „Блу ориџин“ претходно успеа да ја приземји својата ракета „Њу Шепард“ на копно во Тексас, но овој пат ќе се обиде со контролирано слетување на првата етапа на шлеп во морето – деликатен маневар сличен на оние што ги изведува „Спејс икс“.
По одвојувањето, моторите BE-3U на горната етапа, кои користат течен кислород и водород, покренуваат до 45 метрички тони носивост во ниската орбита на Земјата.
Станува збор за мисија без екипаж, а нејзината носивост го вклучува Blue Ring Pathfinder, која содржи комуникациска низа, енергетски систем и компјутер за летање. „Блу ориџин“ планира да го тестира вселенското летало „Блу ринг“, кое ќе овозможи идни мисии со полнење гориво, пренос на податоци.
Доколку ова лансирање биде успешно, дополнителни летови на „Њу Глен“ се очекуваат во 2025 година.

„Блу ориџин“ веќе има потпишано договори со неколку клиенти, меѓу кои и американската вселенска агенција, која ќе го користи за беспилотна мисија на Марс, и американската влада, која ќе го користи за мисии за национална безбедност.
Од комерцијална страна, „Блу ориџин“ планира да лансира интернет-сателити за неколку компании, а како и „Спејс икс“ со „Старлинк“, треба да биде одговорен и за лансирање сателити од групата „Амазон“.
Џеф Безос и Илон Маск, двајца од најбогатите луѓе во светот, се исто така ривали во сателитскиот интернет простор.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Катастрофални поплави во Шри Ланка: бројот на жртви се искачи на 69
Бројот на жртви од катастрофалните поплави во Шри Ланка се искачи на 69, а 34 лица сè уште се водат како исчезнати. Спасувачите се бореа со зголемените нивоа на водата во петокот за да спасат стотици заробени луѓе, бидејќи обилните дождови од циклонот Дитва принудија повеќе од 18.000 луѓе да се евакуираат во привремени засолништа, објавува „Гардијан“.
Драматична спасувачка операција
Во тек е масовна спасувачка операција во која учествуваат хеликоптери и воени бродови, извлекувајќи луѓе од покривите, врвовите на дрвјата и селата целосно отсечени од ненадејните поплави. Центарот за управување со катастрофи (DMC) потврди дека бројот на жртви се зголемил откако беа пронајдени повеќе тела во најтешко погодениот централен регион, каде што оваа недела беа пријавени повеќето смртни случаи во лизгање на земјиштето.
Extreme Weather Update🚨
Death toll from Cyclone Ditwah-related floods & landslides rises to 69.
🔹 34 missing
🔹 200,000+ affected
🔹 18,000+ displaced
🔹 600+ houses partially damagedAuthorities urge everyone to stay vigilant🙏🇱🇰#SriLankaFloods #CycloneDitwah #LKA pic.twitter.com/aECygoSHIS
— Sri Lanka Tweet 🇱🇰 (@SriLankaTweet) November 28, 2025
Обилни дождови паѓаат низ островот, при што во некои области наврнаа дури 360 мм дожд во последните 24 часа, додека реката Келани, која се влева во Индискиот Океан во близина на главниот град Коломбо, се излеа од коритото во петокот.
Diyabeduma Rescue 🚁
A woman and two young girls trapped inside a flood-surrounded house in Diyabeduma, Polonnaruwa were safely rescued this afternoon by the Sri Lanka Air Force pic.twitter.com/2SIKRtKx7j
— Azzam Ameen (@AzzamAmeen) November 28, 2025
Жителите во погодените подрачја опишуваат сцени на хаос. ВСА Ратнајаке, 56, бил принуден да го напушти својот дом во Кадувела, во близина на Коломбо. „Мислам дека ова би можело да биде најлошото поплавување во нашето подрачје во последните три децении“, рече тој.
A flash flood in Sri Lanka, in the Ratnapura district amid the ongoing heavy rains and flooding as of November 2025. pic.twitter.com/GmlKAKtDH2
— CMNS_Media✍🏻 (@1SanatanSatya) November 28, 2025
Најмалку 3.000 домови беа оштетени од лизгање на земјиштето и поплави. Во северниот округ Анурадхапура, хеликоптер „Бел 212“ спаси човек кој се искачил на кокосово дрво за да избега од надојдената вода. Десетици заробени туристи беа евакуирани и од централните области за одгледување чај во петокот.
🇮🇳🇱🇰India Deploys INS Vikrant Helicopters for Flood Relief Efforts in Sri Lanka
New Delhi has agreed to assist after a formal request by Colombo as Cyclone Ditwah sweeps through the island nation.
At least 56 people have been killed and many more are missing, following floods… https://t.co/h96wW8Y6FK pic.twitter.com/G1hxwvNjFs
— RT_India (@RT_India_news) November 28, 2025
Според прогнозата на DMC, се очекуваат повеќе дождови. Се очекува циклонот Дитва да се движи од север кон јужната индиска држава Тамил Наду до недела. Индискиот премиер Нарендра Моди изрази сочувство за загубените животи и најави итна помош за погодените подрачја.
Европа
ЕУ ѝ постави ултиматум на Украина
Киев мора да преземе решителни мерки за гонење на корумпирани политичари и бизнисмени ако Украина сака да се приклучи на Европската Унија, предупреди висок функционер во Брисел. Пораката доаѓа во време кога се зголемува притисокот врз украинскиот претседател Володимир Зеленски поради растечкиот број обвинувања за корупција што го потресоа неговиот најблизок круг, објавува Политико.
Во интервју за порталот, европскиот комесар за правда, Мајкл Мекграт, изјави дека европските влади нема да поддржат земја-кандидат како Украина да се приклучи на блокот од 27 земји, освен ако не докаже дека има ефикасен систем за искоренување на криминалот во самиот врв на општеството.
Мекграт зборуваше одговарајќи на прашања за заговор за проневера на околу 100 милиони долари од енергетскиот сектор на Украина. Истрагата се проширува за да вклучи и високи функционери блиски до Зеленски и неговата влада. Кратко по изјавите на Мекграт, антикорупциските истражители ги претресоа и канцелариите на еден од најмоќните советници на Зеленски, Андриј Јермак, како дел од тековната истрага. Јермак потоа поднесе оставка.
Обвинувањата доаѓаат во особено чувствително време за Украина, бидејќи американскиот претседател Доналд Трамп врши притисок врз Зеленски да прифати мировен договор што би можел да бара од него да отстапи територија на Русија. Во исто време, напредокот на Украина на нејзиниот пат кон ЕУ е забавен од противењето на Унгарија.
Еднакви стандарди за сите
Комесарот Мекграт нагласи дека истите правила важат за сите оние кои сакаат да се приклучат кон Унијата. „Мора да постои робустен систем во секоја земја-кандидат за справување со наводни случаи на корупција на високо ниво“, рече тој. „Мора да имате робустен систем за истраги и на крајот за гонења и пресуди, а докажана евиденција во таа област е нешто што го бараме од сите наши земји-членки, а секако и од оние кои сакаат да се приклучат кон Европската Унија“.
Тој додаде дека „владеењето на правото и судските реформи се во срцето на процесот на пристапување“ и дека ЕУ имала „многу отворен и искрен однос со украинските власти“ во врска со поставените барања. Тој предупреди дека стандардите за владеење на правото мора да ги исполнат сите земји што се приклучуваат. „Ако не ги исполнат, тогаш нема да ја добиете поддршката од земјите-членки на Европската Унија за да продолжите напред по патот на пристапување“, беше јасен.
На прашањето дали Украина прави доволно, Мекграт рече дека верува оти Киев вложува „најдобри напори“ за борба против корупцијата. „Тоа е патување и ние внимателно ги следиме случувањата и остануваме во постојан контакт со украинските власти за прашања што ни доаѓаат до знаење или што се објавуваат јавно“, заклучи тој.
фото: ЕПА
Свет
(Видео) Тинејџерски судир во Австралија заврши со брутален напад со нож
Насилен инцидент што се случи во трговскиот центар „Елизабет Сити Центар“ во Аделаида, Австралија, вчера попладне остави 16-годишно момче со животозагрозувачки повреди откако беше избодено. 20-годишен маж е исто така однесен во болница, додека полицијата уапси втор 16-годишник осомничен за нападот, објавува Еј-би-си Њуз.
Конфликтот се случило кратко по 14 часот, што довело до евакуација и блокирање на дел од трговскиот центар. Полицијата потврди дека 16-годишникот е уапсен, додека тешко повреденото момче е на лекување во болница во Аделаида.
Полиција: Нападот не е случаен
Началникот Амит Сарин, раководител на Северниот округ, рече дека се верува дека инцидентот не бил случаен и дека четворицата млади мажи вклучени во тепачката се познавале. Тој исто така нагласи дека во овој момент нема докази што укажуваат дека проблемите со менталното здравје се причина за инцидентот.
„За време на тепачката, 20-годишен маж бил избоден во стомакот, а 16-годишно момче било избодено во ногата“, рече Сарин. „Повредите што ги здоби 16-годишното момче се сметаат за опасни по живот. 20-годишникот е во стабилна состојба.“ Полицијата, исто така, потврди дека е пронајден ножот што бил употребен во нападот.
Сарин се обиде да ја увери јавноста: „Ова не бил случаен напад. Разбравме дека членовите на групата се познавале.“ Тој додаде дека центарот бил евакуиран „главно за да се обезбеди сигурноста на сите и за полицијата да спроведе истрага.“
Потрагата по четвртото лице е во тек
Полицијата сè уште бара четврто лице вклучено во расправијата, но не верува дека било вооружено или директно вклучено во прободувањето.
„Сè уште го бараме четвртото лице вклучено во инцидентот“, рече Сарин. „Не веруваме дека четвртото лице имало оружје или било вклучено во прободувањето, но дефинитивно бил дел од групата што била вклучена во расправијата.“

