Свет
Викинзите ги истребиле исландските моржови
Неодамнешните откритија укажуваат дека исландскиот морж исчезнал од Исланд во одреден момент во текот на 13 век, непосредно по пристигнувањето на викинзите. Заедничките истражувања на дански, норвешки и на исландски научници ги обвинуваат Ноорвежаните за уништување на популацијата на моржот, пренесува НРК.
Нежниот гигант кој со илјадници години бил на врвот на синџирот на исхрана на Исланд станаа предмет на интерес на викинзите поради неговото месо, кожа и бивни.
„Големите морски цицачи можеби биле причината зошто викинзите се преселиле на островот“, вели Аксел Кристоферсен, професор на одделот за историја и археологија и културна историја при Норвешкиот универзитет за наука и технологија.
Исландскиот морж, подвид на својот роднина од Атлантикот, исчезна во 13 век по неколку стотини години ловење. Норвешките доселеници се населиле на Исланд на крајот на 8 век намногу поради моржот.
„Моржовите биле многу важен извор во тоа време. И бивните и кожата биле барана стока. Бивните се користеле, меѓу другото, за украси во црквата, а кожата на моржот се користела за јажиња. Без јажиња, норвешките морепловци не можеле да ги креваат своите едра“, вели Кристоферсон.
Во својата студија истражувачите заклучиле дека ловот на морж во Исланд е најраниот познат пример како економските интереси доведуваат до трајно и неповратно оштетување на морскиот екосистем.
„Ова се многу интересни откритија зашто покажуваат дека кога луѓето доаѓаат на ново место, тие максимално ги искористуваат животинските и природните ресурси“, вели истражувачот Бастијан Стар од Универзитетот во Осло.
Денес, во отсуство на моржовите, фооките се најголемите цицачи на Исланд.
Колонизацијата на Исланд почнала во 874 година кога Инголф Арнарсон станал првиот официјален доселеник. Денес, Исланд има 330.000 жители, од кои повеќето се со скандинавско потекло. Викинзите исто така се заслужни за препознатливиот карпест пејзаж на Исланд бидејќи ги уништиле шумите за дрво и за градежни материјали.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Италијанскиот министер: Американскиот план за Украина содржи услови што никогаш не би можеле да бидат прифатени
Италијанскиот министер за одбрана Гвидо Крозето изјави дека американскиот мировен план од 28 точки за Украина е премногу оштар и дека содржи елементи кои никогаш не можат да бидат прифатени. Во објава на мрежата Икс тој наведе дека е важно тоа што и Русија и Украина разговараат за планот, но дека предлогот претставува тешка понуда за Киев.
Крозето додаде дека документот може да послужи како почетна точка за преговори и за обновување на дијалогот. Според него, целта е итно запирање на конфликтот.
Украинскиот претседател претходно предупреди дека се соочува со тежок избор, а европските лидери изразија загриженост дека предложените ограничувања би ја оставиле Украина ранлива на идни напади.
Свет
Трамп: Мировниот план за Украина не е конечен
Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека неговиот сегашен мировен план за Украина не е конечен. На прашањето на новинарите пред Белата куќа дали планот од 28 точки е неговата последна понуда, Трамп беше јасен.
„Не, ни блиску“, рече тој.
„Би сакале да постигнеме мир, тоа требаше да се случи одамна. Војната на Украина со Русија никогаш не требаше да се случи. Да бев претседател, тоа никогаш немаше да се случи. Се обидуваме да ја завршиме. На еден или друг начин, мора да ја завршиме“, додаде.
Претходно, за време на состанокот со новоизбраниот градоначалник на Њујорк, Зохран Мамдани, во Овалната соба, Трамп рече дека на украинскиот претседател Зеленски ќе мора да му се допадне планот.
„Мислиме дека имаме начин да постигнеме мир. Тој ќе мора да го одобри“, заклучи американскиот претседател во тоа време.
Вашингтон му претстави план од 28 точки на Киев. Тој план се гледа со голема загриженост во Киев, бидејќи вклучува неколку клучни руски барања: Украина да се откаже од дел од својата територија, да прифати намалување на големината на својата армија и да се откаже од членството во НАТО. Русија би ги задржала Донецк, Луганск и Крим, но би морала да се откаже од другите освоени територии. Од друга страна, Украина, на пример, би добила западни безбедносни гаранции за да спречат понатамошни руски напади. Планот, исто така, предвидува огромен глобален пакет мерки за Украина веднаш да започне со обнова на уништената земја, што вклучува основање на Украинскиот фонд за развој за инвестирање во брзорастечки индустрии, вклучувајќи технологија, центри за податоци и вештачка интелигенција.
Коментирајќи го планот, Зеленски предупреди дека Украина „или ќе го изгуби своето достоинство или ризикува да изгуби голем партнер“. Замолен да ја коментира таа изјава, Трамп претходно изјави дека му рекол на Зеленски на состанок во Белата куќа во февруари дека „нема билет“ да ја заврши војната според неговите услови.
„Во одреден момент, тој ќе мора да прифати нешто што не го прифатил претходно“, рече Трамп.
„Мислам дека требаше да го прифати договорот пред една, две години. Најдобриот договор ќе беше ако војната никогаш не почнеше.“
Лидерите на ЕУ се состанаа на маргините на самитот на Г20 во Јоханесбург денес за да разговараат за ситуацијата во Украина, по што издадоа заедничка изјава.
Свет
Билд: Европа сака доуредување на најмалку 4 точки од мировниот план
Европа сака да промени најмалку четири точки во мировниот план на САД, пишува Билд.
Европејците особено не се согласуваат со предлогот на администрацијата на претседателот Доналд Трамп во врска со териториите. Тоа е Крим, Луганск и Донецк да бидат де факто признати како руски, а границите во Херсонската и Запорошката област да бидат замрзнати по линијата на контакт.
Европските земји, исто така, го оспоруваат ограничувањето на големината на украинската армија на 600.000 луѓе. Европските лидери и лидерите на Г7 на самитот на Г20 во Јужна Африка изразија загриженост за намалувањето на големината на украинските вооружени сили, што, според нив, ја прави Украина „ранлива на идни напади“. Тие, исто така, инсистираа дека границите на Украина „не треба да се менуваат со сила“.
Понатаму, според „Билд“, канцеларот Фридрих Мерц има намера да му стави до знаење на американскиот претседател дека безбедносните гаранции на Украина „можеби не вредат ниту хартијата на која се напишани“, бидејќи сличен договор беше склучен уште во 1994 година, кога Киев се откажа од своето нуклеарно оружје.
Мерц е исто така незадоволен од плановите на Трамп за замрзнатите руски средства. Според нив, 100 милијарди долари замрзнати руски средства би биле инвестирани во напори за реконструкција и инвестиции во Украина предводени од САД, при што Вашингтон, пак, би добивал 50 отсто од профитот. Европа би додала 100 милијарди долари за да го зголеми обемот на инвестиции во реконструкцијата на Украина. Остатокот од замрзнатите средства на Москва би биле инвестирани во посебно американско-руско инвестициско средство.
Според „Шпигел“, Европејците им испратиле на САД работна верзија на контрапредлозите за Украина.
Рускиот претседател Владимир Путин изјави дека планот на Трамп не бил конкретно дискутиран со Москва. Путин верува дека причината е тоа што Вашингтон сè уште не успеал да добие согласност од украинската страна. Претседателот не исклучи ја исклучи можноста предлозите да бидат поставени како основа за конечно мирно решение.
Украинските власти веќе објавија дека го проучуваат документот, но изразија резерви за клучните прашања поврзани со територијалните отстапки, статусот на вооружените сили на Украина и безбедносните гаранции.
Доналд Трамп веќе изјави дека верува оти следниот четврток, 27 ноември, е соодветен рок за Украина да го прифати планот.
Рускиот претседател Владимир Путин, од друга страна, посочи дека американскиот план „може да се користи како основа“ за решавање на војната во Украина и дека Москва останува задоволна од офанзивата на бојното поле, но е отворена за преговори.

