Свет
Во Латвија од утре се враќа воениот рок, европските држави ја разгледуваат можноста повторно да се служи војска

Oд утре по случаен избор во Латвија може да се одлучи кој ќе ѝ се приклучи на армијата, а кој не. Од оваа година во таа балтичка земја повторно важи обврската за отслужување војска. Доколку нема доволно доброволци за 11-месечниот армиски рок, тогаш армијата ќе регрутира млади луѓе. Литванија повторно го воведе воениот рок веќе во 2015 година, Шведска во 2017 година. А за воведување воен рок се разговара и во Германија, Велика Британија, Хрватска.
„Воената обврска е големо ветување“, вели Софија Беш од Фондацијата „Карнеги“ за меѓународен мир во Вашингтон.
„Се чини дека тоа е начин да се создадат воени резерви, кои се потребни во случај на војна. Многу европски армии, вклучително и германската, имаат тешкотии да регрутираат доволно војници. Регрутирањето изгледаше непотребно во Европа по крајот на Студената војна. Но, тоа се промени по рускиот напад на Украина. Европските земји стравуваат од директен конфликт со Русија и сакаат да бидат подготвени за таа можност“, вели Беш во изјава за „Дојче веле“.
„Долго време се зборуваше дека ни треба повеќе технологија и помалку војници , но кои ќе бидат многу добро вооружени и врвни професионалци“, вели Беш. „Мислам дека ни требаат и двете. Ни треба технологија на бојното поле и ни требаат повеќе војници. Токму тоа ни го покажува војната во Украина.
Војната на Русија против Украина се смета за војна на трошење. Стотици илјади војници веќе загинаа. А Русија секогаш испраќа нови војници на бојното поле, некои од нив речиси без никаква воена обука. Ова покажува дека дури и во ерата на беспилотни летала и суперсонични ракети потребата од војници е сè уште многу висока во модерното војување.
Дали општиот воен рок може да биде решение за европските армии, кои очајно бараат нови регрути? Тоа не може, според Винченцо Бове од Универзитетот во Ворвик во Велика Британија.
„Ако го набљудуваме модерното водење на војната, ќе видиме дека ни е потребно високотехнолошко оружје и, се разбира, војници што ќе им служат“, вели Бове во интервју за „Дојче веле“. За тоа не е погоден регрут, чија обука траела помалку од една година, нагласува тој.
„Тие зборуваат за три месеци, шест месеци, можеби девет месеци, што, според мене, не е доволно за да се научат основните вештини и знаења“, вели Бове, кој студирал борба против подморница како офицер во италијанската морнарица.
Заедно со тоа доаѓа уште еден проблем, кој е уште поважен од недостигот на обука и искуство. „Ако младите се принудени да служат војска против нивна волја, очигледно ќе има недостиг на мотивација“, вели Бове.
Само високо мотивираните војници се подготвени да ги ризикуваат своите животи, нагласува Бове, а тоа може да биде пресудно за победа во војна.
„Не гледам како би било можно да се осигури дека регрутите користат оружје, се борат на бојното поле и потоа ќе бидат успешни. Бове укажува на високиот број жртви меѓу насилно мобилизираните луѓе во руската армија. И тој цитира анкети на јавното мислење, кои покажуваат дека многу млади луѓе не би биле подготвени да ја бранат својата земја со оружје во рака, дури и ако земјата биде нападната.
Според сегашната студија, повторното воведување на воената обврска може да ја чини Германија до 70 милијарди евра годишно. Затоа што не се скапи само инструкторите, бараките и униформите. Младите не би работеле, туку би служеле војска, што ја ослабува економијата.
„Ако размислувате за воена служба, секако има многу трошоци“, вели Бове. Покрај економските трошоци, постои и еден вид политички трошок. „Луѓето што се принудени да служат војска подоцна покажуваат мала доверба во институциите. Боув го истражувал ова со своите колеги во научна студија. Тој стравува дека воведувањето општа воена служба може да ја ослаби демократијата во Европа на долг рок.
Затоа Бове го фали шведскиот модел, кој ѝ дава приоритет на доброволната работа. Од сите регрути на проверка, ќе бидат поканети само оние што покажуваат голема мотивација. Во голем број проверки армијата потоа може да ги избере оние што ѝ се чини дека се најпогодни да служат во армијата со оружје. Така се добиваат помалку регрути, но со текот на времето има многу голема понуда на квалификувани војници.
И Софија Беш од Фондацијата „Карнеги“ ја споделува загриженоста дека наметнувањето воен рок може да ги фаворизира екстремистичките партии во Европа.
„Ако политичарите протуркаат воена регрутација против волјата на населението, тие го ризикуваат тоа“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Една од украдените скапоцености од Лувр пронајден во близина на музејот

Една од скапоценостите украдени утрово од Лувр во Париз за време на спектакуларната кражба е пронајден во близина на музејот, објави француската министерка за култура.
„Скапоценоста е пронајдена во близина на Лувр, моментално се проценува“, изјави Рашида Дати на телевизијата TF1, додавајќи дека организираниот криминал сега ги таргетира уметничките дела и дека музеите станаа цели на крадците.
„Вредноста на украденото е непроценлива“, изјави министерот за внатрешни работи Лоран Нуњез, кој откри дека крадците го извршиле грабежот за седум минути.
„Тие се фокусираа на две витрини во галеријата на Аполо“, рече Нуњез.
Изградена на барање на кралот Луј XIV, оваа галерија ја содржи кралската колекција на скапоцени камења и кралски дијаманти, вклучувајќи три историски: дијамантите Регент, Санси и Хортензија.
Според францускиот дневен весник Le Parisien, криминалците влегле во зградата од фасадата од страната на реката Сена, каде што се во тек градежни работи.
Прво, ги скршиле прозорците, а потоа украле девет парчиња од колекцијата накит на Наполеон и царицата, според извештајот.
Нуњез, поранешен началник на париската полиција, кој штотуку е назначен за министер за внатрешни работи, рече дека се надева дека сторителите, кои избегале со скутери, ќе бидат уапсени многу наскоро.
Тој рече дека тие биле искусни криминалци кои би можеле да бидат странци. По нивното бегство, пронајден е еден скутер.
Музејот, кој примил речиси 9 милиони посетители во 2024 година, од кои 80% биле странци, денес објави на социјалната мрежа X и на својата веб-страница дека се затвора поради вонредни причини.
Кога беше прашан за можни недостатоци во системот за надзор, министерот за внатрешни работи одби да коментира, но истакна дека безбедноста на музејот е кревка.
фото:принтскрин
Свет
Нетанјаху повикува на решителни мерки по нападот во Рафа

Израелскиот премиер, Бенјамин Нетанјаху, им нареди на израелските шефови на безбедносните служби да „преземат решителни мерки против терористичките цели во Појасот Газа“ по денешните напади во Рафа.
Кабинетот на премиерот соопшти дека Нетанјаху ја издал наредбата за време на состанокот со министерот за одбрана Израел Кац и раководителите на разузнавачките служби Шин Бет и Мосад.
Израелските одбранбени сили (ИДФ) објавија дека палестинските милитанти испукале ракети RPG и снајперски оган врз војниците што дејствувале во областа Рафа, во јужна Газа. Како одговор, ИДФ извршија серија воздушни напади врз „терористички цели“ во енклавата.
Израелските одбранбени сили (ИДФ) објавија целосна изјава за денешните напади во Рафа.
„Порано денес, терористите испукаа противоклопна ракета и пукаа кон припадниците на ИДФ кои работеа на демонтирање на терористичката инфраструктура во областа Рафа, јужна Газа, во согласност со договорот за прекин на огнот. Како одговор, ИДФ започна напади во областа со цел елиминирање на заканата и уништување на влезовите во тунелите и воените објекти што се користат за терористички активности. Ваквите терористички акти претставуваат јасно кршење на договорот за прекин на огнот“, соопшти израелската армија, додавајќи дека ИДФ ќе одговори решително на нив.
Во соопштението не се споменуваат наводните напади во Џабалија и други делови од јужна Газа.
Свет
Папата канонизираше седум нови светци

Ѕвоната денес биеја на плоштадот „Свети Петар“ додека папата Лав XIV канонизираше седум нови светци на Католичката црква, три жени и четири мажи, вклучувајќи го и првиот светец од Папуа Нова Гвинеја, венецуелски „доктор на сиромашните“ и калуѓерки.
На миса што започна во 10:30 часот на плоштадот „Свети Петар“ во Ватикан, беа канонизирани три калуѓерки кои го посветија својот живот на сиромашните и болните, како и поранешниот свештеник Бартоло Лонго. Италијанскиот адвокат, роден во 1841 година, се преобратил во католицизам и го основал папскиот храм на Пресвета Богородица од Розаријата во Помпеја.
Меѓу канонизираните благословени се и првиот домороден светец на Папуа Нова Гвинеја, лаикот Петар То Рот (1912-1945), кој бил погубен од Јапонците на крајот од Втората светска војна, како и Игнацио Чукралах Малојан, ерменски епископ и маченик кој бил убиен од отоманските сили во 1915 година затоа што одбил да се преобрати во ислам.
Ним им се придружува венецуелскиот лаик Хозе Грегорио Ернандез Циснерос (1864-1919). Папата Франциск го опиша како „доктор близок до најслабите“.
Исто така од Венецуела, Марија Кармен Елена Рендилес Мартинез, калуѓерка родена без лева рака, го надминала својот инвалидитет за да ја основа Конгрегацијата на слугите на Исус пред нејзината смрт во 1977 година. Така таа станала првата жена светица од таа јужноамериканска земја.
Италијанските калуѓерки Винченца Марија Полони, основач на Институтот на сестрите на милосрдието од Верона, кој се грижел за болните во болниците, и Марија Тронкати (1883-1969), која работела четириесет години во амазонскиот регион на Еквадор и го посветила својот живот на помагање на домородното население, особено на народот Шуар, беа прогласени за светци.
Огромни портрети на седуммината беа изложени од прозорците со поглед на плоштадот додека Лео, првиот американски папа, излегуваше од базиликата „Свети Петар“ облечен во свечена бела мантија и бела митра, пред него беа епископи и кардинали облечени во бело.
Кардиналот Марчело Семараро, префект на Дикастеријата за каузите на светците, ги прочита гласно профилите на седуммината, аплауз од публиката, пред Папата да ја изрече формулата за канонизација, декретот со кој официјално ги прогласува за светци.
Ова е втора церемонија на канонизација што ја води американскиот папа откако беше избран за поглавар на Католичката црква на 8 мај.
Во септември, тој ги канонизираше Италијанците Карло Акутис – тинејџер и компјутерски ентузијаст познат како „Божји гик“ кој почина во 2006 година од леукемија на само 15-годишна возраст – и Пјер Џорџо Фрасати, кој се смета за модел на милосрдие, кој почина во 1925 година.
Канонизацијата е последниот чекор кон светост во Католичката црква по беатификацијата – резултат на долг процес, може да биде одобрен само од папата и се одвива во три фази.
Првата фаза е процес на испитување на „животот на кандидатот за светост“ и генерално не може да започне сè до пет години по смртта на кандидатот, во втората фаза, преподобните се прогласуваат за благословени кога имаат чудо што се припишува на неговото или нејзиното застапување, а во третата фаза, благословениот официјално е прогласен за светец со назначување на второ чудо.
Фото: ЕПА